Tíminn - 05.06.1982, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1982
utaefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna 8. Jóhannsdóttir. Afgreióslustjóri: Sigurður Brynjólfs-
son. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson. Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarf ulltrúi:
Oddur V. úlafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsjónarmaöur Helgar-Tim-
ans: lllugi Jökulsson. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir. Atli Magnússon, Bjarghild-
ur Stefánsdóttir. Egill Helgason. Friórik Indriðason. Heiður Helgadóttir, Jónas
Guómundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin Leifsdóttír, Ragnar Orn Pétursson
(iþróttir), Sigurjón Valdimarsson, Skafti Jónsson. utlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. LjOsmyndir: Guðjón Einarsson, Guöjón Róbert Agústsson, Elin
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson.
Kristin ÞorbjarnardOttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn. skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300. Aug-
lýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu 7.00, en 9.00 um
helgar. Askriftargjald á mánuði: kr. 110.00. — Prentun: Blaðaprent hf.
á vettvangi dagsins -
Verðmætaflutningur sparifjár frá eigendum
til skuldara:
Nam 7,5 milljörðum
á áttunda
áratugnum
eftir Stefán Jónsson, fyrrverandi prentsmiðjustjóra
Til þess eru
vítin að
varast þau
■ Áföll þau, sem þjóðarbúið hefur orðið fyrir að
undanförnu, minna að ýmsu leyti á það ástand, sem
skapaðist á síðasta kjörtímabili viðreisnarstjórnar-
innar, eða eftir að síldveiðarnar brugðust. Hrun
síldveiðanna leiddi til þess, að óhjákvæmilegt var
að grípa til allróttækra efnahagsráðstafana.
Því miður reyndust þessar ráðstafanir misheppn-
aðar. Þær leiddu til stórfelldari verkfalla á árun-
um 1968 og 1969 en hér hafa orðið fyrr eða síðar.
Samkvæmt alþjóðlegum skýrslum settu íslendingar'
heimsmet í verkföllum á þessum árum, þegar miðað
er við íbúafjölda og tapaða vinnudaga vegna
verkfalla.
ísland eignaðist líka annað heimsmet á þessum
árum. Það var heimsmet í atvinnuleysi, þegar
miðað er við tapaða vinnudaga af öðrum ástæðum
en verkföllum. Atvinnuleysi var þá almennt lítið í
heiminum. ísland var því undantekning öfugt við
það, sem nú er, þegar ísland er eitt fárra landa,
þar sem ekki er atvinnuleysi.
Á árunum 1968 og 1969 varð stórfelld
kjararýrnun hjá láglaunafólki. Verðbólga var
þrisvar til fjórum sinnum meiri en í nágrannalönd-
unum.
Efnahagsstefna viðreisnarstjórnarinnar verður
að vera núverandi ríkisstjórn víti til varnaðar, þegar
hún fjallar nú um nauðsynlegar ráðstafanir vegna
svipaðs vanda og fengist var við, þegar síldveiðin
brást á áðurnefndum tíma.
Ríkisstjórnin verður að miða aðgerðir sínar við
að ekki skapist atvinnuleysi eins og á árunum 1968
og 1969. Hún verður að leitast við að draga úr
kjaraskerðingu hjá láglaunafólki og falla þar
ekki í sömu gröf og viðreisnarstjórnin.
Innan þessa ramma verður að gera margháttaðar
samræmdar ráðstafanir, sem hljóta að hafa ýmis
óþægindi í för með sér. Það er óhjákvæmilegt.
Gelrsblöðin
Morgunblaðið og Dagblaðið og Vísir halda áfram
að þjóna Geirsarminum í Sjálfstæðisflokknum eins
og í kosningabaráttunni. Birt eru löng viðtöl við
Geir Hallgrímssön um að ríkisstjórn Gunnars
Thoroddsen eigi að fara frá.
Gunnar Thoroddsen má ekki undir neinum
kringumstæðum sýna, hvort hann og ríkisstjórnin
geta ráðið við þann aukna vanda, sem leiðir af
aflabresti og verðfalli.
Svo þykjast þessi blöð ekki neinum háð. Alger
þjónusta þeirra við Geirsarminn sýnir allt annað.
Afli þeirra er nú beitt leynt og ljóst gegn Gunnari
Thoroddsen.
■ í fyrsta hefti Fjármálatiðinda á
þessu ári er itarleg greinargerð um
þennan fjármagnsflutning á 10 ára
timabili, eða frá 1/1 1971 til 31/12
1980. Til að gera mönnum auðveld-
ara að átta sig á hve hér er um stóra
fjárhæð að ræða má benda á, að
allur útflutningur frá landinu 1979
og 1980 nam samtals 7,3 milljörðum
króna. Nefndur tilflutningur eða
upptökuskattur af sparifjáreign
landsmanna nam því hærri fjárhæð
á nefndu 10 ára tímabili en allur
útflutningur frá landinu tvö siðustu
árin i nefndum áratug. Skýrslan um
þetta er gerð i gömlum krónum og
niðurstaðan hennar því rúmir 750
milljarðar króna, en hér er niður-
stöðutölum breytt í ný-krónur.
I.
Sú skýrsla sem hér um ræðir er
unnin af ungum viðskiptafræðingi,
Guðmundi Arnaldssyni. Höfundur
tekur fram, að greinargerðin sé
unnin úr gögnum er liggi fyrir í
bankakerfinu, aðallega þó i Seðla-
bankanum. Hann nafngreinir fimm
háttsetta menn i Seðlabankanum
sem verið hafi sér til aðstoðar og
ráðuneytis um gerð skýrslunnar, en
skýrslan sé hin fyrsta sem gerð hafi
verið um þetta efni og gefur í skyn,
að skýrslan geti orðið til leiðbeining-
ar í sambandi við viðureignina við
verðbólguvanda, þar með taldir
neikvæðir vextir og sparifjárrýrnun.
Þær upplýsingar höfundar, að skýrsl-
an sé unnun af sér i Seðlabandanum
og með aðstoð sérfræðinga hans
styður það, að niðurstöður hennar
sér marktækar. Það styður og hið
sama, að skýrslan og ítarleg greinar-
gerð með henni skuli birt í
Fjármálatiðindum Seðlabankans.
Kunnugt er að við íslendingar
höfum ekki aðeins í einn áratug,
heldur tvo áratugi, búið við það
fjármálaform, að lánastofnanir hafa
tekið við sparifé til varðveislu en
ekki skilað nema hluta þess til baka.
Þær hafa hinsvegar ráðstafað hinum
rænda hluta til skuldara, og jafnvel
notað eitthvað af þeim hluta sjálfar.
Ef allt umrætt tímabil neikvæðra
vaxta væri gert upp á sama hátt og
hér er gert, eða timabilið frá 1960
■ Á samningafundi. „Enginn á kjaramálasviðinu virðist í alvöru treysta sér til að gera opinbera kröfu um
aukinn launajöfnuð“ segir Stefán Jónsson i grein sinni.
menningarmál
Skemmtilegt
rit um frönsku
byltinguna
Christopher Hibbert:
The French Revoiution.
Penguin Books 1980.
352 bls.
■ Um fáa atburði veraldarsögunn-
ar hafa fleiri og stærri bækur verið
skrifaðar en um frönsku stjórnar-
byltinguna. Er það að vonum. Saga
byltingarinnar var blóði drifin og
hrikaleg og þýðing hennar fyrir sögu
Evrópuþjóða allt fram á þennan dag
er óumdeilanleg.
Höfundur þessa rits, Christopher
Hibbert, er í fremstu röð þeirra
rithöfunda enskra, sem fást við
sagnfræðileg viðfangsefni, án þess
þó að takast á hendur beinar
sögulegar rannsóknir. Hann hefur
samið margar bækur um söguleg
efni og lætur það einkar vel. Frásögn
hans er hröð og læsileg og hann
hefur næmt auga fyrir þvi drama-
tiska og ekki siður fyrir spélegum
hliðum atburða. Á síðasta ári var
hér í blaðinu greint frá annarri bók
Hibberts, um sögu Mediciættarinn-
ar.
f þessari bók fjallar Hibbert um
frönsku byltinguna. Hann hefur
frásögnina með lýsingu á nánasta
aðdraganda og helstu orsökum
byltingarinnar, rekur siðan söguna
frá þvi byltingin braust út í París árið