Tíminn - 01.04.1982, Blaðsíða 9

„Hins vegar hafa skrif landvemdarmanna vakið athygli og
nokkrir ágætir menn á fjarlægimi slóðum hafa lagt okkur
lið. Eru margir þeirra þjóðkunnir menn. Nú hefur Búnaðar-
þing samþykkt með 25 samhljóða atkvæðum mjög ákveðna
landvemdarályktun og áður hafði fundur stjórnar og ráðu-
nauta i Búnaðarsambandi Skagfirðinga einnig samþykkt
með öllum atkvæðum ágæta ályktun og mæit eindregið með
tilhögun IIA, þ.e. þeirri tilhögun sem þrengir mest að
Blöndulóninu”.
undan einn af öðrum, enda hefur
tekist að rjúfa samstöðu hrepps-
nefndanna og þar með eyðileggja
samningsað6töðu þeirra.
Hins vegar hafa skrif land-
verndarmanna vakið athygli og
nokkrir ágætir menn á fjarlægum
slóðum hafa lagt okkur lið. Eru
margir þeirra þjóðkunnir menn.
Nú hefur Búnaðarþing samþykkt
með 25 samhljóða atkvæðum
mjög ákveðna landverndar-
ályktun og áður hafði fundur
stjórnar og ráðunauta i Búnaðar-
sambandi Skagfirðinga einnig
samþykkt meö öllum atkvæðum
ágæta ályktun og mælti eindregið
með tilhögun IIA, þ.e. þeirri til-
högun sem þrengir mest að
Blöndulóninu. Framámenn
bænda hafa þannig skipað sér i
flokk landverndarmanna I
Blöndustriðinu og hafnað þeirri
falskenningu að andstaða bænda
við gróðureyðingaráform
virkjunaraðila stuðli að þvl að
yfirráðin yfir landinu verði al-
farið tekin úr höndum bændanna.
La ndverndarsa mtök
vatnasvæða Blöndu og
Héraðsvatna
Þá hafa nýlega verið stofnuð
Landverndarsamtök vatnasvæöa
Blöndu og Héraösvatna og hafa
þegar gengið i þaö um 400 manns
aöallega fólk úr innsveitum
Skagafjarðar og Bólstaðarhliðar-
og Svinavatnshreppum i A-Hún
en félagasöfnun stendur enn yfir.
Samtökin héldu félagsfund I Ar-
garöi 17. febr. s.l. og sóttu hann
um 160 manns. Framsögumenn
voru formaður S.U.N.N., land-
nýtingarráöunautur Búnaöar-
félags Islands og fulltrúi Land-
græðslu rikisins. Fulltrúum
Rarik var boðiö á fundinn og flutti
raf ma gnsveitustjóri ræöu.
Fundurinn var i' alla staði hinn
ánægjulegasti og lofar góöu um
mátt samtakanna. Með stofnun
samtakanna hefur komiði ljós aö
hinn margumtalaði „fámenni
hópurbænda” er i' raun fjölmenn-
ur og samstilltur hópur úr ýmsum
starfsgreinum. Fyrsta verkefniö
er að reyna aö bjarga einhverju
gróðurlendi frá eyðileggingu i
jökulvatnslóni við Blöndu. Sumir
sveitarstjórnarmenn úr hópi
Blöndunga (þeir sem vinna fyrir
virkjunaraðila) hafa tekið sam-
tökunum illa og finna þeim allt til
foráttu, einkum þó það að þeim
var ekki öllum boðið aö gerast
stofnfélagar (svo aö þeir gætu
kæft samtökin i fæðingunni eða
gert þau áhrifalaus). Er raunar
spaugilegt að heyra og sjá mál-
flutning Blöndunga, sem ein-
kennist m.a. af persónulegum
árásum eins og oft vill verða þeg-
ar menn hafa slæman málstað.
