Fréttablaðið - 12.09.2008, Blaðsíða 8

8 12. september 2008 FÖSTUDAGUR
1 Hver er forstjóri Íslandspósts
sem hyggst færa út kvíarnar í
flutningastarfsemi?
2 Hvar strandaði olíuflutn-
ingaskip í vikunni?
3 Hvaða gamalkunni rokkari
kennir kúrs um beat-bókmennt-
ir í Háskóla Íslands í vetur?
SVÖRIN ERU Á SÍÐU 42
EFNAHAGSMÁL „Þetta eru góðar fréttir,“ sagði
Geir H. Haarde forsætisráðherra eftir að ný
Hagtíðindi Hagstofunnar lágu fyrir í gær-
morgun.
Í þeim kemur meðal annars fram að hag-
vöxtur á síðasta ári og á fyrri hluta þessa árs
var meiri en búist var við, þjóðarútgjöld, inn-
flutningur og einkaneysla hafa dregist saman
og útflutningur vaxið.
Geir segir niðurstöðurnar
hagstæðari en hann átti von
á. „Þessi aukni hagvöxtur
skiptir máli með tilliti til
afkomu ríkissjóðs, hann er
vísbending um að framleiðsl-
an sé að sækja í sig veðrið,
útflutningur er stórvaxandi
og þetta gefur vonir um að
við náum hér jafnvægi í
efnahagsmálum fyrr heldur
en ella.“
Verðbólgan er eftir sem
áður mikil – allt of mikil, að mati Geirs. Spár
geri þó ráð fyrir að hún muni ganga hratt niður
og vextir þá lækka jafnhliða eða í kjölfarið.
Sú staðreynd að framleiðslan hefur ekki
dregist saman vekur vonir um að atvinnuleysi
aukist ekki í takt við spár. „Það sem menn ótt-
uðust mest var að samhliða mikilli verðbólgu
yrði samdráttur og fjöldaatvinnuleysi. Það
virðist sem líkurnar á því séu miklu minni en
talið var.“
Þar sem mörgum stórframkvæmdum er
lokið eða að ljúka var fjárfesting á öðrum
fjórðungi ársins 26 prósentum minni en á
sama tíma í fyrra. „Þetta er partur af því að
hagkerfið er að kasta mæðinni,“ segir Geir.
Fyrir vikið dragi úr vöruskipta- og þjónustu-
halla.
Gerð fjárlaga er á lokasprettinum en fjár-
lagafrumvarpið verður kynnt 1. október. Geir
vill fátt segja um efni þess. „Það er þó óhætt
að segja að fjárlögin verða í takt við ástandið
en svo skiptir máli hvaða pólitíska stefna er
mótuð. Og ég bendi á að í mörg ár hefur því
verið spáð að á árinu 2009 myndi koma fram
halli. Við búum þá að því að mörg undanfarin
ár höfum við verið með afgang og náð að safna
í sarpinn til að mæta hallaárunum. Það þarf að
horfa á þetta yfir lengra tímabil en bara eitt
ár.“
Þótt nýjar þjóðhagstölur gefi tilefni til bjart-
sýni kveðst Geir ekki gera lítið úr því að
Íslendingar gangi nú í gegnum erfiðleikaskeið.
„Það eru erfiðleikar vegna verðbólgunnar og
það eru erfiðleikar með fjármögnun hjá bönk-
unum og í atvinnulífinu. Að stórum hluta til
eru þeir erfiðleikar innfluttir en eru stað-
reyndir eigi að síður. Þessar tölur breyta því
ekki.“ bjorn@frettabladid.is
Geir telur að jafnvægi gæti
náðst fyrr en áður var talið
Forsætisráðherra segir nýjar tölur um framleiðslu og útflutning gefa vonir um að jafnvægi í
efnahagsmálum geti náðst fyrr en ella. Einkaneyslan dróst saman um 3,2 prósent á milli ársfjórðunga.
GEIR H. HAARDE
KÁRAHNJÚKAVIRKJUN Um leið og landsframleiðsl-
an vex dregst einkaneysla saman. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
■ Landsframleiðslan var 5% meiri á öðrum
ársfjórðungi en á sama tímabili í fyrra. Aukin
álframleiðsla vegur þar þyngst.
■ Þjóðarútgjöld drógust saman um 8%.
■ Einkaneyslan dróst saman um 3,2%.
■ Fjárfestingar drógust saman um 25,8%.
■ Útflutningur jókst um 25%.
■ Innflutningur dróst saman um 12%.
