Tíminn - 16.03.1982, Blaðsíða 12

12
Þriöjudagur 16. mars 1982
Þriöjudagur 16. mars 1982
13
Fjörugur
fundur
um
Blöndumál
■ „Ég vil segja það strax, að það er ekki nokkur
vafi i minum huga, hvað sem sagt verður hér, hvað
sem Húnvetningar og Skagfirðingar segja, að
Blanda verður virkjuð, það dettur ekki nokkrum
manni annað i hug,” sagði Steingrimur Hermanns-
son, sjávarútvegsráðherra á Blöndufundinum stóra
sem haldinn var i Félagsheimilinu á Blönduósi á
föstudag.
■ „Ég held aö þaö detti ekki
nokkrum manni hér i hug, jafnvel
þött hann sé andstæöingur
virkjunarinnar eftir leiö 1 að
Blanda veröi ekki virkjuö. Og i
raun og veru hef ég litiö svo á að
það hafi nánast verið um það að
deila hvort Blanda veröi virkjuð
nii i fyrstu röð eða kannski eftir
sex ár eöa jafnvel tiu. Ég verð nú
að segja fyrir mitt leyti áður en
kemur að þvi að ég fari að lýsa
minni afstöðu til þess máls að
mér finnst hafa veriö þyrlað upp
ansi miklu moldryki i kringum
þaö,” sagði Steingrimur i ræðu
sinni. Hann hélt áfram, „eftir að
ég var búinn að skoða þá kosti
sem fyrir liggja i virkjunarfram-
kvæmdum á Islandi, þá ákvað ég
að fylgja virkjun Blöndu eftir leið
1. Mér er hinsvegar fyllilega ljóst
aö virkjun Blöndu eftir leið tvö er
lika góður kostur, og satt að segja
ekkert siðri kostur en leið 1, hins-
vegar ef virkja á Blöndu i fyrstu
röð þá er nauðsynlegt að hafa
mikla miðlun. Ég hafði um tima
góðar vonir um að samkomulag
næðist um virkjun Blöndu eftir
leið 2 með 400 gigalitra miðlun á
Sandárhöfða. Ég óskaði eftir þvi i
ráðherranefnd um þessi mál að fá
ýtarlegt yfirlit og samanburð á
þessum tveimur kostum. Sá
samanburður leiddi i ljós að
virkjun Blöndu eítir leið tvö kosti
á verðlagi siöast liðinna áramóta
um 90 milljón krónum meira
heldur en virkjun eftir leið 1 og
þar með er hagurinn af virkjun
Blöndu miðað " við Fljótsdals-
virkjun horfinn. Ég treysti mér
ekki til að fylgja þvi, þótt þar sé
auösjáanlega um nokkra verndun
á landi að ræða.”
Seinna i ræðunni sagði Stein-
grimur. „Vitanlega eiga bændur
það land sem þeir hafa átt um
aldaraðir og ég tek ekki undir það
aö taka eigi landið eignarnámi og
þar með breyta þeirri hefö sem
hefur gengiö i mörg hundruð ár.
Hinu er þó ekki að neita að bænd-
um sem hlutfalli af þjóðinni fækk-
ar og þeim fjölgar kannski sem
ekki hafa þau tengsl við landið að
þeir skilji hve mikils virði það er
hverjum bónda og hve mikils
virði það er að hann ráði yfir þvi.
Þess vegna gæti svo farið, ef of
mikil stifni hleypur i þessi mál og
ekkert má undir vatn leggja að
þessi hópur fái meiri hljómgrunn
og eignarnámshugmyndir sem
uppi eru fái framgang.”
1 lok ræðu sinnar lagði Stein-
grimur áherslu á að heimamenn
settu niður deilur sinar og sættust
á það sjónarmið að hagur
heildarinnar yrði að ráða.
Fjórði maður i pontu á fundin-
um var Þórarinn Magnússon.for-
maður Landverndarsamtakanna
| i kjördæminu. Hann sagði að ekki
hægi á að virkja Blöndu, og benti
á að skynsamlegt væri að biða
með virkjunina og leita leiða sem
menn gætu sameinast um. Björn
Pálsson, bóndi á Löngumýri, tók
til málsá fundinum. Hann sagðist
hlynntur Blönduvirkjun en ekki
geta sætt sig við virkjunarkost 1.
