Fréttablaðið - 25.10.2008, Blaðsíða 6

6 25. október 2008 LAUGARDAGUR
Ísland leitar til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
Geir Haarde forsætisráðherra og
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir utan-
ríkisráðherra vonast til að tveggja
milljarða dollara lán frá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum marki upphafið
að endurreisn íslenska efnahags-
kerfisins.
Ríkisstjórnin samþykkti í gær að
sækja um tveggja milljarða doll-
ara lán frá Alþjóðagjaldeyrissjóðn-
um. Upphæðin jafngildir um 240
milljörðum króna í augnablikinu. Á
blaðamannafundi forsætisráð-
herra og utanríkisráðherra í gær
kom fram að samningsdrög væru
tilbúin og að sendinefnd sjóðsins,
sem hér hefur dvalist, muni mæla
með því við stjórn sjóðsins að sam-
þykkja lánveitinguna. Það geti
orðið eftir viku eða tíu daga. Í kjöl-
farið er vænst stórra lána frá
öðrum aðilum.
Geir sagði að fulltrúar Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins hefðu ásamt
Íslendingum dregið upp áætlun til
næstu ára. „Við teljum ekki að
sjóðurinn hafi sett óaðgengileg
skilyrði í þessu máli eða skilmála
sem ekki er hægt að ganga að,“
sagði forsætisráðherra og
utanríkisráðherra tók undir þetta.
„Það er ekkert í þessu sem við
teljum ekki að við hefðum þurft að
gera og kannski hefðum við gripið
til enn harðari ráðstafana ef við
hefðum ekki notið atbeina sjóðs-
ins,“ sagði Ingibjörg. Hún kvaðst
lengi hafa talið aðkomu Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins myndu geta
veitt Íslendingum nauðsynlega við-
spyrnu til að ná aftur föstu landi.
„Ég held að það gefi okkur færi
til að takast á við þessi erfiðu verk-
efni sem við stöndum hér
andspænis á ýmsum sviðum; koma
hér á eðlilegum gjaldeyrisviðskipt-
um, takast á við erfiðleika sem
heimilin og fyrirtæki munu mæta
á komandi vikum og byggja hér
upp samfélag til framtíðar, meðal
annars samfélag sem getur búið
yfir ákveðnu trausti á alþjóðavett-
vangi,“ sagði utanríkisráðherra.
Geir sagði þjóðina hægt og bít-
andi vera að vinna sig úr orrahríð-
inni. Fólk mætti ekki missa kjark-
inn.
„Hugmyndin með þessu láni er
að sjálfsögðu að koma efnahagslíf-
inu okkar aftur í gang. Greiða fyrir
því að gjaldeyrismarkaðurinn geti
starfað með eðlilegum hætti og hér
myndist eðlilegt gengi. Það mun
blása lífi í efnahagsstarfsemina
sem núna er mjög hratt að kólna,“
sagði forsætisráðherra sem dró
upp dökka mynd af fallandi
þjóðarframleiðslu, auknum halla á
ríkisbúskapnum, meira atvinnu-
leysi og óvissu um verðbólguna.
Skynsamlegt væri að ná niður hall-
anum á ríkissjóði á nokkrum
árum.
„Við þurfum líka að auka hér
hagvöxtinn til að geta skapað ný
störf þannig að þeir sem eru að
missa vinnuna núna fái störf við
hæfi. Þetta eru verkefnin og þetta
er allt önnur mynd heldur en blasti
við okkur fyrir nokkrum vikum
síðan.“ gar@frettabladid.is
Allt önnur mynd sem
blasir nú við Íslandi
Ríkisstjórnin vill tveggja milljarða dollara lán frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum.
Viðspyrna fyrir efnahagslífið, segja forsætisráðherra og utanríkisráðherra. Lán-
ið sé mikilvægur upphafspunktur í endurreisnarstarfi þótt útlitið sé enn dökkt.
FORSÆTISRÁÐHERRA OG UTANRÍKISRÁÐHERRA Geir Haarde kvaðst ánægður með
að hafa fengið Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur sér við hlið eftir erfið veikindi hennar.
Þau ræddu risalán frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum í Ráðherrabústaðnum í gær.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Arnar Sigurmundsson, formaður Sam-
taka fiskvinnslustöðva, segir samn-
inginn eðlilegan miðað við aðstæður.
Framhaldið verði
hins vegar ekki
auðvelt.
„Það verða
gerðar mjög ríkar
kröfur til okkar,
ekki síst hvað
varðar ríkisfjármál
og annað, en
ég held samt að
þetta hafi verið
það skársta í
stöðunni. Ég vona að við förum fljót-
lega að sjá til lands í þessu umróti.“
Arnar segir gengisflökt og svo
algjört hrun krónunnar hafa komið
illa við sjávarútveg. „Við viljum ná
þeirri stöðu að hér geti ríkt jafnvæg-
isgengi með gengisvísitölu 140 til
150 eins og á fyrri hluta þessa árs.
Gríðarlegar gengissveiflur koma illa
við okkur.“
- kóp
EÐLILEGT MIÐAÐ
VIÐ AÐSTÆÐUR
„Þetta er hið besta mál og algjör-
lega nauðsynlegt,“ segir Friðrik J.
Arngrímsson, framkvæmdastjóri
Landssambands
íslenskra útvegs-
manna.
