Tíminn - 03.06.1982, Blaðsíða 7
FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 1982
7
erlent yfírlit
)Port San
.CarlosX
BERKELEYSUNDET
San ,
Carlos
ÖSTFALKLAND
iBluff Cove
AteÁ-'4'*
Fhzrov!
CHOISEUISUNDET
ÖSTFALKLAND
VASTFALKLAND
■ Bretar sækja að Stanley úr tveimur áttum og eiga aðeins 16 km ófarna
Thatcher og Pym
ordin ósammála
Sigurinn verður Bretum dýr
■ Francis Pym.
■ ALLAR líkur benda til þess, að
Bretum takist að brjóta mótspyrnu
Argentinumanna á Falklandseyjum
á bak aftur innan fárra daga, enda
væri annað hernaðarlegt áfall fyrir
þá. Slikir eru yfirburðir þeirra.
Bretar mega nú heita ráða yfir
öllum eyjunum, nema svæðinu í
kringum höfuðstaðinn, Stanley, þar
sem um sjö þúsund argentinskir
hermenn hafa búizt fyrir til varnar.
Álika fjölmennt eða fjölmennara
brezkt herlið sækir að Stanley úr
tveimur áttum. Brezka liðið er
miklu betur vopnum búið og fær
stöðugt aukin vopn og vistir. Liði
Argentinumanna berast hins vegar
hvorki vopn né vistir, a.m.k. ekki
svo teljandi sé, þar sem hafnbann
Breta er algert og raunar gildir
svipað um loftflutninga.
Það verður eingöngu hraustri
vörn Argentínumanna að þakka, ef
vopnaviðskiptin á Falklandseyjum
dragast verulega úr þessu. Fréttum
ber yfirleitt saman um, að Argen-
tinumenn hafi varizt vel þrátt fyrir
að við ofurefli hafi verið að etja, þar
sem Bretar hafa verið miklu betur
vopnum búnir á flestan hátt.
Bersýnilegt er orðið, að sigurinn
verður Bretum dýr. f>eir hafa misst
fjögur meiriháttar herskip og stórt
flutningaskip. Þeir hafa einnig orðið
fyrir verulegu flugvélatjóni.
Auk þessa hafa orðið meiri eða
minni skemmdir á allmörgum brezk-
um herskipum, en Bretar hafa
forðast að skýra frá því opinberlega.
Á fundi þingmanna frá Nató-
ríkjunum, sem nýlega var haldinn á
Madeira, upplýsti brezki íhaldsþing-
maðurinn Robert Banks, að flest
brezku herskipin, sem hefðu verið
við Falklandseyjar, myndu þarfnast
viðgerðar. sem gætu tekið nokkurn
tíma. Þetta myndi óhjákvæmilega
veikja nokkuð varnir Nato á sjó
meðan viðgerðirnar færu fram.
Richard Halloran, sem er einn af
helztu fréttamönnum New York
Times i Washington, segir nokkurn
ugg ríkjandi i varnarmálaráðuneyt-
inu þar vegna þess, að Bretar munu
þurfa að hafa áfram talsverðan flota
við Falklandseyjar.
Bretar muni þvi leggja minna af
mörkum vegna varna Nato og muni
það sennilega lenda á Bandarikja-
mönnum að hlaupa í skarðið.
NÚ ÞEGAR sigur Breta nálgast
á Falklandseyjum eykst orðrómur
um vaxandi ósamkomulag milli
Thatchers forsætisráðherra og Pym
utanrikisráðherra.
Pym hefur jafnan verið talsmaður
þeirra sjónarmiða, að reynt yrði að
semja við Argentínu eða Suður-
Amerikurikin um framtíð Falk-
landseyja, en meðan viðræðurnar
færu fram, væru eyjarnar undir
einhvers konar alþjóðlegri stjórn.
Pym er sagður fylgjandi því, að
sigrinum á Falklandseyjum verði
fylgt eftir með slikum viðræðum.
Hann er jafnvel sagður hallast að
því, að Bretar bjóði upp á viðræður
og vopnahlé áður en þeir hefja
lokaárásina á Stanley.
Thatcher virtist um skeið fylgj-
andi þeirri stefnu að reynt yrði að
semja við Argentinu um framtíð
Falklandseyja. Orðrómurinn segir
nú, að eftir þvi sem sigurinn nálgist
gerist hún stöðugt fjarlægari þessari
stefnu. Hún telji nú ekki annað
koma til greina en að Bretar taki
aftur i sínar hendur yfirráð Falk-
landseyja og búist þar fyrir til
frambúðar. Komið verði þar upp
auknum atvinnurekstri og föstum
samgöngum milli Bretlands og eyj-
anna.
Þessi stefna er talin njóta eindreg-
ins stuðnings hægri manna i íhalds-
flokknum. Þeir télja til lítils barizt
og of miklu fórnað, ef strax að
loknum sigri eigi að setja Falklands-
eyjar undir alþjóðlega stjórn, sem
síðan muni afhenda Argentinu yfir-
ráðin.
Sagt er, að innan rikisstjórnarinn-
ar fylgi allir ráðherrarnir stefnu
Thatchers, nema William Whitelaw
innanrikisráðherra. Hann er sam-
mála Pym. Hörðustu stuðnings-
menn Thatchers eru sagðir John
Nott varnarmálaráðherra og Cecil
Parkinson, talsmaður ríkisstjórnar-
innar i neðri málstofunni.
Meðal almennings virðist stefna
Thatchers njóta fylgis, a.m.k. eins
og er,og því getareynzt henni gott
kosningamál.
