Tíminn - 11.05.1982, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 11. mai 1982
7
erlent yfirlit

■ Kare Willoch á landsfundinum
Willoch efnir
ekki loforðin
íhaldsflokkurinn tapar fylgi
■ AERFIÐUM timumgetur það
verið vænlegra til fylgis að vera i
stjórnarandstööu en stjórn. Þetta
fer þó að sjálfsögðu nokkuð eftir
þvi hvemig haldið er á málum.
Hin nýja rikisstjórn ihalds-
manna í Noregi, er þegar orðin
þeirri reynslu rikari, að það er
auðveldara að lofa en efna. Boð-
skapur Hægri flokksins um að
aukin markaðsstefna myndi
leysa allan vanda, hlaut góðar
undirtektir undanfarin misseri.
Skoðanakannanir sýndu, að fylgi
flokksins fór sívaxandi. Þetta
reyndist lika rétt i' þingkosn-
ingum siðastliðið haust, þegar
flokkurinn vann mikinn sigur.
1 samræmi við þau úrslit
myndaðihann hreina flokksstjórn
eftir kosningarnar, þvi að mið-
flokkarnir tveir, Kristilegi
flokkurinn og Miöflokkurinn,
kusu heldur að vera utanstjórnar
en að vera i stjórn með Hægri
flokknum.
Báðir þessir flokkar töpuðu I
þingkosningunum. Þeir höföu
hins vegar heitið þvi fyrir kosn-
ingarnar að standa að stjórnar-
samstarfi meö Hægri flokknum,
ef Verkamannaflokkurinn missti
meirihlutann, ásamt Sósialiska
vinstri flokknum. Þessa yfirlýs-
ingu gáfu þeir til þess, að Verka-
mannaflokkurinngæti ekki haldiö
þvi fram, að ósigur hans myndi
leiða til glundroða og stjómleysis.
Það er nú liöið meira en hálft ár
slðan stjórn hægri manna undir
forystu Káre Willoch kom til
valda i Noregi. Það er að visu
ekki langur reynslutimi en samt
nógur til þess, að vonbrigði eru
komin i ljós. Skoðanakannanir
sýna, að flokkurinn er að tapa
fylgi-
Hægri flokkurinn fékk I þing-
kosningunum i haust 31,8%
greiddra atkvæða. Samkvæmt
skoðanakönnun Gallups, sem var
birt 30. april siðastliðinn, var
fylgi hans komiö niður i 28.2%.
Annar samstarfsflokkur hans,
Kristilegi flokkurinn, var einnig á
undanhaldi. Hann fékk 9,3% i
þingkosningunum i haust, en er
kominn niður i 8.2%.
Hinn samstarfsflokkurinn rétt
hélt velli. Hann fékk 6,6% i þing-
kosningunum, en fékk i skoðana-
könnuninni nú 6,8%.
Gamli Vinstri flokkurinn, sem
ekki styður stjómina, fékk 3.9% i
þingkosningunum, en 4.7% nú.
Framfaraflokkurinn, sem
fylgir svipaðri stefnu og flokkur
Glistups i Danmörku, hafði einnig
unnið nokkuð á. Hann fékk 4.5% i
þingkosningunum, en fékk i
skoðanakönnunninni nú 5.6%.
■ Gro Harlem Brundtland, for
maður Verkamannaflokksins
Þetta þykir benda til, að flokkur-
inn muni ekki verða dægurfluga,
eins og ýmsir hafa gert sér vonir
um.
Helzti sigurvegari samkvæmt
skoöanakönnunninni var Verka-
mannaflokkurinn. Hann fékkk i
þingkosningunum 37.1%, en i
skoðanakönnuninni á dögunum
fékk hann 39.7%.
Sósialiski vinstri flokkurinn
hafði einnig unnið á. Hann fékk
5.% i kosningunum, en 5.2% nú.
Samanlagt fengu þeissir tveir
flokkar 44.9% i skoðanakönnun-
inni, en borgaraflokkarnir þrir,
sem standa að rikisstjórninni
43.2%. Hjóliö virðist þannig vera
að snúast við.
Haldi þessi þróun áfram, geta
það orðið Framfaraflokkurinn
eða Vinstri flokkurinn, sem ráða
úrslitum eftir næstu kosningar i
Noregi, en þær fara ekki fram
fyrr en 1985, og getur margt
breyzt á þeim tíma
HÆGRI flokkurinn hélt lands-
fund skömmu fyrir siðustu
mánaðamót. Þar bar á tals-
verðri óánægju.
Flokkurinn hafði lofað þvi aö
lækka skatta. Litið heíur orðið úr
þvi. Rikisstjórnin ber þvi við, að
tekjur af oliuvinnslunni verði
miklu minni en spáð var og útiloki
það teljandi skattalækkun að
sinni.
Þá hafði flokkurinn lofað að
draga úr ýmsum hömlum til að
auka svigrúm markaðsstefn-
unnar. Jafnframt yrði dregið úr
styrkjum til ýmissa atvinnu-
greipa og stefnt að þvi, að láta at-
vinnufyrirtækin standa á eigin
fótum, án opinberrar fyrir-
greiðslu. Rikisstjórn Verka-
mannaflokksins hefði gengið allt
of langt i styrkjapólitik.
Það hefur hvorki verið efnt enn
að draga úr hömlum eða
styrkjum. Þvert á móti hafa
ýmsar hömlur verið auknar og
hefur það m.a. bitnað á Islend-
ingum, þar sem er niðurskurður á
innflutningi lambakjöts til Nor-
egs.
