Tíminn - 27.02.1982, Blaðsíða 8
Laugardagur 27. febrúar 1982
Laugardagur 27. febrúar 1982
8
9
fréttafrásögn
avona nia our Kaninanua ui.
óklippt.
Nokkrir bændur fyrir austan med tilraunir í nýrri búgrein:
■ Nokknr strakar af næsta bæ aðlíta á kaninur Jóns, enda sagði Jón að gestagangmum hefði ekki linnt
siðan hann fékk kaninurnar. Myndir — Björn Jónsson.
\:
„URVALSDYR, SEM SOPAD HAFA AD SER VERÐLAUNUM”
Jón Eiriksson, bóndi á Vorsabæ að rýja eða klippa eina
[ kaninuna sina, en til þess notar hann rafmagnsktippur.
i „Forsaga þessa máls
jer eiginlega sú, að eins
og þú veist, þá hafa
bændur að undanförnu
! verið hvattir til þess að
j reyna fyrir sér með nýj-
ar búgreinar”, og þar á
j meðal var bent á ræktun
angórakanina”, sagði
! Jón Eiriksson, bóndi i
Vorsabæ á Skeiðum þeg-
ar biaðámaður Timans
jspurði hann út i til-
raunarækt hans með
angórakaninur.
.,Viö tókum okkur saman, fjórir
batndur hér á Suöurlandi, þeir
Hloðver Diöriksson i Litlu-Hildis-
ey, Austur-Landeyjum, Loftur
Jónasson Kjóastööum, Biskups--
tungum, Magnús Grimsson,
Jaðri, Hrunamannahreppi og
svo ég og stofnuðum meö okkur
félagsskap þar sem Hlöðver var
kosinn formaður og ég ritari”,
sagði Jón.
„Nú við töluðum okkur saman
um að fara til Þýskalands i fyrra
og kynna okkur þessa kaninurækt
þar i landi. Við fórum þangað i
fyrra, fyrir milligöngu Karls
Kortssonar, dýralæknis á Hellu,
en hann kom okkur i samband við
samtök kaninubænda i Augsburg
i Þýskalandi og þeir þaulskipu-
lögðu fyrir okkur förina en i
fyrravor fórum við svo þessa ferð
og fengum afskapiega góðar við-
tökur, auk þess sem okkur
áskotnaðist heilmikill fróðleikur
um þessa búgrein.
Nú, þarna i Bæjaralandi, en
þessi kaninurækt er aöallega i
Suður-Þýskalandi, skoðuðum við
þessa rækt hjá þýskum bændum
TIMINN RÆÐIR VIÐ JÓN EIRÍKSSON, VORSABÆ Á SKEIÐUM, UM RÆKTUN
ANGÓRAKANINA, HÉR Á LANDI, MEÐ ULLARFRAMLEIÐSLU í HUGA
og keyptum i sameiningu 40 dýr,
þannig að hver okkar festi kaup
á 10 dýrum.
Þetta eru úrvalsdýr, sem hafa
sópað að sér verðlaunum. Það
var virkilega gaman að koma til
þessara karla, þvi þeir voru með
verðlaunaskjöl og bikara upp um
alla veggi. Þessi búgrein er einn-
ig aukabúgrein hjá Þjóðverjun-
um, og er þvi i smáum stil hjá
þeim. Margir þessara kaninu-
bænda eru gamlir menn, upp-
gjafahermenn og þess háttar,
sem hafa ánægju af þvi að vera i
sambandi við þessar vinaiegu
skepnur.
Þarna i Suöur-Þýskalandi er
talið að séu bestu kaninurnar i
Evrópu. Þær eru ættaðar frá
Tibet i Himalayafjöllum, en hafa
Ein angórakaninan, nýklippt, hjá reýfinu af sjálfri sér.
verið lengi i ræktun i Þýskalandi.
