Fréttablaðið - 16.07.2008, Blaðsíða 12
16. JÚLÍ 2008 MIÐVIKUDAGUR12 MARKAÐURINN
H É Ð A N O G Þ A Ð A N
ANDSVAR VIÐ ORÐUM SIGRÍÐAR
MARGRÉTAR:
Ásökunum Sigríðar um undirboð
RÚV vísa ég til föðurhúsanna.
RÚV er verðleiðandi með hæsta
verðið, bæði á útvarps- og sjón-
varpsmarkaði, og ætlar sér að
vera áfram í þeirri stöðu.
Það er rangt að staða RÚV á
auglýsingamarkaði sé einsdæmi
í Evrópu. Danska ríkið á og rekur
t.d. TV 2 sem er með 60 prósent
af danska auglýsingamarkaðn-
um í sjónvarpi þar í landi. Einka-
stöðvarnar hér á landi búa því
við mun betri kost en samsvar-
andi stöðvar í Danmörku.
Flestar ríkisstöðvar í Evr-
ópu eru auk þess með sambland
af afnota- og auglýsingatekj-
um. Ríkisstöðvarnar í Hollandi,
Belgíu, Þýskalandi, Austurríki,
Frakklandi, Spáni, Portúgal, Ít-
alíu og Írlandi eru allar með aug-
lýsingatekjur.
ANDSVAR VIÐ ORÐUM PÉTURS:
Pétur kvartar gjarnan undan
„skakkri samkeppnisstöðu“,
„ríkis styrkjum“ og „forgjöf“
RÚV en nefnir aldrei sterka
stöðu 365 miðla á þessum mark-
aði.
Tekjur 365 á ljósvakamark-
aði af áskrift og auglýsingum
eru mun hærri en samsvarandi
tekjur RÚV (afnotagjöld + aug-
lýsingar) þannig að ég skil ekki
þennan söng.
Einnig er það villandi í mál-
flutningi Péturs að tala um
ríkis styrk þegar Héraðsdómur
Reykjavíkur er nýlega búinn að
kveða úr um það að afnotagjaldið
sé þjónustugjald en ekki skattur.
Hvað forgjöfina varðar má
nefna það að ITV í Bretlandi,
sem er stærsta einkarekna stöð-
in þar í landi, hefur ekki leyfi til
að innheimta áskriftargjöld og
rekur sig því alfarið á auglýs-
ingatekjum.
Það er því ekki sjálfgefið að
fyrirtæki eins og 365 innheimti
áskriftargjald. Það má því alveg
eins kalla það forgjöf að 365 búi
við tvo tekjustofna, þ.e. áskrift
og auglýsingar.
Um úrskurð Samkeppnis-
eftirlitsins er það að segja að
Samkeppniseftirlitið sá enga
ástæðu til að aðhafast neitt í
málinu sem segir sína sögu, jafn-
vel þótt Pétur reyni hér að láta
í annað skína. Það er eindreg-
inn vilji Alþingis og þar með
þjóðarinnar
að RÚV
starfi á
þessum
mark-
aði innan
þess
ramma
sem nú
gildir
hvað sem
Pétri nú
þykir um
það.
ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON
Markaðsstjóri RÚV telur stöðu RÚV alls ekki
einsdæmi og vísar ásökunum Sigríðar og Péturs
til föðurhúsanna. MARKAÐURINN/AÐSEND MYND
Annas Sigmundsson
skrifar
„Það er greinilegt á þeim dagblöðum sem
koma út að það er harðnandi samkeppni
á auglýsingamarkaði,“ segir Valdimar
Birgisson, auglýsingastjóri og fyrrver-
andi auglýsingastjóri 365 miðla.
Valdimar telur líklegt að við munum
sjá fækkun útgáfudaga hjá dagblöðum og
sameiningar fyrirtækja á næstunni á fjöl-
miðlamarkaði. Hann telur jafnvel líklegt
að einhver blöð verði lögð niður.
„Þeir miðlar sem ná til flestra og eru
þar með fyrsti kostur auglýsenda, eins og
RÚV og Fréttablaðið, ættu að koma sterk-
ari út úr þessari kreppu heldur en aðrir.
