Tíminn - 18.04.1982, Blaðsíða 6

6
Sunnudagur 18. aprll 1982
bergmál
■ Þaö næöa miklir vindar um is-
lenskan rokkheim þessa dagana.
Purrkur Pillnikk er á leið að
leggja heiminn að fótum sér.
Dagblaðið segir frá þvi með
striðsletri að Ragnhildur grýla og
Steinþór frævill hafi verið barin
til óbóta i Kirkjustræti um pásk-
ana. Bubbi kemur enn á óvart
með nýrri og kröftugri skifu.
Þursar eru á kreiki meö aðra og
svo mætti lengi telja. En það er
vist Rokkiö sjálft sem vekur
mesta athygli, Rokk i Reykjavik,
yfirgripsmikil heimildamynd
Friöriks Þórs Friðrikssonar og
féiaga hans i Hugrenningi um
fjörugt hljómsveitalif i höfuð-
borginni i haust.
Ég var einn hinna útvöldu sem
fékk boðsmiða á frumsýningu
myndarinnar i Tónabiói á laugar-
daginn (og i kokkteilinn á el'tir i
Óðali, en það er nú annar hand-
leggur). Þar sat ég ábyggilega i
litrikasta félagsskap sem safnast
hefursaman á einn staðá Islandi,
alla vega siöan Alþingi ið forna
leið undir lok — pönkarar, popp-
arar, flestir i leðurjökkum, og
öllu borgaralegri blaðamenn og
menningarvitar i mesta bróðerni
og elsku.
Ég ætla mér ekki að skrifa
gagnrýni um myndina. Nægir
ekki að segja aö maður gekk
bjartsýnni, kátari, þróttmeiri út
en inn. Myndin er full af óhömd-
um, unggæðislegum lifskrafti —
og það á ekki bara viö um tónlist-
ina, heldur lika kvikmyndatök-
una og klippinguna. Ekki nóg með
það — að minu viti er þetta i raun
fyrsta islenska kvikmyndin sem
kemur manni við, snertir mann i
raun og veru, fyrsta myndin sem
tekst á við einhvern hluta af is-
lenskum nútima. Fornaldar-
stemmningar og kappamórall,
góölátlegur krakkahúmor og
nostalgia, hvort sem hún leitar
aftur til sveita- og hjarðlifsins
fyrstu eftirstriðsáranna — allt er
þetta góðra gjalda vert og sjálf-
sagt að gera úr þvi kvikmyndir,
eins og raunin hefur orðið. En
samt get ég ekki varist þeirri
hugsun að islenskir kvikmynda-
gerðarmenn hafi byrjaö á vit-
lausum enda. Þeir hafi blátt
áfram ekki verið nógu kaldir i
verkefnavali og kannski lika
efnistökum, þó það sé annað mál.
Það hafa Friðrik Þór og félagar
hans aftur á móti veriö. Peninga-
lega er Rokk i Reykjavik stór
áhætta og listrænt hafa þeir lika
tekið áhættu sem reynist hafa
margborgað sig. Hér er islensk
æska, og hér er rokktónlist sem
óneitanlega (þótt sumum þyki
það kannski súrt i broti) er henn-
ar tjáningarmiðill númer eitt,
ungar hljómsveitir sem kerfi og
peningahyggja hafa ekki enn
gleypt með húð og hári, ferskir
krakkar sem með textum sinum
og látæði eru oft að segja góða og
ákaflega þarfa hluti á einfaldan
og tilgerðarlausan hátt. I mynd-
inni ná þau loks eyrum sem ann-
ars hefðualdrei heyrt. Farið bara
i Tónabió og sjáið hljómsveitirnar
Vonbrigði og Tappa tikarrass.
Gömlu mennirnir og óskalaga-
rokk þeirra fær aftur á móti að
sitja i skugganum, enda sjálfsagt
einfært um að verða sér úti um
auglýsingu. í útvarpinu var Frið-
rik Þór Friðriksson spurður að
þvi hvers vegna Bjöggi væri ekki
með i Rokk i Reykjavik. Friðrik
svaraði skemmtilega út i hött, en
þó þannig að engum dylst hvað
hann er að fara: „Bjöggi, ha, er
hann ekki i Albaniu?!”
Það eru ekki sist viðtölin sem
gera herslumuninn i myndinni,
viðtöl eða öllu heldur eintöl tón-
listarfólks sem er fléttað inn i
myndina og kannski hefði mátt
vera meira af. Þarna masar
Bubbi eins og heima hjá sér, segir
margt og ekki allt jafn viturlegt,
en hefur þó mikið til sins máls þar
sem hann bendir á að viss viðhorf
Egill Helgason
blaðamaður skrifar
MALETTI
Jarðtætarar
til afgreiðslu strax
Athugiö sérlega hagstætt verð og greiðsluskilmála okkar
Verð frá kr. 16.590,00
Vinkilhnifar
Hliðardrif
- 3% staðgreiðsluafsláttur.
