Fréttablaðið - 27.11.2008, Blaðsíða 8
8 27. nóvember 2008 FIMMTUDAGUR
1 Hvað heitir nýja borðspilið
sem Valur Þór Gunnarsson
hefur hannað?
2 Félag eldri borgara í Kópa-
vogi átti afmæli í gær. Hvað
varð það gamalt?
3 Líftryggingamiðstöðin neitar
að líftryggja konu eina. Hvers
vegna?
SVÖRIN ERU Á SÍÐU 58
BRUNAMÁL Um þriðjungur heimila er með engan eða
aðeins einn reykskynjara. Ekkert slökkvitæki er á
um þriðjungi heimila.
Þetta kemur fram í könnun sem Capacent Gallup
gerði fyrir Landssamband slökkviliðs- og sjúkra-
flutningamanna (LSS) og Brunamálastofnun.
Niðurstöður sýna að sýnir að eldvörnum er veru-
lega áfátt á mörgum íslenskum heimilum. Enn tekur
um fimm prósent heimila áhættuna af því að hafa
engan reykskynjara og aðeins einn reykskynjari er
á nær 30 prósent heimila að auki. Sverrir Björn
Björnsson, formaður LSS, segist líta á það sem
vítavert gáleysi að hafa engan reykskynjara og að í
langflestum tilvikum þurfi tvo eða fleiri til að
tryggja öryggi fjölskyldunnar.
Í gær hófst Eldvarnaátaki 2008 Í því felst meðal
annars að slökkviliðsmenn heimsækja nemendur í 3.
bekk grunnskóla um allt land og fræða þá og
fjölskyldur þeirra um eldvarnir heimilisins.
Nýlegum bæklingi um eldvarnir verður dreift til
foreldra barnanna. Fræðslu um eldvarnir verður
einnig komið á framfæri við almenning með ýmsum
hætti og verður mikil áhersla lögð á gildi reyk-
skynjara og annars eldvarnabúnaðar. - jss
Gallup-könnun fyrir Landssamband slökkviliðsmanna og Brunamálastofnun:
Eldvörnum er verulega áfátt
ELDVARNARÁTAK LANDSSAMBAND SLÖKKVILIÐS- OG SJÚKRA-
FLUTNINGAMANNA stendur að Eldvarnaátakinu 2008, sem
var kynnt í gær, í samvinnu við TM, slökkviliðin í landinu,
Brunamálastofnun, 112 og fleiri.
NORÐURLÖND, AP Svíar, Finnar og
Danir munu halda fastar um
budduna fyrir þessi jól en þeir
eru vanir. Norðmenn munu hins
vegar láta krepputal hafa minni
áhrif á jólainnkaupin. Þetta
kemur fram í spá um jólaversl-
unina á Norðurlöndunum, sem
Nordea-bankinn hefur birt.
Samkvæmt spá Nordea munu
Finnar eyða 17 prósentum minna
í jólagjafir í ár en í fyrra, og
Danir og Svíar tólf prósentum
minna.
Norðmenn munu aftur á móti
aðeins eyða þremur prósentum
minna í ár. Ísland er ekki með í
spánni. - aa
Kreppan á Norðurlöndum:
Samdrætti spáð
í jólaverslun
STJÓRNMÁL Pólitískar grasrótar-
hreyfingar hafa sprottið upp hér á
landi í kjölfar efnahagshrunsins
og líklegra en oft áður að ný sam-
tök bjóði fram til næstu alþingis-
kosninga. Lög um fjármál stjórn-
málaflokka gætu hins vegar sett
strik í reikninginn hjá nýjum
hreyfingum.
Samkvæmt lögum eiga flokkar
sem eiga fulltrúa á Alþingi og
flokkar sem hlutu 2,5 prósent
atkvæða í síðustu alþingiskosn-
ingum rétt á fjárframlögum frá
hinu opinbera. Flokkunum fimm á
þingi og Íslandshreyfingunni var
samtals úthlutað 371,5 milljónum
króna á fjárlögum í ár. Framlag til
hvers flokks er í hlutfalli við
atkvæðamagn.
Lög um fjármál stjórnmála-
flokkanna voru samþykkt í árslok
2005. Markmið þeirra er meðal
annars að auka gagnsæi, draga úr
hagsmunaárekstrum og efla lýð-
ræðið. Þau hafa aftur á móti verið
harðlega gagnrýnd fyrir að draga
úr lýðræði og gera nýjum fram-
boðum erfiðara að ná fótfestu.
Íslandshreyfingin bauð fram til
alþingiskosninga í fyrra og hlaut
rúmlega þrjú prósent atkvæða.
Hún á því rétt á framlagi úr ríkis-
sjóði fram að næstu kosningum.
Margrét Sverrisdóttir, fram-
kvæmdastjóri hreyfingarinnar
segir að forskot þingflokkanna sé
samt sem áður óeðlilega mikið.
„Ég set til dæmis spurningar-
merki við það að framlög ríkisins
ráðist af atkvæðahlutfalli því
þannig styrkir ríkið mest þá flokka
sem eru sterkastir fyrir.“
Margrét telur það kosta að
minnsta kosti 30 milljónir króna
að fara í framboð. Íslandshreyf-
ingin láti nú ganga fyrir að greiða
niður skuldir vegna framboðsins.
en ekki sé ljóst hvort framlögin úr
ríkissjóði hrökkvi fyrir þeim.
Framlag ríkisins gagnist því ekki
til halda uppi félagsstarfi, það sé
kostað með frjálsum framlögum,
sem sé erfiðara að afla í árferði
sem þessu. „Flokkarnir á þingi eru
með þessu að festa sig í sessi og
byggja múr í kringum sig sem
vinnur gegn lýðræðinu,“ segir
Margrét.
Gunnar Helgi Kristinsson, próf-
essor í stjórnmálafræði við
Háskóla Íslands, tekur undir að
lög um fjármál flokkanna gagnist
fyrst og fremst þingflokkunum og
gæti gert nýjum framboðum erf-
iðara uppdráttar. Einhver mörk
verði þó að vera.
„Það er erfitt að búa til kerfi þar
sem þarf ekki annað að en að
stofna stjórnmálaflokk til að eiga
rétt á fjárframlögum úr ríkis-
sjóði,“ segir hann. „Það verða að
vera einhver hlutlæg viðmið og
það er ekki alveg ljóst hver þau
ættu að vera. Það er mögulega
hægt að búa til kerfi sem tryggir
aukið jafnræði, til dæmis á grund-
velli meðlimaskrár eða félags-
starfi en það væri flókið að hafa
eftirlit með slíku kerfi.“
bergsteinn@frettabladid.is
Fjárhagslegt forskot
þingflokka lögtryggt
Lög um fjármál stjórnmálaflokka styrkja stöðu þingflokka gagnvart nýjum
framboðum. Sterkustu flokkarnir fá hæstu framlögin. Gæti sett strik í reikn-
inginn hjá grasrótarhreyfingum sem hyggjast bjóða fram til Alþingis.
UNGIR MÓTMÆLENDUR Háværar kröfur hafa verið uppi um að boðað verði til auka-
kosninga. Ekki er ólíklegt að nýir flokkar myndu bjóða fram. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
STJÓRNMÁL Bjarni Harðarson, fyrr-
verandi alþingismaður, segist ekki
vera tvísaga í frásögnum af slitum
ríkisstjórnarsamstarfsins í fyrra.
Fréttablaðið greindi í gær frá
nýju greinasafni eftir Bjarna þar
sem hann segist bera ábyrgð á því
að ekki tókst stjórnarsamstarf
með Framsóknarflokknum og
Sjálfstæðisflokknum í fyrra. Hann
hafi gert allt sem í sínu valdi stóð
til að koma í veg fyrir stjórnar-
samstarfið og sagst mundu víkja
til hliðar ef af því yrði. Í fréttinni
voru rifjuð upp ummæli Bjarna í
viðtali við Fréttablaðið í júní 2007,
þar sem hann sagðist hafa gert
samstarfsmönnum sínum það ljóst
að „ef til þessa
stjórnarsam-
starfs kæmi
stæði ég með
því“.
Í svari við
fyrirspurn
Fréttablaðsins
um hvor full-
yrðingin væri
ósönn segir
Bjarni: „Hvor-
ug. Eins og ég segi frá í bók minni
nú þá bauðst ég á þessum tíma til
að standa upp úr mínu þingsæti
vorið 2007. Þannig hefði ég lagt
minn skerf fram til þess að stjórn-
arsamstarfið héldi áfram. Ég gerði
mönnum þá algerlega grein fyrir
að þetta væri samvisku minnar
vegna eina leiðin sem ég ætti til að
standa ekki í móti og þar af leið-
andi með ákvörðun meirihluta
þingflokks. Mér bar aftur á móti
engin skylda til að útskýra þessa
hluti í smáatriðum í viðtali á þeim
tíma og hef ekki tamið mér að fara
með ósannindi í samtölum við
blaðamenn, jafnvel þó að þeir
vinni hjá jafn ómerkilegum miðli
og Fréttablaðið greinilega er.“
Í samtali við blaðamann áréttaði
Bjarni að hann teldi ekki ósam-
ræmi í máli sínu; stuðningur hans
við samstarf flokkanna hafi falist
í boði hans um að víkja. - bs
Bjarni Harðarson segir ekkert ósamræmi í frásögn sinni af stjórnarslitum 2007:
Bjarni segist ekki vera tvísaga
BJARNI
HARÐARSON
FRAMLÖG TIL STJÓRNMÁLAFLOKKA Á FJÁRLÖGUM 2008
Flokkur Fylgi Framlag (í milljónum kr.)
Framsóknarflokkur 11,72% 43,5
Sjálfstæðisflokkur 36,64% 136
Frjálslyndi flokkurinn 7,26% 30
Íslandshreyfingin 3,27% 12,1
Samfylkingin 26,76% 99,4
Vinstri græn 14,35% 53,3
BRETLAND, AP Gordon Brown,
forsætisráðherra Bretlands,
sagði í gær að breskur almenn-
ingur myndi fá svör við því
hvernig það gat gerst, að breskur
maður skyldi geta óáreittur
stundað það áratugum saman að
nauðga dætrum sínum og geta
þeim níu börn áður en yfirvöld
gripu inn í.
Hinn 56 ára gamli faðir var á
þriðjudag dæmdur í lífstíðar-
fangelsi í máli sem dómarinn
kvað vera „það hörmulegasta“ á
40 ára ferli sínum. Maðurinn,
sem nýtur nafnleyndar í vernd-
arskyni fyrir dæturnar og börn
þeirra, stundaði það í aldarfjórð-
ung að nauðga þeim, eða frá því
þær voru á bilinu átta til tíu ára.
Alls eru þær sagðar hafa orðið
óléttar nítján sinnum. Tvö börn
dóu í fæðingu en sjö komust á
legg. - aa
Sifjaspellsmál í Bretlandi:
Brown heitir
skýringum
EFNAHAGSMÁL Neytendur hér á
landi hafa ekki verið svartsýnni
um horfur í efnahags- og atvinnu-
málum til næstu sex mánaða,
samkvæmt niðurstöðum Vænt-
ingavísitölu Gallup. Byrjað var að
taka tölurnar saman fyrir sjö
árum.
Vísitalan mælist nú 23,2 stig
sem er 60,8 prósenta fall á milli
mánaða. Fyrir ári stóð vísitalan í
116 stigum en fór hæst í 154,9.
- jab
Væntingar aldrei minni en nú:
Algjör svartsýni
HORFT Í GAUPNIR SÉR Landsmenn hafa
aldrei haft minni væntingar til efnahags-
og atvinnumála næstu mánuði. Sjö ár
eru síðan vísitalan var fyrst mæld.
Smiðjuvegi 5 + Höfðabakka 3
Borgartúni 29 + Glerárgötu 34
sala@a4.is + www.a4.is
Sími: 515 5100
Mikið úrval af prentarableki og dufti!
VEISTU SVARIÐ?