Fréttablaðið - 19.10.2008, Blaðsíða 4

4 19. október 2008 SUNNUDAGUR
EFNAHAGSMÁL „Þetta eru háar upp-
hæðir og því áfall fyrir ríkissjóð,“
segir Katrín Ólafsdóttir, lektor í
hagfræði við Háskólann í Reykja-
vík. Katrín bendir á að erfitt sé að
mæta þessum tekjumissi með
samdrætti í ríkisútgjöldum eins
og nú árar, enda þýddi það að störf
væru í hættu. „Líklega þyrfti þá
að taka lán erlendis til að mæta
þessum samdrætti, en við höfum
nú ekki gott lánshæfi á alþjóðleg-
um mörkuðum eins og stendur.“
Vöxtur fjármálakerfisins und-
anfarin ár hefur skilað miklu í
skattekjum til ríkisins, en fjár-
málaþjónusta og tengd starfsemi
var orðin sú atvinnugrein sem
skilaði langmestu af tekjuskatti í
ríkissjóð. Árið 2006 borgaði fjár-
málaþjónustan 18,2 milljarða í
tekjuskatt. Hrun og þjóðnýting
bankanna þriggja mun því hafa
mikil áhrif á fjármál ríkisins.
Erfitt er að áætla með vissu
hversu miklum skatttekjum ríkið
mun verða af, en Katrín áætlaði
fyrir nokkrum árum að heildar-
skatttekjur hins opinbera af starf-
semi fjármálafyrirtækja hafi
legið á bilinu 30 til 35 milljarðar
króna vegna ársins 2005, eða ríf-
lega 8 prósent af öllum skatt-
tekjum ríkis og sveitarfélaga.
Skatttekjur af starfsemi fjár-
málafyrirtækja felast í tekju-
skatti á starfsemi þeirra, auk
tekjuskatts á starfsmenn þeirra
og útsvars og tryggingagjalds. Til
viðbótar má telja fjármagnstekju-
skatt sem greiddur var af eigend-
um bankanna af hlutabréfum
þeirra og af vaxtatekjum af
skuldabréfum þeirra, en áætla má
að þriðjungur fjármagnstekju-
skatts hafi verið greiddur af eig-
endum hluta- og skuldabréfa
bankanna.
Samkvæmt áætlun Markaðar-
ins námu heildarskatttekjur ríkis-
ins af starfsemi viðskiptabank-
anna þriggja árið 2005 því 24
milljörðum króna, um 30 milljörð-
um 2006 og 37 milljörðum árið
2007. Sjá má á myndinni hér til
hliðar hvernig tekjurnar skiptast
á ólíka liði. Af þessu sést að skatt-
tekjur af starfsemi viðskipta-
bankanna árið 2007 námu 8 pró-
sentum af heildartekjum ríkisins
í ár, en þær eru áætlaðar 461 millj-
arður. Þórólfur Matthíasson,
prófessor í hagfræði við Háskóla
Íslands, segir forsendur áætlun-
arinnar réttar og niðurstöður
hennar líklega frekar varkárar.
„Bankarnir munu varla greiða
neina tekjuskatta í ár og það verð-
ur enginn fjármagnstekjuskattur
greiddur af eigendum hlutabréfa
í þeim,“ segir Þórólfur, og bætir
við að hluthafar geti notað tap af
hlutabréfum bankanna til frá-
dráttar á öðrum hagnaði, „þannig
að ríkið mun hafa harla lítið upp
úr fjármagnstekjuskatti í ár.“
Þórólfur segir að langt sé í að
ríkið muni hafa tekjur af fjár-
málastarfsemi. „Ég get ekki séð
að við getum rekið alþjóðlega
banka í fyrirsjáanlegri framtíð,
og það er mjög langt í að ríkið
muni hafa tekjur af þessum nýju
ríkisbönkum, og þær tekjur munu
líklega ekki hrökkva fyrir kostn-
aðinum af málaferlum á hendur
Bretum vegna Icesave og Kaup-
þings þar í landi.“ - msh
Langt í að ríkið hafi tekjur af
viðskiptabönkunum þremur
Ætla má að tekjutap ríkisins vegna hruns og þjóðnýtingar viðskiptabankanna verði um 25 milljarðar.
