Fréttablaðið - 05.07.2008, Blaðsíða 22

24 5. júlí 2008 LAUGARDAGUR
Á
undanförnum árum
hefur það færst í
vöxt að konur kjósi
að fæða börn sín
heima. Ann hafði
alltaf látið sig
dreyma um slíka fæðingu en átti
þó eldri dætur sínar tvær á sjúkra-
stofnunum. Það var ekki fyrr en
Bjarki litli kom í heiminn fyrir
tæpu ári síðan að heimafæðing
varð að veruleika.
„Þegar ég gekk með eldri dóttur
okkar, hana Sunnevu, langaði mig
óskaplega að fæða heima. Á þess-
um tíma var vinkona mín, Anna
Rut Sverrisdóttir ljósmóðir, að
mæla með vatnsfæðingum og það
varð úr að ég átti Sunnevu í heitum
potti á sjúkrahúsi Suðurnesja. Það
var ósköp notalegt og heimilislegt
en samt ekki eins og að
vera heima,“ segir Ann.
Ann hefur verið búsett
í Svíþjóð ásamt manni
sínum, Inga, í átta ár
og þar eru tvö yngri
börnin fædd. Það var
einmitt þegar miðbarn-
ið Íris kom í heiminn
sem Ann varð harð-
ákveðin í að næst
skyldi hún fæða heima
hjá sér. „Ég ákvað að
eiga Írisi á einkastofu í
Svíþjóð þar sem lögð
er áhersla á náttúru-
legar fæðingar. Á þeim
tíma var lítið talað um
heimafæðingar í Sví-
þjóð og ég hafði litla
þekkingu á því að það
væri yfir höfuð hægt
að fæða heima. Á þess-
ari einkastofu var hins
vegar lögð áhersla á að
allt væri sem eðlileg-
ast og það leist mér vel
á. Ég vildi fá að ráða
ferðinni sjálf og hafa
þetta eins náttúrulegt
og kostur var. Ég var
mjög róleg þegar ég
fékk fyrstu hríðirnar
og fór svolítið seint út úr húsi því
mér leið best heima. Þegar ég svo
kem út í bíl fæ ég harðar remb-
ingshríðir. Það var mjög óþægilegt
að vera stödd úti á hraðbraut og
geta ekki stjórnað aðstæðunum.
Eftir þetta var ég staðráðin í að
næst ætlaði ég alls ekki að lenda í
slíkum aðstæðum heldur bara vera
heima hjá mér þar sem ég gæti
verið örugg, róleg og afslöppuð.“
Draumafæðingin
Þegar von var á Bjarka var Ann
búin að ljúka námi í ljósmóður-
fræðum og hafði starfað sem slík á
Karolinska sjúkrahúsinu í Stokk-
hólmi um nokkurt skeið. „Þá hafði
ég allt aðra þekkingu en í fyrri
skiptin og var búin að ákveða fyrir-
fram að fæða heima ef allt yrði
með felldu og reyna að taka sjálf á
móti barninu,“ segir hún. Þótt vin-
sældir heimafæðinga fari vaxandi
er afar fátítt að konur taki sjálfar á
móti börnum sínum. Ann var held-
ur ekki alveg ein því með henni í
fæðingunni voru eiginmaðurinn,
eldri dæturnar tvær, vinkona Ann,
ljósmyndari og tvær ljósmæður.
„Ljósmæðurnar voru alveg dás-
amlegar. Þær höfðu beðið mig um
að skrifa niður í bréf til þeirra lýs-
ingu á draumafæðingunni annars
vegar og martraðarfæðingu hins
vegar. Ég sagði í draumafæðing-
unni að ég vildi taka sjálf á móti
undir vökulum augum þeirra og
þeim fannst það ekkert mál þar
sem ég er ljósmóðir sjálf,“ segir
Ann.
Daginn sem Bjarki fæddist var
mikið um að vera á heimili Ann og
Inga. Amerískum fæðingarpotti
hafði verið komið fyrir í stofunni
og allt var til reiðu. „Ég
byrjaði að finna fyrir
ónotum um miðnættið
og snemma um morg-
uninn hringdi ég í ljós-
mæðurnar og lét þær
vita,“ segir Ann sem
hafði það síðan rólegt
heima hjá sér allan
daginn. Vinkona henn-
ar kom til að hafa ofan
af fyrir börnunum og
fjölskylduvinurinn
Robert Peterson ljós-
myndari kom með
myndavélina sína og
festi atburðarásina á
filmu. „Mér fannst frá-
bært að vera heima og
bjó til ákveðnar stöðv-
ar í íbúðinni. Í einu
barnaherberginu var
ég með grjónapúða,
svefnherbergið notaði
ég til að hvíla mig og á
salerninu fékk ég að
vera alveg í friði. Ég
var svolítið í mínum
eigin heimi í verkjun-
um. Var í jóga, dansaði
um íbúðina, hvíldi mig
og leið vel. Konur verða
svolítið frumstæðar í
fæðingunni og þannig á það líka að
vera. Maður þarf að leita inn á við,
einbeita sér og láta umhverfið ekki
trufla sig.“
Ann fylgdist sjálf með útvíkkun-
inni og var í sambandi við ljós-
mæðurnar fram eftir degi. Hún
notaði engin deyfilyf en segir að
jóga og rétt öndun hafi reynst
henni vel. „Svo þegar verkirnir
fóru að herðast fór ég í pottinn.
