Fréttablaðið - 16.10.2008, Blaðsíða 16

16 16. október 2008 FIMMTUDAGUR
Útgjöldin
> Verð á flugferð frá Reykjavík til Akureyrar í ágústmánuði
hvers árs.

HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
hagur heimilanna
3.665
4.765
5.365
5.865
97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08
7.465
8.090
8.090
8.290
8.505
9.230
9.570
10.620 ■Gísli Ásgeirsson mælir með hlaupum
og hafragraut, líka fyrir köttinn.
„Hlaup eru ódýr-
asta hreyfingin í
kreppunni,“ segir
Gísli Ásgeirsson
hlaupari, „og ódýr-
asti morgunmatur-
inn er hafragrautur.
Hafragrautur fer
aldrei til spillis. Ef
það verður afgangur þá bakar maður
úr honum lummur. Það er hægt að
gefa hafragrautinn bæði heimilisfólki
og húsdýrum. Hér á bæ áttum við
einu sinni tvo ketti og þeir fengu báðir
hafragraut í morgunmat. Það var sko
ekki verið að eyða stórfé í rándýran
kattamat úr Dýraríkinu. Hafragrautur
er málið í dag ef maður vill spara.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
GÓÐUR HAFRAGRAUTUR
„Mín verstu kaup gerði ég
nýlega þegar ég var á ferðalagi
um Tansaníu með kærastan-
um,“ segir Þórhildur Ólafsdóttir
háskólanemi. „Þar sem við
gistum í tjöldum var okkur
tjáð að það gæti orðið kalt á
kvöldin og því væri betra að
hafa hlýjar yfirhafnir með sér.
Við fórum því á götumarkað
í Arusha í leit að hlýrri peysu.
Við vorum augljóslega túristar
og því góð skotmörk. Þetta
endaði á því að upp á okkur
var prangað ógeðslegri peysu
í óræðum lit sem lyktaði eins
og hún hefði verið dregin
af rotnandi líki. Fyrir þetta
borguðum við að jafnvirði
4.500 íslenskar krónur sem
eru mánaðarlaun í Tansaníu.
Peysan var skiljanlega aldrei
notuð en er klárlega besti
minjagripurinn úr ferðinni því
við huggum okkur við að þótt
við höfum látið fífla okkur
skyldum við að minnsta kosti
eftir einhverja aura í þessu
fátæka landi.
Bestu kaupin eru allir þeir
farseðlar sem ég hef keypt í
gegnum tíðina. Það er ómet-
anlegt að geta ferðast um
heiminn og ég hef aldrei farið
í leiðinlegt ferðalag. Farseðill
er ávísun á ævintýri, reynslu,
skilning, breytta lífssýn og
ógleymanlegar minningar.“
NEYTANDINN: ÞÓRHILDUR ÓLAFSDÓTTIR HÁSKÓLANEMI
Daunill peysa í Tansaníu
Ekki er ónýtt, eins og
þjóðfélagið er núna, að
benda á eitthvað jákvætt og
umfram allt ókeypis. Laufey
Helga Guðmundsdóttir og
Guðrún Edda Guðmunds-
dóttir, framkvæmdastjórar
Lögfræðiaðstoðar Orators
skrifa: „Okkur langar að
vekja athygli á Lögfræðiað-
stoð Orators, félags laga-
nema við Háskóla Íslands,
sem er endurgjaldslaus
lögfræðiaðstoð í gegnum
síma fyrir almenning. Opið
er á fimmtudagskvöldum yfir
vetrarmánuðina frá 19.30 –
22.00 í síma 551-1012.
Lögfræðiaðstoð Orators er
starfrækt með því sniði að
almenningi gefst kostur á að
hringja inn og bera upp
lögfræðilegar fyrirspurnir.
Lögfræðiaðstoðin leitast við
að svara þeim eftir bestu
getu og leiðbeina fyrirspyrj-
anda um næstu skref við
lausn sinna mála. Svör við
fyrirspurnum eru ekki
hugsuð sem endanleg lausn,
enda verða þau að skoðast
með þeim fyrirvara að þau
séu almenns eðlis. Það eru
laganemar í meistaranámi
við lagadeild HÍ sem sitja
fyrir svörum.“
Og meira frá HÍ. Tveimur
nemum á viðskiptabraut
blöskraði hátt verð á
smokkum á Íslandi og fengu
hugmynd. Þeir selja nú
smokka á lægra verði en
gengur og gerist. Ódýru
smokkana má panta á www.
freewebs.com/smokkagald-
ur. Strákarnir vilja ekki
verða þekktir sem „smokka-
gaurarnir“ og koma því ekki
fram undir nafni. „Annar
okkar stundaði nám í
Bandarríkjunum í nokkur ár.
