Tíminn - 08.05.1982, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 8. mai 1982
Utaefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Gisli SigurÖsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. AfgreiAslustjóri: Siguröur Brynjólfs
son. Ritstjórar: Þórarinn Þorarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrui:
Oddur V. Olafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsjónarmaóur Helgar Tim-
ans: lllugi Jokulsson. Blaóamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnusson, Bjarghild
ur Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friörik Indriöason, Heiöur Helgadóttir, Jónas
Guómundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin Leifsdóttir, Ragnar Orn Pétursson
(iþróttir), Sigurjón Valdimarsson, Skafti Jónsson. utlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guóbjörnsson. Ljósmyndir: Guöjón Einarsson, Guójón Róbert Agustsson, Elín
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristin Þorbjarnardottir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritst|órn, skrifstofur og auglýsingar. Sióumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300. Aug
lýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verö i lausasolu 7.00, en 9.00 um
helgar. Askriftargjald á mánuói: kr. 110.00. — Prentun: Blaóaprent hf.
á vettvangi dagsins
RAFMAGNS- Íl
FRAMLEIÐSLA
OG VONAR-
SKARÐSVEITA
eftir Jón Aðalstein Hermannsson, Hlíöskógum
Tuttugu og f jórar
vanrækslusyndir
■ Einu ári íyrir siöustu borgarst.iórnarkosning-
ar vaknaði ihaldsmeirihluti Sjálfstæðisflokksins i
borgarstjórninni af værum blundi og sá fyrst i
hvilikt óefni var komið undir forustu hans. Borg-
arbúum fór fækkandi og atvinnulifi borgarinnar
hnignandi meðan byggð blómstraði i nágranna-
bæjum hennar. Hvergi hafði hrörnunin orðið
meiri en i miðborginni.
Kétt er að viðurkenna, að ihaldsmeirihlutinn
brást að einu leyti skynsamlega við þessum
vanda. Hann fól hagfræðideild borgarinnar að
gera eins konar úttekt á ástandinu. Hún skilaði
um það skýrslu, sem er i raun þyngsti áfellisdóm-
ur, sem kveðinn hefur verið upp yfir nokkurri
sveitar- og bæjarstjórn hérlendis.
Atvinnulifi borgarinnar hafði hnignað og ibúum
fækkað vegna þess að ihaldsmeirihlutinn hafði
treyst blint á einkaframtakið og vanrækt sjálfur
nær allt frumkvæöi i þá átt að efla atvinnurekstur
i borginni.
í niðurstööum skýrslunnar var bent á ekki
færri en 24 úrræði, sem borgaryfirvöldin gætu og
ættu að hafa frumkvæöi um til eflingar atvinnu-
lifinu. Flest eöa öll þessi úrræði höfðu sveitar- og
bæjarstjórnir út um iand hagnýtt sér með meira
og minna góöum árangri. ihaldsmeirihlutinn i
Iieykjavik svaf á meöan og aðhafðist að sjálf-
sögðu ekki neitt undir þeim kringumstæðum.
Ekkert bendir til aö sjónarmið borgarstjórnar-
flokks Sjálfstæöisfiokksins hafi breytzt neitt sið-
an, nema siður sé. Hið nýja borgarstjóraefni hef-
ur öðrum fremur það sjónarmið, að borgin eigi
að halda að sér höndum og treysta á einkafram-
takið. Sama kyrrstaöan og rikti hér i lok siðasta
kjörtimabils myndi koma hér til sögunnar aftur,
ef ihaldið iengi meirihlutavald að nýju i borgar-
stjörninni. Atvinnulifinu myndi aftur hnigna og
fólk ílýja höí'uðborgina.
t>að er þvi mikilvægasta hagsmunamál Reyk-
vikinga, aö Sjálfstæöisflokkurinn fái aldrei aftur
einn að stjórna höfuðborginni.
Tuttugu og ijórar vanrækslusyndir varðandi
eflingu atvinnulifsins ætti að vera næg sönnun
þess en þetta liggur skjallega fyrir i úttekt sem i-
haidsmeirihlutinn lét sjálfur gera.
Keldnaland
■ Umræöur þær, sem hafa orðið um skipulags-
mál borgarinnar, upplýsa vel hvernig vinnubrögð
ihaldsmeirihlutans i borgarstjórn voru. Hann lét
skipuleggja byggö á Keldnalandi, eins og lika rétt
var en hann vanrækti aiveg að tryggja borginni
eignarrétt á landinu, en það var frumskilyrði
þess, að hægt væri að framkvæma skipulagið.
Bæði formaður og varaformaður Sjálfstæðis-
flokksins áttu þó sæti i rikisstjórninni á þessum
tima, en aldrei var til þeirra leitað né annarra
þingmanna Reykjavikur um að tryggja rétt borg-
arinnar i þessum efnum.