XP-Gerö XPCV3-XBCV3-Geröir.
Gerö. Vinnu- breidd Vinnslu- dýpt. Þyngd. Orkuþörf Aflúttaks snúningur. Hnifaás snúningur.
XP/150/S 150 cm 12-24 cm 375 kg 45-55 hö 540 sn 213 sn
XP/180/S 180 cm 12-24 cm 405 kg 55-70 hö 540 sn 213 sn
XPCV3/180/S 180 cm 12-24 cm 430 kg 55-70 hö 540 sn 166-213-242 sn
XBCV3/180/S 180 cm 15-30 cm 560 kg 60-80 hö 540 sn 239-272-309 sn
XBCV3/200/S 200 cm 15-30 cm 600 kg 70-90 hö 1000 sn 239-272-309 sn
XBCV3/250/S 240 cm 15-30 cm 685 kg 85-100 hö 1000 sn 239-272-309 sn
Hönnun og smíði MALETTI tætaranna er öll mjög rammgerð og
vönduð. Sem dæmi um góðan búnað má nefna: Stillanlegar þrítengi
festingar, tannhjólahliðardrif, gírskipting með handfangi dýptar-
skíði með slitplötu, öflugt drifskaft
með öryggiskúplingu
tvöfaldir hnífadiskar vinkilhnífar
úr mjög slitsterku efni, varahlutalisti
og leiðbeiningar á íslensku fylgja.
Abyrgð í eitt ár á tætara f rá okkur
Búvélaprófun no. 516
Gerið pöntun sem fyrst. Þaðtryggir lágt verð ogafgreiðslu tímanlega
ORKUTÆKNI P
Hyrjarhöfða 3
110 Reykjavik
Simi: 91-83065
sem rikja i pönkkreðsum og
harðri rokktónlist séu gróðrarstia
fyrir fasisma eða að minnsta
kosti að pönkið sé yfirhöfuð engin
ógn fyrir rikjandi þjóðfélagskerfi
og að Albert Guðmundsson gæti
gert margt vitlausara en að halda
úti pönkhljómsveit. Aila vega
heyrðist mér hann vera að segja
eitthvað i þessa veru. Pálmi
Gunnarsson hefur uppi góð orð
um Keflavikurflugvöll, segir að
islenskar hljómsveitir og islenskt
rokk standi i mikilli þakkarskuld
við kanaútvarpið, sem óefað er
satt þó dapurlegt sé. Hitt er svo
annað mál að þessi alheimsbylgja
rokktónlistar hefði áreiðanlega
borist hingað fyrr eða siðar þótt
kaninn hefði ekki sent hér út á
öldum ljósvakans. Grýlurnar
taka stórt upp i sig og segjast
vera að brjóta isinn fyrir aðrar
stelpur, sýna þeim að það sé ekk-
ert auðveldara en að ná sér i
hljóðfæri og halda ótrauður út i
næsta bilskúr og spila. Kannski er
sannleikskorn i þessu — en nægir
Grýlunum ekki að gera þetta
bara af þvi þeim finnst það gam-
an. Kvennabaráttan og kven-
frelsunin kemur svo af sjálfu sér.
Og svo er það viðtalið sem virð-
ist ætla að verða aö siðbúnu
skammdegismáli hér á Fróni.
Langt og mikið viðtal við söngv-
ara hljómsveitarinnar Sjálfsfró-
un. Þetta er litill, skýrlegur
strákur með mohikanaklippingu,
varla meira en 15 ára, sem segir
fyrst og fremst frá reynslu sinni
af svokölluðu „sniffi”. Það gerir
hann ákaflega finlega og af
náttúrulegum húmor. Satt er það,
hann er að tala um alvörumál,
sem að visu var blásið upp úr öllu
valdi i blöðum i vetur, og gerir
þaö skemmtilega án þess að setja
upp nokkurn jarðarfarar- eða
félagsráðgjafasvip. Þar liggur
hundurinn grafinn. Maður hlustar
hugfanginn á lýsingar hans,
skellir stundum upp’úr, og það er
ekki nema eölilegt að sumir geti
haldið að hann sé aö hafa þetta i
flimtingum. En þaö er lika hægt
að hlæja að dauöanum, striðs-
mennsku og sjúkdómum, það er
ekki bara hægt, það er nánast
nauðsynlegt.
