Tíminn - 13.06.1982, Blaðsíða 25

SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1982
25
jerlend hringekla
boys. Peir voru að yfirgnæf-
andi meirihluta úr verka-
mannastétt (Nonni Lennon
vildi vera einn þeirra), og sem
einkennisbúning tóku þeir
fatasnið sem upphaflega hafði
verið hannað fyrir yfirstétt-
arspjátrunga: the Edwardian
suit. Og nú tekur Elo Nielsen
til máls að nýju:
„Fatastíll þessi byggðist upp
á fremur siðum, þröngum
jakka, þröngum buxum og
hvitri skyrtu með bindi sem
hnýtt var svokölluðum Winds-
or-knút. Teddarnir keyptu föt
þess notuð og breyttu þeim
siðan rækilega. Jakkinn var
sikkaður, fóðrið var oftar en
ekki úr skræpóttu flaueli, þeir
smurðu feiti í hárið á sér og
greiddu i piku. Útkoman var
einhvers konar blanda af
klæðnaði yfirstéttarinnar og
verkalýðsins, og var tilgangur
að gera gys að klæðaburði
hinna finu. Undir niðri bjó svo
draumurinn um að vera tekinn
gildur af samfélaginu."
Allir strákarnir
saman í hóp!
Spekingslegt. En aftur af
stað:
„í stað bindisins kom oft á
tíðum lykkja af einhverju tagi,
stundum reimar, en slíkt er
tákn spilamannsins í amerísk-
um vestrum. Spilamaðurinn
stendur yfirleitt utan þjóð-
félagsins, eins og ensku tedd-
amir, en kunni samt að
notfæra sér það. Og nefna má
að ekki var hugsanlegt að gera
tedda nokkuð verra en hia á
tauið hans. Slikt leiddi í
nokkrum tilfellum til mann-
drápa. Það sem við kunnum að
lita á sem saklaust spaug var
fyrir teddana alvarleg árás á
sjálfsvitund þeirra og þeir
bmgðust við af hörku. Sama
má segja um „skinheads“ sem
skutu upp krúnurökuðum koll-
inum nokkru síðar: stór hluti
af orku þeirra fór í að mynda
sér, og fylgja síðan, formúlum
i klæðaburði.“
„Skinheads" em enn við
lýði: krúnurakaðir, leður-
klæddir, gera sér far um að
vera brútal og grófir bæði í
framkomu og útliti: gripa oft
til ofbeldis. Og em stoltir af
ímynd sinni, það gefur að
skilja. Nielsen enn:
„Líta má á „skinheads" sem
tilraun til að halda í verkalýðs-
menninguna, halda í gildi sem
annars er hætt við að hverfi" -
nefnilega macho móral, allir
strákamir saman i hóp! -
„Með því að skipa sér í flokka
tókst þeim að halda hinum
mjög svo mikilvægu hópein-
kennum sem, með síauknum
breytingum á samfélaginu,
hlutu að Iáta undan siga.“
Hver einasta neðanmáls-
menning af því tagi sem hér
er sagt frá er í rauninni tilraun
til að skapa nýtt ritúal í stað
þeirra sem eiga undir högg að
sækja. En ritúöl hafa að visu
aldrei leyst neinn vanda. Eða
er það?
Allur máttur úr
pönkinu?
Þeir visu fræðimenn sem
þetta rannsaka af einhverjum
ástæðum gera auðvitað grein-
armun á þessari unglinga-
menningu og hinni. Annað-
hvort væri nú. Það má til að
mynda skipta þeim i þá sem
tjá óánægju sina og óöryggi
með sérstökum klæðaburði og
tónlist, og hina sem reyna að
skapa frá grunni „alternatifa"
menningu og þarf varla að taka
fram: miklu betri. Hipparnir
voru slíkir. Og þó pönkarar
virðist ef til vill vera niðurrifs-
seggir hinir verstu má greina
með þeim markvissar tilraunir
til að búa til eigin stil - í tónlist,
bókmenntum, lifinu sjálfu.