Þessi angórakanina er snjóhvit
rneð rauð augu og gefur þessa
góðu ull af sér. Hárin á henni eru
þannig að þau eru hol að innan
eins og á hreindýrunum, og þess-
vegna hafa þau svo mikið ein-
angrunargildi. Þessi ull er notuð i
léttar og hlýjar flikur, eins og t.d.
i fjallabúninga og er þá blandað
saman við aðra ull. Þessi ull er
ákaflega verðmikil og eftirsótt
vara, þannig að þótt þetta sé að-
eins aukabúgrein i Þýskalandi þá
fylgir þessu samt sem áður stór-
iðnaður”.
,,Ekki enn unnin
hér á landi”
— En hvað með ykkar ull — er
hún unnin hér heima, eða flytjið
þið hana út?
„Ullin hefur enn ekki verið unn-
in hér á landi. Nú við erum auð-
vitað að þessu með það fyrir aug-
um að við getum fengið markað
fyrir hana hér og við bindum von-
ir við það að það verði hægt að
blanda henni t.d. við islenska ull
og ná þannig mjög sérstæðri og
verðmætri vöru, þannig að ullin
yrði ennþá betri en hún er i dag
hér á landi. Við erum sannfærðir
um það, að ef við blöndum saman
kaninuullinni og islensku ullinni
þá erum við komnir með topp-
vöru á heimsmælikvarða.
Bæði Alafoss og Sambandið
hafa sýnt þessari ull okkar áhuga
og þeir vilja fá hjá okkur prufur
en enn sem komið er höfum við
ekki nógu góða ull handa þeim.
Ég reikna þó með þvi að við send-
um þeim prufur innan skamms.
Þessi tilraun okkar er ekki
nema rétt hafin, þvi þegar við
fengum innflutningsleyfið fyrir
þessum dýrum, þá fylgdi þvi sú
kvöð að dýrin yrðu i einangrun i
fimm mánuði. Dýrin komu
hingað til lands i septemberlok
þannig að þau eru nýlaus úr ein-
angruninni en þau voru i henni
þar til á fimmtudaginn i siðustu
viku að við fengum að taka þau.
Eins og ég sagði þér, þá keyptum
við 10 dýr hver, en ég var nú
óheppinn þvi þaö drápust tvö af
minum dýrum á flugvellinum Uti i
Rotterdam og hér ieinangruninni
hafa aðrir misst dýr af ýmsum á-
stæðum, þannig að núna eru ekki
nema liðlega 30 dýr eftir.
— Hvernig þurfið þið svo að búa
aö kaninunum?
„Hvert dýr þarf að vera sér i
búri en þegar þau eru i uppeldi þá
þurfa kvendýrið og karldýrið eða
karlinn og kerlingin, eins og viö
köllum þau, að hafa tvö búr, sam-
hliða með gati á milli. Þá gýtur
kerlingin i annað búrið og svo éta
þau og hvila sig i hinu. Gatið er
svolitið hátt uppi, þannig að ung-
■ Jón vigtar hér ullina af einni kaninunni
og reyndist hún vega 300 grömm.
arnir verða eftir og ná ekki upp i
gatið, en þannig fær móðirin frið
fyrir þeim og getur hvilt sig”.
„Rúin fjórum sinnum
a ári”
— Hvaö gefa þessar kaninur
svo mikla ull af sér?
„Dýrin eru klippt eða rúin fjór-
um sinnum á ári eða á þriggja
mánaða fresti. 1 Þýskalandi feng-
um við upplýsingar um að þessi
dýr gefa af sér 1200 til 1400
grömm á ári, svo það er örugg-
lega óhætt að reikna með svona
1200 grömmum að jafnaði. Nú ég
var að klippa eina kaninuna mina
og reyfið sem ég fékk af henni vóg
300 grömm.
— Stefnið þið að þvi að koma
ykkur upp stærri stofn?
„Já, það gerum við. Þessi dýr
þau fjölga sér ákaflega ört. Þau
ganga með i 33 til 36 daga og það
er talið hóflegt að láta þau gjóta
svona þrisvar sinnum á ári”.
