Tíminn - 01.05.1982, Blaðsíða 6

6
Wiiiiiit
Utaefandi: Framsbknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurösson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiöslustjóri: Sigurður Brynjólfs
son. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. Olafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsjónarmaöur Helgar Tim-
ans: lllugi Jókulsson. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghild
ur Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friörik Indriöason, Heiöur Helgadóttir, Jónas
Guömundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin Leifsdóttir, Ragnar Orn Pétursson
(iþróttir), Sigurjón Valdimarsson, Skafti Jónsson. utlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guöbjórnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guöjón Róbert Agústssnn, Elin
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300. Aug-
lysingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verö i lausasölu 7.00, en 9.00 um
helgar. Askrif targjald á mánuði: kr. 110.00. — Prentun: Blaöaprent hf.
Fyrsti maí
■ Verkalýðssamtök viða um heim efna til há-
tiðahalda i dag, fyrsta mai, á baráttudegi verka-
lýðsins.
I ávarpi Alþjóðasambands frjálsra verkalýðs-
félaga i tilefni dagsins er bent á það geigvænlega
rpisrétti, sem rikir i heiminum, og þá óskynsam-
legu notkun fjármuna og þekkingar, sem alls
sjtaðar blasir við. Eða eins og segir i ávarpinu:
„Mannkynið leggur undir sig geiminn meðan
milljónir manna deyja án þess að hafa lært að
lesa.
Mannkynið framleiðir ógnvekjandi birgðir
kjarnorkuvopna og annarra þróaðra vigvéla, en
lætur milljónir jarðarbúa deyja úr hungri.
Mannkynið finnur upp lækningar gegn erfið-
ustu sjúkdómum með góðum árangri, en lætur
milljónir manna verða atvinnuleysi og örbirgð að
bráð.
Athygli mannkynsins beinist að ráðstefnum og
fundum æðstu manna meðan þúsundir manna i
austri og vestri eru fangelsaðar, pyntaðar og
myrtar fyrir að láta i ljós óæskilegar skoðanir.
Er heimurinn sem mannkynið býr i lengur
mannlegur? Eða eru áhrif einstakra þjóða á mál-
efni annarra rikja orðin svo mikil, og heiminum
stjórnað svo af gróðahyggju, að öll trú á réttlæti
og betri framtið sé þýðingarlaus?
Alþjóðsamband frjálsra verkalýðsfélaga er
ekki á þeirri skoðun. Það er ákveðið i þvi að
leggja hönd á plóginn til þess að breyta heiminum
til hins betra.”
Samanborið við þau geigvænlegu vandamál,
sem hér er bent á, verða erfiðleikar okkar íslend-
inga fremur smávægilegir. En á okkar mæli-
kvarða eru þeir þó vissulega alvarlegir.
íslendingar hafa búið við meiri velsæld og at-
vinnuöryggi en nágrannaþjóðir okkar. Hér hefur
verið og er full atvinna, og jafnvel oft of mikil at-
vinna að ýmsra mati, sem átelja of langan vinnu-
dag launafólks. Full atvinna er slikt grundvallar-
atriði fyrir launafólk og þjóðfélagið i heild, að all-
ar aðrar aðgerðir i efnahags- og kjaramálum
hljóta að miðast við að tryggja áfram næga vinnu
fyrir allar vinnufúsar hendur. Slikt mun ekki tak-
ast nema til komi áframhaldandi markviss
stefna i þá átt, eins og bitur reynsla nágranna-
landanna sýnir okkur glögglega.
íslensk verkalýðshreyfing hefur sýnt góðan
skilning á þessu mikilvæga atriði, og enn sem
fyrr er krafan „full atvinna fyrir allar vinnufær-
ar hendur” efst á blaði i fyrsta mai-ávarpi laun-
þegasamtakanna. Sú stefna verður örugglega of-
arlega i hugum samningamanna, sem þegar eru
farnir að vinna að gerð nýrra kjarasamninga i
stað þeirra, sem lausir verða um miðjan þennan
mánuð.
Samningamönnum er ljóslega mikill vandi á
höndum við þá samningsgerð vegna þeirra dökku
horfa, sem nú eru varðandi þjóðarframleiðslu og
þjóðartekjur á árinu. Spáð er samdrætti um 1% á
árinu, eða um 2% á mann, og er það i fyrsta skipti
siðan 1975 að þjóðarframleiðslan dregst saman.
Timinn óskar launþegum og samtökum þeirra
til hamingju með daginn og velfaínaðar i vanda-
sömum samningaviðræðum á komandi vikum og
mánuðum. — ESJ.
ávörp 1. maí
Laugardagur 1. mai 1982
■ Einkunnarorð Alþjóössam-
bands frjálsra verkalýðsfélaga
„Brauö, friður og frelsi” á nii bet-
ur við en nokkru sinni fyrr.
Stundum hefur Alþjóðasam-
bandið i 1. mai ávörpum slnum
lagt sérstaka áherslu á eitthvert
eitt af þessum einkunnaroröum.
