Tíminn - 07.04.1982, Blaðsíða 18

Miðvikudagur 7. aprfl 1982
22
frímerkjasafnarinn
■ Nýlega flutti danska fri-
merkjaprentsmiðjan, sökum
þess að tekin var i notkun ný
prentvél, helmingi stærri en
sú fyrri. Þá kom i ljós ýmis-
legt, sem menn mundu ekki
lengur að væri til. M.a. örk
þar sem vél frá 1936 hafði
verið reynd, með þvi að prenta
örk með ýmsum merkjum,
þ.á.m. 3 aurar Matthias
Jochumson.
Nýja vélin sem tekin var i
notkun nefnist M4 og er eins
og áður segir helmingi stærri
en sú sem fyrir var og hét M3.
En við það tækifæri, er dyr
■ örkin sem „fannst”.
íslensk f rí-
merkjaprentun
í Danmörku
hinar nýju prentsmiðju voru
opnaðarvar kannske þaðsem
mesta furðu , vakti örk af
reynsluprentuhum, sem sýnd
var i rammá á ganginum.
Arkirnar, þvi þær eru nokkrar
eins, höfðu legið vandlega
geymdar i skjalageymslu
fyrirtækisins árum saman.
Auk þess er þetta i fyrsta
skipti, sem þær eru sýndar
opinberlega. Sjálfur hefi égiað
eins séð þessar arkir einu
sinni, eða áíið 1968 þegar ég
fékkað skoða ýmislegt á lager
i kjallara pósthússins i Tit -
gensgade, er ég dvaldi i Dan-
mörku, eftir að hafa verið i
Praga 68.
Samsétning arkanna frá
vinstri til hægri er: 2 stk. 3
aurar tsland Matthias
Jochumson (AFA 183). 2 stk.
dönsk gbyr merki (AFA 5). 2.
stk. Danmörk 15 aurar H.C.
Andersen (AFA 226). 2 stk.
Danmörk 10 aurar flugmerki
(AFA 216). Þetta eru allt stál-
stungumerki frá árunum 1934-
1935.
Þessar „nýfundnu” arkir
tengja þvi söguna um prófanir
á hinum ýmsu vélum, sem
prentsmiðja danska póstsins
hefir notað. Reynsluarkirnar
frá fyrstu vélinni hafa aldrei
áður komið fyrir sjónir al-
mennings. Þarna var um að
ræða að hætta notkun
krómaðra stálkefla og taka
upp krómuð koparkefli við
prentunina. Arkirnar eru
niðurstaða þeirra tilrauna,
sem gerðar voru á þessu sviði,
innan prentsmiðjunnar.
Stálkeflin (upprunaleg
gerð) voru úr mjúku stáli.
Siðan voru þau húðuð með
0,002 mm þykku krómlagi.
Prentun frimerkjanna átti sér
stað með þessu krómlagi, en
var óheppileg aðferð þar sem
lagið entist aðeins stutt.
Koparkeflin voru i grunninn
einnig úr stáli, en koparlag
þeirra var 1 mm þykkt, yfir-
fært galvaniskt, beint á keflið.
Er svo hinu grafna frimerki
hafði veriðþrykktá keflið, var
það svo krómaö. Þannig var
hægt ab króma koparlagið á
ný eins oft og þurfti, vegna
slits þess.
Tilraunir þessar áttu sér
stað árið 1936 og lauk þeim i
mai það ár, er fundin var þessi
aðferð, sem gerði kleift að
nota sama kerfið aftur og
aftur við prentun merkjanna.
Þessi einstaka örk er svo
siðasta skref þessara tilrauna.
Einstaka néfni ég hana sökum
að hún er samansett af raun-
verulega útgefnum frimerkj-
um, en það eru reynsluarkir
ekki að jafnaði, auk þess sem i
Siguröur H.
Þorsteinsson
skrifar
örkinni er að finna frimerki
tveggja þjóða, raunar i
konungssambandi á þeim
tima, sem hún er prentuö.
Þegar Erik Jenssen i Póst-
minjasafninu danska fann
þessa örk, gerði hann ráðstaf-
anir til að fá lagerinn fluttan á
Póstminjasafnið en jafnframt
var eitt eintak hennar sett i
vandaðan ramma og hengt
upp i anddyri hins nýja prent-
húss.
Opnun hinnar nýju prent-
smiðju var hátiölegt og kær-
komið tækifæri til að kynna
fund þennan fyrir söfnurum og
öðrum þeim sem viðstaddir
voru. Má segja að örkin hafi
vakið mikla athygli og þá ein-
mittafþeimástæðum,sem ég
hefi getið um hér.
Eins og menn munu
minnast þá voru reynslu-
prentanir i sambandi við M3
vélina myndir af Gruntvig
kirkjunni, sem siðan voru
gefnar Landssjóði danskra
frimerkjasafnara til að selja
og nota sem tekjulind.
En nú vaknar sú spurning
hvað margt slikt sé geymt i
vörslu dönsku póststjórnar-
innar. Þar get ég strax sam-
kvæmt minni sagt frá hvers-
konar reynsluprentunum af
merkjum frá þessu árabili.
Auk heldur heilarkir af
skildingamerkjunum, og flest-
um merkjum sem prentuð
voru i Danmörku. Margt af
þessu skoðaði ég 1968, en þá
var ekki timi til að vinna
nánar úr þvi. Hefi ég tvivegis
sótt um að fá dvöl i húsi Jóns
Sigurðssonar, til að vinna við
þetta’en ekki getað fengið á
þeim tima, sem var laus hjá
mér til þessara starfa.
Vonandi rætist úr þvi siðar.
Þetta er einn af þáttunum i
islenskri póstsögu og þvi
taldi ég réttað láta hann koma
fyrir augu islenskra fri-
merkjasafnara hér. Svona at-
vik, eins og þessi reynslu-
prentun, er öll hlutar af póst-
sögu okkar, sem þegar þeir
eru allir settir saman skapa ó-
rofa heild. Sifellt eru aö koma
i ljós ný og ný atriði i þessari
heild og ber okkur þvi að gera
þau ljós, svo þau geymist i
ritaðri mynd hvort sem
verður fyrir einhvern núlif-
andi safnara að setja söguna
saman i einni heild, eða eftir-
komendur okkar.
Ég skora þvi á hvern og
einn, sem hefir eitthvað i fór-
um sinum er varpa kynni ljósi
á ýmsa hluti, að senda mér
linu um það, Heimilisfangið
er: Arbraut 35, 540 Blönduósi.
Sigurður H. Þorsteinsson.

