Fréttablaðið - 22.11.2008, Blaðsíða 32

32 22. nóvember 2008 LAUGARDAGUR
Þ
ar sem tveir Íslend-
ingar koma saman í
dag er fyrsta mál á
dagskrá að tala um
kreppuna. Ólafur er
ekki fyrr búinn að
leggja leðurfrakkann á stólbakið
en að ég spyr hann: Ertu búinn að
vera duglegur að mæta í mót-
mælin á Austurvelli?
„Ég er búinn að mæta, já,“
svarar hann. „Mér finnst samt
eins og þetta hafi keyrt einhvern
hring. Í þriðju mótmælunum var
heit og ekta mótmælastemning,
en síðast hefði nú mátt gera
góðan bisness með pulsuvagn
þarna og blöðrusölu. Stemningin
var dálítið breytt. En við skulum
sjá hvað verður.“
Manstu eftir öðru eins ástandi og
við erum í núna?
„Tja, ég man eftir ástandi eins og
til dæmis árið 1956. Þá var bölv-
uð kreppa hérna og ég man eftir
smjörlíkis-miðum sem mamma
fór með í búðir. Ég átti heima í
húsi sem stóð á horni Lindargötu
og Frakkastígs og þar sem Lind-
argöturíkið var var ávaxtaeinka-
sala ríkisins. Um jól, þegar epli
og appelsínur komu, voru karl-
arnir að taka af bílunum og stund-
um dúndruðu þeir kassa og kassa
yfir vegginn og inn í portið hjá
okkur. Þá braust maður úr kjall-
aranum og dró herlegheitin inn.
Karlarnir gripu svo í tómt seinna
þegar þeir ætluðu sjálfir að
sækja góssið.“
Ertu reiður?
„Ég var það ekki í byrjun, en
þetta er aðeins farið að fara fyrir
brjóstið á mér núna. Við Íslend-
ingar höfum alltaf vitað sjálfir
hvernig við erum. Við höfum alla
tíð verið með buxurnar á hælun-
um og allt gengið upp og niður.
Við höfum þetta fræga mottó:
Þetta reddast. Hitt er svo annað
mál að veröldin hefur ekki vitað
af þessu áður. Nú veit allur heim-
urinn. Maður sem var að koma
frá Kóreu sagði mér að þar vissu
allir um ástandið hérna. Þeir
höfðu reyndar ekki hugmynd um
hvar Ísland er á landakortinu.
Við erum því orðin allrækilega
heimsfræg fyrir slóðaskapinn.“
Hvað gerðist eiginlega?
„Nú, ef menn hleypa tígrisdýrinu
út úr búrinu er frekar líklegt að
það labbi ekki bara um og sleiki
fólk í notalegheitum.“
Ekki í röðinni
Finnst þér þá ástæða til þess
núna að þú sem skáld látir til þín
taka í þjóðfélagsumræðunni?
„Mín afstaða til þjóðfélagsum-
ræðna hefur verið sú að mér
hefur leiðst hún. Ég man að faðir
minn, sem átti mig þegar hann
var um sextugt, horfði stundum á
pólitískar umræður í sjónvarpi.
Þegar vaðallinn hafði staðið lengi
sagði hann: Hvernig endast
mennirnir til að halda þessu
áfram? Eftir að allar fréttir og
blöð urðu full af því að einhver
væri að selja hlutabréf fyrir tvo
milljarða og kaupa þau síðan
aftur daginn eftir, fannst mér
þetta orðið mjög einhæft. Ég var
hálfpartinn orðinn heyrnarlaus
fyrir þessu. Ég hafði ekki smekk
fyrir að taka eftir þessu og skipta
mér af því.“
Málið er, finnst mér, að þeir sem
höfðu ekki brennandi áhuga á að
græða peninga misstu af stemn-
ingunni. Og ef maður gagnrýndi
þetta ástand hljómaði maður eins
og einhver afturhaldskommatitt-
ur, eins og það var kallað.
„Já, einmitt, eins og einhver
gamaldags leiðindapúki. Ef
þannig vildi til að mér var boðið í
kokkteilpartí sá ég oft að það
voru fimmtán metra raðir að bíða
þess að taka í hendurnar á þess-
um körlum.“
Þú hefur ekki farið í röðina?
„Nei, og ég segi nú bara eins og
Keith Richards sagði þegar hann
var að pæla í allri þeirri aðdáun
sem Maharishi Yogi fékk: I‘m
proud of that I never bowed my
head to that shit.“
Ferskleikinn
Þannig að þú ert hálfgerður Keith
Richards íslenskra rithöfunda?
„Ég skal ekkert um það segja.“
Það er allavega meira rokk í nýju
bókinni þinni en öllum hinum til
samans, er það ekki rétt?
„Jú, jú. En ég hef alltaf verið
mikill áhugamaður um rokktón-
list. Ég man vel eftir þeim áhrif-
um sem það hafði á mig að kaupa
fyrstu tveggja laga plötuna með
Stones. Þá kom allt fyrst í Fálk-
ann, jafnvel fyrr en í búðir í Eng-
landi. Ég veit ekki hverslags díl
Fálkinn hafði eiginlega. Maður
var alltaf reddí steddí þarna upp-
frá. Frændi minn, Björn Björns-
son, var áskrifandi að Melody
Maker og NME og varð síðar tón-
listarmaður, trommaði með Pónik
lengi. Við ætluðum að stofna
band og ég átti að verða söngvari.