Elo Nielsen: „Pönkið er i
vissri írónískri fjarlægð frá
sínum eigin stíl og krefst þess
yfirleitt að afstaða sé tekin til
vandamála sem við blasa.
Þannig hafa textar pönkhljóm-
sveita næstum alltaf eitthvert
þjóðfélagslegt innihald, en sú
var ekki raunin um hinar
stóru rokkhljómsveitir áratug-
arins á undan.“
— Um neðanmálsmenningu
unglinga: hippa, pönkara,
tedda o.s.frv.
Bandarísk leyniþjónusta
veitti 300 nasistum hæli
eftir stríð
ríkjunum. Bandaríkin hrós-
uðu sigri:
„Okkar menn,“ sagði John
Loftus, „náðu i alla nasista-
stjórnina í Hvíta-Rússlandi;
forsetann, varaforsetann, ráð-
herrana, fylkisstjórana, borg-
arstjórana og lögreglustjórana.
Þeir búa nú allir í Bandaríkjun-
um. Á fyrstu misserunum eftir
stríðið vorum við því i næsta
fáránlegri aðstöðu. Hluti leyni-
þjónustu okkar lagði sig allan
fram um að finna stríðsglæpa-
menn nasista, en annar hluti
gerði það sem hann gat til að
fela þá til að geta teflt þeim
fram í kalda stríðinu gegn
Sovétmönnum."
Níxor var kunnugt un
núAVS
Og það vill svo undarlega til
að þó fortíð þessara manna sé
nú öllum kunnug, þá er ekkert
hægt að gera. Hvorki virðist
■ ...en Nixon lét það gott heita - eius og fleira.
unnt að sækja 300-mennina til
saka, né flytja þá úr landi.
Árið 1980 var reynt að fá einn
þeirra, Tsjerím Súbzókov,
fluttan úr landi en málið fór út
um þúfur þegar CIA viður-
kenndi að stofnuninni hefði
verið fullkunnugt um fortið
hans er honum var veitt
dvalarleyfi. Brottrekstur úr
landi er eiginlega aðeins leyfi-
legur ef í ljós kemur að
viðkomandi hafi komist inn i
landið á fölskum forsendum
eða leynt mikilsverðum upp-
lýsingum. Einnig má reikna
með að erfiðlega muni ganga
að afla traustra sönnunargagna
gegn þessum mönnum; Sovét-
ríkin hafa aldrei reynst sam-
vinnufús að þessu leyti.
Nú er fyrir dómstólum mál
á hendur Vilis nokkrum Hazn-
er en hann er einn stríðsglæpa-
mannanna grunuðu. Er mála-
reksturinn hófst var Hazner
sagt upp starfi sinu hjá Radio
Free Europe en útvarpsstöðin
viðurkenndi fyrir skömmu að
hafa endurráðið hann. Og
hann prédikar frelsi fyrir Slava.
Þótt innflutningurinn á nas-
istunum hafi verið brot gegn
fyrirmælum forsetanna Roose-
welts og Trumans upplýsti
Loftus í fyrrnefndum sjón-
varpsþætti að í forsetatíð
Eisenhowers hefði málið orðið
kunnugt á hæstu stöðum.
Æðstu menn sem fengu um
það að vita voru þáverandi
varaforseti (getiði hver)
Richard Nixon, Nelson Rocke-
feller, sem seinna varð vara-
forseti og C.D. Jackson aðstoð-
armenntamálaráðherra. Nix-
on er sá eini þeirra sem lifir en
hann hefur neitað að tjá sig um
málið. Hefur vist nóg á sinni
könnu...
Hvergi friður
fyrir Philby?
Eftir að Loftus kom fram i
sjónvarpsþættinum neituðu ut-
anrikisráðuneytið, varnar-
málaráðuneytið og FBI að
segja nokkuð um málið; kváðu
það vera i athugun. Fulltrúa-
deildarþingmaðurinn Bamey
Frank hefur á hinn bóginn sagt
að hann muni taka málið upp,
enda hafi Bandaríkjastjórn
hegðað sér fullkomlega sið-
laust i þessu máli.
