Tíminn - 20.04.1982, Blaðsíða 8

8
Þriöjudagur 20. april 1982
á vettvangi dagsins
Otaefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurösson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiöslustjóri: Sigurður Brynjólfs-
son. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. ólafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsjónarmaður Helgar-Tim-
ans: lllugi Jökulsson. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghild-
ur Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friðrik Indriöason, Heiður Helgadóttir, Jónas
Guðmundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin Leifsdóttir, Ragnar Orn Pétursson
(iþróttir), Sigurjón Valdimarsson, Skafti Jónsson. Utlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Agústsson, Elin
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Simi: 8Ó300. Aug-
lýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu 7.00, en 9.00 um
helgar. Askrif targjald á mánuði: kr. 110.00. — Prentun: Blaðaprent hf.
Þórarirm Sigurjónsson:
Sykurverksmiðja
er hagkvæm
Sparar mikil fóðurbætiskaup frá útlöndum
Margt hefur verið
fært til betri vegar
■ Nú er aðeins rúmur mánuður þar til kjósendur
ganga að kjörborðinu og velja þá flokka og ein-
staklinga, sem þeir vilja að fari með stjórn
bæjar- og sveitarfélaga sinna næstu fjögur árin.
Þótt þjóðmálin setji oft nokkurn svip á baráttuna
i slikum kosningum, engu siður en i alþingiskosn-
ingum, þá er mikilvægt að almenningur velti þvi
sérstaklega fyrir sér, hvernig sveitarfélögum
þeirra heíur verið stjórnað siðastliðið kjörtima-
bil, og hvernig þeir vilja að staðið verði að þeim
málum á næsta kjörtimabili. Um það er raun-
verulega kosið.
Borgarstjornarkosningarnar i Reykjavik vekja
að sjálfsögðu mesta eftirtekt, enda má þar sjá
hvað greinilegast, hversu miklu máli skiptir að
efla umbótaöfl til áhrifa.
I siðustu borgarstjornarkosningum missti
Sjálfstæðisflokkurinn meirihluta sinn i borgar-
stjórn Reykjavikur eftir hálfrar aldar valdasetu,
og Framsóknarflokkurinn, Alþýðubandalag og
Alþýðuflokkur mynduðu meirihluta.
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fór frá völdum var
fjárhagur Reykjavikur slæmur, fyrirtæki og fjöl-
skyldur vildu heldur setjast að i nágranna-
sveitarfélögum, dýrkeypt skipulagsmistök höfðu
verið gerð og pólitiskur klikuskapur viðgekkst við
lóðaúthlutanir og ráðningar i störf hjá borginni,
enda var óglögg skipting á milli pólitisks valda-
kerfis Sjálfstæðisflokksins og embættismanna-
kerfis borgarinnar. Á siðustu valdaárum Sjálf-
stæðisflokksins 1976-1978 fækkaði Reykvikingurri
um 1500 manns.
í tið núverandi meirihluta hefur ýmislegt verið
fært til betri vegar. Fjárhagur borgarinnar er
traustari en áður, nýtt og hagkvæmt borgar-
skipulag hefur verið samþykkt, miðbærinn vak-
inn tii lifsins á ný, félagsleg aðstoð aukin og
endurskipulögð, hlúð að atvinnurekstri, pólitisk-
ur klikuskapur við lóðaúthlutanir afnuminn,
stjórnkerfi borgarinnar endurbætt og borgar-
stjóri ráðinn sem embættismaður en ekki sem
pólitiskur fulltrúi. Á þessum árum hefur Reyk-
vikingum fjölgað um 1200.
Þessi umskipti þurfa kjósendur i höfuðborginni
að hafa rikt i huga þegar þeir ganga að kjörborð-
inu i næsta mánuði. Framsóknarflokkurinn hefur
átt mikinn þátt i mótun og framkvæmd þeirrar
stefnu, sem núverandi meirihluti hefur fylgt.
Á næstu dögum mun Framsóknarflokkurinn
leggja fram stefnuskrá sina fyrir næsta kjör-
timabil. Þar verður lögð áhersla á það aðalatriði i
stefnu Framsóknarflokksins, að Reykjavik sé að-
laðandi borg með blómlegt atvinnulif og trausta
félagslega þjónustu án þess að ibúum höfuð-
borgarinnar sé iþyngt um of með opinberum
gjöldum.
Það er mikið i húfi fyrir borgarbúa að umbóta-
stefna Framsóknarflokksins verði áfram ráðandi
við stjórn borgarinnar eftir kosningarnar i mai. Á
þann hátt stuðla kjósendur að þvi að gera
Reykjavik að enn betri og blómlegri borg.
