Tíminn - 15.06.1982, Blaðsíða 8

8
ffMmm
Útgefandl: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stelngrimur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. Ólafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsjónarmaður Helgar-Tímans:
lllugi Jökulsson. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghildur
Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friðrik Indriðason, Heiður Helgadóttirjngólfur
Hannesson (iþróttir), Jónas Guðmundsson, Kristinn Hallgrimsson, Kristin
Leifsdóttir, Sigurjón Valdimarsson, Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttir. Útlits-
teiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón
Róbert Ágústsson, Elln Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir:
Flosi Krlstjánsson, Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Rltstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavík. Simi: 86300.
Auglýslngasfmi: 18300. Kvöldsimar: 86387 og 86392.
Verð i lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 120.00.
Setning: Tæknideild Timans. Prentun: Blaðaprent hf.
Byggingamenn
ná samkomulagi
■ Eftir þær hörðu ádeilur, sem samningsaðilar í
byggingariðnaðinum hafa orðið fyrir síðustu dagana
- eftir að Vinnuveitendasamband íslands lagði fram
á sáttafundi plagg með svonefndum „hugmyndum“
formanns Meistarasambands byggingamanna um
hugsanlegan samningsgrundvöll hefur það nú gerst,
að þessir aðilar hafa milliliðalaust gengið frá sínum
málum og náð samkomulagi um nýjan kjarasamning.
Óleyst samningamál byggingamanna standa því ekki
lengur í vegi fyrir samkomulagi á hinum almenna
vinnumarkaði um nýja kjarasamninga áður en boðað
allsherjarverkfall á að koma til framkvæmda. Virðist
því lítil ástæða til annars en að ætla, að almennt
samkomulag takist næstu daga og að allsherjarverk-
falli verði þar með aflýst.
Efnisatriði hins nýja kjarasamnings hafa ekki verið
birt þegar þetta er skrifað, en þó er ljóst, að
samningstíminn er til þriggja ára. Það atriði
samkomulagsins hlýtur að vera fagnaðarefni, því það
ætti að tryggja vinnufrið í þessari mikilvægu
atvinnugrein um þriggja ára skeið. Fordæmi
byggingamanna ætti, að þessu leytinu að minnsta
kosti, vera öðrum samningsaðilum til athugunar og
eftirbreytni, því miðað við þær alvarlegu horfur, sem
nú eru í efnahagsmálum þjóðarinnar vegna aflabrests
og minnkandi þjóðartekna, er mikilvægt að friður ríki
á vinnumarkaðinum á meðan tekist er á við vandann.
Samningsaðilar í byggingariðnaði hafa nú sjálfir
höggvið á þann hnút, sem komið hafði samningavið-
ræðunum í strand.Miðað við fyrri yfirlýsingar
talsmanna samtaka byggingariðnaðarins verður að
ætla, að þær hækkanir, sem um var samið, séu í
samræmi við þær kjarabætur, sem rætt hefur verið um
í almennu samningaviðræðunum. Það er því á engan
hátt hægt að afsaka það, ef til almennra verkfalla
kemur. Þvert á móti hljóta allir að gera ráð fyrir því,
að samkomulag náist á allra næstu dögum.
Heimsmeistara-
keppnin og sjónvarpið
í flestum heimilum landsins var fylgst með fyrsta
leiknum í úrslitakeppni heimsmeistarakeppninnar í
knattspyrnu, sem hófst á Spáni í fyrradag. Vegna
þeirra stórstígu framfara, sem orðið hafa í
fjarskiptatækni á undanföraum árum, getum við, eins
og fjölmargar aðrar þjóðir, nú fylgst með atburðum
af þessu tagi um leið og þeir gerast í fjarlægum löndum
- það er að segja ef málunum er ekki klúðrað hér
heima fyrir.
Þessi fjarskiptatækni gefur ekki aðeins tækifæri til
að fylgjast með atburðum úti í heimi jafn óðum og
þeir gerast, heldur ætti hún líka að færa þjóðirnar nær
hverri annarri, sýna þeim hversu lítill hnötturinn
okkar er í raun og veru og að allar þjóðir eru hver
annarri háðar.
íslenska sjónvaipið getur fyrst og fremst nýtt sér
þessa tækni þegar um er að ræða atburði, sem allur
almenningur hefur áhuga á að sjá. Heimsmeistara-
keppnin í knattspymu er dæmi um slíkan atburð. Þess
vegna er það alveg ótrúlegt, hvernig staðið hefur verið
að þeim málum af hálfu forráðamanna sjónvarpsins.
Þar hefur verið um eitthvað annað hugsað en eðlilegar
óskir almennings, þeirra sem greiða afnotagjöld
sjónvarpsins í von um sæmilega þjónustu.
