Tíminn - 24.03.1982, Blaðsíða 4

4
Miðvikudagur 24. mars 1982
Vinna erlendis
Þénið meira eriendis I lönd-
um eins og U.S.A., Canada,
Saudi Arabiu, Venezuela o.fl.
löndum.
Okkur vantar starfsfólk á
viðskiptasviði, verkamenn,
fagmenn, sérfræðinga o.fl.
Skrifið eftir nánari upp-
lýsingum.
Sendið nafn og heimiiisfang
til
OVERSEAS, Dept. 5032
701 Washington ST.,
Buffalo, NY 14205 U.S.A.
Ath. allar upplýsingar á
ensku.
liöfum VHS iqyadbowi
og original spólur í VHS. Opið frá kl. 9
til 21 alla virka daga, laugardaga frá kl.
14— 18 og sunnudaga frá kl. 14— 18.
Vörubílar til sölu
Úrval notaðra vörubíla
og tækja á söluskrá:
Man 15240 árg. ’78 meö fram-
drifi og bdkka.
Chevrolet Subrubon ’76 11
manna með 6 cfl. Bedford
dieselvél.
Bénz 1513 ’73
Benz 1519 '70 Framdr. og
krani.
Benz 1413 ’70
Scania 111 ’77
Scania 110 ’75
Scania 110 Super ’74, framb.
Scania 85 S '71
Volvo F89 ’72
Volvo N725 '77
Volvo N-10 ’77
5 tonna sturtuvagn á traktor.
Vantar eldri traktora á sölu-
skrá.
Gröfur, toftpressur, bllkrana
o.fl.
Upplýsingar i sima:
13039.

ÉG BYRJAÐI
1. OKTÓBER
— ÞETTA ER
EKKERT MÁL
iJUMFERÐAR
\ 4
þingfréttir
Ólafur Jóhannesson um ákvörðun
iðnaðarráðherra í Helguvíkurmálinu:
„VAUNfDSU EDA VAIDMIRRD
NEMA HVORT TVEGGJA SÉ”
■ ólafur Jóhannesson utanríkisráðherra lét þung orð
falla í garð Hjörleifs Guttormssonar á Alþingi í gær
vegna afskipta hans af verksamningnum um rannsóknir
við Helguvík. Tilefnið var það að Þorvaldur Garðar
kvaddi sér hljóðs utan dagskrár og bar nokkrar
spurningar undir iðnaðarráðherra varðandi málið og
vildi hann einkum fá að vita hvort stjórn Orkustofnunar
væri með í ráðum um að stöðva boranirnar eða hvort
ráðherra hefði gert þetta upp á einsdæmi og væri þá
spurning um hvort ekki væri um að ræða valdþurrð, þ.e.
að ráðherra hafi gengið framhjá lögskipuðum aðilum
um ákvarðanir og rift samningum og minnti á orð utan-
ríkisráðherra að þar væri um valdníðslu að ræða. Sagði
hann að iðnaðarráðherra bæri að skýra aðgerðir sínar í
málinu fyrir Alþingi.
Hjörleifur Guttormsson rakti
afskipti sin af málinu og taldi sig
ekki hafa rift samningunum og að
það hafi aldrei staðið til af hálfu
iönaöarráðuneytisins, en hann
hafi óskaö eftir þvi að dokað yrði
við meö framkvæmdir á meðan
ráðuneytið kynnti sér samning
sem gerður var milli Orkustofn-
unar og Almennu verkfræðistof-
unnar.
ólafur Jóhannesson tók siöan
til máls og sagði að sér væri ekk-
ert fagnaöarefni að þurfa að
standa í deilu við samráðherra
sinn. ,,En ég verö að segja það”,
sagöi ólafur, ,,aö vinnubrögð
hans i þessu máli hafa veriö
undarleg vægast sagt. 10. mars
gefur hann fyrirmæli til orku-
stofnunar að hún skuli hætta viö
aö efna skriflegan verksamning
sem geröur hafði verið. Það þýöir
ekki fyrir iðnaöarráðherra að
vera að halda þvi fram aö þarna
hafi aöeins veriðum góðlátleg til-
mæli til Orkustofnunar að ræða.
bað eru næg vitni að því aö þetta
voru fyrirskipanir frá iönaöar-
ráðherra. Enda má nærri geta aö
Orkustofnun sem var búin aö
skrifa undir verksamning hefði
horfið frá þvi aö standa við sin
heit heföi aðeins veriö um góðlát-
leg tilmæli aö ræöa frá ráðherra.
