Fréttablaðið - 16.07.2008, Blaðsíða 4

MARKAÐURINN 16. JÚLÍ 2008 MIÐVIKUDAGUR4
F R É T T I R
Guðný Helga Herbertsdóttir
skrifar
„Litlu bankarnir í Danmörku eru komn-
ir í sömu vandræði og þeir íslensku með
fleiri útlán en innlán. Munurinn á Íslandi
og Danmörku er að í Danmörku eru það
ekki stóru bankarnir sem eru í vandræð-
um heldur þeir litlu. Þeir hafa verið svo
óþreyjufullir að stækka að fjárfestingar
þeirra hafa verið heldur til of glæfraleg-
ar. Ég tel að það sé bankaþrot í kortunum
í Danmörku, hjá litlu bönkunum,“ segir
Ole Mikkelsen, fyrrverandi blaðamaður
hjá Berlingske Tidende og rithöfundur.
„Þetta er í raun endurtekning á því sem
gerðist fyrir 15 árum þegar bankar kom-
ust í vandræði út af fjárfestingum á fasteignamark-
aði. Roskilde Bank var á barmi gjaldþrots á þeim
tíma. Þeir virðast ekki hafa lært af reynslunni.“
Hlutabréf í dönskum bönkum hríðfalla í verði en
sjö bankar eru meðal þeirra fyrirtækja sem hafa
lækkað mest í dönsku kauphöllinni síðustu daga.
Bréf í Aarhus Lokalbank virðast vera í frjálsu falli
auk þess sem bréf í Roskilde Bank hafa lækkað tölu-
vert eftir að fréttir bárust af stöðu bankans. Hins
vegar hækkuðu bréfin heldur óvænt á ný við opnun
kauphallarinnar í gær vegna frétta af hugsanlegri
sölu bankans. Þá hafa bréf Danske Bank fallið um
hartnær helming frá upphafi ársins 2007. Forstæd-
ernes Bank birti afkomuviðvörun síðastliðinn föstu-
dag og hefur það haft töluverð áhrif á gengi bréfa.
Mikkelsen segir að margt sé líkt með Forstædernes
Bank og Roskilde Bank og spáir erfiðri framtíð
fyrir bankann.
Í Berlingske Tidende kemur fram að Standard
& Poor meti það svo að fjölmörg dönsk fjármála-
fyrirtæki muni lenda í vandræðum á næstu 12 til 18
mánuðum en að stærstu bankarnir; Danske Bank,
Nykredit, Jyske Bank og Nordea, séu ekki í hættu.
Fasteignaverð í Danmörku hefur fall-
ið hratt og er gert ráð fyrir um 10 pró-
senta verðfalli í ár og því næsta. Lækk-
un á fasteignamarkaði gæti orðið þung-
bær fyrir þær fjármálastofnanir sem
hafa byggt eignasafn sitt upp á ofmetn-
um fasteignum. Fjármálaeftirlitið í Dan-
mörku hefur nú sérstakt eftirlit með um
30 bönkum.
Mikkelsen telur ekki að danski seðla-
bankinn muni koma öðrum til bjargar
gerist þess þörf. Rune Rechenbach, for-
stöðumaður kynningarmála hjá danska
fjármálaráðuneytinu, tekur í sama streng
í viðtali við Börsen: „Ef 12 milljarða króna
ábyrgðin verður nýtt þá get ég ekki sagt
til um það hvort það verði mögulegt að
bjarga öðrum banka á sama hátt og Roskilde Bank.
Peningaskápurinn er ekki óþrjótandi.“
Ástandið hjá Roskilde Bank mun hafa gríðarleg
áhrif á allan bankageirann í Danmörku. Danskir
bankar sem taka erlend lán munu þurfa að greiða
auka áhættuálag einungis vegna þess að bank-
inn er danskur. Þann reikning munu bankarnir að
öllum líkindum senda áfram til viðskiptavina sem
munu þá greiða hærri vexti. Reynslan af Northern
Rock í Bretlandi sýndi að vextir hækkuðu verulega
en bankinn fékk ábyrgðir frá ríkinu rétt eins og
Roskilde Bank.
Spurður um ástandið á íslenska fjármálamark-
aðnum segir Mikkelsen: „Það er mín tilfinning að
það sé mikið hreinsunarstarf í gangi hjá Glitni og
Kaupþingi. Ég held að Glitnir eigi í stærstu vand-
ræðunum. Kaupþing stendur betur að vígi en Glitnir
þar sem undirstaða fjárfestinga þess er sterkari.
Það á til að mynda FIH banka sem er hrein og klár
peningamaskína. Ég held að við eigum ekki eftir að
sjá íslenska banka í stórum fjárfestingum á næst-
unni. Niðursveiflan heldur áfram, a.m.k. næstu 6 til
12 mánuðina.“
Telur bankaþrot
líklegt í Danmörku
Fyrir um ári höfðu fjölmiðlar í Danmörku mestar áhyggjur af vandræðum
íslenskra banka. Nú hriktir í dönsku fjármálakerfi. Ole Mikkelsen fjallaði
hvað mest um íslensku bankana í Berlingske Tidende.
OLE MIKKELSEN, FYRR-
VERANDI BLAÐAMAÐUR
Á BERLINGSKE TIDENDE
Hefur skrifað margar
umdeildar greinar um
efnahagsástandið á Íslandi.
AÐSEND MYND
Apple seldi 425 þúsund eintök af
nýja iPhone-símanum á þrem-
ur dögum sem liðu frá því sím-
inn var settur á markað. Apple
setti farsímann, sem styður við
þriðju kynslóð í farsímatækni,
í sölu á föstudag í síðustu viku.