„Nú þarf að
ná stöðugleika
og styrkja gengi
krónunnar og
vonandi gerist
það fljótlega. Það
er mikið verkefni
fram undan en
þetta er nauðsyn-
legur þáttur í að takast á við það.“
Geir H. Haarde hvatti þá sem eiga
gjaldeyri til að flytja hann heim. „Það
skortir engan vilja til þess, það hefur
hins vegar ekki verið hægt. Vonandi
leysist það fljótt,“ segir Friðrik.
Hann telur að auka eigi þorsk-
veiðikvóta um 30 þúsund tonn. Það
gæfi á annan tug milljarða í þjóðar-
búið. - kóp
ALGJÖRLEGA
NAUÐSYNLEGT
„Við teljum að ekki hafi verið um neitt
annað að velja en að taka þetta skref,“
segir Helgi Magnússon, formaður
Samtaka iðnaðar-
ins. Hann ítrekar
þó að enn liggi
of takmarkaðar
upplýsingar um
málið til að hægt
sé að svara til um
það öðruvísi en
almennt.
Í máli Pauls
Thomsen, eins
af fulltrúum IMF,
kom fram í gær að hér komi stýrivextir
líklega til með að vera áfram háir til
þess að koma megi í veg fyrir mikið
gjaldeyrisútstreymi. Helgi segir að þær
hugmyndir hugnist sér afskaplega illa.
Hann vonast til að þetta verði aðeins
tímabundið ástand sem verði „leiðrétt
sem allra fyrst aftur“. - kdk
HUGNAST ILLA
VAXTAHÆKKANIR
„Ég held það sé skynsamlegt skref
að fara í samstarf við Alþjóðagjald-
eyrissjóðinn um efnahagsaðgerðir og
hvernig eigi að
vinna úr þessum
verkefnum sem
eru fram undan
hjá okkur,“ segir
Þórður Friðjóns-
son, forstjóri
Kauphallarinnar.
Þórður telur
að samstarfið
við sjóðinn sé í
aðalatriðum eins
og við sé að búast, meðal annars að
fá jafnvægi á krónuna og gjaldeyris-
viðskipti komist í gott horf, aðhald í
peningamálum og háa vexti framan
af og koma ríkisfjármálum í gott horf í
áföngum. - ghs
SKYNSAMLEGT
SKREF AÐ TAKA
ÞÓRÐUR
FRIÐJÓNSSON
ARNAR
SIGURMUNDSSON
FRIÐRIK J.
ARNGRÍMSSON
HELGI
MAGNÚSSON
„Þetta þýðir að ráðstöfunartekjur
heimilanna munu að meðaltali
rýrna um í kringum tuttugu pró-
sent,“ segir Edda Rós Karlsdóttir,
hagfræðingur hjá Landsbankan-
um, um tíu prósenta samdrátt í
landsframleiðslu sem gert er ráð
fyrir á næsta ári. Hún segir að
sennilega sé lítill hluti kominn
fram af þeirri rýrnun. Aukið
atvinnuleysi, fólksflótti, minni
vinnutími, verðbólga og mikil
launalækkun í sumum stéttum ýti
undir hana.
Hún segir að lán frá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum hafi verið
algjör forsenda fyrir því að hægt
sé að byggja íslenskt efnahagslíf
upp á ný. Ólafur Ísleifsson, kennari
við Háskólann í Reykjavík, tekur
undir það. Þá sé það léttir að viður-
kennt sé að ríkissjóður verði rek-
inn með halla án þess að efnt verði
til skattahækkana til að jafna það.
„Það er ómögulegt að segja til
um hvort þessi aðgerðaáætlun sé
það sem Íslendingum kemur best
eða ekki,“ segir Þorvaldur Gylfa-
son, prófessor við Háskóla Íslands,
um aðgerðaáætlunina. Enn séu of
miklar upplýsingar á huldu. Þó sé
góðs viti að aðgerðir sjóðsins virð-
ist ekki verða mjög harkalegar. „Ef
þeir hefðu í hyggju að kýla verð-
bólguna niður hratt hefði mátt
reikna með meiri samdrætti.“ - hhs
Tónninn í hagfræðingum jákvæður þótt enn skorti upplýsingar um samninginn:
Uppbygging getur hafist á ný
Ert þú að borga af húsnæðis-
láni?
JÁ 72,5%
NEI 27,5%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Fylgist þú með fréttum af efna-
hagsmálum?
Segðu skoðun þína á visir.is
„Ég reikna með því að strax hafi þetta
einhver áhrif og um leið og búið
er að samþykkja þetta formlega og
peningarnir farnir
að koma þá fari
gjaldeyrismark-
aðurinn að virka
almennilega,
gengi krónunnar
að hækka og
við förum að
sjá viðspyrnu,“
segir Vilhjálmur
Egilsson, fram-
kvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, SA.
„Það sem málið snýst um er að fá
nægilega mikið gjaldeyrislán til að
geta sett inn á gjaldeyrismarkaðinn
og náð að hækka krónuna,“ segir Vil-
hjálmur. „Nú er þetta komið í farveg.
Ef þetta er ekki nóg þá spá menn
aftur í stöðuna.“ - ghs
REIKNA MEÐ
ÁHRIFUM STRAX
VILHJÁLMUR
EGILSSON
KJÖRKASSINN