■ Bílakaup drógust saman um 40%.
■ Útgjöld Íslendinga erlendis drógust saman
um 16%.
■ Hagvöxtur á fyrri helmingi ársins er talinn
vera 4,1%. Heimild: Hagstofan
AUKIN FRAMLEIÐSLA
VINNUMARKAÐUR Launa-
munur kynjanna er við-
varandi og vaxandi vanda-
mál hjá hinu opinbera.
Kynbundinn launamunur
telst nú vera fimmtán pró-
sent og hefur vaxið um
þrjú prósent milli ára.
Þetta kemur fram í niður-
stöðum launakönnunar
SFR 2008.
„Það neikvæða er að
launamunur kynjanna
skuli aukast. Það kemur
verulega á óvart miðað við þá
umræðu sem hefur verið. Maður
hefði haldið að það færi að slá á
launamuninn en hann hefur aukist
um þrjú prósent milli ára.
Það er ofboðslega mikið
og alveg skelfilegt,“ segir
Árni Stefán Jónsson, for-
maður SFR.
„Launamunurinn gerist
í ákvörðunum forstöðu-
manna stofnana. Ég hef á
tilfinningunni að karlmenn
fái meira út úr auka-
greiðslum, fastri yfirvinnu
og öðrum auka greiðslum.
Þetta er ekki kjarasamn-
ingsbundinn launamunur
heldur gerist hann í persónulegum
viðbótum og það er greinilegt að
karlmenn njóta þeirra meira en
konur,“ segir hann.
Árni Stefán bendir á að fimmt-
ungur félagsmanna SFR fái óunna
yfirvinnu sem sé hátt hlutfall
miðað við að launakerfið var tekið
í gegn árið 1998, meðal annars til
að draga úr launamun milli kynj-
anna.
Grunnlaun félagsmanna SFR
hafa hækkað um fjórtán prósent
og heildarlaun hafa hækkað um
ellefu prósent milli ára 2007 og
2008. Launavísitala fyrir opinbera
starfsmenn hefur hækkað um rúm
sex prósent á sama tíma, sem
þýðir að félagsmenn SFR hafa
hækkað meira í launum en opin-
berir starfsmenn almennt.
- ghs
ÁRNI STEFÁN
JÓNSSON
SFR hefur fengið niðurstöður úr launakönnun 2008:
Launamunur kynjanna vex
A
R
G
U
S
/

DANMÖRK, AP Anders Fogh
Rasmussen, forsætisráðherra
Danmerkur,
kynnti í gær
breytingar á
ráðherraskipan í
ríkisstjórn sinni,
daginn eftir að
Bendt Bendtsen
sagði af sér sem
aðstoðarforsætis-
ráðherra og
efnahagsráð-
herra, um leið og
hann sagði af sér sem leiðtogi
Íhaldsflokksins.
Lene Espersen, sem tekur við
af Bendtsen sem flokksleiðtogi,
verður jafnframt bæði efnahags-
ráðherra og aðstoðarforsætis-
ráðherra.
Brian Mikkelsen verður
dómsmálaráðherra og Carina
Christensen menningarmálaráð-
herra, en Lars Barfoed verður
neytendaráðherra. - gb
Forsætisráðherra Danmerkur:
Kynnir breytta
ráðherraskipan
LENE ESPERSEN
UMHVERFISMÁL „Yfir helmingurinn
af álverum í heiminum er knúinn
af vatnsaflsvirkjunum, því það
vill svo til að það rennur vatn
víðar í heiminum en hér,“ sagði
Helgi Hjörvar, formaður
umhverfisnefndar, á Alþingi í
gær.
Helgi hafnaði þar þeirri
röksemdafærslu að það væri
umhverfinu til sérstakrar
blessunar að virkjað væri fyrir
stóriðju á Íslandi, en stundum
hefði verið talað um að annað-
hvort yrðu álver rekin hér með
„hreinni orku“ eða með mengandi
kolabrennslu í fjarlægum
löndum. - kóþ
Helgi Hjörvar um virkjanir:
Vatn rennur
víðar en hér
Fimm ár frá morðinu
Svíar minntust þess í gær að fimm
ár voru liðin frá því að Anna Lindh,
þáverandi utanríkisráðherra Svíþjóðar,
var myrt í verslunarferð í Stokkhólmi.
Formaður sænska Jafnaðarmanna-
flokksins, Mona Sahlin, lagði blóm á
leiði hennar.
SVÍÞJÓÐ
VEISTU SVARIÐ?