Tíminn - 04.06.1982, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1982
ítitwm
7
■ Verður Olaf Palme af stjórnarforustunni?
Fá umhverfismenn
úrslitavaldið?
Spennandi kosningabarátta hjá Svíum
■UM MIÐJAN september fara
fram þingkosningar i Sviþjóð.
Skoðanakannanir hafa bent til þess
um allla'ngt skeið, að sósial-
demókratar fá hreinan meirihluta á
þingi eða meirihluta með kommún-
istum, sem veittu ríkisstjóm þeirra
óumbeðið hlutleysi áður en borgara-
legu flokkamir svonefndu komust til
valda fyrir sex ámm.
Síðasta skoðanakönnunin, sem
birt hefur verið i Svíþjóð, bendir
hins vegar til þess, að Olof Palme sé
ekki eins sigurviss og hingað til hefur
verið talið. Þessi könnun var birt í
Dagens Nyheter á hvitasunnudag og
var framkvæmd fyrir blaðið af
sérstakri stofnun, sem annast skoð-
anakannanir.
Könnunin fór fram á timabilinu
19. apríl til 12. maí og náði til 900
kjósenda. Niðurstaða hennar varð
sú, að sósialdemókratar myndu að
likindum fá 45.5% greiddra at-
kvæða, ef kosið hefði verið þá, en
hefðu samkvæmt könnun í febrúar
að líkindum fengið 48%, ef kosið
hefði verið þá.
Kommúnistar hefðu að likindum
ekki fengið nema 3% greiddra
atkvæða, ef kosið hefði verið i maí,
og þvi engan þingmann kjörinn, en
lágmarkið er að flokkur fái 4%
greiddra atkvæða. í febrúar hefðu
kommúnistar að likindum fengið
4.5% greiddra atkvæða ef kosið
hefði verið þá.
Fylgi sósíalísku flokkanna hefur
samkvæmt þessu minnkað saman-
lagt um 4% af heildaratkvæðamagn-
inu siðan í febrúar. Haldi slík þróun
áfram í einhverjum mæli, er með
öllu óvist hvort Palme endurheimt-
ir stjórnarforustuna.
HINIR svonefndu borgaralegu
flokkar hafa heldur bætt stöðu sína,
en of litið til þess að þeir fái fleiri
þingmenn en sósíaldemókratar. Sam
kvæmt niðurstöðum áðurnefndrar
könnunar hefðu þ'eir að likindum
fengið samanlagt 42% greiddra at-
kvæða, eða íhaldsflokkurinn
23,5%, Miðflokkurinn 12% og
Frjálslyndi flokkurinn 6.5%.
Þetta myndi þó ekki hafa tryggt
sigur sósíaldemókrata, því að sam-
kvæmt könnuninni var nýr flokkur
kominn til sögu, sem hefði fengið
úrslitavaldið á þinginu. Þetta var
flokkur umhverfisvemdarmanna,
■ Lars Werner formaður flokks
sænskra kommúnista, en samkvæmt
siðustu skoðanakönnun fá þeir eng-
an þingmann kosinn.
Miljöpartiet, en það hefði að lík-
indum fengið hvorki meira né minna
en 7%, ef kosið hefði verið i maí.
Samkvæmt þessu var það orðið
stærra en bæði Frjálslyndi flokkur-
inn og Kommúnistaflokkurinn.
Kristilegi flokkurinn hefði fengið
,1.5% og aðrir smáflokkar 1%.
Hér eru ekki taldir með þeir, sem
ekki svöruðu spumingunni, en þeir
vom ekki nema 3.5% þeirra, sem
spurðir vom. Könnunin fór þannig
fram, að farið var heim til þeirra,
sem höfðu verið valdir eftir sérstök-
um reglum til að svara spurningunni.
Spumingin var á þessa leið:
Hvaða flokkur fellur þér bezt? Það
þótti of persónulegt að spyrja menn
beint, hvaða flokk þeir myndu
helzt kjósa, en af svarinu má í
flestum tilfellum draga þá ályktun
hvemig viðkomandi myndi greiða
atkvæði i kosningum.
Haldi Miljöflokkurinn eða Um-
hverfisflokkurinn svipuðu fylgi i
næstu könnun, mun það mjög auka
spennuna i kosningabaráttúnni.
Keppinautar hans telja það geta
orðið honum að falli, þegar til
kosninga dregur, að hann mun ekki
lýsa yfir þvi fyrir kosningamar,
hvort hann muni heldur styðja
stjórn sósíaldemókrata eða borgara-
legu flokkanna, ef hann fær úrslita-
valdið í þinginu.
Flokkurinn segist ekki ákveða
það fyrir kosningar, heldur ráðist
það af viðræðum eða samningum við
flokkana eftir kosningar. Hann muni
láta málefni ráða endanlegri afstöðu
sinni, og þá framar öðru umhverfis-
málin.
Þá lýsir hann yfir því, að hann telji
sig hvorki til hægri eða vinstri, því
að ekki sé hægt að draga umhverfis-
málin 1 slika dilka.