Eftirmáli: það sem ef til vill
er kaldhæðnislegast i þessu
öllu saman er að Hvítrússarnir
300 urðu bandarísku leyni-
þjónustunni ekki að nokkm
gagni i kalda stríðinu. Fyrir
utan að reka áróður i útvarps-
stöðvum skipulögðu þeir ýms-
ar njósna- og undirróðursað-
gerðir gegn Sovétríkjunum en
allar fóm út um þúfur. Þar
kemur til sögunnar gamli
refurinn sem jafnan fylgdist
vel með starfsemi Hvítarúss-
anna: Kim Philby.
- ij endursagði.
— Eða: Raunar bissnessmanna
■ Bretar fengu páfann i
heimsókn og vom býsna glaðir
með það. Nema bissness-
menn; þeir komust að þeirri
niðurstöðu að páfinn hefði alls
ekki borgað sig.
Páfinn söng messur um
landið þvert og endilangt: í
London, Liverpool, York,
Glasgow, Cardiff, Manchester
og Coventry. Hvarvetna var
„aðsókn“ mjög góð en á
þremur síðastnefndu 'stöðun-
um var hún þó miklu minni en
búist hafði verið við. í Coven-
try hafði verið gert ráð fyrir að
800 þúsund kæmu að sjá
páfann en það gerðu „aðeins“
350 þúsund. Þeir i Manchester
bjuggust við milli 600-1000
þúsund en niðurstaðan var 300
þúsund. Og í Cardiff voru
heimamenn búnir undir 300
þúsundir en aðeins 100 þúsund
létu sjá sig. Kaupsýslumenn,
sem höfðu útbúið alls konar
varning til minningar um
komu páfa, urðu fyrir miklum
vonbrigðum og sitja, sumir
hverjir, uppi með lagerinn
næstum óseldan. Eða hvað á
Mr. John Monks (Monks.') hjá
fyrirtækinu Polman Marketing
Ltd að gera við 45 þúsund
innrömmuð plaköt af Jóhann-
esi Páli II?Hann vælir: „Við
förum á hausinn."
Sömu sögu er að segja af
mörgum öðrum fyrirtækjum
sem ætluðu nú aldeilis að
krækja sér í spón í askinn og
græða á heimsókn páfans.
Fjölmörg fyrirtæki lögðu allt
undir og settu allt sitt veltufé i
að láta búa til hverskonar drasl
sem átti að pranga inn á fólk
en i áðumefndum þremur
borgum fór sem sagt allt i
vaskinn. í Cardiff er ókeypis
matarpökkum nú útbýtt til
skólakrakka; þennan mat átti
að selja þeim sem kæmu að
hlusta á páfa söngla dálítið þar
á staðnum. Kaupsýslumenn
ásaka hver annan; sagt er að
þau fyrirtæki sem höfðu hönd
í bagga með skipulagningu
heimsóknarinnar hafi ofreikn-
að fjöldann á þessum þremur
stöðum alltof mikið. Ýmis
verslunar- og framleiðsluráð
eru einnig komin i spilið og
endir málsins ekki í sjónmáli.
Illa horfir fyrir kaþólsku
kirkjunni af þessum sökum, en
hún átti að fá prósentur af að
minnsta kosti hluta þess varn-
ings sem seldur var meðan á
heimsókninni stóð. Hafði
kirkjan gert ráð fyrir að fá
þannig eina milljón sterlings-
punda upp í hendurnar, og
■ Jóhannes Páll og Elísabet drottning. Landar hennar höfðu
hann ekki að þeirri féþúfu sem þeir hugðust...
veitti ekki af, vegna þess að
kostnaður af heimsókn páfa
var áætlaður sex milljónir
punda og er ekki reikituð inn
i það skotferð hans til Skot-
lands. Þrautaráðið verður lik-
lega að efna til samskota í
kirkjum á sunnudögum, til að
borga tapið.
Satt að segja hlakkar i
mörgum vegna þessa...
- ij endursagði.
Tap á páfannm!