- ESJ •
A
ÞRIÐJUDAGUR 15. JÚNÍ 1982
menningarmál
Stjórn
Árekstur vegna mistúlkunar á 14. reglu og brots á 9. reglu um að halda sig eins nsrri ytri mörkum á
bröngu sundi eöa leiö sem veit aö stjórnboröa og unnt er án hættu.
■ Þessi mynd sýnir vel vinnuaðferðina við bóklýsinguna. Þama er notuð mynd af
innsiglingunni i Vestmannaeyjahöfn til þess að skýra hvemig beri að haga siglingu
um þröng sund, til að forðast árekstur.
STJÓRN OG SIGLING SKIPA,
SIGLINGAREGLUR.
Guðjón Armann Eyjólfsson.
228 bls.
myndskreytt
Útgefandi
ísafoldarprentsmiðja.
Bækur um sjómennsku og
siglingalist
■ Það er ekki mikið um að gefnar séu
út bækur um sjómennsku og siglingalist
á íslandi, þótt ekki sé það nú alveg
einsdæmi. Lengst af hafa danskar, eða
bækur á erlendum tungumáium verið
notaðar í Sjómannaskólanum, það er að
segja í efri bekkjum Sjómannaskólans,
og á það bæði við um Stýrimannaskól-
ann og Vélskólann.
Til þessa eru augljósar ástæður, rétt
eins vel þótt við eigum margt undir
menntun sjómanna. Þjóðin er fámenn
og kennslubækur eru dýrar, ef uppiag
er litið.
Þó hafa verið gefin út nokkur rit, t.d.
Verkleg sjóvinna (1951), eftir Ársæl
Jónasson, kafara og bj örgunarsérfræð-
ing, en han kenndi lengi verklega þætti
sjómennskunnar í Stýrimannaskólan-
um. Fleiri rit mætti einnig nefna, og
eflaust veit undirritaður ekki um allar
bækur er gefnar hafa verið út handa
sjómönnum.
Það geta allir verið sammála um það,
að miklar framfarir hafa orðið í siglinga-
tækni á síðustu áratugum. Siglingafræð-
ingar hafa fengið ný tæki til staðará-
kvarðana og einnig til siglinga um höfin
í slæmu skyggni, eða við hinar verstu
aðstæður. Eigi að síður er sjómennskan
ennþá áhyggjuefni og t.d. má minnast
þess að fram kom í ársskýrslu forseta
Slysavamafélagsins á dögunum: að
aldrei hafði eins mörgum íslenskum
sjómönnum verið bjargað með fluglínu-
tækjum og á liðnu starfsári.
En skip okkar stranda ekki aðeins,
heldur lenda þau í óhöppum, árekstmm
og öðmm voða, þannig að margir
hugsandi menn hugleiða hvort tæknin sé
að beina sjómennsku, eða siglingalist
inn á nýjar og hættulegar brautir. Tæki
em góð, en oftrú á tækjum og
vankunnátta i meðferð þeirra býður
heim hættu.
Endurmenntun
Sú aðalregla hefur verið í gildi á
íslenskum skipum, að menn læra sín
fræði í eitt skipti fyrir öll. Það er að
segja þau fræði er sjómannaskólamir
kenna. Að vísu hefur verið boðið upp
á endurhæfingarnámskeið fyrir yfír-
menn á skipum undanfarin ár. Á hinn
bóginn setur löggjafínn yfirleitt ekki
nein skilyrði, er krefur yfirmenn á
skipum um endurmenntun, eða tak-
markar þau réttindi, sem áður voru
veitt. Menn fá sitt skírteini, eða
stöðuumboð, og halda því, nema ef
þeir em dæmdir frá réttindum af
heilsufarsástæðum, eða eitthvað hefur
komið fyrir, er dómstólar álíta rétt-
indasviptingu um lengri, eða skemmri
tima eiga við í refsingarskyni.
Þótt refsing fyrir gáleysi sé ef til vill
réttmæt á stundum, þá em sjómenn
og útgerðarmenn ekki að leita að réttum
refsingum, né heldur aðrir er siglingum
tengjast, heldur fremur að leiðum til að
auka hæfni skipstjórnarmanna. í flugi,
svo dæmi séu tekin, em sivirk þjálfun-
arkerfi og endurhæfing í gangi fyrir
flugmenn. Hefur það skilað góðum
árangri. Þar fá menn ekki flugstjóra-
réttindi, eða flugmannaréttindi i eitt
skipti fyrir öll. Ef of langur tími liður
milli þess að flogið er, falla réttindi
sjálfkrafa úr gildi og þjálfun, eða
æfingatímar em vor og haust, að mig
minnir, fyrir þá sem starfa. Ennfremur
era gefín út sérstök réttindi á hverja
flugvélagerð. Þetta kann að virðast
útúrdúr, en svo er ekki. Sjómenn hafa
ekki mætt nýrri tækni með sama hætti
og gjört er í flugi, þar sem lík
siglingatæki em þó notuð.