Þetta er samkvæmt upplýsing-
um Bloomberg-fréttaveitunnar.
Til samanburðar seldust 270
þúsund iPhone-farsímar af
fyrstu gerðinni á tveimur
dögum eftir að þeir komu á
markað fyrir ári.
Bloomberg hefur eftir ráð-
gjafa hjá bandaríska fjár-
festingarbankanum
Piper Jaffray & Co
að Apple selji líklega um fjórar
milljónir eintaka af farsímanum
á þessum ársfjórðungi og allt að
tuttugu milljónir á árinu öllu.
Mestu munar að Apple hefur
náð samningum við mun fleiri
símafyrirtæki um að veita þjón-
ustu við iPhone-símaeigendur
en í fyrra.
Netmiðillinn
Bloggingstocks
bendir á að þetta
séu smámunir
miðað við farsíma-
söluna hjá Nokia,
sem selur 400 millj-
ónir farsíma á ári
hverju. - jab
iPhone-síminn rennur út
Alþjóðlega flugvéla- og sölusýningin í Farnborough
hófst í Bretlandi á mánudag og stendur hún fram á
sunnudag.
Menn búast almennt við að fátt verði rætt um
annað en viðbrögð flugvélaframleiðenda við geysi-
háu olíuverði sem hefur sett strik í reikning flug-
félaga víða um heim og valdið því að dregið hefur
verulega úr sölu á nýjum flugvélum.
Fréttastofa Reuters hefur eftir sérfræðingum í
flugmálum að litlu flugvélaframleiðendurnir muni
vera uggandi fyrir aðstæðunum nú, hafi menn ekki
séð það svartara síðan 11. september árið 2001
þegar hryðjuverkamenn flugu tveimur farþega-
þotum á Tvíburaturnana í New York-borg í Banda-
ríkjunum.
Á móti þykir líklegt að keppinautarnir Airbus
og Boeing, umsvifamestu flugvélaframleiðendur
í heimi, muni hafa nóg að gera þótt skrifað verði
undir færri sölusamninga nú en í fyrra. Fyrirtækin
hafi landað fjölmörgum samningum um nýsmíði og
flugvélaleigu og dugi þeir flugvélaframleiðendun-
um í heil sjö ár. - jab
EIN AF VÉLUM BOEING Bandaríski flugvélaframleiðandinn
Boeing hefur leitað leiða til að knýja þotur sínar með nýjum orku-
gjöfum. MARKAÐURINN/AFP
Olíuverðið í hugum flugvélaframleiðenda
Líklegt er að skrif-
að verði undir kaup
bresku verslanakeðj-
unnar Co-Op á sam-
keppnisaðilanum
Somerfield í vikunni.
Breskir fjölmiðlar
herma að eigendur
Somerfield fái í hend-
ur 1,6 milljarða punda,
jafnvirði tæpra 250
milljarða króna.
Stærsti hlut-
hafi Somerfield er Íransætt-
aði fasteignamógúllinn Robert
Tchenguiz, stjórnarmaður í Ex-
istu. Hann tók 30 prósenta hlut
þegar verslunin skipti síðast um
hendur undir árslok 2005 og var í
framhaldinu tekin af hlutabréfa-
markaði.
Aðrir hluthafar eru
fjárfestingar félagið
Apax Partners og
breski bankinn Barc-
lays Capital auk þess
sem Kaupþing var
skráð fyrir níu pró-
senta hlut.
Kaupendur reiddu
þá fram 1,1 milljarð
punda fyrir Somer-
field á sínum tíma.
Beinn hagnaður
nemur því 500 milljónum punda,
tæpum 77 milljörðum króna.
Breskir fjölmiðlar reikna þó
ekki með að hluthafarnir séu
kátir með verðið enda lagt upp
með að fá 2,5 milljarða punda
þegar hún var sett í sölumeðferð
í byrjun árs. - jab
EIN VERSLANA
SOMERFIELD
Somerfield selt í vikunni
Mervyn King, bankastjóri Eng-
landsbanka, seðlabanka Bret-
lands, hafnaði á dögunum vænni
launahækkun sem hann átti rétt á
samkvæmt endurnýjuðum ráðn-
ingarsamningi hans frá í byrjun
mánaðar.
Laun seðlabankastjórans hljóða
upp á rúm 290 þúsund pund á
ári. Mánaðarlaun hans nema um
3,7 milljónum króna þessu sam-
kvæmt. Ráðningarsamningur
Kings kvað á um að launin færu
upp í allt að 400 þúsund pund
yrði hann endurráðinn líkt og
raunin varð. Hækkunin nemur
þessu samkvæmt um 110 þúsund
pundum, jafnvirði tæpra sautján
milljóna íslenskra króna, á ári.
King kaus hins vegar að sleppa
hækkuninni nú og halda sig við
upphaflegu launin.
Ástæðan er sú að aðstæður
í efnahagslífinu eru með þeim
hætti að hann getur ekki leyft
sér að taka við laununum, segir
breska dagblaðið Telegraph og
hnýtir við að seðlabankastjórinn
breski hafi gagnrýnt mjög ógn-
arháar árangurstengdar bónus-
greiðslur sem forráðamenn fjár-
málafyrirtækja fá fyrir störf sín.
- jab
MERVYN KING Seðlabankastjóri
Bretlands, sem hér horfir til Gordons
Brown forsætisráðherra, verður að lifa á
gömlu laununum áfram, um 3,7 milljónum
íslenskra króna á mánuði. MARKAÐURINN/AFP
Seðlabankastjórinn
hafnar launahækkun