Tíminn - 25.02.1982, Blaðsíða 11

10
Fimmtudagur 25. febrúar 1982
Fimmtudagur 25. febriiar 1982
11
<♦
li'íiíii:
Úrval af
Úrum
Magnús Ásmundsson
(Jra- og skartgripaverslun
Ingólfsstræti 3
Úraviðgerðir. — Póstsendum
Simi 17884.
SUNN-
LENDINGAR
. i
Fjölbreytt úrval
Ýsa — Ýsuflök — Lúða
— Gellur — Kinnar:_
Hrogn og lifur
ofl. ofl.
Tökum fisk í reyk
Fiskbúð Glettings
Gagnheiöi 5, Selfossi
■ Hér eru Islenskar vogir. Sú til vinstri ásamt fylgitækjunum þremur er frá Framleiðni, en sú lengst til hægri er frá Pólnum á isafirði.
■ Þetta eru fyrstu vogirnar, sem Löggildingarstofan notaði, en þær fluttust til landsins á árunum 1918-20. (Timamynd G.E.)
Starfslaun handa
listamönnum árið 1982
Hér með eru auglýst til umsóknar starfs-
laun til handa islenskum listamönnum ár-
ið 1982. Umsóknir skulu hafa borist út-
hlutunarnefnd starfslauna, Menntamála-
ráðuneytinu, Hverfisgötu 6, fyrir 5. april
n.k. Umsóknir skulu auðkenndar: Starfs-
laun listamanna.
í umsókn skulu eftirfarandi atriði til-
greind:
1. Nafn, heimilisfang, fæðingardagur og
ár, ásamt nafnnúmeri.
2. Upplýsingar um náms- og starfsferil.
3. Greinargerð um verkefni, sem liggur
umsókn til grundvallar.
4. Sótt skal um starfslaun til ákveðins
tima.
Verða þau veitt til þriggja mánaða hið
skemmsta, en eins árs hið lengsta, og
nema sem næst byrjunarlaunum
menntaskólakennara.
5. Umsækjandi skal tilgreina tekjur sinar
árið 1981.
6. Skilyrði fyrir starfslaunum er að um-
sækjandi sé ekki i föstu starfi, meðan
hann nýtur starfslauna, enda til þess
ætlast að hann helgi sig óskiptur verk-
efni sinu.
7. Að loknu verkefni skal gerð grein fyrir
árangri starfslauna.
Tekið skal fram að umsóknir um starfs-
laun árið 1981 gilda ekki i ár.
Reykjavik 22. febrúar 1982.
Úthlutunarnefnd starfslauna.
Kennari
Kennara vantar nú þegar að gagnfræða-
skólanum Höfn i Hornafirði vegna for-
falla.
Upplýsingar veitir skólastjóri i sima 97-
8348 eða 97-8321.
■ Sigurður Axelsson, forstöðumaður Löggildingarstofunnar. (Tlma-
mynd G.E.).
7
RETTIR
PUNDARAR
STIKIIR
OG MÆU-
KERÖLD...”
Litið inn á
Löggildingarstofunni
■ Þarna er veriö aðreyna ameriska vog, til nota I fiskiðnaði. Reynt er aö finna hugsanlega skekkju á mismunandi punktum á vogarboröinu.
Við vogina stendur Friörik Guönason, fulltrúi. (Timamynd G.E.).
i „Réttir pundarar, stikur og mælikeröld skulu jafnan
liggja á Þingvelli undir lögmannslási og eftir þeim skulu
sýslumenn rétta sín tæki og eftir þeim bændur", segir í
elstu löggjöf um mál og vog á íslandi sem er að finna í
Jónsbók frá 1280. Allar aldir síðan hafa umboðsmenn kon-
ungs fylgst með því (eða átt að fylgjast með) að farið væri
að lögum um þessa hluti, enda snertu þeir ekki lítið allt
daglegt líf.og kjör landsmanna á hverjum tíma.