Stjórnin hefur einnig hikað við
að fella niöur styrkina til atvinnu-
veganna eöa að draga úr þeim
Hún hefur við nánari athugun
gert sér ljóst, að það myndi leiða
til atvinnuleysis og bættrar
aðstöðu erlendra fyrirtækja til að
ná fótfestu á markaðnum i Nor-
egi.
Káre Willoch hefur þvi enn
hikað við að fara út á sömu braut
og Margaret Thatcher og Ronald
Reagan. Samstarfsflokkar hans
munu heldur ekki hrifmir af þvi.
Ýmsir spá þvi, að óhagstæö
niöurstaða i skoöanakönnununum
muni ekki gera hlutverk Willochs
léttara eða aupvelda samstarf
flokkanna þriggja. Odvar Nordli,
fyrrv. forsætisráðherra, hefur
nýlega látiö það álit i ljós, að svo
geti farið, að rikisstjórn hægri
flokksins verði ekki langlif.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
erlendar fréttir
Nokkud midar
í samninga-
umleitunum
■ Framkvæmdastjóri S.þ. de
Cuillar, hélt samningavið-
ræðufundum meb Bretum og
Argentinumönnum áfram um
helgina og hefur hann nú átt
tvo fundi meb hvorri nefnd.
Herma fregnir að talsverður
árangur hafi náðst, en sir An-
thony Persons, formaður
bresku nefndarinnar, segir að
mikilvæg ágreiningsatriði séu
óleyst. Sjálfir haía Argentinu-
menn ekki neitt látið frá sér
heyra um framgang viðræðn-
anna.
Vegna árása Breta á flug-
völlinn við Port Stanley á
sunnudag og i gær, lágu við-
ræður niðri framan af degi i
gær, en de Cuillar kvaðst
reiðubúinn að hefja þær aftur,
þegar nefndirnar hefðu fengið
fyrirmæli frá rikisstjórnum
sinum.
(jM
' ■ ■
Argentinskir hermenn slá upp tjöldum á Falklandseyjum
Reagan vill
fækka kjarna-
eldflaugum
■ Ronald Reagan hefur lýst
ylir áhuga á að hefja viöræður
um fækkun kjarnorkueld-
flauga Bandarikjanna og
Sovétrikjanna um þriðjung og
kveðstvilja taka uppviðræður
i þessu skyni i endaðan júni.
Þá hefur hann lýst sig fúsan að
hitta Bresjnef til þess að ræða
um bætta sambúð stórveld-
anna tveggja. Forsetinn sagði
þó að skilyrði fyrir þessum
viðræðum hlyti að vera að
Sovétmenn kalli heim herlið
frá Afghanistan og að herlög-
um verði aílétt i Póllandi, auk
þess sem Sovétrikin hætti af-
skiptum af máleínum rikja i
Suður og Mið Ameriku og i
Asiu. Er taliö aö tillögur
Reagans um að draga úr vig-
búnaði séu tilkomnar vegna
krafa friðarhreyfinga um að
Vesturveldin komi til móts við
afvopnunarhugmyndir Sovét-
manna.
Tass-fréttastofan sagði frá
þessum hugmyndum Reagans
i gær, en ekki varð ráöið af
þeim hverjar undirtektir
Sovétmanna yrðu.
Bretar láta
m Breski flotinn gerði mikla
SKotárás á stöðvar Argentinu-
hers á Falklandseyjum á
sunnudag og i gær, en þær eru
einkum i grennd við höíuðborg
eyjanna, Port Stanley. Þá
munu þeir hafa flutt ílota sinn
nær landi en áður.
Harðar gagnrýnisraddir
hafa komið fram vegna
árásarinnar frá Buenos Aires,
þar sem samningaviðræður
standa nú yfir á vegum S.þ. og
hafði allt verið með kyrrum
kjörum i fimm daga, þegar
Bretar gerðu árás sina. Munu
Bretar óttast aö Argentinu-
, menn vilji þæfa sáttavið-
ræðurnar i þvi skyni aö vinna
tima, en búast má viöað veður
taki að versna fyrr en varir á
svæðinu við Falklandseyjar.
Auk skotárásarinnar á
stöðvar Argentinuhers skutu
Bretar niður liðsflutninga-
þyrlu Argentinumanna yfir
Port Stanley og var hún með
16 menn innanborðs. Þá tóku
þeir herskildi togara innan 200
milna bannsvæðisins við
eyjarnar og mun einn maður
hafa fallið og þrettán særst er
bresk herskip stöðvuðu hann
með skothrið.
Stórorrusta írana og
íraka
■ Geysiharðir bardagar geis-
uðu i gær á milli írana og
íraka i gær við hafnarborgina
Corramjar. Mun mannfall
hafa orðið mikið i liði beggja.
tranir segjast hafa náð yfir-
höndinni og hafa umkringt
borgina gjörsamlega, en Iran-
ir kveðast hafa hrundið árás
þeirra og rekiö þá af höndum
sér.
Sheffield sokkinn
■ Breski tundurspillirinn
Sheffield,sem Argentinumenn
gereyðilögðu sl. þriðjudag,
sökk á S-Atlantshafi i gær,
þegar verið var að draga hann
heim til Bretlands. Með Shef-
field fórust 20 manns, er hann
var skotinn niður af argen-
tinskri eldflaug. Hann var eitt
fullkomnasta herskip Breta,
smiðaður árið 1971.