Ég hef sagt um þetta tiltæki að
það sé einsdæmi. Mér er ekki
kunnugt um neitt dæmi úr isl.
stjórnarfarssögu sem er likt
þessu, að ráðherra grlpi inn I mál
stofnunar, sem aö visu heyri
undir hann en hefur þó sérstaka
stjórn, og segi henni aö hætta viö
að fullnægja skuldbindingum sem
hún hefur gengist undir. Ef ein-
hver getursýnt mér slikt fordæmi
væri mér þökk I þvi. Sem betur
fer held ég að fordæmið sé ekki
til. Þetta fer ekki saman við þær
réttarhugmyndir sem Islending-
ar hafa gert sér.
Þetta er mjög alvarlegt mál
vegna þess aö þarna gæti veriö
um að ræða fordæmi. Það gæti
verið að einhverjir ráðherrar sem
finna til valds sins taki upp á þvi
aö beita því á þennan hátt siöar.
Nú bið ég eftir þvi að iönaöar-
ráöherra bendi mér á fordæmi
fyrir aðgerðum sinum i þessu
máli. Þau kunna að vera þekkt
erlendis, en hér ekki.
Það er ágreiningur um þaö
málefni sem hér er um að ræða.
Viö félagsmálaráðherra höfum
deilt um það og deilum, en það er
allt annaö mál. Hann gerir sjálf-
sagt einhverjar athugasemdir viö
minn málflutning varðandi mál-
ið. En það sem hér er um að tefla
er allt annars eðlis.
Ég leyfi mér að halda þvi fram
að það sé enginn lagalegur grund-
völlur fyrir þessari ákvöröun
iðnaðarráðherra, hvort sem það
er valdníösla eöa valdþurrð,
nema hvortveggja sé. Ég nota
ekki orðið valdniðsla eins og það
er túlkað I fjölmiðlum lon og don.
Ég nota það i lagatæknilegri
merkingu. Þaö er ákveöið hugtak
þar.
Iönaðarráðherra bjóst
hálfpartinn við að hann gæti gefiö
fyrirspyrjanda úrlausn i málinu.
En ég efast um að hann geti skýrt
vinnubrögö sin fyrir nokkrum
manni. Lagalegan grundvöll
vantar. Nú hefur iðnaöar-
ráöherra einhverja lögfræðinga
sér til aðstoöar i sinu ráöuneyti.
Það væri gaman að heyra rök
þeirra lögfræðinga fyrir þessum
gjörðum. Það er enginn lagalegur
grundvöllur undir þessari
ákvörðun iðnaöarráðherra. Hún
er einstæö og hættuleg sem for-
dæmi I íslenskum rétti.
Iönaðarráðherra stendur I
ströngu. Hann leggur senn út i
mikilsveröar viðræður við erlent
álfélag. Ég vona að I þvi máli hafi
verið lagöur sterkari lagagrund-
völlur undir rök hans þar, en i þvi
máli sem hér er til umræöu. Ann-
ars hjálpi okkur allir heilagir”.
Siðan vék Ólafur að þeim fyrir-
slætti iönaðarráðherra aö
samningurinn milli Orkustofnun-
ar og Almennu verkfræðistofunn-
ár væri I dollurum en i isl. kr. I
fréttatilkynningu frá iðnaðar-
ráðuneytinu var þetta talið stang-
ast á við Ólafslög, og þyrfti at-
hugunar við. Sagðist ólafur hafa
heyrt aöorkumálastjóri hafi farið
fram á aö verksamningurinn
hljóöaöi upp á dollara og væri
ekki óeölilegt. Sú ósk væri aftur á
móti skynsamleg þegar maöur

■ ólafur Jóhannesson
hugsaöitil hvernig gengur til með
gengisskráningu ísl. kr. og dollar-
ans.
„Nú þætti mér gaman að ef
iðnaðarráðherra léti þingsvein ná
fyrir sig í þessi margumtöluöu
lög, sem heita lög um stjórn efna-
hagsmála, og fletti upp I þeim og
sýndi mér hvar i þessum lögum
er að finna þaö ákvæöi sem hann
ski rskotar til. Það er hvergi. Það
kann að vera að þaö sé i einhverj-
um öðrum lögum, en þetta sýnir
þann flumbruhátt sem viöhaföur
hefur verið i þessu sambandi af
þeim I iönaöarráöuneytinu. Sem
sagt, þetta er hrein vitleysa”.