Rétt mál og rétt vog er líka síður en svo neitt aukaatriði í
nútímanum og þar sem hið flókna nútímasamfélag gerir
meiri kröf ur um tækjakost til þess að sannreyna nákvæmni
margflókinna voga og síðar rafeindabúnaðar en svo, að
þeim tólum verði komið fyrir niðri á kistubotni undir lási
eins embættismanns, hef ur Löggildingarstofan verið sett á
laggirnar. Þessi stofnun, jafn mikilvægu hlutverki og hún
hefur að gegna, hef ur samt ekki haft mjög hátt um sig, en
vinnur störf sín hávaðalaust og örugglega, rétt eins og góð
vog mundi einnig gera. Þar sem okkur býður í grun að allur
almenningur hafi ekki glögga hugmynd um það hvernig
þessi störf fara fram, fengum við að líta inn á Löggilding-
arstofunni og spyrja forstöðumann hennar, Sigurð Axels-
son um hlutverk hennar.
■ ,,Já, ég býst við þvi að fæstir hafi
mikla hugmynd um störf okkar
hérna,” segir Sigurður „nema þá
helst þeir sem eiga nokkuð reglu-
lega viöskipti við okkur. Löggild-
ingarstofan er nú oröin 63ja ára,
stofnsett þann 1. janúar 1919, skv.
lögum frá 14.11. 1917. Þann 12.
febrúar 1919 var gefin út konung-
leg tilskipun um löggilt mælitæki
og vogaráhöld fyrir Island og
fyrsta löggilding stofunnar var
gerð þann 12.4. sama ár. 1 upphafi
voru starfsmenn fjórir ásamt for-
stöðumanni og þeim hefur raunar
ekki fjölgað mikiö i áranna rás, þvi
hér starfa aðeins sjö manns og satt
best að segja fáum við ekki annað
öllum þeim fjölda verkefna sem
fyrir liggja. Þó hefur okkur tekist
að halda i horfinu af þeim sökum að
hér höfum við verið heppnir meö
starfsfólk og valinn maður er hér i
hverju rúmi”.
Mikil verðmæti í húfi
Hvert er starfssvið ykkar i sem
fæstum orðum?
„Starfssvið okkar er að sjá um
eftirlit.prófun, stillingu og löggild-
ingu á vogum og mælitækjum á
landinu öllu. Til marks um hve við-
tækt þetta svið er má nefna að
þetta tekur til mælitækja allt frá 60
lesta bflavogum og niður i 3ja desi-
litra vinmál. öll oliu- og bensinvið-
skipti fara fram um löggilt mæli-
tæki, svo og öll mjólkurvinnsla,
sláturafurðir og svo ótal margt
fleira.
Hér eru þvi griðarmikil verö-
mæti i húfi, en t.d. hver oliubfll tek-
ur um 50 þúsund lftra og má af þvl
ráða að háar upphæðir eru i húfi,
skeiki um nokkur prósent á hverj-
um litra. Olfufélögin eru lika á-
kaflega eftirgangsöm um að tækin
séu rétt og samstarfið viö þau hið
ánægjulegasta, enda eru þau þeir
aðilar sem við eigum hvað mest
samskipti við. Sérhver ný bensin-
dæla er þrautprófuð hér, áður en
hún er tekin i notkun. Þá má geta
sér til um hvllikt tap þaö væri ef
vogir, sem tengjast útflutningi,
eins og I fiskvinnslu, eru ekki ná-
kvæmar.”
Þið eruð þá væntanlega mikið á
ferðinni um iandið?
„Viö förum mikið I eftirlitsferðir
og notum sumrin til ferða á fjar-
lægari staöi, en þá höfum viö nokk-
urn liðsauka. Á vetrum er reynt að
vinna að verkefnum sem nær okkur
eru. Ekki er auðvelt að koma viö
umboðsmanni úti á landi, þar sem
tækjakostur er ekki nægur, en samt
hefur komið til tals að fá slikan
mann, sem unnið gæti að minni
verkefnum.
Annars kemur mjög mikið af
tækjum hér inn á okkar vinnustað
til prófunar. Viö notum hér sér-
stakar prófvogir og lóð og ýmis
tæki, mjög margbreytilegrar gerð-
ar, enda fer nú hratt vaxandi notk-
un rafeindavoga.
