Fréttablaðið - 02.07.2008, Qupperneq 1

Gríðarleg olíuverðshækkun |
Hráolíuverð hefur ekki hækkað
meira á einum ársfjórðungi í rúm
níu ár eða síðan á fyrsta ársfjórð-
ungi árið 1999. Frá byrjun apríl
hefur olíuverð hækkað um 34 pró-
sent, segir greining Kaupþings.
Júní sá versti í 80 ár | Júnímán-
uður var sá versti í Bandaríkjun-
um frá því í kreppunni miklu árið
1930. Áhættufælni fjárfesta hefur
farið vaxandi sem helst í hendur
við slæmar fréttir af gangi efna-
hagsmála á Vesturlöndum, aukn-
ar afskriftir innan fjármálageir-
ans og síhækkandi olíuverð, segir
greining Kaupþings. Bandarísku
hlutabréfavísitölurnar hafa ekki
verið lægri síðan á haustdögum
2006.
Metverðbólga á evrusvæði |
Verðbólga á evrusvæðinu mæld-
ist fjögur prósent á ársgrundvelli
í júní samkvæmt bráðabirgðamati
Eurostat, evrópsku hagstofunn-
ar. Fram kemur í Morgunkorni
greiningardeildar Glitnis að verð-
bólgan hafi ekki verið meiri á
svæðinu í 16 ár. Búist er við því
að Seðlabanki Evrópu hækki stýri-
vexti sína um 0,25 prósent á
næsta vaxtaákvörðunarfundi en
þeir hafa haldist óbreyttir í 4 pró-
sentum í heilt ár.
Óbreyttir stýrivextir | Seðla-
banki Bandaríkjanna tilkynnti um
óbreytta 2 prósenta stýrivexti í lið-
inni viku. Lauk þar með samfelldu
vaxtalækkunarferli bankans sem
hófst í september á síðasta ári.
1413
Sögurnar... tölurnar... fólkið...
Miðvikudagur 2. júlí 2008 – 27. tölublað – 4. árgangur
2
Veffang:
H E L S T Í Ú T L Ö N D U M
Veltan í Kauphöllinni það sem af
er ári hefur aldrei verið meiri. Á
fyrstu sex mánuðunum nam velt-
an 4.290 milljörðum króna, sem
er næstum þriðjungi meira en á
síðari hluta síðasta árs.
Langmest velta er með skulda-
bréf, en hún nemur fjórum
fimmtu af heildarveltunni.
Virði kauphallarfélaga hefur
annars rýrnað gríðarlega mikið
það sem af er ári. Seinustu þrjá
mánuðina, á öðrum fjórðungi árs-
ins, hefur virði skráðra félaga
rýrnað um 250 milljarða króna.
Mest minnkaði virði Landsbank-
ans, um ríflega 70 milljarða
króna. Exista lækkaði í verði
um 40 milljarða á tímabilinu,
Kaupþing um tæpa 30 milljarða,
Glitnir um rúma 27 og Bakkavör
um tæpa 26 milljarða króna.
Úrvalsvísitalan hefur lækkað
um næstum þriðjung frá áramót-
um og um næstum fimmtíu pró-
sent undanfarið ár. Úrvalsvísital-
an náði sínu hæsta gildi 18. júlí í
fyrra og var þá 9.016,5 stig. Hún
var 4.268 stig um miðjan dag í
gær. - ikh
Mesta veltan og mesta tapið
Stjórn Persónuverndar hefur
ákveðið að framvegis verði fyrir-
tækjum óheimilt að útbúa svo-
nefnda „svarta
lista“ án leyf-
is stofnunar-
innar.
Sigrún Jó-
hannesdóttir,
forstjóri Per-
sónuverndar,
segir að nokk-
uð um að gerð-
ar séu ýmsar
vanskilaskrár,
þar sem bent
er á tiltekna
einstaklinga sem fyrirtæki skuli
vara sig á. „Nú er búið að ákveða
að svona sé háð leyfi,“ segir Sig-
rún. Hún tekur fram að þetta
eigi ekki við vanskilaskrá Láns-
trausts, enda hafi hún þegar
starfsleyfi frá stofnuninni.