Þörf bók
Ein aðferðin við að bæta siglingalist
íslendinga, er að gefa út hentugar
bækur, sem bæði er unnt að kenna og
eins er unnt að lesa, þannig að
skiptjómarmenn i starfi geti með góðu
móti viðhaldið þekkingu sinni, og aukið
hana líka. Einmitt þannig er bókin
Stjóm og sigling skipa, eftir Guðjón
Ármann Eyjólfsson, sem um þessar
mundir er einn best menntaði siglinga-
fræðingur okkar og skólastjóri Stýri-
mannaskólans.
Guðjón Ármann er kunnur af öðmm
ritstörfum, bæði greinum, fyrir bók um
Vestmannaeyjar og eins fyrir þýðingu
sína á siglingareglum skipa, eins og þær
eru núna. Hann er vandvirkur höfundur
og gagnorður.
Guðjón Ármann skiptir bók sinni ■ 22
kafla, sem em:
I. Ljós og dagmerki.
II. Hljóðmerki i takmörkuðu skyggni.
III. Vélskip i sjónmáli hvert frá öðro,
stjómtök og viðvörunarmerki.
IV. Stjóm og sigling skipa í sjónmáli.
V. Gagnkvæm tillitssemi.
VI. Þröngar leiðir.
VII. Afmarkaðar, aðskildar siglinga-
leiðir.
Vm. Alþjóðleg merkjaflögg (og
önnur merki).
IX. Neyðarmerki.
X. Alþjóðlega sjómerkjakerfið.
XI. Varðstaða á siglingavakt.
XII. Stefnur skipa.
XIII. Neyðarstöðvun - stöðvunar-
lengd.
XTV. Snúningshringur skipa og stjóm-
hæfni.
XV. Þröngar leiðir og skipaskurðir.
XVU, Siglingar í þoku.
svn. Notkun öryggistækis.
XVIII. Sigling með ratsjá.
XIX. Um árekstur skipa.
XX. Sögulegt ágrip alþj. siglinga-
reglna.
XXI. Alþjóðasiglingareglur 1972.
XXn. Viðvaranir og tilkynningar.
Merkjagjafir i sjávarháska.
Eins og af framansögðu má ráða, þá
fjallar bókin um siglingu skipa, eða
alþjóða siglingareglur. Reglumar em
skýrðar, bæði með myndum og ennfrem-
ur gefur höfundur leiðbeingar i flestum
tilfellum.
í formála segir höfundur m.a. á þessa
leið um bók sína:
„í atriðaskrá er m.a að finna hvar
fjallað er um einstakar siglingareglur og
hugtök, en fremst í blaðsíðutilvitnunum
er feitletrað hvar sjálfar reglumar er að
finna í bókinni, þvi að skýringar og
athugasemdir koma aldrei i stað sjálfra
siglingareglnanna - lögfestar siglinga-
reglur em „bókstafurinn sem blífur“.“
Kennslubók á islenskum
búningi
Höfundur leggur mikla áherslu á að
staðfæra bókina, þótt auðvitað sé
honum ljóst, að veraldarhöfin em höfð
í huga,. þegar alþjóðareglur em samdar.
í formála segir höfundur:
„Af erlendum bókum með myndum
um siglingareglumar leist mbest á
líflegar myndir frönsku útgáfunnar.
Franska sjómælinga- og hafrannsóknar-
stofnunin (Service Hydrographique et
Oceanographique De La Marine Franc-
aise) veitti árið 1973 góðfúslega heimild
til að nota myndir úr útgáfu stofnunar-
innar - Réglement International Pour
Prévenir Les Abordages En Mer - no.
2 B-Planches - SHO1966,1972 og 1977.
Ég þakka forstjómnum hr. R. Grousson
og hr. M-M Eyries jákvæðar undirtektir.
Þeir sýndu höfundi og íslenskum
sjómönnum mikla vinsemd og greið-
vikni. Mikil stoð var að hafa frönsku
bókina til hliósjónar við gerð I-IV.
kafla, en myndir teiknaði hr. H. Simoni
sjókortateiknari. Auk frönsku útgáfunn-
ar var litið til danskra, enskra, ame-
riskra og þýskra bóka um sama efni.
Lengur en skyldi dróst að koma