Tíminn - 31.03.1982, Blaðsíða 10

Miövikudagur 31. mars 1982
heimilistlminn
Má gera hreingerninguna á
eldhústækjunum einfaldari?
Þaö er hreint ekki svo litiö
verk.aðhalda ölluhreinuogfinu i
eldhúsinu, en þó er hvergi meiri
þörf á hreinlæti á heimilinu en
einmitt þar. Oft gerum við okkur
þó lifiö óþarflega erfitt og eyöum
margfalt meiri orku, tima og erf-
iöi til verka en nauðsynlegt er.
Hér á eftir fara nokkur einföld og
ódýr ráð, sem gera hreingerning-
una leik einn.
Emaléruð heimilistæki
■ Oft vilja hvitemaléruð heimil-
istæki gulna meö aldrinum.
Auövelt er aö losa þau við
„guluna” meö þvi að blanda
saman 1/2 bolla af klóri, 1/4
bolla af lyftidufti og 4 bollum
af volgu vatni, bera það á flöt-
inn meö svampi og láta sitja á
i 10 min. Skolið siðan af og
þurrkiö vel yfir.
■ Fáiö gljáa á glerunginn meö
þvi aö strjúka af honum meö
spritti i stað þess aö bera á
hann bón.
■ Ef glerungurinn er ekki þvi
grómteknari, nægir aö strjúka
óhreinindin af með vatni og
salmiaki, blönduðu til helm-
inga.
■ Einnig er gott aö notasl viö
vatn, blandaö matarsóda. Það
skilurglerunginneftir hreinan
og gljáandi.
Brauðbrettið
■ Nuddiö yfir brettið með sund-
urskorinni sitrónu. Þá losnið
þið við sterka lykt, svo sem af
lauk, hvitlauk, fiski o.s.frv.
■ Eöa seljið nokkra dropa af
vatni út i matarsóda og
smyrjið vel á brettið. Skolið
siöan vel.
Ofnskúffan eftir
grillið
■ Dreifið rikulega þvottadufti i
skúffuna. Hyljið með rökum
pappir af eidhúsrúllunni og
látiö biöa um stund. Eítir það
ætti ekki að þurfa að beita
miklum kröftum viö að ná
brunaleiíunum burt.
Dósaopnarinn
■ Hreinsið með gömlum tann-
bursta. Til að hreinsa hnifinn
sjálfan sem best er auðveld
aðferð að „skera upp” eldhús-
pappir.
Koparpottarnir
■ Þegar farið er að falla á kop-
arpottana, er einfalt ráð til aö
hressa þá við að fylla steink-
unar glas með ediki að við-
bættum 3 msk. af salti. Úðið
rikulega yfir pottinn og látið
bíða. Siðan þurrkið þið af pott-
inum og hann verður sem nýr.
■ Dýfiðsundurskorinni sitrónu i
salt og nuddið pottinn með
henni.
■ Eða nuddið með Worcester-
shire sósu eða tómatsósu.
Leirtauið
■ Það er óhætt að notast við
ódýrt uppþvottaefni, en bætið
nokkrum matskeiðum af ediki
út i vatnið. Edikið leysir upp
fitu og skilur leirtauið eftir
gljáandi hreint.
■ Aður en þið þvoið upp fint
postulin og kristal, skulið þið
setja handklæði á botninn i
vaskinum. Það hlifir þessum
finu hlutum.
■ Ef kaffi-, te- eða sigarettu-
blettir hafa komið á fina
postulinið, er gott að nudda þá
með rökum klút, sem dyfiö
hefur veriö i matarsóda.
■ Ef leifarnar eru nánast limd-
ar við diskinn, er fljótlegt að
hreinsa hann með þvi aö fylla
hann af sjóðandi vatni og setja
út I 2 msk. af matarsóda eða
salti.
Sviðnar og
brunnar pönnur
■ Hafi brunnið við i pottinum.
dreifið þá matarsóda yfir og
bætið svo miklu vatni við, að
hann rétt digni. Látið biöa i
marga klukkutima.
Erfiða bletti á pönnum, sem
ekki á að brenna við i, má
fjarlægja meö þvi að sjóða á
þeim 2 msk. af matarsóda, 1/2
bolla af ediki og 1 bolla af
vatni i lOmin. Skolið og þurrk-
ið. Smyrjið siðan með pönn-
una með salatoliu.
Ef þið eigiö tvöfaldan pott, er
gott ráð að setja krukkulok
eöa glerperlur i neöri pottinn.
Þá má glöggt heyra, þegar
vatnið er uppsoöið.
isskápurinn
■ Til að losna við lykt úr is-
skápnum, er gott að setja litla
skál meö viðarkolum á eina
hilluna.
■ Matarsódi i opinni krukku
drekkur i sig matarlykt i
a.m.k. 1-2 mán.
■ Einnig má reyna ofurlitið
vanilla á bómullarhnoðra.
■ Til að koma i veg fyrir dagg-
armyndun, er gott að þurrka
innan úr skápnum með ediki.
Þaö kemur i veg fyrir sveppa-
gróður.
■ Gott er að nota klút, gegn-
vættan með glysserini, til að
þurrka af hliðum og hillum.
Þá er auðveldara að þurrka
upp, ef hellst hefur niður i
skápnum.
Ofninn
■ Strax, þegar hellst hefur niö-
ur i ofnbotninn, er gott að strá
salti yfir. Þegar ofninn svo
hefur kólnað, þarf ekki annaö
en aöbursta burt brenndu leif-
unum og strjúka siðan yfir
með rökum svampi.