Þegar við vorum aðeins byrjaðir
að æfa barst honum tilboð um að
vera með í Oríon. Það er ekki
nema svona mánuður síðan hann
sagði við mig: Mikið djöfulsins
svikari var ég að rölta yfir í Oríon
og skilja þig einan eftir. Þannig
fokkaðist minn hljómsveitarfer-
ill upp, en tónlistaráhuginn var
samt kominn til að vera. Fersk-
leikinn var svo gífurlegur. Ég get
enn þá fundið tilfinninguna af
þessum ferskleika sem Stones og
Bítlarnir komu með, svo ég tali
nú ekki um þegar Zeppelin komu
með sína fyrstu plötu. Þetta varð
til þess að ég varð fastakúnni í
plötubúðum og hélt lengi áfram
að fylgjast með. Ég var hrifinn af
Guns N‘ Roses og Metallica.“
En ferskleikinn er löngu farinn,
eða hvað?
„Ef maður setur Metallica á fón-
inn og græjurnar í botn þá er það
kannski ekki það sama og þegar
maður var fimmtán, en það er
helvíti gott engu síður. Ég á tvo
unga syni sem voru alveg að gera
út af við föður sinn með rappi.
Rappið er kannski það eina sem
ég hef ekki fílað í botn. Þeir búa
beint fyrir ofan hausinn á mér í
timburhúsi. Einn daginn þagnaði
rappið og það kom sex vikna
þögn. Svo einn góðan veðurdag:
Zeppelin á fullu!“
Stórfengleg list
Að Dimmum rósum aftur. Í bók-
inni kýstu að blanda saman sagn-
fræðilegum staðreyndum og upp-
diktuðum.
„Já, ég tók mér það bessaleyfi að
mixa aðeins upp úr þessum heimi.
Þetta er jú skáldsaga, ekki hart
heimildarverk. Það gaf mér líka
frjálsari aðkomu að verkefninu.
Ég gat leikið mér aðeins með
þetta. Gerði það sem mér hugn-
aðist. Ég hélt mig svona 95 pró-
sent við það sem ég mundi, til
dæmis af Zeppelin-tónleikun-
um.“
Hvað spilar tímabilið stórt hlut-
verk í sögunni?
„Nokkuð stórt, en það má svo sem
segja að flestar sögur – ef þær
hafa sammannleg gildi – geti
gerst á öllum tímum. Rokktíma-
bilið hugnaðist mér vel til að
segja þessa sögu því þar leið mér
vel. Maður vinnur í því formi sem
maður er hamingjusamur og glað-
ur í.“
Og rokkið, það lekur af blaðsíðun-
um?
„Já, og enn þann dag í dag finnst
mér ekki nægur skilningur á því
hversu merkileg list þetta er. Mér
finnst þetta svo stórfenglegt. Eins
og kemistrían hjá Zeppelin þegar
þeir voru á toppnum. Þetta er
stórfengleg list í sinni blöndu og
kemistríu. Þetta er Picasso.“
Allt kemur þetta frá Bandaríkjun-
um upphaflega. Þú ert frekar
ameríkanseraður í áhugamálum
þínum, Kádiljákarnir og ferðin
sem þið karlarnir fóruð um Route
66.
„Jú, jú, en ég hef alltaf verið mjög
hallur undir Rússana líka. Dos-
tojevskí, Tolstoj og þeir eru í
miklu uppáhaldi hjá mér. Ég er
opinn fyrir öllum kúltúráhrifum.
En ég er samt skíthræddur við
Evrópusambandið. Eins og stend-
ur í Egilssögu: Konungsgarður er
víður inngöngu en þröngur
útgöngu. Var það ekki í fréttun-
um í vikunni að Evrópusamband-
ið hygðist engar tilslakanir gera
vegna fiskimiðanna? Vilja Íslend-
ingar missa sjálfstæðið? Einhver
fugl stakk upp á því að við ættum
að breyta stefnu sambandsins
hvað varðar þessi mál þegar við
værum gengin í það. Hver viti-
borinn maður hlýtur að sjá að
þetta er brjálsemi; svipuð heim-
speki eins og að segja að gott væri
að komast í helvíti vegna þess að
maður gæti haft svo góð áhrif á
djöfulinn.“
Ef maður setur Metallica á fóninn og græjurnar í botn þá
er það kannski ekki það sama og þegar maður var fimm-
tán, en það er helvíti gott engu síður.
VIÐ ÍSLENDINGAR HÖFUM ALLTAF VERIÐ MEÐ BUXURNAR Á HÆLUNUM Veröldin hefur bara ekki vitað af þessu fyrr en núna. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Keith Richards íslenskra rithöfunda
Út er komin Dimmar rósir, ný skáldsaga Ólafs Gunnarssonar. Hún gerist á hippaárunum, í forgrunni er ungt fólk og löðrandi rokk.
Tónleikar Led Zeppelin í Höllinni 1970 spila til að mynda stóra rullu. Dr. Gunni hitti Ólaf yfir flatkökum á BSÍ.
ÓLAFUR GUNNARSSON
- BEST Í HEIMI
Besta platan: Led Zeppelin 1
Besta lagið: Gimme Shelter af
plötu Rolling Stones, Let it Bleed.
Bestu tónleikarnir: Led Zepp-
elin í Laugardalshöll, 22 júní 1970
Besta bókin: Glæpur & Refsing;
Dostoevsky.
Besta tímaritið: Playboy 1965
- 1975.
Besti veitingastaðurinn:
Hótel Chelsea í New York.
Besta bíómyndin: The Wild
Bunch eftir Sam Peckinpah
(1969)
Besta tækið: Fornbílinn
minn; 1959 Pontiac Bonneville
Best í heimi: Félagskapur
góðrar konu.