Óbein áhrif enn meiri. Alvarlegur tekjumissir, segir lektor í hagfræði. Jafngildir tvöföldum útgjöldum til
Háskóla Íslands. Brotthvarf bankanna jafnast á við að helmingur sjávarútvegs og fiskvinnslu hefði lagst af.
SJÁVARÚTVEGUR Aflaverðmæti
íslenskra skipa nam 54 milljörð-
um króna á fyrstu sjö mánuðum
ársins 2008 samanborið við 52,2
milljarða á sama tímabili árið
2007. Þetta kemur fram á vef
Hagstofunnar. Aflaverðmæti
hefur aukist um 1,8 milljarða eða
3,4 prósent á milli ára. Aflaverð-
mæti í júlí nam 8,7 milljörðum
miðað við 5,7 milljarða í júlí 2007.
Aflaverðmæti botnfisks janúar
til júlí 2008 nam 39,2 milljörðum
og jókst um 2,4 prósent miðað við
sama tímabili árið 2007. Verð-
mæti þorskafla var 19,4 milljarð-
ar og dróst saman um 1,8 prósent
frá fyrra ári. - shá
Aflaverðmæti íslenskra skipa:
Nokkur aukn-
ing frá fyrra ári
GRANDASKIP Íslensk skip skiluðu meiri
verðmætum að landi fyrstu átta mánuð-
ina í ár en í fyrra. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
VEÐURSPÁ
Kaupmannahöfn
Billund
Ósló
Stokkhólmur
Gautaborg
London
París
Frankfurt
Friedrichshafen
Berlín
Alicante
Mallorca
Basel
Eindhoven
Las Palmas
New York
Orlando
San Francisco
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
14°
13°
11°
10°
13°
16°
16°
13°
17°
14°
24°
24°
18°
15°
25°
14°
26°
18°
Á MORGUN
13-23 m/s hvassast
suðaustan og austan til.
ÞRIÐJUDAGUR
8-13 m/s norðaustan til
annars hægviðri.
3
1
1
-1
-2
-2
-3
2
2
4
-5
8
13
13
13 5
7
8
16
15
10
10
23
1 1
1
33 -10
-1
1 -2
STORMUR Í KVÖLD
Djúp og kröpp lægð
stefnir upp að suð-
austanverðu landinu
í dag. Meginhluti
landsins sleppur við
þessa lægð en við
suðausturhornið má
búast við stormi með
snörpum vindhviðum
nú síðdegis og í kvöld.
Úrkoman mjakast inn
á SA- og A-vert landið
síðdegis og má búast
við rigningu eða slyddu
syðst en snjókomu á
Austurlandi.
Sigurður Þ.
Ragnarsson
veður-
fræðingur
ÁÆTLUN UM SKATTTEKJUR RÍKISINS
AF VIÐSKIPTABÖNKUNUM
Fjármagnstekjuskatt-
ur vegna bankanna
Tekjuskattur bank-
anna
Tekjuskattur og
útsvar starfsmanna
Tryggingagjald
2005 2006 2007 2008
Hlutfall af heildartekjum ríkissjóðs
5,7% 6,9% 7,58% 2,5%
36,8
milljarðar
29,2
milljarðar
23,9
milljarðar
11,6
milljarðar
25,2
milljarðar
Kostnaður samkvæmt fjárlögum 2009 milljónir
Atvinnuleysistryggingasjóður 8.513
Háskóli Íslands 13.104
Háskólinn í Reykjavík 2.303
Sinfóníuhljómsveit Íslands 732
Landsbókasafn Íslands 816
Samtals 25.468
HVERSU LANGT HRÖKKVA 25 MILLJARÐAR?
