Fréttablaðið - 17.07.2008, Blaðsíða 47

FIMMTUDAGUR 17. júlí 2008 27
UMRÆÐAN
Jón Bjarnason skrifar um um-
hverfismál
Það vakti aðdáun og sterkar framtíðarvonir þegar Hafn-
firðingar höfnuðu stækkun
álbræðslunnar í
Straumsvík í
íbúakosningu
fyrir rúmu ári
síðan og „Sól í
Straumi“ – sam-
tök umhverfis-
og náttúru-
verndarsinna
og þeirra sem
töldu nóg komið
af álbræðslum
fögnuðu sigri.
Í þeim hörðu átökum lá ljóst
fyrir að virkja þurfti enn frekar í
Þjórsá til að sjá aukinni álbræðslu
í Straumsvík fyrir raforku. Slag-
urinn gegn stækkun álbræðslunn-
ar í Straumsvík var því nátengdur
baráttunni fyrir verndun Þjórsár.
Samtökin Sól á Suðurlandi
studdu dyggilega baráttu félaga
sinna í Hafnarfirði og jafnvel er
fullyrt að framlag þeirra á loka-
metrum átakanna hafi ráðið úrslit-
um um að stækkun álbræðslunnar
var felld. En áfram sækja álris-
arnir og Landsvirkjun að náttúru-
perlum Þjórsár. Í fréttum þessa
dagana fagnar forstjóri Lands-
virkjunar að hans mati, áfanga
sigri í herförinni að Þjórsá og lýsir
því yfir að raforka úr næstu virkj-
unum í ánni ætti m.a. að fara til
aukningar á framleiðslu álbræðsl-
unnar í Straumsvík. Nýtur hann
þar stuðnings ríkisstjórnar Sjálf-
stæðisflokks og Samfylkingar. Um
eða yfir 80% af raforkufram-
leiðslu landsmanna fara nú til
álbræðslna.
Íbúar við Þjórsá, Sól á Suður-
landi og náttúruverndarsinnar um
allt land munu standa með perlum
Þjórsár og gegn virkjunaráform-
unum og berjast til sigurs þótt það
kosti „blóð svita og tár“. Nú þegar
stjórnvöld sækja enn á ný og af
auknum þunga í orku frá náttúru-
perlum Þjórsár til álframleiðslu í
Hafnarfirði er eðlilegt að spurt sé:
hvar er Sól í Straumi og stuðning-
ur annarra þeirra Hafnfirðinga
sem börðust svo hetjulega gegn
stækkun álbræðslunnar í Straums-
vík fyrir aðeins nokkrum misser-
um?
Það er ekki trúverðugt að vinna
verkin, en með „hnút í maganum“
eins og sumir þeir sem svíkja nú
dýrustu kosningaloforð sín og
náttúruperlur Þjórsár til að geta
vermt ráðherrastólana. - „Fagra
Ísland“, hvar ert þú? -
Þess vegna er enn mikilvægara
að náttúruverndarsinnar og aðrir
þeir sem telja nóg komið af
álbræðslum og mengandi stóriðju
þétti raðir sínar. Það er mikil bar-
átta fram undan.
Höfundur er alþingismaður.
UMRÆÐAN
Urður Ólafsdóttir skrifar um sjáv-
arútvegsmál
Mér er það sífellt undrunar-efni hvernig Alþingi gat á
sínum tíma ákveðið að afhenda
útgerðum kvótann sem safnast
hafði á hendur þeirra. Með því að
binda hann ekki með nokkrum
hætti við byggðarlög er ástandið
eins og það er. Sjávarþorp lands-
ins eru að leggjast í eyði.
Því er ekki flaggað hverjir öfl-
uðu kvótans til þessara fyrir-
tækja. Það voru sjómenn sem
með dugnaði og ósérhlífni sóttu
sjóinn og lögðu útgerðunum kvót-
ann til. Mér sem
ekkja eftir dug-
andi sjómann er
alveg ljóst að
þótt fyrirtæki
hafi átt skip og
útgerð hefði
ekki orðið til
kvóti nema að
um borð í skip-
unum væru dug-
miklir sjómenn.
Engin útgerð
hefði haft skipstjóra á skipi sínu
sem ekki hefði komið með afla að
landi, og enginn skipstjóri aflað
nema með góðri skipshöfn. Það
er ekki svo ýkja langt síðan að
sjósókn sem lýst er í bók Jóns
Kalmans Stefánssonar, Himna-
ríki og helvíti, var stunduð á
Íslandi. Ósvörin við Bolungarvík
er lýsandi minnismerki um þann
tíma og líka til að minna okkur á
hvað þurfti til að koma okkur upp
úr þeirri eymd sem þjóðin var í.
Með dugnaði sjómanna varð til
afurð sem hægt var að selja úr
landi. Hvað ætli margir sjómenn
hafi farist við störf sín á síðustu
öld? Sem betur fer er ekki her á
Íslandi en sjómennskan var í
raun eins og herþjónusta. Það var
ekki um margt að ræða á atvinnu-
markaðinum og því síður í
menntamálum svo þá var bara að
fara á sjóinn.
Í þau 45 ár sem ég hef fylgst
með störfum sjómanna hafa þeir
tvisvar sinnum staðið saman og
siglt til hafnar. Í fyrra skiptið var
það útaf síldarverði 1967 og 1975
út af olíuverði sem átti að taka af
óskiptum hlut sem þýddi launa-
skerðingu.
Hvað er að ykkur, sjómenn?
Hvers vegna standið þið ekki
saman og berjist fyrir rétti
ykkar? Þið megið ekki skilja þrjá
eða fjóra sjómenn eftir í barátt-
unni fyrir rétti ykkar allra. Þetta
er réttur sem allar hetjur hafsins
sem horfnar eru börðust fyrir og
þið eruð búnir að láta ræna af
ykkur.
Hvar eruð þið, sjómannskonur
og verkakonur þessa lands? Látið
í ykkur heyra áður en menn
ykkar verða allir komnir inn í
álverksmiðjur, olíuhreinsistöðv-
ar eða í biðröð eftir atvinnuleys-
isbótum. Það er ekki pláss fyrir
alla á ríkisjötunni til að hækka
launin sín. Það er bara fyrir fáa
útvalda. Bubba Morthens tókst
að koma þjóðinni í skilning um að
sjómannslífið snerist ekki um
ástir og ævintýr. Það snýst um að
komast af, að geta lifað af atvinnu
sinni. En þið, sjómenn, þurfið að
berjast fyrir því, annars verðið
þið sem stétt ekki til eftir nokkur
ár.
Höfundur er sjómannsekkja.
Hvar eruð þið, sjómenn og sjómannskonur?
URÐUR ÓLAFS-
DÓTTIR
JÓN BJARNASON
Þjórsá
og Sól í
Straumi