Prófaðar allt að 700 sinnum
öll mælitæki sem hingaö berast
eru prófuö og það þótt þeim fylgi
vottorð erlendis frá. Samt óskum
við fremur eftir aö slik vottorð
fylgji. Mikil ásókn er i innflutningi
mælitækja til landsins og af sjálfu
leiöir að mörgum þeirra er hafnaö,
ekki sist þeim sem koma frá fjar-
lægum löndum utan Evrópu, þar
sem menn eru ekki nógu vel kunnir
Evrópukerfinu. Við leitum að öll-
um hugsanlegum atriðum, sem
geta skekkt vogina á einhvern hátt
og sumar vogir, ekki sist af ókunnri
gerö og án vottorða, eru prófaöar
þetta 5-700 sinnum. Prófun á nýrri
vog tekur hér minnst 3 mánuöi og
upp i 7 mánuði, en I Danmörku 8
mánuði og i Bretlandi 1-2 ár. Þá má
nú segja að full langt sé gengiö, þvi
vogin getur þá verið orðin úrelt,
jafn geysistórstigar og framfarir
eru I þessu, en t.d. rafeindavogirn-
ar fara sifellt minnkandi og gerast
samþjappaðri.
Þvi verðum viö að fylgjast vel
með öllum nýjungum og er þar
vissulega stoð af þvi aö við höfum
náið samstarf við löggildingarstof-
ur á hinum Norðurlöndunum.
Sjómenn og gullsmiðir
„Já, verkefnin eru mjög fjöl-
breytileg. Sjómenn hringja og biðja
okkur um að prófa ýmis áhöld sem
notuö eru við að vigta upp úr bát-
um, gullsmiöir biðja um prófun á
gulli og stundum sinnum við verk-
efnum fyrir Verðlagseftirlitiö,
Lyfjaverslunina ofl.
1 þessu starfi höfum við oröiö
þess visari að stundum er pottur
brotinn og stöku sinnum mjög al-
varlega. En við höfum þar i móti
aldrei oröið þess visari að nokkur
maður, hvort sem hann vinnur við
vigtun eöa mælingu á föstum eöa
fljótandi efnum, hafi af ásettu ráði
viljaö hlunnfara annan. Þetta eru
æti6 óviljaverk, aldrei vitandi
vits, svo viö höfum staöreynt. Við
gefum mönnum ábendingu um
hverju áfátt er og treystum á aö
lagfæring sé gerð, en ef kæmi i ljós
að þvi hefur ekki verið sinnt, er
tækið innsiglað eöa enn harðari aö-
feröum beitt.
2800 mælitæki prófuð
„Arið 1981 voru prófuö hjá okkur
2800 ný tæki og að auki voru 5000
tæki tekin til skoöunar. Af þessu
má sjá að verkefnaleysi er ekki
vandamál hérna.”
Sigurður Axelsson fylgir okkur
nú um húsakynni Löggildingarstof-
unnar, ásamt Friðrik Guðnasyni,
fulltrúa. Veriöer aðprófa islenskar
vogir til að nota i fiskiðnaði frá
Pólnum á Isafiröi og frá Fram-
leiöni, sem hannað hefur vogir á
vegum Sambandsins. Þessi nýju
tæki eiga eftir að gangast undir
mörg hundruð lögboönar prófanir,
áður en þær fá tilskilin vottorð. A
öðrum stað er ný amerfsk vog I
prófun, ætluö til vigtunar á salt-
fiski. Aö mörgu er að hyggja, þvi á
voginni kunna að vera viðkvæmir
staöir t.d. á horni eða á miðju, sem
reynt er að finna með þvi aö færa
lóð fram og aftur á voginni eftir
kúnstarinnar reglum. Þá er ekki
dæmalaust að vogin; hækki það
sem vega á um einingu i aukastaf,
ef fargið stendur lengi á henni, —
eöa lækki töluna. Allt er þrautpróf-
að.
Löggildinarstofan hefur og látiö
smiða mælitæki, svo sem 1000 lítra
tank til mælinga á bensini og olium
i geymslustöövum, þarna er mæli-
kerald fyrir mjólkurvöru ofl. Þessi
tæki eru flutt landshluta i milli,
þegar t.d. nýtt mjólkurbú tekur til
starfa og er til þess notaöur sérút-
búinn bfll. Er von á nýjum slikum
innan tiðar og kvað Sigurður góðan
skilning hafi veriö fyrir hendi á þvi
nauösynjamáli I ráöuneyti, enda
orðiö ljóst af framansögðu að mikið
er I húfi aö þessi nákvæmnisvinna
sé framkvæmd með sem nútima-
legustum tækjum.
— AM