RÚV mun að öllum líkindum styrkja stöðu
sína í kreppunni á kostnað einkarekinna
ljósvakamiðla,“ segir Valdimar. „Það mun
gera stöðu RÚV enn umdeildari en áður.“
Hann telur líklegt að DV og Viðskipta-
blaðið fækki útgáfudögum. „Þá er ekki
ólíklegt að Fréttablaðið hætti útgáfu á
sunnudögum. Það er líklega skynsamlegt
í ljósi þess að dreifingarkostnaður hefur
aukist verulega síðustu ár. Innan fárra
missera verður líklega dreifing og prent-
un á öllum dagblöðum á einni hendi og
einhver fyrirtæki í dagblaðarekstri verða
sameinuð.“
Hann telur einnig líklegt að tímaritum
fækki. „Birtingur er mjög stór á þessum
markaði og ég tel að einhverjir litlir út-
gefendur muni leggja upp laupana og lík-
legt er að Birtingur fækki titlum,“ segir
Valdimar.
Hann segir að framleiðendur á auglýs-
ingaefni séu farnir að finna fyrir sam-
drætti. „Það er orðið minna að gera á
auglýsingastofum. Fleiri kjósa að birta
skjáauglýsingar í staðinn fyrir leiknar
auglýsingar,“ segir Valdimar. Hann telur
alls ekki ólíklegt að bankarnir séu búnir að
skera niður fjármagn til auglýsingakaupa
um 70 prósent. „Bankarnir eru auk þess
nánast hættir að kosta viðburði og sjón-
varpsefni,“ segir hann.
Hann telur líklegt að aukinn samdrátt-
ur á auglýsingamarkaði fari að sjást strax
í haust. „Ekki má heldur gleyma Skjá
einum. Ég held að það verði erfitt hjá
þeim. Þeirra tekjur byggjast nánast alfar-
ið á auglýsingum,“ segir Valdimar.
FINNA FYRIR
SAMDRÆTTI
„Við finnum
fyrir ákveðn-
um sam-
drætti í sölu
auglýsinga.
Reyndar er
Birtingur með
hærri tekjur á
fyrstu sex mán-
uðum þessa árs
en í fyrra af sölu auglýsinga en því miður
þá erum við undir áætlunum,“ segir Elín
Ragnarsdóttir, framkvæmdastjóri Birt-
ings.
Hún segist sjá klár merki um lausafjár-
kreppu bankanna. „Innheimta hefur aldrei
verið erfiðari og við höfum séð nokkra
góða viðskiptavini okkar lenda í miklum
greiðsluerfiðleikum sem hefur bein áhrif
á stöðu fjárflæðis hjá okkur,“ segir Elín.
Hún segir að reynt hafi verið að bregð-
ast við þessu með ýmsum
hætti en Birtingur hafi
þó ekki séð ástæðu til
að fara í harkalegan nið-
urskurð. „Við erum þó
vissulega á tánum varð-
andi allan kostnað og
höfum hætt við stór verk-
efni sem voru á teikni-
borðinu,“ segir Elín.
Hvað framhaldið varð-
ar segir Elín að búast
megi við enn meiri erf-
iðleikum ef bankarnir
halda enn að sér höndum. „Þá má búast
við að gjaldþrotum fjölgi og velta á aug-
lýsingamarkaði dragist enn frekar saman.
Við höfum á tilfinningunni að samdráttur
í sölu sé ekki stóri höfuðverkur viðskipta-
vina okkar heldur fyrst og fremst lausa-
fjárstaða,“ segir hún.
ÓSANNGJÖRN STAÐA
„Einu tekjur Skjás eins eru af auglýsing-
um,“ segir Sigríður Margrét Oddsdóttir,
framkvæmdastjóri Skjás eins. „Við finn-
um vissulega fyrir því að það er samdrátt-
ur á auglýsingamarkaði.“ Hún segist þó
setja spurningarmerki við það að hún fari
harðnandi. „Samkeppnin er svo hörð að
ég held að hún geti einfaldlega ekki farið
harðnandi,“ segir Sigríður.
Hún segir að það sem skipti mestu máli
út frá sjónarhorni Skjás eins sé hversu
samkeppnin sé ójöfn. „Við erum að keppa
við undirboð frá RÚV,“ segir Sigríður.
Nefnir hún dæmi af því að RÚV geti leyft
sér að bjóða viðskiptavinum sínum ýmis
kjör, stöðu sinnar vegna, sem Skjár einn
eigi erfitt með að keppa við.
