Tíminn - 13.06.1982, Blaðsíða 8

8
SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1982
Útgefandl: Framsóknarflokkurlnn.
Framkvœmdastjórl: Glsll Slgurðsson. Auglýslngastjóri: Steingrlmur Glslason.
Skrlfstofustjórl: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgrei&slustjórl: Slgur&ur Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarlnsson, Ellas Snœland Jónsson. Rltstjórnarfulltrúl:
Oddur V. Ólafsson. Fréttastjóri: Páll Magnusson. Umsjónarma&ur Helgar-Tlmans:
lllugl Jökulsson. Bla&amenn: Agnes Bragadóttlr, Atli Magnússon, Bjarghlldur
Stefánsdóttir, Egill Helgason, Frl&rlk Indri&ason, Hel&ur Helgadóttlr,lngólfur
Hannesson (Iþróttlr), Jónas Gu&mundsson, Krlstinn Hallgrimsson, Kristln
Lelfsdóttlr, Slgurjón Valdlmsrsson, Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttlr. Útllts-
telknun: Gunnar Traustl Gu&björnsson. Ljósmyndlr: Gu&jón Elnarsson, Gu&Jón
Róbert Ágústsson, Elfn Ellertsdóttlr. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir:
Flosl Kristjánsson, Krlstln Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorstelnsdóttir.
Rltstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Slðumúla 15, Reykjavlk. Slml: 86300.
Auglýslngaslml: 18300. Kvöldslmar: 86387 og 86392.
Ver& I lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrltt á mánu&l: kr. 120.00.
Setning: Tœknldelld Tlmans. Prentun: Bla&aprent hf.
Samið verði án frek-
ari vinnustöðvana
■ Víðtæk verkföll voru sl. fimmtudag og föstudag,
og allsherjarverkfall hefur verið boðað frá og með
næstkomandi föstudegi. Fátt er mikilvægara fyrir
afkomu alls launafólks í landinu, og þjóðarbúsins í
heild, en að samkomulag takist án þess að til
allsherjarverkfallsins komi. íslenskt þjóðarbú á við
margháttaða erfiðleika að etja, sem nógu erfitt verður
fyrir þjóðina að takast á við, þótt tekju- og
framleiðslutap vegna verkfalla bætist ekki ofan á.
Samkvæmt þeim fréttum, sem berast frá samnings-
aðilum, virðist reyndar ekki bera svo mikið á milli
vinnuveitenda og almennu verkalýðsfélaganna, að
vinnustöðvun sé réttlætanleg. Pvert á móti virðist allt
benda til þess, að í viðræðum þessara aðila hafi
samkomulag verið í augsýn um hríð.
Það, sem setti allt í bál og brand, voru fullyrðingar
Vinnuveitendasambands íslands, sem fulltrúar þess
lögðu fram skriflega á sáttafundi og Tíminn hefur
skýrt frá í fréttum, að Meistarasamband bygginga-
manna hygðist semja um mun hærri kauphækkanir en
aðrir muni fá eftir að samið hafi verið við almennu
verkalýðsfélögin. Þessar upplýsingar settu samninga-
málin í hnút.
Skoðanir eru að vísu mjög skiptar um það, hvernig
beri að túlka þá hugmynd að samkomulagi, sem
formaður Meistarasambandsins á að hafa reifað og frá
er skýrt á margnefndu plaggi frá VSÍ. Úr því sem
komið er skiptir það reyndar ekki höfuðmáli, heldur
hitt, að tryggt verði að þeir, sem hærri hafa launin,
hljóti ekki meiri hækkanir en láglaunafólkið í þessum
samningum. Þetta verður auðvitað best tryggt með
því, að allir launþegahóparnir í ASÍ semji á sama
tíma. Að því verður að stefna.
í viðtali Tímans við Steingrím Hermannsson,
formann Framsóknarflokksins, fyrir nokkrum dögum,
kom skýrt fram, hversu alvarlegar horfurnar í íslensku
efnahagslífi eru. Um þær staðreyndir hefur ekki verið
deilt. Það eru allir sammála um, að þjóðartekjur muni
minnka á þessu ári. Óskhyggja breytir þar engu um.
Það verða minni þjóðartekjur til skiptanna á þessu ári
en áður. Og margvíslegur annar vandi steðjar að, ekki
síst í verðbólgumálunum.
Þegar slíkir erfiðleikar blasa við, er ábyrgð þeirra,
sem standa í samningaviðræðum um kaup og kjör
launþega í landinu, enn meiri en ella. Svo virðist, sem
þeir, sem eru að semja um laun verkafólks, geri sér
grein fyrir þessu ástandi og ábyrgð sinni. Því verður
ekki trúað, að samningaaðilar í byggingariðnaðinum
geri það ekki líka þegar á reynir. Þess vegna hljóta
þeir að ganga nú til samninga á sama grundvelli og
aðrir og koma þannig í veg fyrir vinnustöðvanir og
framleiðslutap.