Þetta er eitt dæmi þess, hvernig athafnaleysi
og ráðleysi einkenndi flest störf ihaldsmeirihlut-
ans.
Þ.Þ.
■ Ég vil þakka FriBjóni Gu6-
mundssyni, Sandi, fyrir grein
hans, er birtist i Timanum 19.
febr., undirnafninu Vonarskarös-
veita. Sú grein var svar viö
spurningum mfnum um gagn-
semi jökulvatnsins á Skjálfanda-
fljóti er ég beindi til hans i
Timanum 26. jan. út af grein
Friöjóns 12. jan., þar sem hann
visar á bug öllum hugmyndum
um vatnstöku frá fljótinu i Vonar-
skaröi.
Ég mun nú gera nokkra grein
fyrir skoöunum minum á þvi efni.
Vatnsöflun Landsvirkjunar
koma öllum landsmönnum viö,
beint efnahagslega. Skömmtun á
rafmagni er á okkar kostnaö.
Yfirráö okkar bænda á landi og
vatnsréttindum, skapa okkur
ábyrgö sem viö megum ekki mis-
nota. Viö viljum ekki aö til þess
komi aö meirihluti myndist á lög-
gjafarþingi þjóöarinnar, aö taka
þessi réttindi af okkur, þvi meg-
um viö ekki vera of ein-
strengingslegir.
Lýsing á Vonarskaröi er á þá
leiö aö vatnaskil Köldukvislar og
Skjálfandafljóts séu sérkennileg.
Efstu kvi'slar beggja ánna komi
uppihliöum Tungnafellsjökuls og
falli niöur á sléttan sand, sem
vatn getur legiö yfir aö mestu
eins og þaö nái sér til hvorugrar
áttar. (Landiö þitt, eftir Steindór
menningarmál
Steindórsson). Eftir þessari lýs-
ingu er ekki óliklegt að ýmsum
kvislum gæti oröiö á, samkvæmt
lögum.aö renna ýmist noröureöa
suöur.
Ég er, eins og margir aörir,
áhugamaöur um virkjun Skjálf-
andafljóts hér á mörkum byggöar
og óbyggöar. Liklega yröi þá um
uppistööulón aö ræöa sem tæki
alla vorvexti er i' fljdtiö kæmi. Fæ
ég þá ekki betur séö en aö upp
kæmi þessi sama staöa og nú
viröist svo hættuleg fyrir minnk-
andi flutningsgetu fljótsins á
grjótiog sandi.Ekkidregégiefa
útreikning Jóns Sigurgeirssonar
Arteigien skyldi þaö dæmi ekki
lika eiga viö i öllum farvegi fljóts-
ins. Ég dreg sem sagt ekki i efa aö
svörfun eigi sér staö i farvegi
fljótsins, en örugglega meiri þar
sem þaö rennur brattann en safn-
ast i farveginn þar sem land er
flatara, t.d. i Krókdal og Útkinn.
Væriþviekki heppilegra aö fram-
buröur og svörfunargeta minnk-
uöu, sem myndi hljóta aö gerast
viö vatnstöku og/eöa virkjun.
Friöjón segir i grein sinni um
virkjunarmöguleika: „Vatna-
flutningar suöur myndu verka
sem bremsa á þaö mál”, og: „ef
vel gengur má eins vel búast viö
aö eftir þvi yröi óskaö, það má
a.m.k. búast viö að þetta myndi
tefja fyrir virkjun”. Þetta sýnir
aö Friöjón er áhugamaöur um
virkjun Skjálfandafljóts. Ég tel
enga ástæöu til að ætla að sveita-
stjórnir viö Skjálfandafljót geti
ekki samið um þessa vatnaflutn-
inga meö þeim fyrirvörum er
duga mundu og aö við gætum þar
meö treyst Landsvirkjun til aö
vinna verkið þannig aö hættulaust
væri. Fráleitt er aö fmynda sér að
óvenju mikill jökullitur fljótsins i
sumar sem leiðhafi stafaö af um-
svifum þeirra manna i
Vonarskarði. Ennfremur finnst
mérmeö öllu ástæöulaust aðgera
þvi skóna að Landsvirkjun myndi
ekki skila vatninu samkvæmt
samningi, þó vel gengi að nýta
vatnið i Þórisvatni.