— Hefurþaðengináhrif á gæði
ullarinnar, að láta þau gjóta
svona oft?
„Óneitanlega kemur það tals-
vert niður á ullarframleiðslunni,
en það þarf að rýja dýrin þrátt
fyrir það, en auðvitað er bæði
meiri og betri ull af geldum dýr-
um.
Nú þegar við erum búnir að
koma okkur upp góðum stofni, þá
getum við farið að hafa eitthvað
af kaninunum geldar og miða ein-
göngu að ullarframleiðslu en
núna til að byrja með leggjum við
áherslu á að ná upp stofninum.
Það hafa margir hér á landi
sýnt þessu áhuga og það hefur
verið mikið um hringingar til
okkar sem stöndum i þessu, en þá
hafa menn verið að leita sér upp-
lýsinga. Auðvitað veit ég ekki
hversu útbreitt þetta á eftir að
veröa, en það er áreiðanlegt að
nokkrir vilja endilega kaupa af
okkur unga”.
„Nærast á
innlendu fóðri”
— Hvers konar fóður fá þessar
kaninur?
„Það er nú það besta við þetta
að það er hægt að fóðra þær að
mestu leyti á islensku fóðri. Á
veturna éta þær bara hey og
þurfaauk þess svona 100 grömm
af fóðurbæti á dag. Svo má lika
gefa þeim kartöflur og rófur og
þess háttar. A sumrin má gefa
þeim gras, hey og alls konar
grænmeti, þannig að þessar
skepnur þurfa tiltölulega ódýrt
fóöur. Auk þess þurfa þessi dýr
tiltölulega litiðhúspláss. A meðan
að verið er að koma upp stofni þá
þurfa tvö dýr, tvö búr, en þegar
eingöngu er fariö að hugsa um
ullarframleiðsluna, þá nægir
þeim eitt minna búr, þannig að
það er hægt að hafa geysilega
mörg dýr i tiltölulega litlu hús-
næði.
Ég hannaði nú min búr sjálfur
með hliðsjón af þvi sem ég sá i
Þýskalandi og þvi sem við félag-
arnir i þessu höfum talað saman
um. Við smiðum bara grindur til
þess að hafa i búrunum, þannig
að kaninurnar eru á grindum eins
og kindur og svo höfum við skúff-
ur undir grindunum fyrir úrgang-
inn úr þeim, þvi þær sparða bara
eins og kindur. Þetta eru mjög
hreinleg dýr, og það sem við ger-
um er bara að draga skúffurnar
og tæma þær, svona einu sinni i
viku.
Það þarf helst að gefa þeim
tvisvar á dag, það má aö visu
gefa þeim aöeins einu sinni en það
er betra að gefa þeim tvisvar. Svo
er þeim auövitað vatnað”.
„Ekki linnt
gestagangi”
— Hafa kaninurnar hjá þér ekki
vakið mikla athygli?
„Jú, það er vist óhætt að segja
þaö. Það hefur ekki iinnt gesta-
gangi siðan ég fékk kaninurnar úr
einangruninni og allir eru ósköp
hrifnir af því hve falleg og gæf
dýrin eru. Dýrin voru hálfstygg
til aö byrja meö eins og von var,
en núna koma þau bara hlaupandi
þegar ég gef þeim, og ég kemst
varla aö — þau éta bara úr hend-
inni á mér.
Svona búgrein er ekki siður góð
fyrir þá sem hafa þörf fyrir og
ánægju af að umgangast dýr.
Þetta gefur t.d. eldri mönnum,
sem eru hættir störfum eins og
t.d. uppgjafahermönnunum i
Þýskalandi mikla lifsfyllingu og
þetta er létt búgrein, þannig aö
þeir geta alveg sinnt henni”.
—AB
Hjónin i Vorsabæ, Emelia Kristbjörnsdóttir og Jón Eiriksson við kaninubúrin.