Fréttablaðið - 26.08.2008, Blaðsíða 16

16 26. ágúst 2008 ÞRIÐJUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björn Ingi Hrafnsson og Óli Kr. Ármannsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Útlit er fyrir að hernám Bandaríkjanna í Írak sé
bráðum á enda. Ríkisstjórn
George W. Bush hefur lagt kapp á
að semja við ríkisstjórn Íraks um
áframhaldandi herstöðvar en
þegar tillögur Bandaríkjastjórnar
láku til fjölmiðla í júní vöktu þær
mikla reiði, enda fólst í þeim að
Írak yrði í raun bandarískt
leppríki. Síðan þá hafa málin
þróast í aðra átt og stjórnvöld í
Bagdad hafa komið á óvart með
því að standa fast á sínu.
Yfirlýsingar
forsetaframbjóðandans Obama
um endalok hernámsins 2010 hafa
líklega orðið til að greiða fyrir
lausn málsins. Stjórn repúblikana
vill ekki láta Obama fá heiðurinn
af lausn Íraksvandans – þó að
hann hafi með ummælum sínum í
sumar líklega lagt meira til
hennar en nokkur annar
bandarískur stjórnmálamaður.
Ef svo fer sem nú horfir verður
gert samkomulag um endalok
hernámsins í tveimur stigum. Í
júní 2009 mun bandarískt herlið
yfirgefa allar borgir í Írak og láta
innlendum her eftir að halda þar
uppi lögum og reglu. Þetta er sú
tímasetning sem stjórnvöld í Írak
miða við því að eftir það mun
bandarískt herlið ekki getað
valsað um í Írak eftir eigin
geðþótta. Bandaríkjaher fer svo
alfarinn frá Írak árið 2011 og er
sú tímasetning greinilega valin til
þess að stjórnin í Washington geti
þóst staðfastari en Obama með
því að hörfa nokkrum mánuðum
síðar frá Írak en hann lagði til.
Samkomulagið strandar þó enn á
því að bandarísk stjórnvöld
krefjast þess að hermenn þeirra
njóti friðhelgi frá íröskum lögum.
Hvað tekur við í Írak?
Ríkisstjórn Íraks verður nú í
fyrsta sinn hið raunverulega
yfirvald í landinu frá innrás
Bandaríkjanna í mars 2003. Hún
er skipuð flokkum sjíta sem vilja
stjórna í anda íslam og er mjög í
mun að Írak verði ekki
bækistöðvar bandarísks
innrásarliðs í Íran. Ríkisstjórnin
taldi sig þurfa á liðsinni
Bandaríkjahers að halda í baráttu
sinni við einkaher Muqtada al-
Sadr, mehdi-herinn, en þarf þess
ekki lengur. Annars vegar er
stjórnarherinn orðinn öflugri en
áður og telur nú að návist
Bandaríkjanna hjálpi honum lítið
og sé ekki annað en að vatn á
myllu mehdi-hersins – sem hefur
jafnan sett baráttu gegn erlenda
hernámsliðinu í öndvegi. Hins
vegar telur al-Sadr sig eiga aðra
kosti en að berjast við
stjórnarherinn. Hann á raunhæfa
möguleika á að ná völdum í
kosningum þar sem hann er
vinsæll meðal almennings í Írak.
Annað forgangsverkefni
ríkisstjórnarinnar í Bagdad er að
ráðast til atlögu við
skæruliðasveitir sunníta, al-
Sahwa, sem hafa verið fjármagn-
aðar af Bandaríkjaher til þess að
berja á öðrum skæruliðasveitum
og „friða“ þannig Írak með hörðu.
Vegna hernámsins hefur ríkis-
stjórn Íraks ekki haft nein tök á
því að uppræta þessi samtök en
um leið og hernáminu lýkur
verður það sennilega gert með
hraði. Jafnframt er trúlegt að
hinn raunverulegi leiðtogi
stjórnarflokkanna, Abdul-Aziz al-
Hakim, verði fljótlega hæst-
ráðandi í Írak. Hann hefur hingað
til veigrað sér við að taka við
stjórnarforystunni svo ekki verði
síðar hægt að saka hann um að
hafa verið leppur bandaríska
hernámsliðsins.