■ Dreilið þvottadufti, sem ætlað
?r fyrir uppþvottavélar, um
ofninn og breiðið rakan eld-
húspappir yfir. Látið biða
nokkraTima.
■ Fljótlegt er aö þrifa fylgihluti
ofnsins með þvi að setja þá i
baðkarið, sem handklæði hef-
ur veriðsett i botninn á. Hellið
yfir heitu vatni, rétt svo að
það fljóti yfir, og stráið siðan
yfireinum bolla af uppþvotta-
véladufti. Þegar ofninn er
hreinsaöur, eru fylgihlutirnir
heinsaðir i leiðinni.
■ ódýr ofnhreinsun: Velgið ofn-
inn i u.þ.b. 20 min. og slökkvið
siöan. Setjið litla skál með
salmiaki á grindina i efstu
rim. Setjið stóran pott fullan
af sjóðandi vatni á botninn og
látiö biða yfir nótt. Að morgni
er ofninn opnaður og loft látið
leika um hann um stund áður
en hann er hreinsaður meö
sáþuvatni.
Vaskurinn
• Sé um hvitemaléraðan vask
aö ræöa, er auðvelt að gera
hann gljáandi hreinan með þvi
aö fóöra hann með eldhús-
pappir, gegnvættum með
klóri. Biðiö i hálftima og skol-
ið svo vel.
■ Ef komnir eru ryðblettir á
stálvaskinn, nuddið þá þá með
kveikjarabensini. Strjúkið
siðan yfir með hreingerning-
arlegi.
■ Oft gefst vel að nudda bletti
með spritti.
■ Nú eða ediki.
■ Vatn, sem matarsóda hefur
verið bætt út i, skilur vaskinn
eftir hreinan og gljáandi.
Hitabrúsar
■ Setjið nokkra msk. af matar-
sóda i brúsann og fyllið með
volgu vatni.
■ Eöa setjið nokkrar töflur af
hreinsiefni fyrir gervitennur
og látið liggja i bleyti i u.þ.b.
einn tima.
Kökuformin
■ Ef komnir eru ryðblettir i
kökuformin, er gott aö dýfa
hrárri kartöflu i þvottaefni og
nudda blettina fast meö henni.
Nýjung í starfi Byggingaþjónustunnar:
Landslagsarkitektar
l._ J.lnWxnnLUnlrfnti « cormii
leiðbeina fólki
landslagsarkitektar i samvinnu
við verkfræðinga, arkitekta og
ýmsa byggingaiðnaðarmenn
■ Mcð hækkandi sól fara menn
að huga að görðum sinum og
gróöri, og er þvi viöbúiö, aö
margir leiti til Byggingaþjónust-
unnar að Haliveigarstig, en auk
venjulegrar þjónustu, sem þar er
veitt, veröa landslagsarkitektar
þar til leiöbeiningar almenningi
á miðvikudögum frá ki. 16—18. Er
aö þvi mikill fengur fyrir fólk, aö
fá sérfræðinga til þess aö leiö-
beina sér á þessu sviði.
Landslagsarkitektar eru aöeins
5 aö tölu á iandinu, en þeir hafa
stofnaö meö sér félag, sem hefur
ákveöiö aö veita þjónustu á
vegum Byggingaþjónustunnar.
Nú eru á 2. tug manna viö nám er-
lendis I þessari grein. Félagiö er
meðlimur IFLA (International
Federation of Landscape Arc-
hitects), sem er aiþjóöasamband
Landslagsarkitekta.
Menntun landslagsarkitekta er
áháskólastigi og tekur u.þ.b. 5 ár.
Hlutverk þeirra i þjóðfélaginu er
að skipulegg ja og sjá um útfærslu
á nothæfu og góðu umhverfi fyrir
fólk. Starfssviðiö er margþætt, en
sem dæmi um verkefni hér- á
landi má nefna: Skipulag ibúða-
hverfa, skipulag sumarbústaöa-
hverfa, umhverfiskóla, dagheim-
ila o.fl. og skipulag einkagarða og
fjölbýlishúsalóða. Margt fleira
mættinefna. Þessi verkefni vinna
Landslagsarkitektar skilgreina
samvinnu sina við skrúðgarð. -
yrkjumenn á þann hátt, að á
sama hátt og iðnaðarmenn
(múrarar, trésmiðir o.fl.) eru
faglega tengdir arkitektum, eru
skrúðgarðyrkjumenn tengdir
landslagsarkitektum, það má
segja að þeir séu þeirra iðnaðar-
menn.
Byggingaþjónustan
byrjaði 1959.
Félag islenskra arkitekta stofn-
aði Byggingaþjónustu arkitekta
18. april 1959,hafði stofnunin fyrst
aðsetur við Laugaveg, siðan við
Grensásveg en fluttist seinna að
Hallveigarstig 1, þar sem Bygg-
ingaþjónustan er nú til húsa.
Þessir aðilar hafa gengið til
samvinnu við arkitekta um
ókeypis upplýsingar við almenn-
ing, Félag islenskra iðnrekenda,
Landssamband iðnaöarmanna,
Húsnæðisstofnun rikisins, Iðn-
tæknistofnun Islands, Akureyrar-
bær, Reykjavikurborg og Rann-
sóknastofnun byggingariðnaöar-
■ Reynir Vilhjálmsson, lands-
lagsarkitekt (t.v.) ráögast viö
viöskiptavini. Þau hjónin Helgi
Skúlason og Ilelga Bachmann
ieikarar, eru greinilega niöur-
sokkin i útskýringar arkitektsins
80 fyrirtæki hafa sýningarbása I Byggingaþjónustinni á Hallveigarstíg 1 og margir koma til aö fá ráöleggingar hjá góöum fagmonnum.