Strákurinn með móhikana-
klippinguna segir sögu af vini sin-
um sem varð vitlaus af þvi að
sniffa, vinurinn fékk ofskynjanir,
sá mann koma á móti sér, ganga i
gegnum augað á sér og alla leið
niður i maga þar sem hann dingl-
aði lengi vel. Hann segir frá þvi
aðeftir lokunartima bensinstöðva
og sjoppa hafi hann og vinir hans
farið og stolið sér bensini af bilum
til að þefa. Hann segir frá þvi að
lögreglan hafi tekið af þeim túpu
af bótalimi á Hlemmi og gert
hana upptæka, auðvitað hafi hún
ekki haft neinn rétt til þess. Sem
er hárrétt, blessunarlega eru ekki
til nein lög um að menn megi ekki
ganga um með bótalim.
Það er ekki alveg rétt sem
Friðrik Þór sagði i útvarpi að
myndin tæki afstöðu gegn þef-
faraldrinum. Myndin tekur litla
sem enga afstöðu, það er einn af
höfuðkostum hennar. Hún er lýs-
ing, hlutlæg lýsing á vissu
ástandi. Strákurinn úr Sjálfsfró-
un situr bara fyrir framan
myndavélina og lýsir hlutunum
eins og þeir koma honum fyrir
sjónir. Og það er lika nóg.
En nú er málið allt i einu komið
undir hatt nútimalegs rann-
sóknarréttar. Undir lok ágætis
pistils sem Hrafn Gunnlaugsson
flutti um Rokk i Reykjavik upp-
lýsti hann að Kvikmyndaeftirlitið
heföi ákveðið að börnum innan
fjórtán ára skyldi meinaður að-
gangur að myndinni og hvatti um
leiö til að menn skæru upp herör
gegn þessari reginfirru. Hérmeð
hlýði ég kalli hans. Ég veit ekki
hvaða einstaklingar það eru sem
hafa lögsögu yfir þvi hvaða
myndefni islensk börn fá að sjá
eða ekki sjá, en alla vega hafa
þeir komist að þeirri niðurstöðu
eftir einhverjum krókaleiðum að
Rokk i Reykjavik jaðri við að
vera auglýsing fyrir sniffefnin
eöa rokgjörn efni, eins og bensin,
kveikjaragas og módelalim heita
á stofnanamáli.
Sitt sýnist hverjum og það á við
i uppeldismálum jafnt og öðru.
Það kom á daginn að eftir frum-
sýningu myndarinnar kom
Bryndis Schram, umsjónarmað-
ur barnatima i sjónvarpi, aö máli
við Friðrik Þór og fór þess á leit
að hún fengi aö sýna umrætt
atriöi i Stundinni okkar — ungum
og gömlum börnum til viðvörunar
vænti ég. Nema að Bryndis vilji
lika taka þátt i að útbreiða þefið.
Hún staðfesti siðan i útvarpi að
þetta samtal hefði átt sér stað. Nú
er spurningin bara —- hver veit
betur hvað börnum er hollt og
gott, Bryndis sem hefur verið
treyst til að matreiöa oni þau
sjónvarpsefni i þrjú ár eða nafn-
lausu einstaklingarnir i kvik-
myndaeftirlitinu?
Nú er allt það karp sem hefur
spunnistút af þessu forbobi mikil
og góð auglýsing fyrir kvikmynd-
ina. Það má ætla að fleiri full-
vaxnir leggi leið sina i Tónabió en
ella, jafnvel þeir sem eru afhuga
rokkglymjanda. En um leið er
veriöað útiloka mjög stóran hluta
af hugsanlegum áhorfendum frá
þvi að sjá myndina — 5 þúsund, 10
þúsund, 15 þúsund, það er engin
leiö að segja hvað marga? Það er
ekkert gamanmál þegar um
milljónakvikmynd er að ræða.
Hiö sama átti sér stað þegar Út-
laginn var sýndur, af einstakri
þröngsýni var hann bannaður
innan tólf ára, en hér er á feröinni
mynd sem gagngert höfðar til
unglinga, mynd sem liklega
byggir afkomu sina á unglingum.
Þaö er alvörumál aö hindra það
að sem flestir geti séð islenskar
kvikmyndir á þessu fyrsta upp-
gangsskeiði þeirra, kvikmynda-
höfundarnir leggja allt undir,
áhorfendur þurfa að skila sér i
tugþúsundatali, allt byggir þetta
á stakri velvild og fyrirgreiðslu
banka.sem geta oröið ólikt ósam-
vinnuþýðari ef ein mynd fær stór-
an skell. Þvi getur kvikmynda-
eftirlitiö ekki notað sömu mæli-
stiku á islenskar kvikmyndir og á
erlendar og allra sist i þessu til-
viki þar sem mjög hæpið er að
nokkuð vafasamt eða skaðlegt sé
á ferð. Verum ekki að skafa af
þvi, þetta er hneyksli og ekkert
annað.
Bubbi er án efa sammála þvi,
hann og hljómsveitin Egó efna til
hljómleika á morgun á Lækjar-
torgi undir yfirskriftinni Rokk
gegn banni. Fjölmennum.