Þar áttaði hann sig á þeim
mikla verð- og úrvalsmunur
á smokkum og hér heima.
Næsta skref var að panta
smokka inn að utan og selja í
gegnum netsíðuna.
Ef við tökum verðdæmi þá
kostar 12 smokka pakki yfir
1200kr út í búð, en hjá okkur
850 kr. Eftir gengisbreytingar
undanfarið hafa búðir
hækkað smokkaverðið. Við
bjóðum uppá mest 100 stykki
og kostar það 5500 kr.
Samanborið við hvað slíkt
magn kostaði út i búð erum
við 80 prósent ódýrari. %
verðmunur.
Smokkar eru vinsælasta
getnaðarvörnin í heiminum í
dag og með þeim öruggustu.
Því er skrýtið hversu dýrir
þeir eru út úr búð hér. Við
erum að reyna að hjálpa til.“
Neytendur: Enn fleiri jákvæð dæmi úr kreppunni:
Lögfræðiaðstoð og smokkar
Misjafnt er eftir fyrir-
tækjum hvort og þá hvað
hægt er að gera til að létta
greiðslubyrði bílalána
meðan gengið er óhagstætt.
Ef eitthvað er gert er það
aðeins til nokkurra mánaða.
Í sumum tilvikum er tíu
þúsund króna gjald tekið.
Misjafnt er eftir fyrirtækjum
hvort boðið er upp á frystingu
bílalána eða aðra kosti fyrir fólk
sem vill semja um afborganir á
erlendum bílalánum. Fyrirtækin
bregðast flest vel við og bjóða
fólki upp á frystingu eða aðra
möguleika til að létta greiðslu-
byrðina meðan gengið er óhag-
stætt. Aðgerðin er til þriggja eða
fjögurra mánaða. Mikið er spurst
fyrir hjá fyrirtækjunum.
Lýsing býður upp á frystingu
lána ef það er talið leysa vanda en
yfirleitt er boðið upp á helmings-
afslátt af greiðslunni í þrjá mán-
uði þannig að eitthvað sé greitt
niður af höfuðstólnum og ekki
bara vextir. Talið er rétt að endur-
skoða málið eftir þrjá mánuði.
Glitnir Fjármögnun býður upp
á það að lækka fjárhæð mánaðar-
legra afborgana niður í það sem
greitt var fyrir ári og restin fari
þá á höfuðstólinn. Þetta fyrir-
komulag gildir í fjóra mánuði og
er aðeins fyrir þá sem standa í
skilum.
Eiríkur Óli Árnason, forstöðu-
maður hjá Frjálsa fjárfestingar-
bankanum, segir að boðið sé upp á
vaxtagjalddaga. Viðskiptavinur-
inn borgi þá ekki af höfuðstólnum
heldur bara vexti af láninu. „Þá
lækkar greiðslubyrðin um sirka
helming,“ segir Eiríkur Óli.
Helga Hermannsdóttir, deildar-
stjóri hjá Avant, segir að Avant
ætli að bregðast jákvætt við ósk
ríkisstjórnarinnar um að „frysta“
afborganir lána í erlendri mynt
þar til ró kemst á gjaldeyrismark-
að. Í ákveðnum tilvikum sé hægt
að skuldbreyta lánum. Þá verði
hægt að fjölga gjalddögum um
fjóra þar sem vextir verði aðeins
greiddir. Þessum gjalddögum
verði bætt við lánum.
Kjartan Georg Gunnarsson,
forstjóri SP-Fjármögnunar, segir
að farið sé yfir hvert tilfelli og
metið hvað hægt sé að gera. Reynt
sé að leysa málin. Ef lán séu fryst
sé enginn aukakostnaður tekinn.
Yfir 90 prósent af viðskiptavin-
um standi í skilum þó að stöðugt
fleiri geti ekki staðið í skilum.
Hann vill að fjölmiðlar gerist
bjartsýnir.