Nokkur bréf til bragð-
bætis
En þótt málstaöur sterka aðil-
ans sé slæmur þá hefur hann unn-
ið heldur á siðustu vikur. Hann
leggur á það áherslu aö vinna
einn og einn sveitarstjórnarmann
og hefur i þvi skyni sent nokkur
bréf, sem dreift var með
samningum á heimili hér. Ber
þar fyrst að nefna bréf Ragnars
Arnalds og Pálma Jónssonar um
að rikissjóður muni bera kostnað
af rafleiðslum og spennistöðvum
vegna graskögglaverksmiöju i
Vallhólmi. Þessi yfirlýsing þeirra
fóstbræöra hefur nú verið gagn-
rýnd á Alþingi og i Dagblaöinu og
réttilega likt við mútur og jafn-
framt sagt, aö fóstbræöur hafi
ekki haft samþykki samráöherra
sinna til þessarar yfirlýsingar.
Hins vegar fer þetta vel fyrir aug-
um sumra Seylhreppinga og er þó
ekki um stórt mál að ræða, þvi
rikið mun greiöa 75% af stofn-
kostnaði verksmiöjunnar sam-
kvæmt samningi þar um og heföi
þvi greitt a.m.k. 75% af þessu
hvort sem var.
Þá er óundirrituð „samþykkt”
ríkisstjórnarinnar frá 28. jan. s.l.
um að fela Framkvæmdastofnun
rikisins að gera úttekt á atvinnu-
lifii'Norðurlandskjördæmi vestra
og móta tillögur um eflingu þess.
Þetta minnir á aö sama stofnun
vann að svipuðu eða sama verk-
efni fyrir Norðurland fyrir fáum
árum og gaf út litla gula bók sem
heitir „Iðnþróunaráætlun fyrir
Norðurland — Könnun á viðhorf-
um sveitastjórna til atvinnu-
mála”. Grunar mig að litið hafi
heyrst um það mál sfðan nema
hvað fulltrúar Framkvæmda-
stofnunar komu á fund á Sauðár-
króki og sögðu að heimamenn
yröu að hjálpa sér sjálfir.
Yfirlýsing um atvinnu-
mál
Þriðja bréfiðer „yfirlýsing um
atvinnumál” dagsett 05.02.82 og
undirritað af rafmagnsveitu-
stjóra. Segir þar að virkjunaraðili
sé reiðubúinn að eiga viðræöur
við verkalýðssamtök á Norður-
landi vestra varðandi atvinnu við
Blönduvirkjun. Gefið er i skyn að
þaö verði i svipuðu formi og venja
hefur verið við virkjanir. Engu er
lofað i bréfi þessu um forgang
heimamanna. Hins vegar hefur
fregnast að við virkjanir syöra
hafi hlutur aðkomumanna verið
drjúgur og jafnvel útlendinga og
atvinnuþróun ekki hagstæö nær-
liggjandi byggöum og fólksfjölg-
un minnst i þeim landshluta s.l.
ár.
En öll þessi bréf eiga að greiöa
fyrir undirritun samningsins og
mun ekki af veita, þvi þótt mörg-
um skrautfjöðrum hafi veriö inn i
hann smeygt þá er hann ennþá
ekki betri en eignarnám og lik-
lega snöggtum verri.
Engin samstaða um
tilhögun I
Aður en ég hafði lokiö viö þessa
grein geröust miklir atburðir.