Vatnið er verkjastillandi svo mér
leið vel,“ útskýrir hún. Ljósmæð-
urnar komu síðan um klukkan sex
og rúmum hálftíma síðar var
Bjarki kominn í heiminn.
„Þetta var ótrúleg reynsla. Þar
sem ég er ljósmóðir vissi ég alltaf
nákvæmlega hvar barnið var statt.
Ég fann hvernig hann skrúfaði sig
ofan í grindina og svo kom hann í
heiminn bara alveg eftir bókinni.
Það var sérstakt að geta stjórnað
þessu svona alveg sjálf. Þegar höf-
uðið kom út sneri hann sér á hægra
lærið og ég var alveg harðákveðin
í að núna ætlaði ég að taka á móti
barninu en vissi ekki alveg í hvaða
stellingu ég ætti að vera. Þegar
kollurinn var kominn fram studdi
ég hendinni létt á hann og þreifaði
eftir naflastrengnum. Svo fann ég
axlirnar koma, tók á móti barninu
og stýrði honum rólega upp úr
vatninu, Sneri honum á magann og
byrjaði að strjúka honum og örva
og þurrka slím úr vitunum sem er
nokkuð sem ljósmóðir myndi gera
í venjulegri fæðingu. Það var ekki
fyrr en ég spurði „hvað á ég að
nudda lengi“ sem ljósmæðurnar
stóðu upp og fóru að hjálpa mér
annars höfðu þær bara setið róleg-
ar og fylgst með öllu,“ segir Ann
og bætir því við að hún hafi ekki
einu sinni aðgætt hvers kyns barn-
ið var strax. „Það var ekki fyrr en
Sunneva, eldri dóttir okkar, hróp-
aði „sjáið, hann er með typpi“ sem
ég áttaði mig á því.“
Heimilisleg stemning
Ann segir að stemningin í húsinu
hafi verið dásamleg meðan á þessu
öllu stóð. „Þetta var svo heimilis-
legt og eðlilegt. Stelpurnar hlupu
inn og út enda var yndisleg sumar-
blíða þennan dag, ljósmyndarinn
vinur okkar tók til kvöldmat svo
við gátum borðað saman örstuttu
eftir að barnið var fætt og allir
nágrannarnir fylgdust með úr fjar-
lægð. Gömul nágrannakona okkar
kom með heimabakaða snúða
handa börnunum. Þetta var sérstök
og skemmtileg stemning og ekkert
af þessu truflaði mig, ég var alveg
í mínum heimi, hlustaði bara á lík-
amann og skeytti ekki of mikið um
það sem var að gerast í kringum
mig,“ segir Ann. Hún bætir því líka
við að eftir að barnið fæddist hafi
mikill hátíðleiki ríkt í húsinu.
„Þetta var allt öðruvísi en ég upp-
lifði það í hin tvö skiptin. Svo fæddi
ég fylgjuna hjálparlaust og það var
svolítið mögnuð stund líka,“ segir
Ann.
Systurnar Sunneva, sem þá var
8 ára, og Íris, 4 ára, fylgdust með
fæðingunni og stóðu sig að sögn
móður þeirra afar vel. „Þær hefðu
aldrei fengið að vera viðstaddar á
sjúkrahúsinu. Ljósmæðurnar
mínar sögðu að yfirleitt væru
eldri systkini viðstödd heimafæð-
ingar enda væri þetta eðlilegur
atburður sem ekki ætti að gera að
einhverju feimnismáli. Við hugs-
um svona hluti of oft út frá sjónar-
hóli fullorðinna. Börnunum þótti
þetta bara spennandi og þær voru
ekkert hræddar. Þær fundu að
Tók sjálf á móti syninum
Þegar ljósmóðirin Ann Lönnblad átti von á sínu þriðja barni var hún harðákveðin í að fæða heima enda áhugasöm um nátt-
úrulegar fæðingar. Staðsetningin var ekki það eina óvenjulega við fæðinguna heldur tók Ann að auki sjálf á móti barninu.
Þórgunnur Oddsdóttir hitti Ann og ræddi við hana um þessa óvenjulegu reynslu.
SÆL MÆÐGIN Sonurinn Bjarki dafnar vel. Þann 8. ágúst næstkomandi verður eitt ár síðan móðir hans tók á móti honum í stof-
unni heima. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
RÉTTU HANDTÖKIN Ann tók sjálf á móti
drengnum og tók hann upp úr vatninu.
MYND/ROBERT PETERSON
STÓR STRÁKUR Fæðingin gekk vel þótt Bjarki væri stór en hann vóg 4.700 grömm
við fæðingu.
Mér finnst
svo mikil-
vægt að
fæðingin sé
jákvæð upp-
lifun fyrir
konur, sér-
staklega nú
þegar konur
eignast fá
börn.