MEÐAL stjórnarandstæðinga er
hins vegar orðið á þvi, að þeir telja
óráðlegt að láta Thatchcr ráða
ferðinni endalaust, en hingað til
hafa þeir nokkurn veginn fylgt
stjórninni, nema þegar Tony Benn
cr undanskilinn.
Þannig lét Roy Hattersley, sem er
áhrifamaður i skuggaráðuneyti
Verkamannaflokksins, svo ummælt
i ræðu, sem hann flutti á hvítasunnu-
dag, að það væri óráðlegt af Bretum
að reyna að halda Falklandseyjum
til lengdar og eiga i hálfgerðri eða
algerri styrjöld við Argentinu og
raunar Suður-Ameríkuríkin öll.
Hattersley lagði einnig áherzlu á,
að Argentínumönnum væri gefinn
kostur á vopnahléi og viðræðum
áður en lokaorustan um Stanley
hæfist.
Vist er það, að Bandarikjamenn
eru litið hrifnir af þeirri tilhugsun,
að Bretar haldi Falklandseyjum
áfram í andstöðu við þjóðir Suður-
Ameriku. Það myndi reynast
Bandaríkjunum óhagstætt og spilla
mjög sambúð þeirra við rómönsku
Amcrí'ku.
Sama gildir cinnig um bandamenn
Breta i Vestur-Evrópu. Nýlega
sendi t.d. vestur-þýzka stjórnin að-
stoðarutanrikisráðherra til höfuð-
borga Suður-Ameríku til að afssika
það við ríkisstjórnir þar að Vestur-
Þjóðverjar tækju þátt í refsiaðgerð-
um gegn Argentinu. Raunar eru
þessar aðgerðir aðeins á pappirnum,
þvi önnur Suður-Ameríkuriki muni
eftir sérstökum leiðum tryggja
Argentinu svipuð viðskipti við riki
Efnahagsbandalagsins og áður.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
erlendar fréttir
Árangurslausar
sáttatilraunir S.Þ.
■ D« Cuelliar framkvæmda-
stjóri S.Þ. sat sáttaumleitanafund
með fulltrúum Breta og Argen-
tinumanna í New York i gær, en
nú virðist sem siðustu forvöð séu
á að forða blóðbaði á Falklands-
eyjum. Cuelliar hefur unnið að
sáttaumleitununum myrkranna á
milli, þvi vegna yfirburða Breta
á eyjunum er svo að sjá sem
ekkert annað en blóðbað sé
yfirvofandi. Felst vandi sátta-
manna i þvi að fá Argentinu-
menn til þess að draga úr niður-
lægingu ósigursins. Segir New
York Times að framkvæmda-
stjórinn hafi farið þess á leit við
Breta að þeir hægðu á sókn sinni
i þeim tilgangi að Argentinu-
menn gætu haft sig i burtu með
lið sitt og vopn og einhvern snefil
af heiðri.
■ Frá bardögunum um Gouse Green. Breskir þyrluflugmenn Ilylja
særða uni borð i þyrlu, sem flytur þá til flugvélamóðurskipanna og
spitalaskipsins Uganda.
■ Argentinskir hermenn bíða Bretanna i neðanjarðarbyrgi i Port
Stanley.
Lokasókn Breta í nánd?
■ Forsætisráðherra Breta
Margaret Thatcher lét þau orð
falla í gærdag að ekki yrði unnt
að afstýra lokaátökum um Port
Stanley, nema Argentinumenn
yrðu þaðan á brott innan hálfs
mánaðar. Annarsterkurorðróm-
ur er uppi þess efnis að ckki sé
nema tveggja til þriggja daga bið
eftir þvi að sókn Breta að
borginni hcfjist.
Bretar kveðast hafa varpað
sprengjum að stöðvum Argen-
tínumanna við Port Stanley i gær,
um 8 km frá borginni. Þá scgjast
Argentínumenn hafa gert loft-
árásir á stöðvar Breta um 24
kilómetra frá borginni. Munu
Bretar, að sögn Argentinu-
manna, sækja hægt fram í átt að
borginni og vera komnir að
jarðsprengjubeltum sem þar eru.
Yfirfoiingi argentinska liðsins
eggjaði menn sina lögeggjan i
gær. Sagði hann lokaátökin yfir-
vofandi og hvatti þá til að ráða
niðurlögum óvinanna.
56% stydja Thatcher
■ Lýðhylli Thatcher er nú meiri
i Bretlandi en nokkru sinni frá
þvi er hún kom til valda fyrir
þrcmur árum. Samkvæmt skoð-
anakönnun sem birt var i London
i gær er hún studd af 56%
landsmanna og 49% segjast vera
ánægðir með störf ríkisstjórnar-
innar. Þess má geta að i vetur,
áður en Falklandseyjadeilan
hófst, varfylgi ríkisstjórnarThat-
chers minna en dæmi voru um frá
stríðslokum i Brctlandi hjá einni
rikisstjórn. Talið er að Falklands-
eyjadeilan muni tryggja íhalds-
mönnum sigur i aukakosningum
í úthverfi Lundúna í dag.
Reagan í Evrópuheimsókn
■ Reagan Bandaríkjaforseti
lagði af stað i 10 daga heimsókn
til Evrópu i gær. Er það fyrsta
heimsókn hans þangað frá því er
hann hóf störf. Mun hann sitja
tvo fundi með stjórnmálaleiðtog-
um, annan i Frakklandi, þar sem
fjallað verður um efnahagsmál og
hinn i Bonn, þar sem fjallað
verður um málefni NATO. Enn
fremur mun hann heimsækja
Róm og eiga viðræður við páfa.
Sagði Reagan við brottför sína i
gær að hann mundi leggja áherslu
á aukinn samhug lýðræðisrikja i
för sinni.