FLOKKUR umhverfismanna var
stofnaður á síðastliðnu ári og hefur
enn aðeins bráðabirgðastjórn. For-
maður hefur ekki verið kjörinn.
Þeir, sem eiga sæti i bráðabirgða-
stjórninni, skiptast á um að kalla
saman fundi.
Þá er starfandi sérstakt fulltrúa-
ráð í flokknum og mun það halda
fund 2.-4. júlí í Falun. Þar verður
endanlega gengið frá stefnuskrá
flokksins eða ákveðin þau málefni,
sem hann mun leggja mesta áherzlu
á i kosningabaráttunni.
Flokkurinn virðist einkum sækja
fylgi sitt til tveggja hópa. í öðmm
hópnum eru óánægðir kjósendur.
I fyrri hópnum er að finna ýmsa, sem
hafa áður fylgt Miðflokknum eða
Frjálslynda flokknum. Óánægðir
kjósendur, sem hallast að honum,
hefðu sennilega fylgt sósialdemó-
krötum að öðrum kosti.
Þannig hefur hann dregið fylgi frá
báðum aðalfylkingunum. Hiðaukna
fylgi hans gæti stuðlað að því að ekki
myndaðist tveggja flokka kerfi i
Svíþjóð, eins og margir vom farnir
að spá, sökum vaxandi fylgis sósial-
demókrata og hægri flokksins um
skeið, en fylgisaukning sósialdemó-
krata virðist nú stöðvuð og hægri
flokkurinn hefur staðið í stað það
sem af er þessu ári.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
erlendar fréttir
Mitterrand
ræðast við
■ Reagan forseti Bandarikj-
anna ræddi í gær við Mitterrand
Frakklandsforseta og bar Falk-
landseyjadeiluna þar á góma. Á
fundi sem Haig utanríkisráð-
herra boðaði til, upplýsti hann að
leiðtogarnir hefðu skorað á báða
deiluaðila að leiða deiluna til
friðsamlegra lykta sem fyrst og
hafa sáttatillögur Sameinuðu
þjóðanna að leiðarljósi, en i
þeim er gert ráð fyrir brott-
flutningi alls argentinsks herliðs
frá Falklandseyjum.
Margaret Thatcher hugðist
halda til Parísar í dag í því skyni
að eiga viðræður við Reagan
forseta og skýra sjónarmið Breta
í deilunni um Falklandseyjar. Þá
mun hún sitja fund leiðtoga
helstu iðnríkja í Evrópu og
Japana um efnahagsmál.
Argentínu-
menn
ákveðnir
að berjast
■ Argentínumenn virðast stað-
ráðnir i að verjast í Port Stanley
til hinsta blóðdropa og sagði
yfirmaður flughers Argentínu í
gær að orustan um Port Stanley
myndi ráða úrslitum i striðinu.
Kvaðst hann vongóður um hag-
stæð endalok þeirrar baráttu.
■ Argentinumenn bíða nú eftir
atlögu Breta að Port Stanley.
Flugmiðum dreift
yfir Port Stanley
■ Breskar flugvélar vörpuðu í
gær dreifimiðum yfir stöðvar
Argentinuhers í Port Stanley,
þar sem hermennirnir voru hvatt-
ir til uppgjafar og þeim heitið
matvælum og læknishjálp verði
þeir við þessum tilmælum. Þá er
i dreifimiðunum bent á yfirburða-
stöðu Breta á eyjunum og menn
hvattir til að stofna ekki til
ónauðsynlegs blóðbaðs.
Dómar kvednir
upp yf ir upp-
reisnarmönnum
■ Dómur var kveðinn upp i gær
yfir þeim mönnum sem stóðu að
stjórnarbyltingartilrauninni á
Spáni i fyrra. Hljóðuðu þyngstu
dómarnir upp á 30 ára fangelsi.
Voru það þeir Antonio Molina
lögregluforingi sem tók spænska
þingið herskildi og Del Bosch,
herstjóri í Valencia, sem hafði
herlið til reiðu vegna valdaráns-
ins, sem hlutu þessa þyngstu
dóma. Alfonso Ármana, hers-
höfðingi, sem talinn var hafa
lagt á öll helstu ráðin, hlaut
aðeins sex ára fangelsi. 29 aðrir
herforingjar og einn almennur
borgari hlutu eins til sex ára
fangelsi.
Forsætisráðherra Spánar Calv-
os Otello, hefur gagnrýnt hve
væga dóma flestir sakborning-
anna hlutu, en herforingjar, sem
stjórnuðu herliði innan þinghúss-
ins i 17 stundir samfleytt voru
margir sýknaðir.
ETCEVIT
LAUS ÚR
HALDI
■ Buletn Etcevit, fyrrum for-
sætisráðherra Tyrkja, var í gær
leystur úr varðhaldi, þar sem
hann hefur setið i sjö vikur. Var
þetta að kröfu forseta dómstóls i
Ankara. Etcevit hefur verið fyrir-
boðið að skipta sér af stjórnmál-
um eftir að hann er frjáls. Hann
var borinn ýmsum þungum sök-
um af herforingjastjórninni, eftir
að hann var settur af, en hefur
staðfastlega neitað þeim öllum...