Sigríður segir engin fordæmi fyrir því í
löndunum í kringum okkur að staða einka-
rekinna sjónvarpsstöðva sé jafn ósann-
gjörn og hún er hér. Hinar nor-
rænu ríkisstöðvarnar séu ekki
með ríkisstyrk á auglýsinga-
markaði. „Danir halda úti
tveimur sjónvarpsstöðv-
um. Hvorug þeirra er
á auglýsingamarkaði.
Norðmenn eru með rík-
isrekna stöð sem ekki er
á auglýsingamarkaði. Hið
sama á við um Svía og
Finna að ógleymdu BBC
í Bretlandi,“ segir Sigríð-
ur.
Hún segist þó ánægð með það hvernig
stjórnvöld hafa verið að vinna í þessum
málefnum að undanförnu. „Nú í apríl stóð
menntamálaráðuneytið fyrir málþingi þar
sem það kynnti nýja tilskipun frá Evr-
ópusambandinu sem á að innleiða í hin
nýju fjölmiðlalög sem menntamálaráð-
herra mun leggja fyrir haustþing,“ segir
Sigríður.
Með þessari nýju tilskipun segir Sigríð-
ur að verið sé að rýmka reglur sem snúi að
auglýsingum í sjónvarpi.
„Það er tækifæri núna til
þess að setja aðrar regl-
ur um RÚV á auglýsinga-
markaði umfram einka-
aðila. Ég held að það sé
almennur vilji til þess,“
segir hún.
Spurð um samdrátt á
auglýsingamarkaði segir
hún að Skjár einn sé vel
búinn undir það. „Við
fórum í gegnum mikla
hagræðingu fyrir ára-
mót. Við hættum að framleiða sjálf og
buðum út framleiðslu á innlendum dag-
skrárliðum og það tókst mjög vel hjá
okkur. Við erum því í mjög góðri stöðu
núna,“ segir Sigríður.
NIÐURSKURÐUR EKKI FYRIRHUGAÐUR
„Það eru engin áform um fækkun út-
gáfudaga Fréttablaðsins,“ segir Pétur
Pétursson, framkvæmdastjóri sölusviðs
365 miðla, aðspurður hvort til standi að
hætta útgáfu Fréttablaðsins á sunnudög-
um. Annar niðurskurður sé heldur ekki
fyrirhugaður en auðvitað sé alltaf verið að
leita leiða til hagræðingar.
„Það var tekið rækilega til í útgáfu- og
útsendingarmálum 365 miðla fyrir hálfu
öðru ári. Bæði voru þá lögð niður pródúkt
og önnur seld. Einnig liggja t.d. aðrar for-
sendur til grundvallar stærðar tölublaða
Fréttablaðsins núna. Við erum því mun
betur í stakk búin til þess að mæta sam-
drætti á auglýsingamarkaði í dag en þá,“
segir hann.
„Auglýsingasalan fyrstu fimm mánuði
ársins var í takt við áætlanir,“ segir Pétur.
Það má þó greina að það hafi hægt á.
„Þetta er árstíðabundin sveifla og gerist
yfirleitt í júlí, sérstaklega hjá prentmiðl-
um. Ég er þó ekki frá því að hún sé dýpri
nú en áður.“
Hann segir það algjört lykilat-
riði að leiðrétta þá skökku sam-
keppnisstöðu sem ríkir á aug-
lýsingamarkaði.
„Það kemur af því að hér
starfar ríkisfyrirtæki –
RÚV – með þriggja millj-
arða króna ríkisstyrk.
Þetta ríkisfyrirtæki er í
samkeppni við alla miðla –
hvort sem er útvarp, sjónvarp
eða prentmiðlar. Þegar auglýsingamark-
aðurinn er ekki nema tíu milljarðar þá
sér það hver maður að slíkt gengur ekki
upp til lengdar. Hér munu einkafyrirtæki
leggja upp laupana ef ekkert verður að
gert,“ segir Pétur.
Hann telur afar mikilvægt að stjórn-
völd leiðrétti þá skekkju sem er á auglýs-
ingamarkaði. Pétur vísar í úrskurð Sam-
keppniseftirlitsins frá 16. júní síðastliðn-
um. „Þar segir að í ríkisstyrk RÚV felist
samkeppnisleg mismunun og hana verði
að leiðrétta,“ segir Pétur. RÚV eigi að
fara af auglýsingamarkaði eða a.m.k. að
sníða því þrengri stakk í sölu auglýsinga
og kostana en öðrum fyrirtækjum.