Nú eru 130aðildarsambönd inn-
an vébanda sambandsins, frá 91
landi I fimm heimsálfum með alls
85 milljónir einstaklinga. Það
hefur flesta félagsmenn allra al-
þjóðlegra verkalýðssamtaka,
jafnt i iönaðarrlkjum Vestur-
landa sem i þróunarlöndunum.
Það getur þvl með fullum rétti
vakiö athygli á samhengi þeirra
þriggja hugtaka sem felast i eink-
unnarorðum samtakanna og gildi
þeirra einmitt nil, er I hönd fer 1.
mai 1982.
'tr cncin
—■yinci*OT
Skorum eindregid á ríkis
stjórnir að afvopnast
segir í ávarpi Alþjóðasambands frjálsra
verkalýðsfélaga
Mannkynið leggur undir sig
geiminn, meðan milljónir manna
deyja án þess aðhafalærtað lesa.
Mannkyniðframleiðir ógnvekj-
andi birgöir kjarnorkuvopna og
annarra þróaðra vigvéla en lætur
milljónir jarðarbúa deyja úr
hungri.
Mannkyniö finnur upp lækning-
ar gegn erfiöustu sjúkdómum
með góöum árangri en lætur
milljónir manna verða atvinnu-
leysi og örbirgð að bráð.
Athygli mannkynsins beinist að
ráðstefnum og fundum æðstu
manna, meðan þúsundir manna i
austri og vestri eru fangelsaðar,
pyntaöar og myrtar fyrir að láta i
ljós dæskilegar skoðanir.
Er heimurinn sem mannkynið
býr I lengur mannlegur? Eöa eru
áhrif einstakra þjóða á málefni
annarra rikja orðin svo mikil og
heiminum stjórnaö svo af grdða-
hyggju, að öll tnl á réttlæti og
betri framtíð sé þýöingarlaus?
Alþjóöasamb and frjálsra
verkalýösfélaga er ekki á þeirri
skoðun. Þaö er ákveöiö i þvi að
leggja hönd á plóginn til þess að
breyta heiminum til hins betra.
Iþeim tilgangi ræður samband-
ið til þess að komiö verði á nýrri
skipan i alþjóðlegum efnahags-
málum og félagsmálum. HUn
verður að leiöa til afnáms hins
augljósa misréttis I þróun og lifs-
gæðum, sem nU viögengst milli
einstakra landa, landssvæða og
heimshluta. Vinda þarf bráöan
bug að þvi aö uppræta orsakir
hungurs, vannæringar, sjUkdóma
og ósæmandi lifskjara. Alþjóða-
samband frjálsra verkalýösfé-
laga hefur skorað á stjórnmála-
leiötoga á noröur- og suðurhveli
jarðar til aö styðja tillögur
Brandt-nefndarinnar, sem fela i
sér sérstaka neyöaráætlun, sem
veitir 4 þúsund milljónum Banda-
rikjadala árlega til að aöstoða
þær þjóöir, sem fæöuskortur hef-
ur komið harðast niöur á. Efna-
hagur alls heimsins nyti góös af
þvi að flutt yrði fjármagn I stór-
um stil til fátækustu landanna.
Forystumenn frjálsra verka-
lýösfélaga i öllum heimshlutum
vinna að þvi öllum árum að við-
halda þeim atvinnutækifærum
sem fyrir hendi eru og skapa ný.
Atvinnuleysi er ekkert mótvægi
við verðbólgu. Alþjóðasamband
frjálsra verkalýðsfélaga berst af
einbeitni gegn þeim alþjóölegum.
áhrifaöflum og þeim fulltrUum
alþjóðlegra stofnana, sem gera
sér mat úr rlkjandi efnahags-
kreppu I þeim tilgangi að skéra
niður áunnin réttindi verkafólks.
Eftir að herlöe voru sett I Pól-
landi, er orðið „frelsi” á hvers
manns vörum. Alþjóðasamband
frjálsra verkalýösfélaga fordæm-
ir harðlega aögeröir herstjórnar-
einræöis kommúnista. Það krefst
þess að allir félagar úr Solidarn-
osc verði látnir lausir og virt
verði félagsfrelsi og verkalýös-
réttindi, eins og samþykktir Al-
þjóðavinnumálastofnunarinnar
(ILO) kveða á um og Pólland hef-
ur staðfest.
t mörgum öðrum kommúnista-
rikjum eru verkamenn einnig
sviptir rétti sinum til óháðrar
þátttöku. Þar er hver sá sem þor
hefur tíl aö styðja frjáls verka-
lýðsfélög, ofsóttur eöa lokaöur
inni á geöveikrahælum.
En Alþjóðasambandi frjálsra
verkalýðsfélaga og öllum aöild-
arsamböndum þess er fullljóst að
það er ekki eingöngu i A-Evrópu
sem verkalýösréttindi og frelsi
eru fótum troðin.