KÍNA, AP Wen Jiabao, forsætisráð-
herra Kína, segir kínversk
stjórnvöld að hluta til bera
ábyrgð á því að þúsundir kín-
verskra barna sýktust af mela-
mín-mengaðri mjólk.
Jiabao segir að ríkisstjórnin sé
harmi slegin vegna melamín-
mengunarinnar sem hefur dregið
fjögur börn til dauða. „Þótt
vandamál hafi komið upp í
framleiðslufyrirtækjunum þá ber
ríkisstjórnin einnig ábyrgð,“
segir hann og viðurkennir að
eftirliti hafi verið ábótavant. - ve
Menguð mjólk í Kína:
Stjórnvöld við-
urkenna mistök
ÍRAN, AP Íranar hafa samþykkt
tilskipun sem bannar aftökur
ungra afbrotamanna sem hafa
verið fundnir sekir um fíkniefna-
brot. Þeir sem dæmdir eru fyrir
morð geta enn átt yfir höfði sér
dauðarefsingu.
Hossein Zobhi, talsmaður
ríkissaksóknara, segir að dómur-
um sé enn ætlað að dæma
unglinga, sem hafa verið fundnir
sekir um morð, til dauða ef
fjölskylda fórnarlambsins taki
ekki við skaðabótum.
Tilskipunin tekur ekki til 120
unglinga sem þegar bíða dauða-
refsingar en hvergi eru fleiri ungl-
ingar teknir af lífi en í Íran. - ve
Írönsk yfirvöld milda dóma:
Dregið úr
dauðarefsingum
EFNAHAGSMÁL Halldór J. Kristjáns-
son, fráfarandi bankastjóri Lands-
bankans sagði í viðtali við Markað-
inn á Stöð 2 í gær að hafin hafi verið
flýtimeðferð á því að aðgreina
Icesave-reikninga í Bretlandi frá
aðalbankanum.
Bresk stjórnvöld hafi komið
þeim skilaboðum áleiðis um síðustu
mánaðamót að Landsbankinn ætti
að fá skyndimeðferð til að stofna
dótturfélag um breska innláns-
reikninga í Bretlandi.
Þessari vinnu hafi hins vegar
ekki verið lokið þegar íslensku
bankarnir féllu.
Jón Þór Sturluson, aðstoðarmað-
ur viðskiptaráðherra staðfesti þetta
síðar í Markaðnum. Hann staðfesti
einnig að Björgvin G. Sigurðsson
viðskiptaráðherra hafi fyrir nokkr-
um vikum átt fund með Alistair
Darling, fjármálaráðherra Bret-
lands, um Icesave-reikningana.
Halldór sagði að annan júlí síð-
astliðinn hafi breska fjármálaeftir-
litið óskað eftir aðgreiningu Icesave
í dótturfélag.
Þá hafi fjármálaeftirlit á Íslandi
og í Bretlandi fylgst náið með þróun
innlána Landsbankans í Icesave-
reikningunum síðustu mánuði. Í
sumar hafi átt sér stað reglubundin
ítarleg úttekt á starfsemi Lands-
bankans í Bretlandi. Engar meiri
háttar athugasemdir hafi verið
gerðar við starfsemina. Eina ábend-
ingin sem þá hafi borist hafi verið
sú að passa þyrfti upp á lausafjár-
stýringu samstæðunnar. - ovd
Landsbankinn fékk flýtimeðferð á aðgreiningu Icesave frá starfsemi á Íslandi:
Aðgreining Icesave féll á tíma
FRÁ LANDSBANKANUM Halldór J.
Kristjánsson, fráfarandi bankastjóri
Landsbanka Íslands. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
GENGIÐ 17.10.2008
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
201,1017
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
112,42 112,96
194,45 195,39
150,58 151,42
20,202 20,32
16,878 16,978
14,939 15,027
1,1134 1,12
170,77 171,79
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR