Tíminn - 20.02.1982, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 20. febrúar 1982
utgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvaemdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur
Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjori: Sig-
uröur Brynjólfsson. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson. Elias Snæland Jóns-
son. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V. olafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon.
Umsjónarmaður Helgar-Timans: lllugi Jökulsson. Blaðamenn: Agnes
Bragadóttir, Bjarghildur Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friðrik Indriðason,
Heiður Helgadóttir, Jónas Guðmundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin
Leifsdóttir, Ragnar orn Pétursson (íþróttir), Skafti Jónsson. útlitsteiknun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón
Róbert Ágústsson, Elin Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Próf-
arkir: Flosi Kristjánsson, Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteins-
dóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Siöii:
8Í300. Auqlýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu
6.00. Áskriftargjald á mánuði: kr. 100.00— Prentun: Blaðaprent hf.
Meiri samvinna
■ Á 100 ára afmæli samvinnuhreyfingarinnar er
hollt að lita til baka, þakka þeim, sem ruddu
brautina, draga réttar ályktanir af mistökum og
sigrum, en horfa þó fyrst og fremst fram á leið.
Þetta gerir Erlendur Einarsson forstjóri SÍS i
viðtali sem birtist við hann i Timanum siðastl.
fimmtudag. Erlendur Einarsson segir þar m.a.:
„Samvinnuhreyfingin hefur mörg framtiðar-
verkefni á prjónunum, enda hlýtur svo ætið að
vera, ef hreyfingin ætlar að gegna hlutverki sinu.
Ég hefi áður orðað það svo að undiralda sam-
vinnuhreyfingarinnar væru framfarir, óskir fólks
um betra lif. Og timarnir breytast og mennirnir
með. Virk samvinnuhreyfing mun ætið standa
frammi fyrir nýjum óskum félagsmanna.
1 stuttu máli sagt:
Framtiðarverkefnin eru að láta eðlilegar og
skynsamlegar óskir félagsmanna samvinnu-
félaganna verða að veruleika.
En óskir eru aðeins frumkvæði og þá komum
við að þvi veigamikla atriði, hvernig á að láta
óskir fólks rætast, láta hugsjónirnar verða að
veruleika.
Þar komum við að þvi, sem snýr að starfs-
mönnum samvinnuhreyfingarinnar. Þeir eru
ráðnir til þess að láta hugsjónir verða að veru-
leika. Þar komum við lika að þvi, hvernig sam-
vinnufélögunum vegnar i samkeppninni. Ef sam-
vinnufélag verður undir i samkeppni, verður litið
fyrir óskum og hugsjónum. Þá verður þeim fljótt
fieygt i bréfakörfuna.
Til þess að tryggja góðan rekstur þarf góða
starfsmenn. Það er þvi eitt allra þýðingarmesta
málið i samvinnuhreyfingunni, að unnt sé að fá
dugmikla menn til starfa i kaupfélögin og Sam-
bandið. Dugnaður starfsmanna ræður mestu,
hvernig samvinnufélagi vegnar. Þess vegna
verður samvinnuhreyfingin að leggja kapp á að
hafa ætið gott og duglegt starfsfólk. Hreyfingin
verður að hjálpa starfsmönnum sinum að ná góð-
um afköstum i störfum. Það þarf að stórauka
starfsþjálfun, bæta rekstrarskipulag og notfæra
sér nýja rekstrartækni. En samvinnuhreyfingin
verður lika að leggja áherzlu á það, að starfsfólki
megi vegna vel i störfum hjá samvinnufélögun-
um. Það er mjög mikilvægt að sem flestir starfs-
menn geti átt starfsgleði. Góður andi meðal
starfsmanna er afar þýðingarmikill. Það er
gagnkvæmt hagsmunamál, að jákvætt hugarfar
stjórnenda gagnvart starfsmönnum sinum megi
rikja og jákvætt hugarfar starfsmanna gagnvart
vinnuveitanda sinum sé fyrir hendi. Að skapa
þetta gagnkvæma, jákvæða hugarfar og viðhalda
þvi verður ætið eitt af stórmálum i samvinnu-
félögunum”.
í lok viðtalsins svarar Erlendur Einarsson
þeirri spurningu, hvaða óskir hann eigi til handa
samvinnuhreyfingunni á þessum merku tima-
mótum. Hann segir:
„Óskiner sú að samvinnuhreyfingin megi eiga
sem sterkust itök i fslenzkri þjóðarsál á ókomn-
um árum: itök, sem gætu stuðlað að meiri sam-
vinnu milli manna og minna sundurlyndi meðal
þjóðarinnar”.
Þ.Þ.
menningarmál
Nútímalist
frá Búlgaríu
VINATTUFALAG ÍSLANDS OG
BULGARÍU
Málverkasýning
Listasafni ASt
24.1-7.2. 1982
Nútimalist frá Búlgarlu.
Þjóðarafmæli
■ Þaö er ekki daglegur við-
burður að hér séu sýnd málverk
frá BUlgaríu enda þótt samskiptin
milli Islands og Búlgariu hafi
verið að aukast ár frá ári. Og svo
er nú komið i seinni tið að menn
hafa á Islandi myndaö sérstakt
félag um áhuga sinn á Búlgariu.
Nefnist það Vináttufélag Is-
lands og BUlgariu og þessi sýning
mun hafa verið liður I hátiðafiöld-
um, vegna 13 alda þjóðarafmælis
Búlgara sem hátiölegt var haldiö
i fyrra, eða árið 1981.
Það er ekki Ut i hött að m innast
þess, að nú eru fá ár siðan Is-
lendingar minntust ellefu alda Is-
landsbyggðar, þannig að
bUlgarska þjóðin er i vissum
skilningi eldri. Ekki spruttu þess-
ar tvær þjóðir samt upp úr jörð-
unni á tiiteknu ári. Hér er aðeins
um sögulegan áfanga að ræða i
báðum tilfellunum.
A vissan hátt er auðveldara að
minnast tslands byggðar. Skip
lætur úr höfn og sest er aö I landi,
þar sem enginn býr, utan fáeinir
munkar. Þeim er stuggað burt og
fleiri skip koma og menn kaupa
sér far. Ný þjóð verður til.
t Búlganu stóö ekki eins á. Þar
höfðu búið margar fornþjóðir er
nU runnu saman I eina. Ingvar
Gislason menntamálaráðherra,
segir í ávarpi vegna þjóðaraf-
mælis BUlgara m.a. á þessa leið:
„Búlgarar voru þvi ærið
blandaðirað kyni i upphafi rikis-
stofnunar 681, en við þann atburð
taka þeir að renna saman i eina
þjóð, sem upp frá þvi’ á sér skýr
þjóðareinkenni, sjálfstæða menn-
ingu, eina tungu, sameiginlega
sögu. Vegna tungu sinnar sem er
slavnesk og annarra menningar-
einkenna eru BUlgarar taldir
meðal slavneskra þjóöa. En for-
feður þeirra voru ekki Slavar ein-
ir, heldur og Þrakiumenn, frum-
byggjar á þessum slóðum og svo-
kallaðir Forn-Búlgarar, tyrknesk
þjóð, ættuð úr Mið-Asiu sem
flakkaði vestur á boginn á 2. öld e.
Kr. og ílentist þar sem nU er
Búlgari'a og blandaðist frum-
byggjum landsins.
13 alda saga Búlgara er með
ólikindum viðburðarrik og
skiptist f mörg timabil uppgangs
og hnignunar sjálfstæöis og er-
lendrar ánauöar. 1 500 ár á alda-
bilinu 1380-1878, voru þeir undir-
okaðir af Tyrkjum. Það kalla
BUlgarar hinar myrku aldir i
sögu sinni. Frá 1878-1946 var
landið konungsriki að formi til, en
konungsættin var útlend og kon-
ungdæmið ekki annaö en pólitiskt
uppátæki stórveldanna án allra
tengsla við búlgarska sögu og
þjóðarvilja. t siðari heimsstyrj-
öld batt búlgarska rikisstiórnin
trúss sitt við Þýskaland og lands
menn lentu í harðvitugum styrj-
aldarátökum. Að striöi loknu kom
til pólitlsks uppgjörs i landinu
sem endaði meö valdatöku
kommúnista. Frá 1946 hefur þar
þróast alþýðulýðveldi á austur-
evrópska visu.
En upp Ur hafróti sögu og
stjórnmála ris fólkið sjálft,
búlgarska þjóðin sem ekki hefur
einasta reynstþrautseig undir oki
erlendrar kUgunar og stjórn-
málaihlutunar fyrr og siðar,
heldur og mikil menningarþjóð
með arf I sjóöi sem öld af öld hef-
ur verið varðveittur og ávaxtaður
af þjóðrækni og almennum menn-
ingaráhuga.
1 minningu þjóðlegrar einingar
Búlgara sem nú er 1300 ára og
staðist hefur hverja raun er þessi
litla sýning bUlgarskrar mynd-
listar sett á laggirnar. Þvi varð
ekki við komið að sýning þessi
yrði stærri i sniðum né f jölbreytt-
ari. Komið hafði til tals að sýna
ásamt þessum nútimaverkum
ýmsar fornar helgimyndir
(ikona) sem Búlgarar eru frægir
fyrir en það verður að bíða betri
tima”.
Sýningin i
listasafni ASÍ
Á sýningunni I listasafni ASl
eru 48 verk eftir 11 listamenn. Af
aðdraganda sýningarinnar, sem
sé þjóðarafmælinu og eins af ævi-
ágripi listamannanna, má ráða,
að þarna er tefltfram listamönn-
um i fremstu röð bUlgarskra
málara. Þeir eru:
Stefan Ianev
(f. 1952 i' Bistritza)
Lagöi stund á málaralist undir
handleiðslu prófessors Dobri
Dobrev við BUlgarska Mstahá-
skólann og lauk þaðan námi árið
1978. Hefur tekið þátt i sam-
sýningum og ,,2. alþjóðlegu sam-
keppninni fyrir unga málara”.
Varð meðlimur BUlgarska lista-
mannasambandsins árið 1979.
Vassilka Moneva
(f. 1945 i' Rousse)
Lauk námi við Handfða- og
listaskólann I Soffiu árið 1960.
Fastur þátttakandi i rikissýning-
um og héraössýningum. Hélt
einkasýningu i Rousse árið 1976.
Landslagsmálari. Hefur tekið
þátt i kynningarsýningum er-
lendis sem meðlimur BUlgarska
listamannasambandsins, m.a. i
Riga, Moskvu, Bratislava, Ber-
h’n, Aþenu, Varsjá, New York,
Washington og Paris. Verk henn-
ar eru i eigu Rikislistasafnsins i
Sofflu og mörgum öðrum söfnum
i BUlgariu.
Andrei Daniel
(f. 1952 i' Rousse)
Lagði stund á málaralist undir
handleiðslu prófessors Dobri
Dobrev við Búlgarska listahá-
skólann og lauk þaðan námi árið
1977. Fastur þátttakandi i rikis-
listasýningum. Hefur verið með-
limur BUlgarska listamannasam-
bandsins frá 1979. Fékk verðlaun
fyrir andlitsmynd i „Samkeppn-
inni um andlits-, landslags- og
uppstillingarm yndir”. Hefur
haldið einkasýningu i Soffiu.
Vassil Valev
(f. 1934 í Sigmen)
Lauk námi i skreytilist frá
Búlgarska listaháskólanum árið
1959. Fastur þátttakandi i rikis-
sýningum. Hefur tekið þátt í sam-
sýningum iLondon, Moskvu, Pól-
landi og Tékkóslóvakiu. Hefur
hlotið margar viðurkenningar frá
Búlgarska listamannasamband-
inu. Var verðlaunaður á „Mál-
verka-biennal” i Koshitze i
Tékkóslóvakiu. Verk hans eru i
eigu Rikislistasafnsins I Soffiu og
i ýmsum öðrum söfnum i
Búlgari'u. Hélt einkasýningu árið
1967, 1974 Og 1978.
Nadejda Kuteva
(f. 1946 i' Soffiu)
Stundaðinám i skreytilist undir
handleiðslu prófessors Georgi
Bogdanov við Búlgarska listahá-
skólann og lauk þaðan námi árið
1971. Hefur haldið margar
sýningar i' Soffiu og annars staðar
i landinu. Hefur tekið þátt i sam-
sýningum f Sovétrikjunum,
Mongóliu, Hamborg, JUgóslaviu
o.v. Hélt einkasýningu I Soffiu
árið 1975 og i Chepelare árið 1979.
Fékk viðurkenningu frá
Slóvakiska listamannasjóðnum I
Koshitze.
Hristo Simeonov
(f. 1935 f Soffiu)
Lauk námi við Búlgarska lista-
háskólann árið 1960. Málari og
grafiklistamaður. Frá árinu 1961
hefur hann tekið þátt i ríkis-
sýningum og samsýningum. Hélt
sýningu í Soffi'u árin 1974 og 1978
og árið 1980 hélt hann einkasýn-
ingar i Vin, Varsjá og Krakov.
Verk hans eru m.a. i eigu safna i
Búlgariu, Grikklandi, Sviss,
Belgi'u og Tékkóslóvakíu.
Nikifor Tzonev
(f. 1928 í Neykovtsi)
Hefur verið þátttakandi I rikis-
sýningum og héraðssýningum frá
árinu 1962. Hefur sem meðlimur
Búlgarska listamannasambands-
ins tekið þátt i kynningarsýning-
um í Póllandi, Frakklandi,
Tékkóslóvakiu, Kúbu og Grikk-
landi. Hefur oft haldið einka-
sýningar. Málar aðallega
uppstillingar- og landslags-
myndir. Hefur fengið margar
viðurkenningar frá Búlgarska
listamannasambandinu. Verk
eftirhann eru i Rikislistasafninu i
Soffiu og i ýmsum söfnum i
Búlgaríu svo og i mörgum einka-
söfnum.
Magda Abazova
(f. 1923 I Soffiu)
Lauk námi Ur málaradeild Búl-
garska listaháskólans árið 1948.
Hefur tekið þátt i mörgum sýn-
ingum I Búlgariu, Frakklandi,
Hollandi, Póllandi, Tékkó-
slóvakiu og Alsir. Verk hans eru
m.a. i eigu Rikislistasafnsins og
Borgarsafnsins i Soffiu og i ýms-
um öðrum söfnum i Búlgariu og
erlendis.
Ioan Leviev
(f. 1934 f Plovdiv)
Lagði stund á skreytilist undir
handleiðslu prófessors Georgi
Bogdanov i Búlgarska listahá-
skólanum og lauk þaðan námi
árið 1958. Allt frá árinu 1961 hefur
hann tekið þátt i rikissýningum
og héraðssýningum i Búlgariu.
Hefur haldið einkasýningar i
Paris, Belgrad, Búkarest, Prag,
Búdapest, Hollandi og Póllandi.
Hefur unniö viö höggmyndalist,
skreytingar og leikmyndagerð.
Verk hans eru m.a. i Rikislista-
safninu i Soffíu og I mörgum
öðrum söfnum i Búlgariu og er-
lendis. Hefur fengið „Kolyo
Fitcheto”-verðlaunin fyrir högg-
myndaverk sin.
Nikolai Dabov
(f 1936 I Lovetch)
Lagði stund á skreytilist undir
handleiðslu pnófessors Georgi
Bogdanov við Búlgarska listahá-
skólann og lauk þaðan námi árið
1963. Málar aðallega landslags-
myndir. Fastur þátttakandi i
rikissýningum. Hélt árið 1975
einkasýningar i Tékkóslóvakiu,
Rúmeni'u, Sovétrikjunum og fleiri
löndum. Verk eftir hann eru i
Rikislistasafninu i Soffíu, og I
söfnum i Búlgariu, Júgóslaviu og
Ungverjalandi.
Petar Dochev
(f. 1934 i Lessidren)
Hefur tekið þátt i opinberum
listsýningum frá árinu 1963 og
haldið einkasýningar, m.a. i
Soffi'u.
Það viröist helsta einkenni
þessararsýningar,að hún er ljóð-
ræn. Sósialrealisminn eða myndir
eins og Stalin lét mála i Rússlandi
eru ekki hér, og er þó atvinnulif
ekki sniðgengið, Búlgarar mála
manneskjuna, umhverfið, lands-
lagið og blómin. Einnig er að
finna afstraktionir.
Þetta er vel valin og vönduð
sýning, að vorum dómi, og hún
veitir innsýn í búlgarskan mynd-
heim á vorum dögum.