Fréttablaðið - 10.09.2008, Blaðsíða 29

Ert þú í
vandræðum?
Er þitt fyritæki í
fjárhagslegum
vandræðum eða
á barmi gjaldþrota.
Þá getum við
aðstoðað þig við
að losna undan
því. Skoðum öll
fyrirtæki stór sem
smá.
Upplýsingar:
fjarfesting@internet.is
VILTU VIND Í SEGLIN?
ÚTFLUTNINGSAUKNING OG HAGVÖXTUR
NÝTT VERKEFNI HEFST Í OKTÓBER
P
IP
A
R

•
S
ÍA

•
8
1
6
6
8
Borgartún 35 105 Reykjavík sími 511 4000 www.utflutningsrad.is
Útflutningsaukning og hagvöxtur, ÚH, er verkefni á vegum Útflutningsráðs
Íslands sem miðar að því að auka samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja á alþjóðavísu.
ÚH-verkefnið hefur verið árlega síðan 1990 og hafa fulltrúar 170 fyrirtækja
hvaðanæva úr viðskiptalífinu tekið þátt.
Verkefnið er ætlað fyrirtækjum sem hafa áhuga á að hefja eða efla útflutning,
eða afla meiri þekkingar og reynslu á sviði markaðssetningar. Þátttakendum er veitt
ráðgjöf og aðstoð við að innleiða árangursrík vinnubrögð við markaðssetningu á vöru
og þjónustu á erlendum mörkuðum.
Verkefnið hefst í byrjun október og stendur fram í lok maí.
Tíu fyrirtæki úr hópi umsækjenda verða valin til þátttöku.
Vinnufundir eru haldnir mánaðarlega auk þess sem hver
þátttakandi vinnur með ráðgjafa einn dag í mánuði.
Þátttökugjald er 425.000 krónur. Innfalið er ráðgjöf, fræðsla og þjálfun,
námskeiðsgögn og gisting og uppihald á vinnufundum. Þátttakendur greiða
sjálfir fyrir ferðir.
Nánari upplýsingar veitir Hermann Ottósson, forstöðumaður,
hermann@utflutningsrad.is
H A U S
MARKAÐURINN 5MIÐVIKUDAGUR 10. SEPTEMBER 2008
Ú T T E K T
A R I N S
Vextir lækki í
stórum stökkum
„Mín skoðun er sú að Seðlabankinn ætti að hefja vaxta-
lækkunarferli sitt nú og lækka vexti um 0,5 prósentur.
Þó svo að verðbólgan sé há nú eru verðbólguhorfur
góðar sé horft 12-24 mánuði fram í tímann. Við reikn-
um með því að verðbólgan muni hjaðna hratt á næstu
mánuðum og að verðbólgumarkmiði Seðlabankans
verði náð á þriðja ársfjórðungi næsta árs. Í þessu háa
vaxtaumhverfi og í ljósi þessarar verðbólguspár tel ég
rétt að bankinn lækki vexti sína í nokkuð stórum stökk-
um á næstu mánuðum.“ MARKAÐURINN/STEFÁN
ú stefnir
yri í óefni
ekist til í að ná fram mjúkri
eftir samdrátt 2001 og 2002.
hófst þá síðla árs 2001 áður en
rki. „Ég tel rétt að hefja vaxta-
legg til að vextir verði lækkaðir
tefnir hraðbyri í óefni í hagkerfinu
andi vaxtastig sé stærri skammtur
erfinu hollur. Hættan á alvarlegri
en hættan á viðvarandi verð-
MARKAÐURINN/STEFÁN
I N G Ó L F U R B E N D E R F R I Ð J Ó N S S O N
S T A Ð A : L Æ K K A
T I U M 5 0 P U N K T A
N I Ð U R S T A Ð A : L Æ K K A
S T Ý R I V E X T I U M 5 0 P U N K T A
hann hins vegar að verði að koma
til mjög skjótt þegar verðbólga
taki að ganga niður því sú þróun
muni ganga afar hratt fyrir sig.
„Og er þá mjög líklegt að fjölga
verði vaxtaákvörðunar dögum,“
segir hann, en Seðlabankinn hefur
heimild til að breyta vöxtum hve-
nær sem hann sér tilefni til, utan
fyrirfram ákveðinna vaxtaákvörð-
unardaga.