— ESJ.
Nd. 2. apríl 1982
Sykurverksmiðja
■ Ahugamannafélag um sykur-
iðnaö var stofnaö 1978 af nokkrum
áhugamönnum, bæöi i Hvera-
geröi eöa austur i Arnessýslu og
hérna i Reykjavik. Þetta áhuga-
mannafélag hefur unniö aö þessu
máli siöan eftir þvi sem það hefur
haft aðstöðu til. Þaö hefur unnið
margar skýrslur um þessi mál og
það safnaði hlutafé til þess aö
gera þessar athuganir og rann-
sóknir á hagkvæmni sykurvinnslu
á tslandi. Hinrik Guömundsson
verkfræöingur og framkvæmda-
stjóri Verkfræðingafélags Islands
hefur unnið þarna mikiö og gott
starf og átt stærstan hlut i vinnslu
þessara athugana, sem hafa legið
fyrir nú um nokkurt skeið. Ásamt
og með þvi hefur Finska Socker
lagt margvislegar upplýsingar i
þá skýrslu, enda hafa þeir mikla
reynslu i þessari vinnslu sykurs
og eru þeir fyrstu, sem fóru að
nota hana, eða nota þessa aðferð.
En hún er þannig, að úrgangs-
eða melassi frá venjulegum syk-
urverksmiðjum, þá rófnamelassi
er talinn með 50% sykurinnihald.
Þessi melassi er unninn áfram i
svona verksmiðjum og kostar það
þó töluvert meira. Þess vegna
hefur það ekki verið yfirleitt unn-
ið meira heldur en að skilja eftir
50% af sykurmagninu i rófnamel-
assanum og hann siöan notaður
til fóðurs handa búfénaði þeirra
þjóöa, sem hafa notað eða ræktaö
sykurrófur. En þegar búið er aö
taka þessi 50% sem veröa eftir,
þá er það mun dýrara og kostnað-
arsamara, þá ekki sist ef það þarf
að nota oliu til þeirra hluta. Fyr-
irhugað er aö vinna þetta áfram
hér á landi, flytja inn þennan 50%
melassa og siðan aö vinna áfram
meö jarögufu, sem er nægilega
mikil til hér á landi, flytja inn
þennan 50% melassa og siðan að
vinna áfram með jarðgufu, sem
er nægilega mikil til hér á landi
viða og þar á meðal i Hveragerði.
Þaö er stefnt að þvi aö I þessari
verksmiöju, sem hér um ræöir,
verði hægt aö taka úr þessum
melassa svo að ekki veröi eftir
nema 10% af lokamelassa eða þvi
sem eftir er, þegar búið er að taka
þessi 40%. Þennan melassa er svo
áformaö að þurrka i sérstakri
verksmiöju, sem yröi sett upp
þarna lika og gert er ráö fyrir i
kostnaði, stofnkostnaöi i að
þurrka þennan lokamelassa og
nota siðan til iblöndunar i fóður-
blöndur, sem yrðu á markaði hér
innanlands. Þessi lokamelassi er
talinn mjög góður og er eftirsótt-
ur a.m.k. meðal annarra þjóða,
en hefur litið veriö notaður hér á
landi og þá ekki öðruvisi heldur
en eins og sýróp eða eins og mel-
assinn er, þegar er ekki búið að
þurrka hann.
1 landinu eru notuð um 10 þús.
tonn af sykri og af þessum sykri
fara i kringum 70% til ýmiss kon-
ar iðnaðar, en 30% eru nálægt þvi
sem fara til einkaneyslu i landinu
og þess vegna er langstærstur
hlutinn, sem fer til iðnaðar. Þess
vegna er það mikið atriði að þeir
sem nota sykurinn geti verið með
i að vinna hann hérlendis og þaö
hefur verið rætt um það hjá
áhugamönnum um sykuriðnað að
reyna aö fá þessa aðila með i
þessari verksmiðju. Til þess að
framleiða þetta magn innan-
lands, 10 þús. tonn, þá þurfum við
að flytja inn svona ca. 25 þús. tonn
áf melassa, sem yrði siðan unninn
hér og úr honum kæmi þá ca. 10
þús. tonn af sykri eins og við þurf-
um. Þetta er magn, sem yrði flutt
inn á tankskipum og mundi þar af
leiðandi verða ódýrara aö flytja
það inn i landið, og það er gert ráð
fyrir þvi að okkar skip, sem flytja
gjarnan út frá landinu ýmiss kon-
ar lýsi t.d. gætu tekið þennan
melassa aftur frá Evrópu.reiknað
meö frá Finnlandi eða Þýska-
landi eða einhverjum Evrópu-
löndum. Og úr þessari vinnslu,
þessum 25 þús. tonnum, kæmi i
kringum 10 þús. tonn af þurrum
lokamelassa. Og honum þyrfti að
koma á markaðinn hérna. Það er
taliö mjög gott fóöur og ætti aö
vera vel samkeppnisfært aö verði
til við annaö fóður hér á landi eða
innflutt fóður og þess vegna ólik-
legt annað en þaö sé auövelt aö
selja þetta magn, þvi aö i landinu
notum viömilli 60"- 70 þús. tonn af
innfluttu kjarnfóöri.