„Það hefur ekki verið gert hér á landi.
Við sjáum RÚV í harðri auglýsingamið-
aðri dagskrárgerð og yfirboðum í inn-
kaupum á dagskrárefni. Það þýðir að ríkið
er að niðurgreiða auglýsingar á mark-
aði,“ segir hann. Takmarkanir á umfangi
eða bann ríkisútvarpa á auglýsingamark-
aði séu í flestum nágrannaríkja okkar
a.m.k. þeim ríkjum sem við viljum miða
okkur við.
BANKAR Í AÐHALDI
Bjarney Harðardóttir, framkvæmdastjóri
markaðssviðs hjá Glitni, telur að flest fyr-
irtæki hafi þegar endurskoðað áætlanir
sínar. „Ég geri ráð fyrir að stór hluti fyrir-
tækja landsins hafi endurskoðað markaðs-
áætlanir sínar,“ segir Bjarney.
Hún segir það gömul sannindi að í efna-
hagsþrengingum dragi fyrirtæki úr fram-
lögum til auglýsingamála. Hún segir
bankann verja töluverðum fjármunum til
styrktarmálefna eins og undanfarin ár.
Bjarney hefur fundið fyrir því að und-
anförnu að fjölmiðlar séu farnir að bjóða
lægra verð á auglýsingum. „Við finnum
fyrir því og þetta gerist alltaf í samdrætti
þegar eftirspurn minnkar. Það er verið
að veita betri kjör og það er meiri sam-
keppni,“ segir Bjarney.
Þær upplýsingar fengust frá Kaupþingi,
að reynt væri að halda kostnaði vegna
markaðsstarfs innan hóflegra marka. Hins
vegar séu engar áætlanir uppi
um að hætta að auglýsa,
þótt dregið hafi úr birt-
ingu. Hvað styrktarmál
varði, er bankinn með
fjölmarga samninga við
hin ýmsu félög, bæði til
lengri og skemmri tíma.
Ósanngjörn staða á auglýsingamarkaði
Harðnandi samkeppni fjölmiðla virðist yfirvofandi á auglýsingamarkaði. Fækkun útgáfudaga og samrunar fjölmiðlafyrirtækja
eru talin líkleg á næstu mánuðum. Forsvarsmenn Skjás eins og 365 miðla segja stöðu RÚV á auglýsingamarkaði ósanngjarna.
VALDIMAR BIRGISSON
auglýsingastjóri. Hann
telur líklegt að DV og
Viðskiptablaðið fækki
útgáfudögum. Ekki
sé heldur ólíklegt að
Fréttablaðið hætti
útgáfu á sunnudögum.
FRÉTTABLAÐIÐ/RÓBERT
M A R K A Ð S H L U T D E I L D
Auglýsingatekjur Hlutdeild
Fréttablaðið 2.950 milljónir 30%
365 ljósvakam. 1.759 milljónir 19%
Árvakur 2.355 milljónir 25%
RÚV 1.130 milljónir 12%
Skjárinn 753 milljónir 8%
Birtingur 440 milljónir 5%
Annað 94 milljónir 1%
Samtals 9.485 milljónir
RÚV ekki einsdæmi
Andsvör Þorsteins Þorsteinssonar, markaðsstjóra
RÚV, vegna ásakana Sigríðar Margrétar og Péturs
um ósanngjarna samkeppnisstöðu:
SIGRÍÐUR MARGRÉT
ODDSDÓTTIR, framkvæmda-
stjóri Skjás eins. Hún segir
engin fordæmi fyrir því
í löndunum í kring-
um okkur að staða
einkarekinna sjón-
varpsstöðva sé
jafn ósanngjörn
og hún er hér.
MARKAÐURINN/
AÐSEND
MYND
PÉTUR PÉTURSSON, fram-
kvæmdastjóri sölusviðs 365
miðla. Hann segir algjört lyk-
ilatriði að leiðrétta þá skökku
samkeppnisstöðu sem ríkir á
auglýsingamarkaði.
RÚV eigi að fara af auglýs-
ingamarkaði.
MARKAÐURINN/HRÖNN