Fréttablaðið - 08.12.2008, Blaðsíða 12

12 8. desember 2008 MÁNUDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Rafbílar
Raðframleiðsla er nú hafin
í Noregi á TH!NK City-raf-
bílnum. Auðunn Arnórsson
reynsluók heiðbláu eintaki
af þessum bjartsýna lífs-
stílsbíl 21. aldar.
Framleiðsla á TH!NK City hófst
formlega í nóvember í fyrra, en
markmið rafbíla-frumkvöðlafyrir-
tækisins Think Global AS um að
framleiða allt að 7.000 bíla á ári
hefur ekki náðst; dagsframleiðslan
þyrfti þá að vera um 28 bílar, en hún
hefur enn sem komið er varla náð
tíu bílum á dag. En það er ekki vegna
skorts á eftirspurn, það eru þúsund-
ir kaupenda á biðlista. Margvíslegar
ástæður, svo sem tafir á að rétt gerð-
ir íhlutir skiluðu sér til verksmiðj-
unnar og fleiri tæknileg vandkvæði,
hafa orðið til þess að erfitt hefur
reynzt að standa við áætlanir.
Áætlanir ekki staðizt
Það er reyndar ekkert nýtt að Think
reynist erfitt að standa við áætlan-
ir. Think rekur rætur sínar til fram-
taks norska verkfræðingsins Lars
Ringdal, sem rak rafgeymaverk-
smiðju í Aurskog, smábæ 60 km
norður af Ósló, og smíðaði nokkra
rafbíla í olíukreppunni árið 1973.
Næstu áratugina varð ekkert af
raðframleiðslu þótt metnaður stæði
til þess. Þau áform gengu í endur-
nýjun lífdaga upp úr 1990 og lítill
floti Think-rafbíla var settur á hjól-
in fyrir tilstyrk ýmissa fjárfesta til
notkunar í kringum vetrarólympíu-
leikana í Lillehammer árið 1994.
Unnið var næstu árin að því að þróa
raðframleiðsluhæfan rafbíl, en árið
1998 sögðu lánardrottnarnir stopp.
Fjörutíu starfsmenn fyrirtækisins,
undir forystu Jans Ottos Ringdal,
sonar frumherjans Lars, keyptu
þrotabúið.
Bílarisinn Ford fékk síðan áhuga
á þessu norska rafbílafrumherja-
fyrirtæki og keypti það árið 1999,
þar sem Ford þurfti að geta boðið
upp á útblástursfría bíla í Kaliforn-
íu. Þegar þessar Kaliforníureglur
voru numdar úr gildi missti Ford
áhugann og 2003 var fyrirtækið selt
til dularfulls fjárfestis sem skráður
var í Sviss. Það varð síðan gjald-
þrota árið 2006. Þá komu nýir norsk-
ir fjárfestar að félaginu og nokkrir
alþjóðlegir hafa bætzt við síðan, þar
á meðal bandaríski risinn General
Electric. Síðan þá hefur verið unnið
að nýjustu kynslóð TH!NK City-
borgarbílsins, sem raðframleiðsla
er nú hafin á í nýtízkulegri verk-
smiðju sem meðal annars hefur
notið ráðgjafar Porsche við skipu-
lagningu framleiðsluferlisins. Ferl-
ið byggir á því að allir íhlutir séu
fengnir frá öðrum framleiðendum;
aðeins samsetning fer fram í verk-
smiðjunni sjálfri.
Uppfyllir öryggisstaðla
Blaðamanni gafst færi á að aka
nærbuxnabláu eintaki af þessum
umhverfisvæna lífsstíls-borgarbíl
frá höfninni í Ósló í verksmiðjuna í
Aurskog og til baka til Óslóar, alls
um 120 km leið. Hönnun bílsins er
frískleg og nútímaleg. En fyrir utan
það að vera knúinn rafmagni er það
óhefðbundnasta við hann að yfir-
byggingin er úr gegnlituðu plasti.
Það er vísvitandi haft yrjótt á yfir-
borðinu svo að það sjáist ekki á því
þótt það verði fyrir einhverjum
höggum eða nuddi eins og óhjá-
kvæmilega gerist í þrengslum
borgarumferðar. Það sem sker
TH!NK City einnig frá rafmagns-
smábílum á borð við hinn indverska
Reva er að hann uppfyllir alla
árekstrar- og öryggisstaðla bíla í
sínum stærðarflokki á kröfuhörð-
ustu mörkuðunum í Evrópu og
Norður-Ameríku.