Samningsnefnan hefur verið
samþykkt af meirihluta hrepps-
nefnda i fimm hreppum af sex og
siðan undirrituð suöur i ráðherra-
bústað i óðagoti miklu. Málið er
þó ekki til lykta leitt þvi engin
samstaða er i viðkomandi sveit-
um. Landverndarsamtökin fjalla
nú um málið svo og Alþingi og
fleiri aðilar. Mun ég i sérstakri
grein vikja nokkrum orðum að
meðferö samninganna á siðustu
dögum, en öll málsmeðferð
sterka aöilans er með ólikindum
og stórlega vitaverð
Lokiö21. mars 1982
Rósmundur G. Ingvarsson
BLÖNDUVIRKJUN - Samanburðarskrá
<u
s
u
o
3
o
A
a
c
Tilhögui nr. Grunnk nr. c 3 — s * iso Orkuvir E Gwh/a Stofnk. K Mkr. Stofnk. K/E kr/kWh Jarðark dK/dE kr/kWh s £ 0J u J "9 .* « 2 rt W> 3 cc Ath.
i 2 420 791 740 0,935 0,543 1,466 2595 0)
I 2 550 884 805 0,910 0,910 1,429 2915 2)
I 4 440 800 746 0,933 0,923 1,463 2650 2)
i 4 520 826 776 0,940 1,442 1,452 2845 3)
i 5 220 740 684 0,925 1,247 1.489 1980 1)
i 5 290 753 703 0,933 1,482 1,483 2220 3)
ii 2 400 776 793 1,023 1,024 1,473 (1795) 2)
n 4 310 749 735 0,982 1,465 1,485 (1670) 3)
ii 5 220 740 687 0,928 2.124 1,489 (1520) 1), 4)
Uppsett afl miöast viö 5000 nýtingarstundir á ári.
Tilhögun:
I: Miölun viö Reftjarnarbungu
II: Miöiun ofan Sandárhöföa.
Grunnkerfi.
2: Virkjun eftir Hrauneyjafossvirkjun og
tangastifiu.
4: Virkjun eftir Hrauneyjafossvirkjun,
tangavirkjun, Stórasjávarmiölun og stækkun Búr-
fellsvirkjunar.
5: Virkjun eftir fyrri áfanga Fljótsdalsvirkjunar
(sjá nánar I bréfi)
Kostnaöur er skráöur I nýkrónum miöaö viö verölag
i des. 1980
Ath.
0) Grunntilhögun, miölun takmörkuö meö hliösjón
af umhverfisvernd.
1) Lágmarksmiölun
2) Lágmark stofnk. á orkuein., dK/dE K/E.
3) Miöiun viö hagkvæmnismörk, dK/dE J
Sultar- 4) óhagkvæm miölun, dK/dE J
x) Aö meötalinni 20 Gl miölun i inntakslóni.
Sultar-
9
vísnaþáttur
„Ingibjörg er
aftandigur...”
■ Sigfús Kristjánsson i
Keflavik sendir þessar haust-
og vetrar stemmningar:
HAUSTVISA
Fölskvast litir, feliur lauf.
Fölnar jarðar bráin.
Loftsins hjörö er dauöadauf,
drúpa höföi stráin.
ÞORRAVÍSA
Þorri gól viö gluggann minn,
gerði úr svefni vöku.
Viö höfum áöur kinn viö kinn
kveöiö saman stöku.
E.G., Reykjavik sendir
þessa stöku, sem hann segist
ekki vita til að hafi komið á
prent áður, höfundar ógetið:
VORVtSA
Suöa lindir létt og hlýtt,
leggjast vindar niöur.
Voriö myndar viöhorf nýtt,
veitist yndi og friöur.
Prófkjör eru nú I algleym-
ingi um land allt, og veitir
sumum betur en öðrum miður,
eins og gengur. „Kol-Brand-
ur” var i námunda við eitt-
hvað slikt hanaat og var
spurður fregna:
Margir hjala, spyrja og spá,
spenna eykst I hrinum.
Hver og einn vill fylgi fá
framhjá öllum hinum.
Um úrslit atkvæðagreiðslu
varð honum þetta að orði við
einn frambjóðandann:
Aö mörgu skal hyggja og
margt
beraögera,
þótt menn veröi ljótir i
framan.
Þaö ætti ykkur sundur i skyndi
aöskera
og skeyta svo alla saman.
