Tíminn - 21.04.1982, Blaðsíða 10

10
mmm
Miðvikudagur 21. apríl 1982
Héim ilistíminn
4'
* j <+ %
- c >)

>J -4,

44"
fjr

■ „Sagan endurtekur sig” hefur
lengi veriö sagt og má ekki sist
heimfæra það orðtæki upp á fata-
tiskuna. Það sem helst breytist
frá ári til árs i kjólatisku er pils-
siddin og svo er lika breytilegt
hve mikil áhersla er lögö á mittis-
málið. Eitt árið er kannski sjald-
séð belti og kjólarnir eins og
strokkar, beinir upp og niður án
þessþóaðfalla að likamanum, en
svo allt I einu segir tiskan að ná
skuli breið belti vera notuð við
pils og kjóla og gjarnan vera mik-
il vidd i pilsum. Þá vandast málið
fyrir margar konur þvi að slik
tiska íitheimtir grannt mitt, ef
linur fatanna eiga að njóta sin.
Um mittið safnast lag af fitu,
utan á vöðva þá sem halda að inn-
yflum likamans. Auðvitað er ráö-
legt aö fara i matarkiir ef lagt er i
•„sentimetrastriðið” en ekki er
þá siöur nauðsynlegt að stunda
I ár eru
Þá voru notuð
lifstykki, sem
voru reyrð að i'
mittið og þrengdu
að innyflum lik-
amans. Konur
urðu að gjalda
fyrir þessa tisku
meö ýmisskonar
vanliðan, svo
sem yfirliðum,
blóðrásartruflun-
um og jafnvel
hjartatilfellum.
Eftir að 16 ára
stúlka dó af þvi' »y
að lifrin I henni
sprakk vegna
þess hversu llf -
stykkið þrengdi
að henni, þá voru
llfstykkin bönnuð
i mörgum lönd-
um.
árunum upp
úr 1920 kom nýr
frelsishugur i
konur, og nú var
snúið frá líf-
stykkjatiskunni,
og i staðinn lagt
allt kapp á að
nærfötin gæfu
fullt hreyfingar-
frelsi. Lifsstykk-
in bókstaflega
hurfu og reyndar
mittin lika, þvf að
belti voru ekki
einu sinni höfð á
kjólum i mittis-
stað heldur niöur
á mjöðmum og
engin áhersla var
lögð á að af-
marka mittið. Nú
gátu konur andað
frjálsar!
■ Gefinn hefur verið út bækling-
ur á vegum Grænmetisverslunar
landbúnaðarins um ræktun og
meðferð kartaflna. Hann er fyrst
og fremst ætlaður til leiðbeining-
ar fyrir stærri framleiðendur, en
þó geta þeir sem rækta kartöflur
aðeins til eigin nota haft gagn af
að kynnast efni hans. Agnar
Guðnason hefur undirbúið bækl-
inginn til prentunar og haft til
fyrirmyndar danskan bækling
„En heldig kartoffel”. Prent-
smiöjan Hólar annaöist prentun
og bókband. Þeir, sem hafa á-
huga á geta fengið bæklinginn af-
hentan hjá Grænmetisverslun
landbúnaðarins, eða hjá samtök-
um kartöfluframleiðenda.
I fræðslubæklingi þessum er
m.a. kafli um upptöku og
geymslu kartaflna. Þar er bent á
ýmsar nýjungar sem gætu komið
framleiðendum að góðum notum.
■ Hér á íslandi eru sumrín oftast
svo votviðrasöm að ekki þarf að
óttast að kartöflur skrælni af
þurrki, en viða eriendis er komið
fyrir vökvunarbúnaði á kartöfiu-
ökrum. Tilraunir erlendis hafa
leitt i ljós að hæfileg og jöfn vökv-
un kartöflugarða dregur úr kláða
á kartöflunum.
víd pils og
breið belti
f tfsku
— en hvað þá með mittismálið?
Betri
kartöflur
í sambandi við áburðarnotkun i
kartöflugarða er tekiö fram, að
þar sem yfirvöxtur hefur veriö
sérlega mikill verði að draga úr
köfnunarefnisáburði. Þá er
einnig bent á, að ef notaður
er búfjáráburður þá beri
að draga úr notkun
likamsæfingar sem styrkja
magavöðvana. Það þarf þolin-
mæöi og viljastyrk til þess að ná
árangri.
Barbara Dale sem hefur starf-
rækt likamsræktarstöð I London i
yfir 20 ár segist ekki vita betri æf-
ingu til þess að viðhalda grönnu
mitti en að dansa „twist”. —
„Auðvitað eru þessar magaæf-
ingar allar (liggja á gólfi og lyfta
fótum hægt og láta siga niður