Landsmönnum hefur verið gerð grein fyrir þeim
vandamálum, sem við er að glíma í efnahagsmálum
þjóðarinnar. Það er vafalaust vilji alls þorra
landsmanna, að samningamálin leysist farsællega svo
að ekki verði aukið á erfiðleika þjóðarbúsins og
jafnframt að þeir stjórnmálamenn, sem kjörnir hafa
verið til þess að fara með stjórn landsins, nái
samkomulagi um viðunandi lausn á vandanum.
Aðeins þannig standa þeir undir þeirri ábyrgð, sem
þeir hafa axlað. ESJ
■ Guiseppe Garíbaldi (t.v.) og Maurizio Merli, sem leikur byltingarhetjuna i itölskum sjónvarpsmyndailokki á þessu ári
Garibaldis
Hátíðarhöld á Ítalíu
og í Kaupmannahöfn
✓
A.ÍTALÍU ER NÚ HALDIÐ ÁR GARIBALDI. Það eru
sem sé liðin eitt hundrað ár frá því að byltingarhetjan
Guiseppe Garibaldi, sem talinn er eiga heiðurinn af
sameiningu Ítalíu í eitt riki, lést, þá hátt á áttræðisaldri. Hinn
eiginlegi hátiðisdagur var2. júní siðastliðinn, en ítölum dugar
ekki einn dagur til að minnast hetjunnar, það þarf allt árið til.
Eins og við er að búast er þetta ár Garibaldi ekki síst ár
prangaranna, en stjórnmálaflokkarnir, herinn, ferðamálayfir-
völd og fjölmiðlarnir láta heldur ekki sitt eftir liggja. Og
fræðimenn efna til um 40 ráðstefna um hetjuna og margar af
þeim um 18 þúsund bókum, sem gefnar hafa verið út um
Garibaldi, koma nú i nýjum útgáfum. Tískuhönnuðir hafa
sent frá sér föt með Garibaldisniði, hvað sem það nú er, og
ótrúiegustu vörur bera nú mynd byltingahetjunnar: skyrtur,
bollar, öskubakkar, barmmerki, gosdrykkir, Íímmerki og svo
framvegis. Efnt er til alls konar samkeppni, m.a. um besta
málverkið af Garibaldi, hljómleika, kvikmynda, leiksýninga,
sjónvarpsmyndaflokks, og endalausra þátta í útvarpi og
sjónvarpi að ónefndum ítarlegum skrifum í blöð og tímarit.
Og Garibaldi-hátíðir eru haldnar í bæjum um allt landið. Það
er sem sagt talin góð söluaðferð á Ítalíu þetta árið að bregða
fyrir sig nafni Garibaldis.
Stjórnmálaflokkarnir reyna flestir að
EIGNA SÉR GARIBALDI. Sósialistarnir, en svo nefnast
jafnaðarmenn víst þar suðurfrá, efna til mikilla útifunda, þar
sem haldnar eru hástemmdar ræður, sungið og leikið og
þúsundir friðardúfna eru sendar á loft. Þykir ýmsum þetta
skondið, þar sem hugsjónamaðurinn Garibaldi hafi átt litið
sameiginlegt með ítölskum sósialistum nútimans, sem veki
einkum á sér athygli núorðið með hneykslum. En
Lýðveldisflokkurinn svokallaði, sem lýtur forystu Giovanni
Spadolini, forsætisráðherra telur einnig Garibaldi á sinum
snærum, þar sem maðurinn var jú lýðveldissinni þótt hann
féllist á konungdæmi Viktors Emannuels til að skapa þjóðinni
sameiningartákn. Og jafnvel kommúnistarnir reyna að eigna
sér Garibaldi, sem var jú byltingarmaður þótt á annan veg
væri en italskir kommúnistar nútímans, sem halda byltingunni
lítt á lofti lengur. Erfiðast er um vik fyrir kristilega demókrata,
því Garibaldi var nánast talinn skrattinn sjálfur í Páfagarði á
sínum tíma og því fremur ósennilegur fylgismaður kristilegra
demókrata. Munu þeir þvi hafa látið manninn í friði að mestu.
Það eru hins vegar ekki aðeins stjómmálaflokkamir, sem
flestir vilja eigna sér Garibaldi. Tveir smábæir á Ítalíu hafa
nánast lent i styrjöld vegna deilu um, i hvorum bænum sá
sögufrægi fundur átti sér stað árið 1860, þegar Garibaldi
tilkynnti Viktor Emanuel formlega að landið væri sameinað.