Burðarrammi TH!NK City er úr
áli, en þetta val á smíðaefnum, ál og
plast, er til að gera bílinn sem létt-
astan en jafnframt tryggja að hann
uppfylli öryggisstaðla. Það er enn-
fremur hluti af grundvallarhug-
mynd aðstandenda bílsins að hann
sé sem umhverfisvænstur, og þá
ekki bara að hann sé loftmengunar-
laus heldur sé bíllinn sjálfur að sem
allra mestu leyti endurvinnanlegur.
Að sögn Liv Nordby, fulltrúa í sölu-
deild Think Global, er yfir 90 pró-
sent af TH!NK City endurvinnan-
legt.
Hvimleiður hátíðnihvinur
Í ökuferðunum milli Óslóar og Aur-
skog, sem lágu að stórum hluta um
fjögurra akreina þjóðveg, reyndust
aksturseiginleikar TH!NK City
hinir þægilegustu, að öðru leyti en
því að á þjóðveginum glumdi
hátíðnihljóð frá rafdrifinu inni í
bílnum sem verkaði þreytandi til
lengdar. Sölufulltrúinn Liv sagði
þetta helgast af því að þetta væri
forframleiðslueintak; hljóðeinangr-
un drifbúnaðarins væri betri í bíl-
unum eins og þeir væru seldir.
Þar sem stiglaus sjálfskipting
skilar afli rafmótorsins til hjólanna
er það eina sem ökumaður gerir að
ýta á aflgjöfina og stýra. Það fáa
sem hægt er að stilla er val um
sparnaðarstillingu, sem takmarkar
það afl sem fer út af rafgeyminum
þegar gefið er í, en með því er hægt
að lengja í hámarksdrægi bílsins á
hverri hleðslu. Hún er mest 180 kíló-
metrar, en fer eftir vali á gerð raf-
geymis. Um þrjár gerðir er að velja,
en sama hver valin er þá kaupir
kaupandi bílsins rafhlöðuna ekki
heldur leigir hana og getur því skipt
henni út fyrir nýja ef sú eldri skyldi
klikka eða til að njóta góðs af þeim
hröðu framförum sem nú eiga sér
stað í þróun rafgeyma fyrir rafbíla.
TH!NK City er tveggja sæta, en
hægt er að panta tvö barnasæti
aftur í sem aukabúnað.
Metnaður til framtíðar
Í samanburði við Mitsubishi i-MiEV
er TH!NK City óneitanlega stæl-
legri bíll, en jafnframt sérvizku-
legri. Norski frumkvöðlabíllinn
skilur líka þá tilfinningu eftir hjá
manni að hann sé ekki eins fullþró-
aður og japanski keppinauturinn
væntanlegi, en það þarf ekki að
undra þegar haft er í huga að Think
er afurðin af vinnu nokkurra tuga
eldhuga í afskekktri fyrrverandi
rafgeymaverksmiðju í norskri
sveit, en Mitsubishiinn afurð jap-
ansks iðnrisa, byggður á bíl sem
hefur verið í fjöldaframleiðslu
árum saman.
Think Global hefur hins vegar
metnað til meiri umsvifa. Fyrirtæk-
ið hefur nú þegar kynnt tilraunaút-
gáfu af stærri rafbíl, TH!NK Ox,
sem veitti fimm manns og farangri
sæti, kæmist í 135 km hraða og hefði
200 km drægi.
Dýr en ódýr í rekstri
TH!NK City kostar í Noregi 200.000
krónur norskar, sem samkvæmt
gildandi gengi væri á bilinu þrjár
til fjórar milljónir íslenskra. Sem
er augljóslega of hátt verð til að
vera samkeppnishæft við hefð-
bundna bíla í sama stærðarflokki.
En íslenzk stjórnvöld hafa þegar
markað þá stefnu að reglum um
skattheimtu af bílum og eldsneyti
skuli breytt þannig að hún ráðist af
koltvísýringslosun. Slíkar reglur
myndu bæta samkeppnisstöðu
útblásturslausra bíla á borð við
TH!NK City. Rekstrarkostnaður
rafbíla er líka aðeins brot af rekstr-
arkostnaði bensín- eða dísilbíls, sem
verður að taka tillit til þegar verð
hefðbundins bíls og rafbíls er borið
saman.