Þá sagðist ólafur ekkert geta
sagt um það á þessu stigi málsins
hvort Orkustofnun myndi vinna
þau störf sem samið var um og
hvort erl. fyrirtæki tæki þau að
sér, en vera mætti að Orkustofn-
un fengi verkiö allt að einu þrátt
fyrir þátt iönaöarráðherra I mál-
inu, en söm er gerð hans og hann
hefur stofnað samningi Orku-
stofnunar I hættu.
Utanrikisráðherra sagði að dá-
litil deila væri milli sin og félags-
málaráðherra um undir hvorn
þeirra skipulagsmál á svæðinu
heyröu. En samkvæmt fréttatil-
kynningu iðnaðarráöherra væri
hann einnig farinn að skipta sér
af skipulagsmálum og vissi hann
ekki til að iðnaðarráðherra hafi
nokkurt skipulagsvald og er þar
farinn að sækja á félagsmála-
ráöherra.
Aö þessu máli hefur verið unnið
á óvandaðanhátt, eins og að geta
ekki vitnað f rétt lög o.s.frv.
,,Ef fara á inn á þær brautir”,
sagði Ólafur að lokum, „að ráð-
herrar fari að eyðileggja skrif-
lega samninga, sem stofnun
þeirra hefur gert er það vitavert.
Þess vegna eiga þessi vinnubrögð
iðnaðarráöherra að verða viti til
vamaðar um alla framtið”.
Hjörleifur Guttormsson sagöist
ekki ætla aö fara aö standa i deilu
viö utanrikisráðherra og endur-
tók að hann hafi ekki gefið fyrir-
mæli um að rifta samningum, og
sagði að það væri orðalag
Morgunblaðsins. En ástæðan
fyrir aö hann bað orkumálastjóra
að doka við með framkvæmdir
þar sem þær snertu viðkvæma
deilu og spumingu um verksvið
og valdsvið ráðuneyta. Vildi hann
athuga hvort Orkustofnun væri
með ólögmætum hætti að hætta
sér út á svæði sem gæti komið
henni i koll.
Þorvaldur Garðar taldi að
iðnaðarráðherra hefði ekki svar-
að spurningum sinum og að það
væri lágmarkskrafa að hann
geröi betur grein fyrir máli sinu
en gert var.
Svavar Gestsson félagsmála-
ráöherra.sagði að kjarni málsins
væri að bandariski sjóherinn hafi
haft I hótunum við islensk stjórn-
völd þegar isl. ráöherra óskaði
eftir aðfara yfir verk sem stofnun
sem heyrði undir hann hafði tekiö
aö sér. Hér væri ameriski sjóher-
inn að blandasér inn i Islensk inn-
anrlkismál og væri slikt athæfi
fordæmanlegt. Taldi hann sjálf-
sagt að ísl. stjórnvöld beygi sig
fyrir slikum hótunum og hafi
iönaðarráðherra neitað að sinna
hótunum og tók sér þann tima
sem hann taldi nauðsynlegan til
verks sins.
Bandarisk stjórnvöld væru að
reyna að reka fleyg i þá pólitisku
samstööu sem myndast hefur um
núverandi ríkisstjórn. Viö banda-
riska sjóherinn og stjórnarand-
stöðuna sagðist Svavar vilja
segja að það væri ekki ætlunin að
láta þaö takast að sú samstaða
bresti.
Aðrir sem til máls tóku voru
Halidór Blöndal, Friðrik Sóphus-
son, Kjartan Jóhannsson, Birgir
tsleifur Gunnarsson og Geir
Gunnarsson.
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra átti siðasta oröiö og
sagði hann að utanrikisráðherra
hafi lagt sig fram við aö Islenskir
aöilar ynnu sem mest viö rann-
sóknir og hönnun verks þess er
um ræðir. Nú liggur fyrir sagði
forsætisráöherra aö Orkustofnun
er reiðubúin að taka verkiö aö sér
og taldi hann það æskilegt aö
verkið yrði unnið af Islenskum
höndum og ættu allir alþingis-
mennað geta orðið sammála um
það.
Oó
■ Hjörleifur Guttormsson
■ Svavar Gestsson
■ Gunnar Thoroddsen
■ Þorvaldur Garöar Kristjánsson