í sögubókum mun því almennt hafa verið haldið fram, að
fundur þessi hafi átt sér stað í bænum Teano, en sagnfræðingar
hafa upp á síðkastið hallast að því, að svo hafi alls ekki verið,
heldur hafi þeir félagar hist í bænum Vairano. Og eldurinn
logar nú þar á milli.
Sjónvarp og útvarp á Ítalíu hefur lagt sitt af mörkum til
Garibaldi-ársins. í útvarpinu hefur t.d. verið löng framhalds-
dagskrá um Anitu Garibaldi, sem Guiseppe hitti i
Suður-Ameriku og sem sumir telja, að hafi verið hinn
raunvemlegi byltingasinnaði hvati í lifi hans. Og sjónvarpið
hefur fengið höfund spaghettivestranna, Sergio Leone, til þess
að gera mikinn sjónvarpsmyndaflokk um Garibaldi. Sá mun
kosta um 70 milljónir króna islenskar.
Eins og áður segir leggja ferðamálayfirvöld mikla áherslu
á, að nú sé ár Garibaldi í tilraunum sinum til að auka
ferðamannastrauminn, og beina ekki síst spjótum sínum að
Suður-Ameríkumönnum, en í þeirra hópi er hann viða einnig
dýrkaður sem hetja vegna þátttöku í uppreisnum gegn
harðstjórom í Suður-Ameriku. Fjárfestingin i ár Garibaldis
er mikil, en allir ero sannfærðir um að þeir muni græða vel.
Fáir hlusta á mótmæli bamabarnabams Garibaldis. Sú
heitir Erika Garibaldi og hefur fordæmt mjög allt það prang,
sem einkennir það sem gert er til að minnast Garibaldi -
mannsins sem einmitt hafði fyrirlitningu á öllu slíku, og sem
var sendur i útlegð eftir að hafa sameinað ítaliu einmitt vegna
þess, að hann gat ekki hugsað sér að ganga i eina sæng með
forréttindastéttunum. Skyldi maðurinn ekki snúa sér við í gröf
sinni?
KaRNIVAL í KAUPMANNAHÖFN. Slíkar útihátiðir,
sem á islensku eru víst nefndar kjötkveðjuhátíðir, hafa hingað
til einkum verið haldnar i suðrænum löndum. Sú frægasta er
að sjálfsögðu hátiðin i Rio de Janero í Brasiliu. En nú um
daginn tóku Kaupmannahafnarbúar sig til og héldu eigin
kjötkveðjuhátíð, karnival, oghún sló í gegn. Kaupmannahöfn
breytti um svip og varð að suðrænni borg eina dagstund í
sólskininu, þar sem fólk klæddist hinum fjölbreytilegustu
búningum og dansaði samba á götum úti. Þessi hátíð mun
einsdæmi á Norðurlöndum, að sögn danskra dagblaða, og er
talið að um 200 þúsund manns hafi fyllt miðbæ borgarinnar
við sundin meðan hátíðarhöldin fóro fram. Þeir, sem að
hátíðinni stóðu, voro lika yfir sig ánægðir með daginn: „Þetta
er ein besta og stærsta karnival í heimi“, sögðu þeir. „Aðeins
Rio og Trinidag slá okkur út“.
Sérstök nefnd sá um framkvæmd hátiðarinnar, og fékk til
hennar umtalsverða fjárveitingu frá danska menntamálaráðu-
neytinu, hátt í hundrað þúsund krónur. Ýmsir aðrir aðilar
veittu einnig fjárstuðning, en samt sem áður náðu endar ekki
saman og er talið að þar vanti 50-100 þúsund krónur.
Það er annars forvitnilegt, að hugmyndina að þessari hátíð,
sem tókst mjög vel nema hvað fjárhagshliðina varðar, kom
ekki frá Dana, heldur englending. Það var John nokkur Little,
sem hefur búið í Danmörku í nokkur ár, sem fékk þessa
hugmynd i fyrra, og kom henni á framfæri. Og þar með fór
skriðan af stað, en öll stjórn mála var i höndum 18 manna
nefndar, sem kjörin var á almennum áhugamannafundi.
Talsmenn nefndarinnar segja að útihátið af þessu tagi, þar
sem allir geti verið með, sé stórkostlegt tækifæri til þess að
fólk kynnist og gleðjist saman þótt það komi úr mjög ólíkum
þjóðfélagshópum. Kamivalið hafi gert dönsku höfuðborgina
mannlegri, i það minnsta i einn dag.
Elías Snæland
Jónsson
skrifar