NÚTÍMALEGUR TH!NK City er fyrsti bíllinn sem er hannaður frá grunni sem rafbíll og
uppfyllir ströngustu öryggisstaðla. Hann kostar 200.000 kr. norskar. FRÉTTABLAÐIÐ/AUÐUNN
Fyrsti fjöldaframleiddi hreinrækt-
aði rafbíllinn sem kemur á götuna á
Íslandi er borgar-smábíllinn i-MiEV
frá Mitsubishi. Forfram leiðslu -
eintök af honum voru til sýnis í
Reykjavík í haust í tengslum við
ráðstefnu um vistvænar samgöngur
og gafst blaðamanni þá færi á að
taka í gripinn í hversdagsumferð
höfuðborgarinnar.
Á ráðstefnunni var undirritaður
samningur um samstarf íslenskra
stjórnvalda og Mitsubishi um próf-
anir á bílnum og uppbyggingu þjón-
ustunets fyrir slíka rafbíla. Tví-
mælalaust áhugaverðasti þátturinn
í því fyrirhugaða neti eru hrað-
hleðslustöðvar, en á þeim á að vera
hægt að hlaða rafgeymi bíls eins og
i-MiEV í 80 prósent hleðslu á hálf-
tíma. Venjuleg næturhleðsla úr inn-
stungunni heima tekur hins vegar
sjö til átta tíma.
Net slíkra hraðhleðslustöðva í
borginni og við hringveginn gæti
bæði margfaldað drægi bílsins og
dregið úr þeim fyrirvörum sem not-
endur hefðbundinna bíla kunna að
hafa gegn rafbílum, þar sem gott er
að vita af þeim möguleika að geta
sótt sér 80 prósenta hleðslu á hálf-
tíma ef maður skyldi til dæmis
gleyma að stinga bílnum í samband
yfir nótt.
Samningurinn við Mitsubishi
tryggir að um leið og fjöldafram-
leiðsla hefst á i-MiEV-bílnum á
næsta ári þá fái Íslendingar heilan
tilraunaflota af honum til að prófa
við íslenskar raunaðstæður.
En hvernig er að keyra hann? Í
stuttu máli er þetta gríðarlega
praktískur smábíll, sem býður upp á
ótrúlega mikið rými miðað við hve
smár hann er að utanmáli. Hann
líður svo til hljóðlaust áfram, það er
eiginlega bara dynurinn frá dekkj-
unum og smá vindhljóð sem heyrist
þegar bíllinn er á ferð. Og hann er
sprækari en tölurnar gefa til kynna
(47 kW/64 hö).
Þar sem rafmótor er þeim eigin-
leika gæddur að skila fullu snún-
ingsátaki (togi) strax og straumi er
hleypt á hann, þá skilar hann þess-
um létta og lipra bíl duglega áfram,
að minnsta kosti þannig að í borgar-
umferðinni saknar maður ekki
meira afls. Og þar sem maður veit
að þetta afl sem skilar manni áfram
(á allt að 130 km hraða) er fengið úr
vatns- og gufuorku Íslands, veldur
engri loftmengun og kostar aðeins
brot af því innflutta og mengandi
eldsneyti sem bensín- og dísiljálk-
arnir brenna allt í kringum mann,
þá er samviskan líka hrein.
Metnaðarfullur
Mitsubishi til Íslands
Lífsstílsbílar á öld loftslagsbreytinga
FRAMLEIÐSLULÍNAN TH!NK City-bílar að fæðast í verksmiðjunni í Aurskog norður af Ósló.
FR
ÉT
TA
BL
AÐ
IÐ
/A
U
Ð
U
N
N
FRÉTTAVIÐTAL
AUÐUNN ARNÓRSSON
audunn@frettabladid.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
U
T
I
44
21
0
11
.2
00
8
Skíðapakkar
20% afsláttur
Skíðadeildin er í Glæsibæ
HOLTAGÖRÐUM GLÆSIBÆ KRINGLUNNI SMÁRALIND SÍMI 545 1500