Þessir vatnaflutningar sem hér
eru til umræöu, gætu orðiö okkur
sú rannsókn,er við þurfum að fá
til að þekkja afleiöingar
virkjunar. Virkjun er fram-
búöar framkvæmd er viö yröum
vitanlega að búa viö, en vatns-
flutningar í Vonarskarði bráöa-
birgða ráöstöfun i tiu til fimmtán
ár. Ég er fyllilega sammála Friö-
jóni á Sandi að ég vil hafa ein-
hvern jökullit á fljótinu, af ýms-
um ástæöum, sem ég á svolitið
erfitt með aö rökstyöja, en ég lit
svo á að þar dugi Jökulfalliö okk-
ar sem kemur ekki úr Vonar-
skaröi. Ég vil benda Friöjóni á,
aö hér er um aö ræöa smáræöi af
Fánalitir í
Listmunahúsinu
LISTMUNAHÚSIÐ
ART GALLERY
Lækjargötu 2
TRYGGVI ÓLAFSSON,
málverkasýning.
45 myndir acryl á
striga og.fl.
1. mai
Opiö virka daga
10.00-18.00
Sunnudaga 14.00-18.00
Lokaö á mánudögum.
Tryggvi Ólafsson
Tryggvi Oiafsson hefur nokk-
uö annan hátt á skipan mála en
aörir eöa ílestir islenskir málar-
ar. Hann er búsettur i Kaup-
mannahöln, en er þó meö
einhverjum sérstökum hætti
islenskur málari, þvi svo sterk
eru tengsl hans viö islenska
myndlist.
Að visu er það ekkert sérstakt,
aö vera Islendingur áfram, þótt
maður eigi heima i Kaupmanna-
höfn. Jón Sigurðsson bjó nú þar,
svo einhver dæmi séu nel'nd. Á
hinn bóginn fer það oft svo, að
þegar menn dveljast áratugum
saman fjarri ættlandi sinu, þá
dofnar á stundum yfir þjóðerninu
þegar til lengdar lætur. Enda ekki
óeðlilegt i sjálfu sér. Og það
læknar menn ekki með þvi aö fá
sendan hákarl á þorranum og
súrsaöa hrútspunga, en sá matur
er oft það eina sem bindur suma
Islendinga erlendis við landið.
■ Tryggvi Ólafsson.
Tryggvi Ólafsson er annars
ættaöur fra Neskaupstað, eins og
Gerður heitin Helgadóttir, en hún
vann einnig að sinni list aö mestu
leyti erlendis, sem kunnugt er.
Ekki skal þó fullyrt aö Tryggvi
hafi tekið þennan sveitunga sinn
sér til fyrirmyndar.
Tryggvi ólafsson ( 1940)
stundaði nám i Myndlista- og
handiðaskólanum árin 1960-1961,
en fékk þá inngöngu i Listahá-
skólann i Kaupmannahöfn, en þar
var hann við nám i sex ár. En
einmitt á þeim tima, eða undir
lokin öllu heldur, fór hinn aka-
demiski is að láta undan og
bráðna fyrir nýjum straumum og
nýjum þunga. Abstraktmálverkið
og abstraktlistin hafði þá fengið
sina viðurkenningu og i hönd fór
timi nýrra tilrauna. Það var ef til
vill þess vegna, sem Tryggvi
Ólafsson gekk á sinum tima til liðs
við SÚM-arana, og varð einn af
þeim, en þeir blésu nýju lifi i
myndlist á Islandi með uppákom-
um og tilraunum, er stóðu yfir i
um það bil áratug, eða frá 1969-
l'ÚÐ. Þeir héldu einkennilegar
sýningar og samsýningar og þótt
ekki væru þær allar jafn áhuga-
verðar, þá opnuðu þær dyrnar
fyrir nýjum viðhorfum i myndlist
á Islandi. Strangtrúarmenn i ab-
straktinu, sem gefið höfðu þjóð-
inni ný augu, tveim áratugum
fyrr, urðu nú að láta af bókstafs-
trú sinni, og myndlistin varð allt i
einu frjáls.
Sýningin
Tryggvi Ólafsson var þvi i hópi
þeirra málara hér á landi, er
einna fyrstir fengu að mála eftir-
litslaust, ef svo má orða það.
Hann gjörði nýja tækni að sinni,
sem sé að leita fanga i nýjum
stöðum, og hann beitti nýjum
tækniaðferðum, er þá voru að
ryðja sér til rúms.
1 fyrstu voru myndirnar mjög
pólitiskar, en þá töldu listamenn
meö skoðanir rétt að láta þær
bitna á myndum sinum. Fljótlega
hjaðnaði þó pólitiska listin, þvi
mönnum varð vanmáttur einnar
myndar i skoðanamyndun fljót-
lega ljós. Aróður verður aö fjöl-
falda, og prentað mál er hent-
ugra, einkum i risaupplagi og
með góðri dreifingu, en málverk.
Vélbyssum og aftökum fækkaði