Fréttablaðið - 05.10.2008, Blaðsíða 16

2 Fjölskyldan
Sigríður
Tómasdóttir
skrifar
Skólavörðustíg 21 - Sími - 551 4050 - Reykjavík
Gullfalleg
sængurverasett
aldrei meira úrval
Fjölskyldan kemur út mánaðarlega með sunnudags-
blaði Fréttablaðsins. Ritstjórn: Sigríður Björg Tómasdóttir
Hönnun: Silja Ástþórsdóttir Forsíðumynd: Anton Brink Pennar:
Hrefna Sigurjónsdóttir, Steinunn Stefánsdóttir Ljósmyndir:
Fréttablaðið Auglýsingar: Benedikt Jónsson benediktj@365.is
BARNVÆNT
Kjarvalsstaðir Kaffi- og menningarþurfi
foreldrar eru vel settir ef stefnan er tekin á
Kjarvalsstaði með fjölskylduna um helgar.
Þægilegt er að rölta um safnið með börn við
hönd og þar er yfirleitt hluti sýninganna
settur upp með börn í huga. Í kaffiteríunni
eru leikföng sem þau litlu geta dundað sér
við sem er ómetanlegt þegar foreldrar vilja
pústa að lokinni menningarneyslu. Ekki
spillir að nóg er plássið, auðvelt að koma
fyrir barnastólum og vinahópar með börn
geta skotið saman nokkrum borðum.
Veröndin fyrir framan kaffiteríuna er svo afar
rúmgóð fyrir vagna og auðvelt að leggja
þeim nokkrum þar í augsýn foreldra en sú er
ekki raunin með mörg kaffihús.
Núna stendur yfir sýning á verkum Braga Ásgeirssonar og í norðursal safnsins hefur verið komið
fyrir úrklippum úr lífi Braga og verk hans hengd í loftið. Þar gefst gestum kostur á að leggjast á bekk
eða í gólfið og er ætlunin sú að sameina börn og fullorðna í því að njóta verka listamannsins frá
óvenjulegu sjónarhorni.
Að heimsókn lokinni er tilvalið að kíkja í leiktækin á Miklatúni eða sparka í bolta á túninu sem getur
verið kærkomin tilbreyting eftir inniveru.
Afa- og ömmuhlutverkið er flestum afar kært. Oft koma barnabörnin í heiminn þegar ró er farin að fær-ast yfir fólk og margir hafa á orði
að þeir njóti þess að sumu leyti betur að
eiga í samskiptum við barnabörn en þeir
náðu að njóta sinna eigin barna.
„Við ætlum að láta þetta snúast um
hlutverkin sem afinn og amman eru í
gagnvart barnabörnunum. Þetta dýr-
mæta hlutverk,“ segir Valgerður um efni
fyrirlestra þeirra Lone. Einnig ætla þær
að koma inn á uppeldisreglur og uppeld-
istækni. „Okkar skoðun er að afi og
amma geri sér lífið mun auðveldara með
því að nota svona aðferðir og vera í takti
við foreldrana.“ Í fyrirlestri sínum bjóða
þær sömuleiðis upp á ákveðnar stefnu-
mótunarhugmyndir. „Við horfum á þetta
í ljósi alls konar góðra hugmynda sem
samtíminn leggur okkur til.“
Valgerður og Lone hafa þekkst lengi en
aldrei unnið saman fyrr en í þessu verk-
efni. „Við erum með hálfgerða ömmu-
dellu,“ segir Valgerður og hlær. „Við
höfum báðar velt þessu hlutverki mikið
fyrir okkur og það er langt síðan við
fórum fyrst að ræða um það. Við erum
báðar uppeldismenntaðar báðar með
skýra sýn á hvaða möguleika maður á í
hlutverkinu.“ Báðar eiga myndarlegan
hóp barnabarna og í þeim hópi er mikil
breidd, svo sem stjúpbarnabarn, sum
þeirra búa langt í burtu og önnur nálægt,
og einnig eru í hópnum tvíburar.
Unga fólkið er að gera margt í einu.
Það er að mennta sig og koma undir sig
fótunum. Afi og amma hafa oft rýmri
tíma vegna þess að þau eru ekki í burðar-
hlutverkinu sem uppalendur. „Þetta er
að vissu leyti sparihlutverk sem maður
gengur inn í þegar maður vill. Flestir
eru að minnsta kosti í þeirri stöðu og
eiga þess þá kost að gefa mikið í það.