Verða glæpamenn sóttir til saka?
Ef samkomulag um friðhelgi
Bandaríkjamanna í Írak nær
fram að ganga er ljóst að
hernámsliðið verður ekki sótt til
saka í Írak fyrir öll þau mann-
dráp, pyntingar og fleiri stríðs-
glæpi sem fylgt hafa hernáminu
síðan 2003. Á hinn bóginn er það
skammgóður vermir fyrir
bandarísk stjórnvöld því að ekki
virðist vera nein lagaleg
fyrirstaða fyrir því að höfðað
verði mál gegn þeim fyrir
alþjóðlegum stríðsglæpadóm-
stóli.
Ákæra stríðsglæpadómstólsins
á hendur Omar al-Bashir, forseta
Súdans, markar hér ákveðin
tímamót þótt hún hafi haft lítil
áhrif í raun. Súdan hefur
nefnilega, líkt og Bandaríkin,
ekki viðurkennt lögsögu stríðs-
glæpadómstólsins. Í ljós kemur
að saksóknarar dómstólsins telja
að lögsaga hans nái eigi að síður
til stjórnvalda í Súdan og er það
augljóst fordæmi fyrir málsókn
gegn George W. Bush fyrir
dómstólnum. Enginn vafi er á
því að slíkt verður reynt en óvíst
um árangurinn. Þrátt fyrir allt
eru nefnilega engin alþjóðalög
enn þá æðri en hnefarétturinn og
mun svo ætíð verða meðan
stríðs glæpir Bandaríkjanna
liggja óbættir hjá garði.
Endalok hernáms
SVERRIR JAKOBSSON
Í DAG | Írak
UMRÆÐAN
Haraldur Sturlaugsson skrifar um
ríkisstjórnarsamstarfið
Ég las í Fréttablaðinu í morgun um blogg virðulegs iðnaðarráðherra og
má segja að við lesturinn varð ég verulega
hugsi. Hvernig ætlar þessi ríkisstjórn að
ná árangri þegar stöðugt er skotið úr
launsátri á samherja? Ráðherrann
hneykslast mjög á ferð
menntamálaráðherra til Kína og telur hana vera í
fjölmiðlastríði við forsetafrúna. Þetta lýsir þrennu
eins og Jón Baldvin Hannibalsson komst svo oft að
orði:
Í fyrsta lagi er það svo að „margur heldur mig
sig“ og vissulega er Össur landsfrægur fyrir ást
sína á sviðsljósinu og tekst þar oft vel upp!
Í öðru lagi að Össur hefur greinilega aldrei
stundað hópíþróttir en það hefur
menntamálaráðherra gert og hún veit að það er
eitt sem gildir í þeim efnum: Einn fyrir alla og
allir fyrir einn! - Samhug og samstöðu er
ólýsanlega gaman að upplifa og þá bæði í blíðu og
stríðu! Þessi samhugur getur fleytt mönnum yfir
ótrúlegustu hjalla!
Í þriðja lagi lýsa þessar fáu línur
Össurar að hann er greinilega ekki í
liðsheildinni í ríkisstjórninni, stendur
ekki með samráðherrum, er tilbúinn til
að ætla þeim hégómlegar hvatir.
Hvernig getur svo þjóðin treyst því að
menn geti siglt í gegnum erfiðar
efnahagslægðir með svona óhreinindi í
farteskinu? – Hvernig haldið þið að
handboltalandsliðinu okkar vegnaði ef
þeir væru að blogga á nóttinni hver gegn
öðrum, Óli Stef. hneykslaðist t.d. á Loga vegna
húðflúrsins eða einhvers svipaðs sem ekki skiptir
máli?
Össur, hættu nú þessari vitleysu og snúðu þér að
liðsheildinni! Ef ríkisstjórnin ætlar að ná árangri
verður að vinna saman að sameiginlegum
markmiðum og sýna samstarfsfólki sínu lágmarks
virðingu. Taktu landsliðsheildina þér til
fyrirmyndar – ef þú ætlar að vera áfram með í
liðinu! – Össur, við þurfum á þér að halda – í
alvöru!
