Fréttablaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 2

2 6. desember 2008 LAUGARDAGUR
BRETLAND, AP Mannréttindadóm-
stóll Evrópu hefur kveðið upp
þann úrskurð að breskur
gagnagrunnur, með erfðaefnis-
upplýsingum úr rannsóknum
sakamála, fái ekki staðist.
Brotið sé á rétti einstaklinga
með því að safna upplýsingum
um erfðaeinkenni þeirra sem
hafa verið handteknir vegna
gruns um glæp en ekki sakfelld-
ir. Nú þegar eru í þessum
gagnagrunni 4,5 milljónir
lífsýna.
Engin athugasemd er gerð við
að í gagnagrunninum séu
upplýsingar um einstaklinga sem
hlotið hafa dóm. - gb
Mannréttindadómstóll:
Gagnagrunnur
brýtur réttindi
STJÓRNMÁL Þrír gáfu í gær kost á
sér í komandi formannskjöri í
Framsóknarflokknum í janúar.
Þetta eru Páll Magnússon,
bæjarritari í Kópavogi og
fyrrverandi aðstoðarmaður
ráðherra, Höskuldur Þórhallson
alþingismaður og Jón Vigfús
Guðjónsson, sjómaður á Akureyri.
Jón var í 13. sæti Framsóknar-
flokksins í Reykjavíkurkjördæmi
norður fyrir Alþingiskosningarnar
2007.
Eins og kunnugt er tók Valgerður
Sverrisdóttir alþingismaður við
formannsembættinu þegar Guðni
Ágústsson sagði af sér í nóvember.
Hún hefur lýst því yfir að hún
sækist ekki eftir að gegna
embættinu áfram - bþs / gar
Formennska í Framsókn:
Þrír vilja setjast
í formannsstól
Sigurður, er allur vindur úr
þér?
„Nei, nú fyrst er farið að hvessa!“
Sigurður Þ. Ragnarsson veðurfrétta-
maður, oft nefndur Siggi stormur, er
talsmaður hóps íslenskra húseigenda á
Spáni sem eru í hinum mestu kröggum
vegna hruns íslensku krónunnar.
FRAKKLAND, AP Eitt stærsta
skartgriparán sögunnar var
framið í París í gær. Þrír eða
fjórir ræningjar hirtu demants-
hringa, hálsmen og dýr arm-
bandsúr úr skartgripaversluninni
Harry Winston skammt frá
breiðgötunni Champs Elysées.
Ræningjarnir réðust inn í
verslunina með byssur í hendi og
hótuðu starfsfólkinu, börðu suma
í höfuðið en héldu síðan út eftir
að hafa tæmt nokkra sýningar-
kassa.
Þýfið er talið um 85 milljón
evra virði, en það jafngildir um
það bil 13 milljörðum króna,
samkvæmt gengi krónunnar
síðdegis í gær. - gb
Skartgriparán í París:
Þýfið er þrettán
milljarða virði
EITT STÆRSTA RÁN SÖGUNNAR Þrír eða
fjórir ræningjar rændu þessa verslun í
gær. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
EFNAHAGSMÁL Í þeirri efnahagslegu
uppbyggingu sem fram undan er
verður að sjá til þess að bankar
snúi sér aftur að upphaflegu
hlutverki sínu, að lána fé og gera
greiðslumat. Þetta kemur fram í
grein Josephs Stiglitz, handhafa
Nóbelsverðlauna í hagfræði, í
blaðinu í dag.
Stiglitz segir að margir af stóru
bönkunum í Bandaríkjunum hafi
færst úr „lánastarfsemi“ yfir í
„flutningsstarfsemi“. „Þeir
einbeittu sér að því að kaupa
eignir, setja þær í nýjar umbúðir
og selja á ný. Og um leið slógu þeir
nýtt tossamet við áhættu- og
greiðslumat. Hundruðum milljarða
dollara hefur nú verið eytt í að
halda lífi í þessum óstarfhæfu
stofnunum.“
Hreinsa þurfi til í innviðum
slíkra stofnana ef hagkerfi
Bandaríkjanna, og heimsins, á að
eiga viðreisnar von til framtíðar.
-bs / sjá síðu 22
Joseph Stiglitz hagfræðingur:
Þarf að kúvenda
bankastarfsemi
LÖGREGLUMÁL „Maðurinn var reik-
ull og sagði starfsfólkinu að hann
væri í slæmum málum. Það var
greinilegt að honum leið mjög illa
og var kominn í mikil vandræði,“
segir Árni Sverrisson, forstjóri St.