Þessi minnir mig reyndar á
gamlan húsgang, sem ég lærði
svona:
Ingibjörg er aftandigur,
en of mjó framan.
Skyldi ekki mega sker’an’i
sundur
og skeyt’enni aftur saman?
Sumir höföu þarna reyndar
„aftanbrött”.
En „Kol-Brandur” heldur
áfram meö prófkjörsvisur.
Tækifærissinni hlaut þessa:
Lengur má ei timann tefja.
Tækifæriö eitt skal rikja.
Innra meösér veröur aö vefja
viljann, til aö lofa —
og svikja.
„Og til hverser að vera aö
jagast þetta?” spurði einn:
Til hvers iökast oröaskak,
ef ei þaö getur neinu breytt?
Vort llf er aöeins andartak,
án þess ráöist viö þaö neitt. næsta þáttar.
Einhverjum þótti timabært,
að „Kol-Brandur” leggði sitt
af mörkum til umræðunnar.
Hann umorðaði þá bón á þenn-
an veg:
Margt er gott, sem kátir
kveða.
Komdu og segöu hvers er
vant.
Leggöu fram þitt öskur, eða
annaö, sem aö helst þú kannt.
Halldór Pjetursson skrifar i
tilefni af visum, sem hér voru
tilfærðar eftir Jóhannes á
Skjögrastööum. Halidóri
finnst vanta þar á hausinn og
sporðinn. Hann segir:
„Jóhannes á Skjögrastöðum
bjó lengst af á Austurlandi, en
var Mýrdælingur að ætt, að
mig minnir Jónasson. Einn af
bestuhagyrðingum austur þar
á minni tiö var heimilisvinur
fjölskyldu minnar, hafði verið
vinnumaður hjá sr. Magnúsi
(Blöndal), og þekkti þetta allt
út i æsar. Jóhannes var snilld-
ar visnasmiður og markhitt-
inn. Sr. Magnús merkur gáfu-
maður, en hefði kannski notið
sin betur i annarri stétt en
presta. Maður sá, sem ég
nefndi, og sagði okkur til, var
málhvatur, en aldrei heyrði ég
hann leggja sr. Magnúsi til.
Hér verða engir dómar upp
kveðnir, en nákvæmur þótti
hann i viðskiptum, samt ekki
kenndur við „svindl”. Hann óx
upp, að sögn, við sára fátækt
og strengdi þess heit að sigr-
ast á henni. Það gerði hann á
mannsæmandi hátt, en varð
aldrei „af aurum api”.
Jóhannes var alla tið fátæk-
ur. Hvort þeim presti hefur
borið eitthvað á milli veit ég
ei, en margt kvað hann um
prest i háifkæringi. Visan
„Mikið er hvaö margir
lof’ann” er snilld.
Jón hét fylgdarmaöur sr.
Magnúsar, og visan, sem þú
tilfærir, er rétt (Þegar deyr sá
drottins þjónn/ um dagana fá-
um þekkur?/ sálina eflaust
eltir Jón/ ofan i miðjar brekk-
ur). Næst þegar þeir hittast,
prestur og Jóhannes, segir
prestur: „Er það rétt hermt,
að þú sért farinn aö yrkja um
mig flim”, og fer með visuna.
Ansar hinn: „Já, strákarnir
hafa gaman af að snúa öllu
við. Hjá mér var það „um
dagana flestum þekkur” og
seinni parturinn: „Sálina eltir
sjálfsagt Jón/ svona i miðjar
brekkur”. Báðir glottu og
málið var útrætt.”
Fylgja svo nokkrar visur
Jóhannesar. Sú fyrsta er
skattskýrsla frá honum:
Gamla min á gamlan rokk
grlöarlcga útleikinn.
Svo á ég minn skitna skrokk.
Skoöiö, hérna er „statusinn”.
Framhald verður að biða
Ólafur Hannibalsson,
bóndi, Selárdal