1 Tyrklandi eiga 52 verkalýðs-
leiðtogar dauöadóm yfir höfði
sér, vegna starfa sinna aö verka-
lýösmálum, af hálfu herstjórnar-
einræðis, sem aðhyllist hug-
myndafræöi, sem er gjörsamlega
andstæð hugmyndafræöi her-
stjórnarinnar I Póllandi.
t Suður- og Mið-Ameriku llður
ekki svo vika að ekki séu einn eða
fleirivirkir þátttakendur iverka-
lýöshreyfingunni látnir „hverfa”
fangelsaðir eða myrtir.
Apartheid-stefnan i S-Afriku er
forkastanleg en i nafni hennar
hefurfjöldi virkra félaga i verka-
lýösfélögum glataö frelsi slnu og
jafnvel llfi.
Þetta eru aöeins örfá dæmi um
þaö hörmungarástand, sem nú
rikir. Hinar fjölmörgu aögeröir
og kvartanir sem sambandið og
aöildarsambönd þess hafa staðið
aðáðurfyrr, hafaoft leitt til þess
að föngum hefur veriö sleppt eða
málum verið komið i viðunandi
horf.
Þvl miður sjást þess nú oft
merki, jafnvel I lýöræöisrikjum,
aöreynt séað takmarka athafna-
frelsi verkamanna. Þvi er það
brýnna en nokkru sinni fyrr, að
verja þennan rétt meö oddi og
egg.
1 nóvembermánuði sl., sam-
þykkti framkvæmdastjórn Al-
þjóðasambands frjálsra verka-
lýðsfélaga tillögur aö stefnuskrá
verkalýðshreyfingarinnar til að
stuöla að friði, öryggi og afvopn-
un.
„Afvopnist eða deyið ella”
þannig Wjóðar boðskapur fulltrúa
milljóna manna i fr jálsum verka-
lýðsfélögum um heim allan.
1 ályktun, sem samþykkt var
einróma,var sýnt fram á að velja
verður á milli friðar annars vegar
og atvinnuleysis, hungurs, ör-
birgöar og kúgunar hins vegar, og
bent á að þörfin á vömum réttlæti
ekki vlgbúnaðarkapphlaupið. A
sama tima mega skv. stofnskrá
Sameinuöu þjóðanna engin rlki
„hóta, eða fara meö vopnavaldi
inn á landssvæði nokkurs annars
rikis, né ógna pólitisku sjálfstæöi
þess”. Alþjóðasamband frjálsra
verkalýðsfélaga hafnar þeim full-
yrðingum aö kjarnorkuvopn séu
aöeins til varnar og lýsir þvl yfir
að tilvist þeirraorsaki hættu, sem
sé meiri en gagnsemi þeirra til
varnar. Hugmyndin um tak-
markað kjarnorkustrið er fárán-
leg blekking. Alþjóðasamband
frjálsra verkalýðsfélaga fordæm-
irbæðitraustá kjarnorkuvopnum
og eflingu hefðbundins vopnabún-
aðar ogbendir á að uppbyggingu
annars þáttarins megi nota sem
afsökun fyrir eflingu Wns.
Alþjóðasamband frjálsra
verkalýðsfélaga skorar eindregiö
á rikisstjórnir að afvopnast, ella
veröi tíf á jöröunni afmáö. Þess
vegnahvetur sambandið viðkom-
andi rikisstjórnir til:
— að hafna þeirri blekkingu, að
aukinn vigbúnaður tryggi ör-
yggi-
— aö taka þegar I stað upp á ný
viöræður sem leiði til raun-
verulegra afvqjnunaraðgerða
undir alþjóðlegu eftirliti.
— að vinna að og koma á gagn-
kvæmu trausti.
— að fullgilda þá sáttmála sem
þegar hafa verið gerðir um tak-
mörkun kjarnorkuvopna.
— að stuöla að slökun spennu
milli austurs og vesturs og
leysa ágreiningsmál með viö-
ræðum og samningum
til þess að sem fyrst verði unnt
— að ná samkomulagi um aö
fjarlægð veröi þau SS-20 skeyti
Sovétrikjanna sem sett hafa
verið niöur og framleiöslu
þeirra hætt, jafnframt þvi sem
hætt veröi við framleiðslu og
staðsetningu Cruise og Perish-
ing II skeyta Bandarikjanna og
bandamanna þeirra, og fram-
leiöslu Wfteindasprengjunnar.
1. maitaka milljónir verkafólks
I verkalýösfélögum þátt I hátlöa-
höldum I öllum heimshlutum til
aö sýna samstööu um kröfu Al-
þjóöasambands frjálsra verka-
lýðsfélaga: Brauð, frið og frelsi
öllum til handa.
Aðeins sterk verkalýðsfélög
sameinuð f sterk alþjóðasamtök
geta tryggt árangur þegar til'
lengdar lætur.
Lengi lifi 1. maf.