Ennfremur sagði hann að trygg-
ing yrði að fást l'yrir þvi að virkj-
un Blöndu leiddi til fleiri atvinnu-
tækifæra i kjördæminu áður en
fariðyrðiaf stað. Björn bentiá að
enn sem komið væri væri mest
talað um að nota orkuna frá
Blöndu til hugsanlegrar álverk-
smiðju i Eyjafirði eða kisilmálm-
verksmiðju á Reyðarfirði. Þá
sagði Björn það skoðun sina að of
BLANDA VERÐUR VIRKIUÐ
1
sagði Steingrímur Hermannsson. „Virkjunarleið 1 er svívirða,”
sagði Guðriður Helgadóttir frá Austurhlíð
■ Mikið fjölmenni var á fundinum.
mikið land færi undir vatn ef leið
1 yrði valin og að ekki væri trygg-
ing fyrir þvi að bændur fengju
sanngjarna leigu fyrir landið. Jó-
hann Guömundsson frá Holti stig
i pontu og lýsti sig hlynntan
virkjunarleið 1 og sagði hann að
aðeins 30% eignaraðila væri á
móti virkjuninni. Sigurjón ólafs-
son frá Tindum I Svinavatns-
hreppi, spurði menn hvort þeir
hefðu hugleitt að það land sem fer
undir vatn ef virkjunarleið 1
verður valin væri 0,24% af öllu
góðurlendi landsins. Ennfremur
sagði hann að ákvæði samnings-
uppkastsins um að mögulega
þyrfti ekki að nota lónið nema i
örfá ár væri „loðið”.
Valgarö Hilmarsson frá
Fremsta Gili lýsti sig hlynntan
undirritun samningsins og benti á
að 510 grunnskólanemar i hérað-
inu gerðu kröfu til þess að þeir ■
gætu fengið vinnu heimafyrir.
■ Forvlgismenn Landverndarsamtakanna, Albert Geirsson, Þórarinn
Magnússon.
■ Albert Geirsson kennari I Varmahlfð og Páll á Höllustööum ræðast
vift. Tlmamyndir — Sjó.
Fjölmennasti fundur
í Húnaþingi
■ „Verði deilan ekki leyst með skaplegum hætti verður þetta ekki
eftirsóknarvert samfélag að búa I,” sagöi Páll Pétursson.
■ Ingólfur Guðnason,
Svcinsstööum.
alþingismaður og Magnús Ólafsson, bóndi á
Hann sagði: „Þessi atvinnufyrir-
tæki verða að koma i iönaöi og
iðnaður krefst orku”. ' Örn
Snorrason frá Blönduósi sagði að
Austur-Húnavatnssýsla væri það
hérað i landinu þar sem launin
væru lægst. Hann sagði þvi nauð-
synlegt að fá Biöndu virkjaða
sem fyrst til að fleiri atvinnutæki-
færi sköpuðust og tekjumöguleik-
ar ykjust. Eina konan sem steig i
pontu á fundinum var Guðriður
Helgadóttir frá Austurhlið. Hún
sagði marga menn ekki hugsa um
annað en gull og aftur gull og lýsti
sig andviga leið 1. Hún sagðist þó
hlynnt þvi að Blanda yrði virkj-
uð,” en leið 1 er svivirða” sagði
Guðriður.
Siðastir á mælendaskrá voru
þingmennirnir, Páll Pétursson,
Stefán Guðmundsson og Ingólfur
Guðnason. Þeir lögðu allir
áherslu á að sættir yrðu að nást i
þessari deilu. Páll Pétursson
sagði m.a. orðrétt: „Fundurinn
sem haldinn var hér á Hótelinu i
dag ályktaði svo sem kunnugt er.
Það var eindregið mælt með þvi
að samið verði um Blöndu. Að
sjálfsögðu verður að leysa þessa
deilu. Verði hún ekki leyst með
skaplegum hætti verður þetta
ekki eftirsóknarvert samfélag að
búa i. Samfélag verður ekki eftir-
sóknarvert ef hluti ibúanna er
yfirgenginn — kúgaður — til þess
að láta af hendi eign sem ekki er
föl. Kúgaður til þess að sam-
þykkja meðferð á landi sem þeim
þykir ekki sæmandi. Samningur
er ekki það að annar aðili fái allt
sem hann vill, en hinn gjörsigrað-
ur. Það er hægt að brjóta niður
einn og einn hreppsnefndarmann.
En það verður seinlegt að brjóta
niður þessa 300 til 400 menn sem
standa að Landverndarsamtök-
unum.”
Mikið var um framiköll meðan
Páll flutti mál sitt.
Að siðustu svaraði Steingrimur
Hermannsson þeim fyrirsparnum
sem fyrir hann voru lagöar á
fundinum.
— Sjó.
■ Mjög llflegar umræöur um
Blönduvirkjun voru á fjölmenn-
asta fundi sem haldinn hefur
verið i félagsheimilinu á Blöndu-
ósi á föstudagskvöld. Greinilegt
var á fundinum að enn eru ekki
sættir á næsta leiti um Blöndu-
virkjun. Það voru framsóknar-
félögin i Austur-Húnavatnssýslu
ásamt formanni Framsóknar-
flokksins og þingmönnum
Noröurlandskjördæmis-vestra
sem stóðu að fundinum og á hann
mættu talsvert á fjórða hundrað
manns. Tuttugu og fimm manns
tóku til máls á fundinum, þ.á.m.