Maður getur þreytt sig til húðar af því að
maður fær að hvíla sig á eftir.“ Valgerð-
ur mælir með því að ömmur og afar geri
með barnabörnunum hluti sem þau hafi
sjálf gaman af. „Svo prófum við á þeim
hvort þau hafi ánægju af því líka og velj-
um smám saman það sem við finnum að
öllum finnst gaman.“
Flestir þróa með sér ákveðið hlutverk
í samskiptunum við barnabörnin, kenn-
arahlutverk, hlustandahlutverk, stuðn-
ingshlutverk við eitthvað sérstakt, til
dæmis tilteknar tómstundir sem hægt er
að fylgja börnunum í og jafnvel kosta
þær. „Eitt af því sem fólk verður stund-
um mjög upptekið af er að gera jafnt
fyrir alla. Þetta er auðvitað góð hugsun
en getur gert okkur erfitt fyrir, til dæmis
ef þarfir barnabarnanna eru mismun-
andi. Ef um er að ræða fatlað eða lang-
veikt barn liggur beint við að stuðnings-
hlutverkið verður meira og engum
dettur í hug að agnúast út í það en þarf-
irnar geta líka verið mismunandi af
öðrum ástæðum og þá er mikilvægt að
það sé rætt opinskátt því í slíkum tilvik-
um getur hlutverkið einmitt falist í að
jafna, ekki að mismuna.“
Valgerður og Lone fóru af stað með
fræðsluefni um hlutverk afa og ömmu
sem hálfs dags námskeið. Það hefur þró-
ast út í stutta fyrirlestra og samræður
fyrir ýmsa hópa, til dæmis á vinnu-
stöðum og leikskólum. - ss
Skemmtilegt hlutverk
Valgerður Magnúsdóttir sálfræðingur og Lone Jensen uppeldiráðgjafi eru báðar ömmur. Þær
bjóða öfum og ömmum upp á fyrirlestur þar sem þær miðla af faglegri og persónulegri reynslu.
Notalegt hjá nöfnunum Amma Vala og Vala Birna eiga gæðastund á róló eftir vinnudag beggja. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Þegar styttist í að litla dóttir mín kæmi í heiminn fyrir tæpu ári fór ég að hafa áhyggjur af drengnum mínum. Hann var þvílíkur kóngur í
ríki sínu að ég var ekki viss um hvernig hann tæki
lítilli prinsessu sem hann þyrfti að deila athygli og
foreldrum með. Það er skemmst frá því að segja að
þessar áhyggjur voru óþarfar. Sá stutti var spenntur
yfir því að von væri á fjölgun í fjölskyldunni og tók
afar vel á móti litlu systur sinni.
Sem auðvitað var ekki til stórræðanna fyrstu vikur
og mánuði eins og gengur með ungbörn sem sofa nær
út í eitt og liggja þess á milli kyrr á sínum stað. En
það breyttist auðvitað eftir nokkra mánuði og þegar
sú litla var orðin hreyfanleg tók gamanið aðeins að
kárna. Ekki það að sonurinn hafi ekki mikið yndi af
því að leyfa litlunni að vera hjá sér þegar hann er að
leika sér. Þar sem hann er mjög innlifaður í alls kyns
hlutverkaleiki fær hún oft hlutverk, sem lítið ljón,
bangsadrengur, Karíus, eða hvað sem leikið er í það
og það skiptið.
Verra er að hún er ekki alveg jafn mikið með á
nótunum í þessum leikjum og hlýðir ekki boðum hans
um hvar hún á að sitja og standa. Enn síður kann hún
við þegar hann er að hafa vit fyrir henni og rífur af
henni dót sem skilgreint hefur verið sem hættulegt
fyrir litla dömu. Þá lætur sú stutta í sér heyra svo um
munar, eldri bróður sínum ekki alltaf til ánægju. Hún
er heldur ekki alltaf jafnánægð með harkalegt knús
frá stóra bróður sem stundum ruglast á þolmörkum
hennar og bangsanna sem hægt er að þvælast um
með og henda til og frá.
Drengurinn er nýtekinn upp á því að leika sér með
bangsana sem hann á ansi mikið af en hefur sýnt
lítinn áhuga á. Bílar, kubbar og dýr hafa verið miklu
ofar á vinsældalistanum alveg síðan hann var lítill.
Nú lék okkur foreldrunum mikil forvitni á að vita
hvort litlan myndi sýna „stelpulegri“ leikföngum
áhuga eða bara sækja í það sama og stóri bróðir gerði
á sínum tíma, og svo virðist vera. Mjúkir bangsar eru
lítið spennandi, bílar meira spennandi en farsímar og
fjarstýringar efstar á vinsældalistanum. Ég verð að
viðurkenna að ég varð hálffegin þegar þetta kom í
ljós, hefði þótt eitthvað súrt ef sú litla hefði bara
viljað leika sér með dúkkur, þó að ég ætli síst að vera
á móti dúkkuleikjum. Það er bara ágætt að hafa sem
mesta fjölbreytni í dóti og leikjum.
Og auðvitað er sú litla afar hrifin af stóra bróður og
ljómar sem sólin þegar hann kemur heim úr leikskól-
anum. Prakkaralætin í honum þykir henni fyndin og
hún er meira að segja farin að herma eftir þeim og
mynda hagsmunabandalag með stóra bróður gegn
þreyttum foreldrum. Sem er frekar ógnvekjandi þó
fyndið sé.
TVÖ BÖRN