Ásgeir segir jafnframt að Seðla-
banki Íslands hafi gefið mjög sterk
skilaboð um mögulega hækkun og
að erlendir greinendur spái flestir
hækkun núna. „Þess vegna verður
mjög erfitt að hefja lækkunarferli
nema í tengslum við útgáfu Pen-
ingamála,” segir hann.
HÆTTAN Á KREPPU ER MEIRI EN
VERÐBÓLGUHÆTTAN
Þórður Friðjónsson, forstjóri
Kauphallar Íslands, vill hins
vegar fremur horfa til hættunnar
sem liggur í frekari samdrætti
hér innanlands en áhættunnar af
mögulegu frekara falli krónunnar.
„Ég held að tímabært sé að hefja
núna vaxtalækkunarferlið og legg
til að vextirnir verði lækkaðir um
50 punkta.“
Við núverandi aðstæður og þær
horfur sem blasa við segir Þórður
skipta mestu máli að vega saman
verðbólguhættuna annars vegar
og kreppuhættuna hins vegar. „Að
mínu mati verður verðbólgan á
hröðu undanhaldi á næstu mán-
uðum, þótt stigin verði nú var-
færnisleg skref í þá átt að lækka
vexti.“ Hann bendir í því sam-
bandi á reynsluna af fyrri hag-
sveiflum. „Þannig má til að mynda
benda á samdráttarskeiðið 2001 til
2002. Verðbólgan náði hámarki í
byrjun árs 2002 en fór síðan hratt
lækkandi eftir því sem leið á árið.
Vaxtalækkunarferlið hófst var-
færnislega seint á árinu 2001, um
það bil sem verðbólgan var að ná
hámarki, og í framhaldi lækkuðu
þeir hratt á fyrri hluta ársins 2002
samhliða hjöðnun verðbólgunnar.
Að öllu samanlögðu tókst vel til
á þessum tíma, lendingin varð
mjúk eins og sagt er. Ég efast um
skynsemi þess að beita nýjum og
miklu harðari peningaaðgerðum
nú í nafni baráttunnar við verð-
bólgu. Jafnframt orkar vart tví-
mælis að kreppuógnin nú er meiri
en þá,“ segir hann og kveður vera
sitt mat að afar lítil hætta sé á að
verðbólgubálinu verði viðhaldið
með lækkun núna.
„Veikleikinn í peningastjórn
hér hjá okkur hefur hingað til
ekki verið á niðurleið í hagsveifl-
unni. Niðursveiflan hefur yfir-
leitt gengið hratt og vel fyrir sig
og menn fljótir að draga saman
seglin. Veikleikinn í peningamála-
stjórninni hefur verið í uppsveifl-
unni og falist í að ekki hefur verið
tekið nægilega skjótt í taumana.
Með þetta í huga tel ég því rétt
að taka varfærnislegt skref, sem
vitan lega þarf að setja fram í
réttu samhengi gagnvart útlend-
ingum.” Þórður varar um leið við
ofmati á viðkvæmni útlendinga
gagnvart vaxtaákvörðunum hér.
„Ég held að of mikið sé úr því gert
að 50 punkta breyting hafi mikil
áhrif. Í Bandaríkjunum eru vextir
neikvæðir og í Evrópu hangir í
því að vera raunvextir, verðbólga
og vextir eru nokkurn veginn það
sama. 50 punkta lækkun væri því
í raun minni en 25 punkta breyt-
ing í hlutfallslegu tilliti miðað við
vexti annars staðar.“ Þórður telur
því að með tilliti til reynslunnar
hér og eins því hvernig aðrar
þjóðir hafi brugðist við kreppunni
sé minni áhætta tekin með því
að hefja vaxtalækkun nú þegar,
en með því að fresta henni. „Og
það er alveg örugglega ekki rétt
ákvörðun að bíða með vaxtalækk-
un þar til við höfum séð lækkun
verðbólgunnar nokkra mánuði í
röð. Það passar að mínu viti ekki
við nokkrar kenningar.“
SAMDRÁTTUR DREGUR ÚR VERÐ-
BÓLGUÞRÝSTINGI
„Mín skoðun er sú að Seðlabank-
inn ætti að hefja vaxtalækkunar-
ferli sitt nú og lækka vexti um 0,5
prósentur, eða fimmtíu punkta,“
segir Ingólfur Bender, forstöðu-
maður greiningar Glitnis. „Þó svo
að verðbólgan sé há nú eru verð-
bólguhorfur góðar þegar horft
er tólf til fjórtán mánuði fram í
tímann.“ Hann segist því reikna
með að verðbólgan hjaðni hratt á
næstu mánuðum og að verðbólgu-
markmiði Seðlabankans verði náð
á þriðja fjórðungi næsta árs. „Í
þessu háa vaxtaumhverfi og í ljósi
þessarar verðbólguspár tel ég
rétt að bankinn lækki vexti sína
í nokkuð stórum stökkum á næstu
mánuðum,“ bætir Ingólfur við.