o.s.frv.) allar ágætar” segir hún i
leiðarvisi, ,,en skemmtilegasta
æfingin er þó alltaf að setja plötu
á fóninn og twista eftir músikinni.
Gott er að lyfta höndum yfir höfuð
og dansa þannig stund og stund”.
Twiggy sem allir héldu einu
sinniað væri að deyja úr hor, seg-
istfara i jazz-dansæfingar til þess
að halda mittinu en hún hefur
eitthvað smávegis braggast eins
og sagt er.
Breski rithöfundurinn Barbara
Cartland er fræg fyrir ástarsög-
urnar sinar og reyndar lika fyrir
rómantiskt útlit sittog klæðaburð
þótt hún sé nálægt áttræðu. Hún
hefur sagt um mittismál: ,,Kona,
sem komin er yfir fimmtugt, get-
ur ekki bæði haft fallegt andlit og
mjótt mitti, — en sérhver kona
getur haft annað hvort”
tilbúins áburðar. Annars er sagt
um Garðaáburðinn að Græði 1
þurfi um það bil 100-180 kg á 1000
fermetra. Varaö er við að bera
skeljasand á kartöflugarða. Sagt
er i bæklingnum að nær undan-
tekningarlaustséþað ekkitil bóta
engeti stuðlaöað auknum kláða á
kartöflunum, ef hann er fyrir i
garöinum.
Þar sem illgresiseyðingarlyf
eru notuð til að halda niðri arfa,
þá er hentugasti timinn til að
dreifa lyfjunum, rétt áður en
grösin koma upp. Athuga ber að
veðrið viö upptöku hefur mikil á-
hrif á rýrnun i geymslu. Helst á
að taka upp kartöflur i þurru
veðri og hlýju efkostur er á. Mjög
þýðingarmikið er að rakar kart-
öflur þorni á fyrsta sólarhring
eftir upptöku.
Fyrstu tvær vikurnar eftir upp-
töku er gott að geyma kartöflurn-
arvið 12-18 stiga hita á meðan sár
eru að gróa sem ef til vill hafa
komið i hýðið, en eftir þennan
tima á að kæla loftið i geymslunni
sem fyrst niður i 4-5 gráður.
Margargóðar upplýsingar eru i
þessum bæklingi Skýringar-
myndir og teikningar eru til þess
að fræðslankomi að sem bestum
notum.
Talið er að meðaluppskera á
kartöflum hér á landi muni vera
um 13 lestir á ha. í Hollandi er
uppskeran mest þar fast um 37.5
lestir á ha. A Italiu er meðalupp-
skera svipuð og hér eða 14.6 lestir
á ha.
t
Á strlðsárunum
og næstu ár á eft
ir voru notaðir
axlapúðar I kjóla
og jakka til þess
að fá fram breiö-
ar herðar, og þá
áttu konur aö
vera grannar um
mjaðmirnar, en
upp úr 1947
kynnti Dior tisku-
kóngur nýja
tisku, „New
Look”-tiskuna.
Nú sikkuðu pilsin
og áttu þau að
vera efnismikil,
en mittið mjótt og
barmurinn kven-
legur. Þá komu
aftur fram á
sjónarsviðiö hin
svokölluðu
„korselett” sem
afmörkuðu vel
mittið, en voru þó
ekki eins þving-
andi og lifstykkin
gömlu upp úr
aldamótunum.
Nú voru komin
til ýmis ný gervi-
efni, sem notuö
voru I brjósta-
haldara t.d.
nylonteygjuefni
sem notað var til
að gefa linum lik-
amans aðhald.
Um 1956 voru við
pils aftur móðins
og undir þeim þá
notuö margföld
og stif undirpils,
og þröng belti i'
mitti.
A árunum upp
úr 1960 kom svip-
uö frelsisalda i'
tiskuna og þegar
lifstykkið fékk aö
fjúka um 1920. Nú
voru margar
konur, einkum
ungar stúlkur
sem hentu
X brjóstahöldurum
sinum og nær-
fataframleiðend-
ur reyttu hársitt i
örvæntingu. Sið-
an fóru þeir að
miða framleiösi-
una við tiðarand-
ann, og nú komu
á markaðinn
mjúkir brjósta-
haldarar sem
gáfu aðhald, en
voru hvorki með
stoppi né teinum.
Nú má
sjá á tisku-
sýningum
að verið er
að endur-
vekja
„New
Look”-
tiskuna frá
Dior, þar
sem áber-
andi belti
eru notuö
og viö pils-
in sveifl-
ast. Hvort
þetta verö-
ur til aö
breyta enn
einu sinni
undirfata-
tiskunni
skal ósagt
látiö, en
iiklegt er
að einhver
þurfi nd á
stuöningi
að halda til
aö fá æski-
lega mjótt
mitti.