Steingrimur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, sem var
framsögumaöur, og allir þing-
menn Framsóknarflokksins i
kjördæminu, þeir Páll Pétursson,
Ingólfur Guðnason og Stefán
Guðmundsson.
Fundur, sem stjórn og
strúnaðarmannaráð Fram-
sóknarfélaganna i Austur Húna-
vatnssýslu hélt siðdegis á föstu-
dag, gerði svofellda ályktun:
„Fundurinn hvetur til skjótra
framkvæmda til orkuöflunar hér
á Norð-Vesturlandi og mælir þvi
eindregið með að gengið verði frá
hiö allra bráðasta, lokavinnslu
samnings við landeigendur um
virkjun Blöndu, sem nú er aö
hluta til mótaður, svo aö undir-
búningsframkvæmdir geti hafist
þegar á þessu ári.
Fundurinn bendir á hversu
virkjun Blöndu yrði snar þáttur I
byggðaþróun og byggðajafnvægi
kjördæmisins og hve þeirra
áhrifa sé nú einmitt þörf með til-
liti til stöðu landbúnaðar, þar sem
ekki er i sjónmáli möguleiki á að
hann geti tekiö við nema hluta
þess fólks sem kemur til starfa i
kjördæminu á næstu árum.
Aö gefnu tilliti til þess sem hér
að framan er um getiö, skorar
fundurinn á þingmenn flokksins I
kjördæminu, að taka afdráttar-
lausa afstöðu til framgangs virkj-
unarinnar og leggjast á eitt um að
áöurnefndir samningar takist og
sem bestur friður skapist um þá i
héraöi.”
Aö ályktuninni stóðu tuttugu
fundarmenn, tveir voru á móti og
þrir sátu hjá. —Sjó.
„Fundurirm
þýdingarlílill,
sagdi Grímur Gíslason,
fundarstjóri
■ „Mér fannst þessi fundur i
sjálfu sér nauöaómerkilegur,
nema hvað að Steingrimur Her-
mannsson geröi hingað mjög
góða reisu og stóö sig vel,” sagði
Grimur Gislason, sem var
fundarstjóri Blöndufundarins.
— Eru sáttahorfur betri?
„Ég held að fundurinn hafi
verið ákaflega þýöingarlitill hvað
það snerti að hafa áhrif á þetta
mál, en hitt má segja að 330
manna fundur er svo einstakur i
sinni röð að hann sýnir vel hvað
fólkinu er þetta stóra mál ofar-
lega i huga. Að þvi leyti hafði
fundurinn þýðingu.”
— Eruð þið Blöndósmenn
hlynntir þvi að gripið verði til
eignarnáms? „Ég vil ekkert um
það segja, hinsvegar álit ég að
það ætti að spyrja oddvita Ból-
staðarhliðarhrepps aö þvi” sagöi
Grimur.
//Get ekki fellt mig við
samninginn"
Timinnspurði Jón Tryggvason,
oddvita Bólstaðarhliðarhrepps,
eina hreppsins sem ekki hefur
undirritaö samkomulagsdrögin,
hvort ekki væri orðið ljóst að
gripið yröi til eingarnáms ef þeir
gengju ekki aö samkomulaginu.
„Ég geri mér vel grein fyrir þvi
aö sú hætta er fyrir hendi og auð-
vitað er nauösynlegt aö hafa lög
um það,” sagöi Jón.
. — En er þá ekki auöveldast að
undirrita samkomulagið?
„Ég veit það ekki. Hér er um
samning aö ræða sem ég get ekki
fellt mig við og ég veit ekki
hvernig ég ætti aö skrifa undir
hann meö góðri samvisku. Okkur
Bólstaðahliöarhreppsmönnum
hefur verið álasað fyrir aö hafa
ekki mætt á fundum vegna
Blöndu siðan i desember s.l. og
vegna þess vil ég taka fram að
ekki hefur verið rætt um aðra leið
en virkjunartilhögun 1 og henni
höfum viö alfarið hafnað,” sagði
Jón.
—Sjó.
■ Steingrlmur Hermannsson hvatti menn til að setja niður deilur um
Blönduvirkjun.
■ „Virkjunarleið eitt
Austurhliö.
er svlvirða” sagði Guðrún Helgadóttir frá
■ Þeir eru væntanlega ósammála um Blönduvirkjun Björn á Löngu-
mýri og Eyjólfur Konráð Jónsson.