Jósefsspítala í Hafnarfirði. Maður
réðst inn á vaktherbergi lyfja-
deildar spítalans í hádeginu í gær
vopnaður sprautu. Hann sagðist
vera smitaður af lifrarbólgu-C og
heimtaði að sér yrði fært morfín.
Að öðrum kosti myndi hann smita
starfsfólkið. Maðurinn fékk lyfin
afhent og hvarf á braut. Eftir
ábendingar starfsfólks var hann
svo handtekinn skammt frá spítal-
anum örfáum mínútum síðar. Mað-
urinn var með öll lyfin á sér og
hafði ekki verið snert á neinum
þeirra.
Árni segir þá fimm sem urðu á
vegi ránsmannsins, hjúkrunar-
fræðinga og annað starfsfólk, hafa
brugðist hárrétt við aðstæðunum.
„Fólkið sem maðurinn stóð and-
spænis þekkir þessa hluti og gerir
sér grein fyrir hættunni. Það er
búið að fara yfir það með hvaða
hætti starfsfólk á að bregðast við
þegar slíkar aðstæður skapast.
Starfsfólkið streittist ekkert á
móti heldur var umsvifalaust
gengið í að afhenda honum lyfin.“
Að sögn Árna var haft samband
við lögreglu áður en maðurinn náði
að yfirgefa spítalabygginguna.
Auk þess hafi einn starfsmanna
hlaupið á eftir manninum fram í
anddyrið til að sjá í hvaða átt hann
hlypi, því maðurinn fór ekki inn í
bíl heldur hljóp frá spítalanum og
niður götu í átt að miðbænum í
Hafnarfirði. Lögregla handtók
manninn spölkorn frá spítalanum
nokkrum mínútum síðar.
Árni segir starfsfólk spítalans
aldrei áður hafa upplifað nokkuð
slíkt. „Starfsfólkinu brá og var
nokkuð óttaslegið, en ég gat ekki
betur séð en allir væru búnir að
jafna sig sæmilega seinni partinn í
dag (í gær). Eðli málsins sam-
kvæmt verður farið yfir öll
öryggisatriði og teknar ákvarðanir
um endurbætur ef ástæða þykir
til. Hins vegar er afar erfitt að
koma í veg fyrir slík atvik öðruvísi
en að svona stofnanir séu hrein-
lega læstar.“
Árni segir ránsmanninn greini-
lega hafa verið langt leiddan og
örvæntingarfullan fíkil. „Vonandi
er þessi ógæfumaður kominn í
réttar hendur sem aðstoða hann.“
Samkvæmt lögreglu var maður-
inn færður á lögreglustöðina á
Hverfisgötu og yfirheyrður í gær-
kvöldi. Hann er talinn vera á aldr-
inum 20 til 25 ára.
kjartan@frettabladid.is
Hótaði starfsfólki
lifrarbólgusmiti
Maður vopnaður sprautu réðst inn á St. Jósefsspítala í gær og heimtaði morfín.
Hann komst á brott með lyf en var handtekinn skömmu síðar. Forstjóri spítal-
ans segir starfsfólk hafa brugðist hárrétt við erfiðum aðstæðum.
Vonandi er þessi ógæfu-
maður kominn í réttar
hendur sem aðstoða hann.
ÁRNI SVERRISSON
FORSTJÓRI
VIÐSKIPTI Umtalsverður munur
virðist vera á gengi krónunnar
gagnvart erlendum gjaldmiðl-
um, hjá Seðlabankanum og hjá
greiðslukortafyrirtækjunum.
Hjá Seðlabankanum kostaði
evran 161 krónu og fimmtíu aura
í gær. Á sama tíma er auglýst
gengi greiðslukortafyrirtækj-
anna yfir 187 og 188 krónur fyrir
hverja evru.
„Þetta skýrist af því að það er
eins dags töf, þannig að gengið
sem við birtum í dag er miðað
við það sem verslað var í gær.
Þeir sem versla í dag fá gengi
sem verður eitthvað nálægt því
sem það verður hjá Seðlabankan-
um í lok dagsins,“ segir Haukur
Oddsson, framkvæmdastjóri
Borgunar.
Bergsveinn Samper, fram-
kvæmdastjóri kortalausna hjá
Valitor, bætir því við að fyrir-
tækin leggi að auki sérstakt
gengisálag ofan á gengið, yfir-
leitt eitt til tvö prósent, sem fari
eftir gjaldmiðlum.