flokkstarf
Kvikmyndir
Aðalfundur
Aðalfundur hlutafélagsins Framnes verður haldinn
mánudaginn 19. april n.k. kl. 20.30 i Hamraborg 5 Kópa-
vogi. Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf, lagabreytingar.
A fundinum verður afhent jöfnunarhlutabréf og hlutabréf
eftir siðustu hlutafjársöfnun.
Stjórnin
Framsóknarfélag Árnesssýslu 50 ára
Afmælishátið á Flúðum siðasta vetrardag 21. april. Dag-
skrá: kl. 18.30 kvöldverður. Agrip af sögu félagsins Agúst
Þorvaldsson, kl. 22.00 Avarp Steingrimur Hermannsson
formaður Framsóknarflokksins.
Bændakvartett.
Hljómsveitin Rætur leikur fyrir dansi. Miðapantanir i
kvöldverð verða að berast fyrir 14. april n.k. til Vernharös
Sigurgrimssonar simi 6320 eða Guðmars Guðjónssonar
simi 6043. Garðars Hannessonar simi: 4223, Hans Karls
Gunnlaugssonar simi: 6621 og Leifs Eirikssonar simi: 6537
Allir velkomnir
Stjórnin
Allt framsóknarfólk i Hafnarfirði. Fundur verður haldinn
14. apriln.k. kl. 20.30 að Hverfisgötu 25 Jóhann Einvarðs-
son mætir á fundinn og ræðir um stjórnmálaviðhorfið
Allir velkomnir
FUF Hafnarfirði
Útboð
Bæjarsjóður Keflavikur óskar eftir tilboð-
um i gerð um 5.600 fm af steyptum gang-
stéttum i Keflavik.
Útboðsgögn eru afhent á afgreiðslu tækni-
deildar Keflavikurbæjar Hafnargötu 32 3.
hæð gegn 500 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á skrifstofu bæjar-
tæknifræðings i Keflavik Hafnargötu 32 3.
hæð fimmtudaginn 15. april 1982 kl. 11.
Bæjartæknifræðingur
HEYHLEÐSL UVA GNAR
LWG 24 rúmm. m/7 hnifum kr. 54.641
K-30 32 rúmm. m/23 hnífum kr. 93.590
Gott verð og greiðslukjör
Meiri afköst
lengri ending
Suðurlandsbraut 32 - Sími 86500
Reykjavík
Sími78900
Klæði dauðans
(Dresscd to kill)
EVERY NlGHTMARE
HASABEGINNING-
Tfiis One Never Ends.
Myndir þær sem Brian de Palinu J
gerir eru frábærar. Dressed to
kill sýnir það og sannar hvaö I '■
honum býr. Þessi mynd hefur |
fengiö hvell aösókn erlendis.
Aöalhlutv: Michael Caine, Angie |
Dickinson, Nancy Allen
Bönnuö innan 16 ára
tsl. texti.
Sýnd kl. 3-5-7.05-9.10-11.15
Fram isviðsljósið
(Being There)

Grlnmynd i algjörum sérflokki.
I Myndin er talin vera sú aibesta
sem Peter Sellers lék I, enda fékk
hún tvenn óskarsverölaun og var
útnefnd fyrir 6 Golden Globe
Awards. Sellers fer á kostum.
Aöalhlutv.: Peter Sellers, Shirley
MacLaine, Melvin Douglas, Jack
Warden.
I lslenskur texti.
| Leikstjóri: Hal Ashby.
Sýnd kl. 3-5.30 og 9
Dauðaskipið
Sýnd kl. 11.30.
Endursýnd vegna fjölda áskor- |
ana.
Þjálfarinn
Jabberwocky er töfraoröiö sem I
notaö er á Ned I körfuboltanum. |
Frábær unglingamynd.
Sýnd kl. 3-5-7

cvEiiraoÐr
LOVESA
WXNNUL'
P1AUTAM.I
DRAUGAGANGUR
\QUR
Sýnd kl. 9 og 11.
Endless Love
t\OU
I Enginn vafi er á þvl aö Brooke
I Shields er >táningastjarno ungl-
I inganna I dag. Þiö muniö eftir
| henni úr Bláa lóninu. Hreint frá-
J bær mynd. Lagiö Endless Love er
| til útnefningar fyrir besta lag I
| kvikmynd I mars nk.
Aöalhlutverk; Brooke Shields,
Martin Hewitt, Shirley Knight.
Leikstj.: Franco Zeffirelli.
| Islenskur texti.
Sýnd kl. 7.15 og 9.20
Halloween ruddi brautina i gerö
hrollvekjumynda, enda leikstýrir
hinn dáöi leikstjóri John Carpen-
ter (Þokan). Þessi er frábær.
Aöalhlutv.: Donald Pleasence,
Jamie Lee Curtis, Nancy Lomis.
Bönnuö börnum innan 16 ára.
tslenskur texti.
Sýnd kl. 3.15-5.15 11.20