Sigrún segir að ýmsir hafi hald-
ið slíka svarta lista. „Til dæmis
er algengt innan bankakerfisins
að svona skrár séu búnar til.“
Sigrún segir að enginn hafi enn
sem komið er sótt um að vinna
svartan lista, enda séu þessi tíð-
indi nýskeð. - ikh
Svartir listar
leyfisskyldir
SIGRÚN JÓHANNES-
DÓTTIR Forstjóri
Persónuverndar.
Björn Ingi Hrafnsson
viðskiptaritstjóri
Alvarlegur eiginfjárbruni vegna falls krónunnar
og ofurvaxta ógna atvinnufyrirtækjum og heimil-
um,“ segir Ólafur Ísleifsson, lektor við Háskólann
í Reykjavík, á fundi Skuggabankastjórnar Markað-
arins. „Stefnan í peningamálum hefur reynst gagns-
laus, jafnvel verri en engin og tímabært að horfast
í augu við það. Háir vextir hafa ekki megnað að
koma í veg fyrir fall krónunnar, einhver önnur öfl
virðast vera þar að verki.“
Skuggabankastjórnin vill lækka stýrivexti um
25 punkta, eða niður í 15,25 prósent. Seðlabankinn
kynnir ný Peningamál og ákvörðun um stýrivexti
á morgun.
Ingólfur Bender hjá greiningu Glitnis segir verð-
bólguna komna til af erlendum þáttum, það er láns-
fjárkreppunni og hækkun hrávöruverðs. „Seðla-
bankinn hefur engin áhrif á þessa tvo þætti. Það er
beinlínis skaðlegt fyrir hagkerfið að hann berjist á
móti þeim með háu vaxtastigi,“ segir hann.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Kauphallarinnar,
segir verulega hættu á mjög harðri lendingu og
mikilvægt sé að róa að því öllum árum að sporna
við því.
„Jafnframt verðum við að búa þannig í haginn að
hagvöxtur geti aukist sem fyrst á ný,“ segir hann.
„Við þessar aðstæður teldi ég ekki heppilegt og
jafnvel skaðlegt að halda vöxtum óbreyttum, ég
tala nú ekki um að hækka þá. Það væri eins og að
sparka í liggjandi mann,“ bætir hann við.
Þórður telur að skýra þurfi betur peninga- og
efnahagsstefnuna. Hvernig við ætlum að fara gegn-
um þessa hagsveiflu og hvað eigi svo að taka við.
Bæði heimamenn og útlendingar séu áttavilltir í
þeim efnum og viti ekki hvert förinni er heitið.
Edda Rós Karlsdóttir tekur undir þau sjónarmið
að komin séu fram skýr merki um viðsnúning. Hún
segir raunar að hin alþjóðlega kreppa magni upp
hraða þessa viðsnúnings. Þess vegna sé þess ekki
langt að bíða að lækka megi vexti. Enn sé verð-
bólga þó á uppleið og því þurfi að stíga afar var-
lega til jarðar.
„Ég vonast til þess að hægt verði að lækka vexti
nokkuð hratt, jafnvel frá og með septembermán-
uði,“ segir hún. „Það er þess vegna of snemmt að
lækka vexti strax, betra að bíða aðeins og hafa
varann á. Alþjóðleg matsfyrirtæki fylgjast hér
með hverju fótmáli okkar og við megum alls ekki
við vítahring sem gæti skapast af endurtekn-
um lækkunum á lánshæfi þjóðarinnar og helstu
fyrirtækja.“
Skuggabankastjórnin
vill 25 punkta lækkun
Ólafur Ísleifsson segir peningamálastefnuna gagnslausa. Edda
Rós Karlsdóttir vill bíða með vaxtalækkun, en Þórður Friðjónsson
og Ingólfur Bender hafa áhyggjur af áhrifum hárra vaxta.
Íbúðalánasjóður
Bankarnir gætu átt
rétt á skaðabótum
Upptaka evrunnar
Kostir
og gallar
Sjóðsstjórinn
Hljóp rúma
500 km í maí

...við
prentum!
Tíma - og verkskráning
Flotastýring og eftirlit
www.trackwell.com