„Gengið miðast þá við gengi
Seðlabankans, en eins og þegar
gjaldeyrir er keyptur í bankaúti-
búi þá er gengið lítillega hærra
en skráða gengið. Þetta er þókn-
un fyrir veitta þjónustu við við-
skiptavini.“
- ikh
Greiðslukortagengið er sagt miðast við þann dag sem verslað er:
Mikill munur á genginu
MUNUR Á GENGI? Það kemur mörgum á
óvart að gengi krónunnar hjá greiðslu-
kortafyrirtækjunum er ekki það sama og
Seðlabankans. Á því eru þó skýringar.
NORDICPHOTOS/AFP
ÁRNI
SVERRISSON
ÓTTASLEGIÐ STARFSFÓLK Forstjóri Skt. Jósefsspítala segir
starfsfólk spítalans hafa brugið hárrétt við aðstæðum, enda
hafi verið farið yfir hvernig best sé að bregðast við .Hann
vonast til að ógæfumaðurinn fái hjálp, enda hafi hann greini-
lega verið langt leiddur fíkill.
LÖGREGLUMÁL Maðurinn sem leitað
hefur verið á Skáldabúðaheiði er
nú talinn af. Hann hét Trausti
Gunnarsson og lætur eftir sig
eiginkonu og þrjú uppkomin börn.
Trausti gekk til rjúpna á laugar-
dagsmorgun fyrir viku og skilaði
sér ekki til móts við félaga sinn.
Um 200 björgunarsveitarmenn og
sjálfboðaliðar leituðu í gær að
Trausta við ágætar aðstæður sem
versnuðu eftir hádegið.
Samkvæmt tilkynningu er
engin von talin til þess að Trausti
geti verið á lífi. Formlegri leit að
honum hefur verið hætt en þó
verður leitað áfram eftir því sem
tilefni gefst til. Aðstandendur
Trausta votta leitarmönnum
þakklæti fyrir óeigingjarna vinnu
við erfiðar aðstæður. - gar
Rjúpnaskyttan sem leitað var:
Talinn af og
leitinni hætt
VINNUMARKAÐUR Hætta er á því að
atvinnuleysistryggingasjóður geti
tæmst í lok næsta árs ef atvinnu-
leysi verður mikið. Um 15,5 millj-
arðar króna verði í sjóðnum um
næstu áramót. Tekjur nema um
fimm milljörðum á ári. Ef atvinnu-
leysi verður 6 til 7 prósent á næsta
ári verður sjóðurinn nánast tómur
í árslok 2009.
Sigurður P. Sigmundsson, fjár-
málastjóri Vinnumálastofnunar,
segir að sjóðurinn standi vel um
næstu áramót. Ef atvinnuleysis-
spár gangi eftir geti sjóðurinn
tæmst í árslok 2009. Sjóðurinn fái
0,67 prósent af atvinnutrygginga-
gjaldi. Ef atvinnustarfsemi fari
minnkandi dragist tekjur sjóðsins
saman.
„Hitt er svo annað mál að það er
ríkisábyrgð á þessu þannig að þó
að sjóðurinn fari í mínus árið 2010
þá heldur hann áfram að borga
bætur. Undan-
farin ár hefur
safnast smám
saman í hann og
það er auðvitað
dálítið neyðar-
legt að sú upp-
söfnun fari á
einu ári eins og
stefnir í,“ segir
Sigurður.
Engin áform
eru um að auka
fjárstreymi í sjóðinn, að sögn Sig-
urðar. „Ekki ætlum við að setja
álögur á atvinnulífið. Þetta breyt-
ist ekki á næsta ári. En auðvitað
þarf sjóðurinn að hafa nægilegan
tekjustofn til að standa við útgjöld-
in,“ segir hann.
Hver atvinnuleysisprósenta
kostar rúma þrjá milljarða króna.
Sex prósenta atvinnuleysi kostar
ríflega 18 milljarða króna. - ghs
SIGURÐUR P.
SIGMUNDSSON
15,5 milljarðar í atvinnuleysistryggingasjóði:
Sjóðurinn gæti tæmst
SLYS Ungt barn og einn fullorðinn
voru flutt talsvert slösuð með
þyrlu landhelgisgæslunnar á
slysadeild í Reykjavík eftir
harðan árekstur tveggja bíla á
Vesturlandsvegi, skammt norðan
við Borgarnes, um kvöldmatar-
leytið í gær. Þrír aðrir voru fluttir
með sjúkrabíl á slysadeild.
Samkvæmt lögreglunni í
Borgarnesi voru tildrög slyssins
ókunn þegar Fréttablaðið fór í
prentun. Bílarnir eru báðir ónýtir.
- kg
Fimm slösuðust í árekstri:
Þyrla með barn
á slysadeild
SPURNING DAGSINS