Höfundur er fyrrverandi framkvæmdastjóri á
Akranesi.
Hættu nú, Össur!
HARALDUR
STURLAUGSSON
Bandaríkjaher fer svo alfar-
inn frá Írak árið 2011 og er sú
tímasetning greinilega valin til
þess að stjórnin í Washington
geti þóst staðfastari en Obama
með því að hörfa nokkrum
mánuðum síðar frá Írak en
hann lagði til.
Guðni í Borgarfirði
Guðni Ágústsson, formaður
Framsóknarflokksins, ætlar að ferðast í
kringum landið og halda opna fundi í
þeim tilgangi að „hitta fólkið í landinu
og ræða um hugsjónir og pólitík“.
Guðni reið á vaðið í Borgarnesi í gær.
Þegar þetta er skrifað eru nokkrar
klukkustundir í að hann haldi „sína
Borgarnesræðu“. Þar vísar hann í
frægar – sumir myndu segja alræmdar
– ræður Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, sem hún flutti í
Borgarnesi í febrúar og apríl
2003. Í fyrri ræðunni var
hugtakið „samráðsstjórnmál“
slegið, en breyttist fljótt
í „umræðustjórnmál“.
Í seinni ræðunni olli
Ingibjörg Sólrún miklu
fjaðrafoki þegar hún
sakaði Sjálfstæðisflokkinn, undir for-
ystu Davíðs Oddssonar, um valdníðslu.
Guðni hlýtur að hafa flutt krassandi
tölu í gær, fyrst hann fellir hana í flokk
með Borgarnesræðum Ingibjargar.
Til aðgerða!
Hugtakið samráðs- eða umræðu-
stjórnmál var sett fram á sínum tíma
sem mótvægi við orðið „átakastjórn-
mál“, sem Ingibjörg Sólrún sagði
Sjálfstæðisflokkinn, núverandi sam-
starfsflokk sinn, stunda af kappi.
Guðna hefur aftur á móti þótt
skorta bæði á samráð og átök
hjá núverandi ríkisstjórn, sem
hann hefur helst gagnrýnt
fyrir ládeyðu og aðgerða-
leysi. Spurning hvort
tími „aðgerðastjórn-
mála“ sé á næsta
leiti. Með Guðna í fylkingarbrjósti,
vitaskuld.
Það læra börnin …
Ólafur F. Magnússon segir nú að þeir
hefðu rétt fyrir sér sem sögðu að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði blekkt hann
til samstarfs. Sjálfstæðismenn neita
að hafa beitt slíkum bellibrögðum,
samstarfið við Ólaf hafi einfaldlega
verið komið í þrot. Hér verður því
ekki haldið fram að sjálfstæðismenn
séu svo innrættir að þeir gabbi fólk
í meirihlutasamstarf. En máli sínu til
stuðnings gæti Ólafur vísað í sunnu-
dagsviðtal Morgunblaðsins við Hönnu
Birnu Kristjánsdóttur borgarstjóra
og eldri systur hennar, Guðfinnu,
undir fyrirsögninni: „Plataði litlu
systur sína“. Lengi býr jú að fyrstu
gerð. bergsteinn@frettabladid.is
Auglýsendur athugið!
Yfirburðir Fréttablaðsins umfram bæði Morgunblaðið og 24 stundir eru mjög
miklir í nánast öllum aldurshópum. Hvar er þín auglýsing?
Fréttablaðið tryggir þér aðgang að rúmlega 45 þúsund
fleiri lesendum en Morgunblaðið og rúmlega 25 þúsund
fleiri lesendum en 24 stundir í aldurshópnum 18-49
skv. nýjustu könnun Capacent.