Hann bendir á að þótt verð-
bólguvæntingar almennings og
fyrirtækja hafi þróast heldur til
verri vegar, hafi reynslan sýnt
að hérlendis geri menn sér allvel
grein fyrir áhrifum gengisbreyt-
inga á verðbólgu og því sé líklegt
að væntingarnar færist aftur í
betra horf tiltölulega fljótt, lækki
krónan ekki frekar eða styrkist
jafnvel að nýju.
„Hratt dregur nú úr innlendri
eftirspurn og samhliða dregur úr
þeim þrýstingi sem mikil eftir-
spurn í hagkerfinu hefur verið á
verðbólgu. Heimilin hafa brugð-
ist við rýrnun kaupmáttar með
því að skera niður útgjöld sín.
Við sjáum það í veltutölum, inn-
flutningstölum, nýskráningum
bifreiða og fleiri stærðum. Fjár-
festingar bæði heimila og fyrir-
tækja dragast nú saman, meðal
annars vegna hækkunar fjár-
magnskostnaðar, erfiðara að-
gengis að lánsfé, eignaverðs- og
kaupmáttar þróunar. Væntingar
neytenda hafa þá lækkað umtals-
vert undanfarið.“
Ingólfur segir að þótt atvinnu-
leysi mælist enn lágt, sé vinnu-
markaðurinn þegar farinn að sýna
merki um að á honum sé að slakna.
Árstíðarleiðrétt atvinnuleysi hafi
aukist, en mikið hafi verið um að
fyrirtæki bregðist nú við hækkun
kostnaðar og samdrætti í eftir-
spurn með því að fækka starfs-
fólki. „Reikna má með því að at-
vinnuleysið aukist hratt á næstu
mánuðum og að samhliða muni
bæði draga úr kostnaðar- og eftir-
spurnarþrýstingi á verðbólgu.
Þá teljum við að íbúðaverð muni
lækka nokkuð á næstu misser-
um, sem bæði hefur bein áhrif til
lækkunar á verðbólgumælingu og
dregur líka úr eftirspurnarþrýst-
ingi vegna neikvæðra eignaáhrifa
á heimilin,“ segir hann.
Ingólfur víkur einnig tali sínu
að krónunni, sem standi veik um
þessar mundir og hafi veikst að
undanförnu. „Verðbólgu áhrif
gengisfalls krónunnar síðustu
mánuði hafa að mestu komið
fram nú þegar. Líklegt er að
vaxtamunurinn verði lítt virkur
áhrifavaldur krónunnar á næst-
unni vegna erlendrar lánsfjár-
krísu. Virkni peningastefnunnar
hefur breyst af þessum sökum
þannig að áhrif innlendra vaxta á
innlenda eftirspurn eru meiri nú
en verið hefur um langa hríð. Að-
gerðir í peningamálum þurfa að
taka mið af þessu.
Stjórnendur fyrirtækja hafa
á undanförnum mánuðum gerst
mun svartsýnni um stöðu efna-
hagsmála og hafa uppgjör fyrir-
tækja verið á flesta mælikvarða
verri á fyrri helmingi þessa árs en
á sama tímabili í fyrra. Ljóst er að
ýmis fjármálafyrirtæki og fyrir-
tæki sem tengjast innlendri eftir-
spurn finna mikið fyrir samdrætt-
inum nú ásamt hækkandi kostn-
aði. Draga mun hratt úr umsvifum
þessara fyrirtækja á næstunni og
mun það hafa áhrif á verðbólgu-
þrýstinginn til lækkunar,“ segir
Ingólfur Bender enn fremur.
ttan vegur
ðbólguógnin
a. Seðlabankinn kynnir ákvörðun sína á fimmtudag.
vörðun sína til að forða neikvæðum áhrifum á gengi
duðu í byrjun vikunnar með skuggabankastjórninni.