„Það hjálpar okkur alls ekki að
fá umfjöllun um þetta því að hér
eru allir á haus og við erum að
stunda ýmsa starfsemi. Í inn-
heimtudeild eru fjórir eða fimm
starfsmenn. Ef allir fjölmiðlar
fjalla um þetta og við þurfum að
skuldbreyta fyrir alla þá get ég
lokað skiptiborðinu því að þá
koma allir hlaupandi,“ segir
hann.
Misjafnt er eftir fyrirtækjum
hvort tíu þúsund króna gjald er
tekið fyrir aðgerðina. Viðskipta-
vinir þurfa að hafa staðið í skilum
til að geta samið um aðgerðir eða
koma sér í skil til þess að hægt sé
að semja. ghs@frettabladid.is
Þurfa að vera í skilum
til að hægt sé að semja
LÆKKAR UM HELMING Eiríkur Óli Árnason, forstöðumaður hjá Frjálsa fjárfestingar-
bankanum, segir að viðskiptavinir geti samið um að borga bara vexti af bílaláninu.
Þá lækki greiðslubyrðin um helming.
Nú lyftist kannski að minnsta kosti brúnin á
sælgætisgrísum. Sælgætisgerðin Freyja hefur ákveðið
að draga til baka verðhækkanir sem tóku gildi í upphafi
þessa mánaðar. „Með þessu móti vill Freyja ehf. leggja
sitt af mörkum á þessum erfiðu tímum,“ er haft eftir
Ævari Guðmundssyni, framkvæmdastjóra Freyju, í
tilkynningu sem send var fjölmiðlum. Freyja framleiðir
margar tegundir af sælgæti sem eru öllum þeim sem
veikir eru fyrir sætindum að góðu kunnar. Má þar nefna
Rís, Hrís og Draum. Ekki má heldur gleyma Freyju-
karamellunum sem sumir kalla „haltukjaftu-karamellur“ þar
sem þær fylla munninn og eru lengi, lengi að bráðna.
■ Verslun
Freyja lækkar verð á sælgæti
■ Sendið
umboðsmanni
neytenda
ábendingar eða
sparnaðarráð
á neytendur@
frettabladid.is
DR. GUNNI
neytendur@
frettabladid.is
Fjöreggið, verðlaun fyrir lofsvert framtak á matvælasviði, verður afhent í dag í
upphafi ráðstefnunnar Íslenskar matarhefðir og héraðskrásir.
Þetta er í sextánda sinn sem verðlaunin eru afhent,
en sex aðilar hafa verið tilnefndir. Það eru veitingahúsið
Friðrik V. á Akureyri fyrir öflugt kynningarstarf matvæla
úr héraðinu, Fiskidagurinn mikli fyrir að tengja saman
ferðaþjónustu og íslenskar matarhefðir, Matur, saga og
menning, félag áhugafólks um mat og matarmenningu,
fyrir að efla þekkingu á íslenskum mat, Ávaxtabíllinn fyrir
frumkvöðlastarf sem eykur aðgengi fólks að ávöxtum,
Hollt í hádeginu fyrir matseld í skólum með góðum
árangri og Myllan fyrir að auka úrval og fjölbreytni í
trefjaríkum brauðvörum.
Samtök iðnaðarins eru bakhjarl Fjöreggsins og gefa
gripinn sem hannaður er og framleiddur af Gleri í
Bergvík.
■ Verðlaun
Fjöreggið veitt í dag
Vísindanefnd á vegum Evrópusambandsins varar við heyrnarskaða af völdum
mp3-spilara. Þetta kemur fram í skýrslu nefndarinnar frá því fyrr í vikunni. Þá
lýsti framkvæmdastjóri neytendamála hjá Evrópusambandinu áhyggjum yfir
því að þeir sem noti mp3-spilara og farsíma á háum hljóðstyrk gætu óafvitandi
verið að skaða heyrn sína og því sé mikilvægt að koma þessum upplýsingum á
framfæri.
Ungt fólk sé í sérstökum áhættuhópi, þar sem það er í
þeim hópi sem notar spilarana einna
mest. Áætlað er að um 50-100
milljónir manna í aðildarríkjum
sambandsins hlusti á slíka spilara
á hverjum degi. Þeir sem hlusta
í meira en klukkutíma á dag, á
háum hljóðstyrk, eiga á hættu að
hljóta heyrnarskaða eftir fimm ára notkun.
Þetta kemur fram á heimasíðu
Neytendasamtakanna, ns.is.
■ Heilsa
Mp3-spilarar geta verið hættulegir heyrn
föstudagur
fylgir Fréttablaðinu á morgun
föstudagur