Mig langar aðeins aö minnast á
kostnaö við að byggja svona
verksmiðju. Hann er náttúrlega
mjög mikill og er áætlaður kostn-
aöur við byggingu þessarar verk-
smiðju 241 millj. 1 þessari tölu eru
ekki innflutningsgjöld eins og
reyndar er tekiö fram i þessu
frumvarpi, þannig aö þetta er sá
kostnaður sem það kostar að
byggja þessa verksmiðju að frá-
dregnum innflutningsgjöldum. 1
þessu verði er innifalið að reisa
fullkomna og fullbyggða sykur-
verksmiðju með öllum tækjum og
geymslum, sem til þarf, skrif-
stofubyggingum og annað þess
háttar. Kostnaður við að bora
þrjár holur i Hveragerði, sem eru
þúsund metra djúpar og yrðu not-
aöar til orkuöflunar eða til þess
að fá nægilega gufu. Það er ein-
mitt hugsað, að þessar holur
verði notaðar á vixl eða ein hola
yrði til öryggis, ef einhver af
þeim bilaði. Það er búið að gera
ráð fýrir þvi að þetta sé kostnað-
ur, sem þarna er innifalinn i þess-
um 241 millj. En ég vil nú benda á
að i Hveragerði er nægilega mikið
af holum, sem rikiö á, og ætti að
vera hægt að spara sér a.m.k. i
byrjun að bora þessar holur og þá
yröi það náttúrlega þeim mun
pörtunum ódýrara að koma þessu
fyrirtæki af stað.
Það er einnig gert ráð fyrir þvi i
þessari kostnaðaráætlun að koma
upp sérstakri gufutúrbinu til
framleiöslu á nægilegri raf-
magnsorku fyrir fyrirtækið og þá
er reiknað með að nota þá sömu
gufu, sem yrði lika notuð viö
vinnsluna á sykrinum. Þetta er
lika reiknað inn i þetta dæmi og
auk þess, eins og fram kemur i
frumvarpinu, þá eru þarna bilar
og flutningatæki, tankar og
geymslur i Þorlákshöfn, sem þarf
til þess aö taka á móti þessum
melassa.
Ég vil þá aöeins minnast hérna
á nokkra þætti i sambandi viö það
sem vinnst á þvi aö koma upp
svona verksmiðju i landinu. Það
mundi veita 60 - 70 manns atvinnu
og held ég að þaö leiöi af sjálfu
sér aö þessir 60 - 70 manns þurfa
ýmiss konar þjónustu og verk-
smiöjan sjálf þarf ýmiss konar
SKERÐING Á LANDI
OG BEITARÞOLI VIÐ
BLÖNDUVIRKJUN
■ Rafmagnsveitustjóri hefur
óskað eftir birtingu meöfylgjandi
bréfs, sem ritaö var til hans 14.
april s.l., „vegna ýmissa mis-
sagna og misskilnings i umfjöliun
um Blönduvirkjun i fjölmiölum,
þ.á.m. vegna greinar Gunnars
Oddssonar, Flatatungu, I Timan-
um 8. apríl siöastliöinn”.
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Kristján Jónsson
rafmagnsveitustjóri
Laugavegi 118,
105 Reykjavik.
Reykjavik, 14. april 1981.
Blönduvirkjun. Skerðing
á landi og beitarþoli.
1 þeirri umræðu, sem farið hefur
fram i fjölmiðlum, um land- og
gróðurtap á Auðkúlu- og Ey- munandi tilhógun Blönduvirkj-
vindarstaðaheiðum við mis- unar, hefur verið blandað saman
TAFLA I Blönduvirkjun, tilhögun I, 400 G1
Landsvæði Land undir vatn Land ónýtt til beitar TöPuö ærgildi
Heild ferkm Algróiö ferkm Heild ferkm Algróiö ferkm
Vestan Blöndu Aðveitusk. og inntakslón 42 6 35 6 47 6 40 6 18402 235
Samtals aö vestan Austan Blöndu 48 14 41 10 53l> 14 48J) 10 20752) 550
Samtals 62 51 67 561’ 26252)