Fréttablaðið
Morgunblaðið
24 stundir
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
12–14 ára
15–19 ára
20–24 ára
25–29 ára
30–34 ára
35–39 ára
40–44 ára
45–49 ára
50–54 ára
55–59 ára
60–64 ára
65–69 ára
70–74 ára
75–79 ára
Allt sem þú þarft... ...alla daga
E
nn er tekinn við nýr meirihluti í Reykjavík, sá fjórði
á kjörtímabilinu.
Í hvert sinn sem nýr meirihluti hefur tekið við í borg-
inni það sem af er kjörtímabilinu hefur verið beðið
með eftirvæntingu eftir stefnu í nokkrum umdeildum
málum. Framtíð flugvallarins í Vatnsmýri er eitt þeirra.
Staðsetning flugvallarins er enda flókið mál. Sjónarmiðin
sem taka verður tillit til eru mörg. Aðdragandi að flutningi
flugvallar er langur og uppbygging flugvallar á nýjum stað
afar kostnaðarsamur. Brýnt er því að þeir sem með völd fara
hafi skýra sýn í þessu máli og horfi fram í tímann, ár og ára-
tugi.
Eitt af því sem kjósendur vildu fá svar við í aðdraganda síð-
ustu borgarstjórnarkosninga var afstaðan í flugvallarmálinu.
Sumir frambjóðendur höfðu skýra stefnu, aðrir ekki. Ljóst var
strax að stefna í flugvallarmálinu gekk þvert á flokkslínur.
Lítil framvinda varð í tíð meirihluta sjálfstæðismanna og
framsóknarmanna, hinum fyrri. Í tíð hundrað daga meirihlut-
ans var samkeppni um skipulag í Vatnsmýri ýtt úr vör en þegar
verðlaunatillögur lágu fyrir var tekinn við nýr meirihluti, sjálf-
stæðismanna og Ólafs F., sá sem sameinaðist um að flugvöllur-
inn yrði ekki fluttur á þessu kjörtímabili.
Nú er fjórði meirihlutinn tekinn við. Stefna borgarstjórans
og formanns skipulagsráðs liggur fyrir. Þau vilja flugvöllinn
úr Vatnsmýri en samstarfsflokkurinn er tregur í taumi, rétt
eins og Ólafur F.
Í málefnasamningi meirihluta sjálfstæðismanna og fram-
sóknarmanna er farin sú sérkennilega málamyndunarleið
að gera ráð fyrir að skipuleggja byggð upp að flugvellinum í
Vatnsmýri. Fram hefur komið að höfundur vinningstillögunnar
að skipulagi Vatnsmýrar hefur verið ráðinn til að aðstoða við
þá skipulagsvinnu sem nú á að fara í hönd og á að byggja á
vinningstillögunni. Í þeirri tillögu er, eins og menn muna, ekki
gert ráð fyrir að byggð verði AÐ flugvellinum heldur að flug-
völlurinn hverfi úr Vatnsmýrinni. Það er því ljóst að nýi meiri-
hlutinn dansar enn í kringum flugvallarmálið án þess að hafa
afl til að klára það.
Formaður skipulagsráðs viðurkennir að ólíklegt sé að
endan leg niðurstaða fáist á þessu kjörtímabili og framsóknar-
fulltrúinn í nýja meirihlutanum segir að þó að skipulagsvinna
í Vatnsmýri sé komin á fullt sé það ekki dauðadómur yfir flug-
vellinum.
Er von að spurt sé hver stefna meirihlutans sé í flugvallar-
málinu?
Þegar hér er komið sögu væri kannski hreinlegra að þeir
sem stýra borginni viðurkenndu vanmátt sinn gagnvart flug-
vallarmálinu. Því sé það svo að stjórnmálamenn í Reykjavík
skorti þrek til að klára þetta mál er hreinlegra að ákveða bara
að flugvöllurinn verði um kyrrt og vinna í samræmi við það.
Betra væri þó að fulltrúarnir stæðu við sannfæringu sína og
tækju til við að undirbúa flutning flugvallarins úr Vatnsmýri á
markvissan hátt.
Fluvallarmálið er enn í uppnámi í Reykjavík:
Lýst eftir stefnu í
flugvallarmálinu
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR SKRIFAR