Tíminn - 23.06.1982, Blaðsíða 5

MIÐVJKUDAGUR 23 JUNI1982
fréttir
Hvad segja stjórnmálaforingjarnir um horfurnar samkvæmt „svörtu spánni
„ÞYDIR 10-15% MINNI
GJALDEYRISTEKJUR”
— segir Steingrímur Hermannsson
■ „Það er Ijóst að það verður að taka
þessa spá mjög alvarlega. Stóra spum-
ingin er líka sú, hvaða launahækkanir
aðilar vinnumarkaðarins ætla að semja
um ofan í svona spá. En kannski ætla
menn bara að stinga höfðinu i sandinn
og neita að viðurkenna þessar stað-
reyndir", sagði Steingrimur Hermanns-
son i gær, er Tíminn ræddi við hann um
nýendurskoðaða þjóðhagsspá, sem gerir
ráð fyrir 3-6% samdrætti þjóðartekna á
yfirstandandi ári.
Gengið er út frá tvennum forsendum.
3% samdráttur er miðaður við 400 þús.
tonna þorskafla og 200 þús. tonna
loðnuafla. 6% samdráttur er miðaður
við 350 þús. tonna þorskafla og enga
loðnuveiði. Steingrimur kvaðst álíta að
„Árangurinn af
niðurtalningunni?”
— spyr Sighvatur Björgvinsson
■ „Er þetta ekki árangurinn af
niðurtalningunni? Þessi rikisstjórn er
búin að sitja í tvö og hálft ár og er hún
bara ekki ánægð með hvemig gengur?“,
svaraði Sighvatur Björgvinsson, þing-
flokksform. Alþýðuflokksins spumingu
Timans um álit hans á nýjustu þjóðhags-
spá. En í Ijósi hennar var Sighvatur
spurður hvort hann telji möguleika á
samningum um almennar kjarabætur.
„Það er auðvitað ljóst að þegar
þjóðartekjur dragast saman um 3-6%
þá er engin viðbót til að skipta. Eigi að
semja um launabreytingar til hækkunar
verður það ekki gert nema með því að
flytja frá einhverjum öðrum. Spumingin
er því frá hverjum á að flytja? Annars
ættir þú heldur að spyrja miðstjórnar-
mennina á Alþýðubandalaginu að því.
Þeir gerðu samþykkt á miðstjórnarfundi
sínum í vetur um það að grundvöllur
væri fyrir hækkun til þeirra lægst
launuðu, og þeir hafa þetta allt í sínum
höndum. Alþýðubandalagið ræður
verkalýðshreyfingunni, öflugasta at-
vinnurekendavaldinu i landinu - ríkis-
sjóð og rikisfyrirtækin - og er nýlega
búið að semja við lækna og hjúkrunar-
fólk um kauphækkanir umfram það sem
ASÍ ræðir um. Nú formaður Verkalýðs-
málaráðs Alþb. er jafnframt form.
Sambands byggingamanna og nýlega
búinn að semja um 20% launahækkun
fyrir sitt fólk.
Getur þú ekki spurt 3. miðstjórnar-
mann Alþb. - forseta ASÍ - að þvi hvort
honum finnist ekki réttlátt að láglauna-
fólkið hans fái eitthvað svipað og
Ragnar og Benedikt hafa samið um við
lækna og byggingamenn. Ég held að
■ Sighvatur Björgvinsson
Alþýðubandalagið ætti bara að halda
nýjan miðstjórnarfund og útkljá þetta
mál“, sagði Sighvatur.
- HEI
„Ættum að vera í stakk bú-
in til að mæta samdrætti”
— segir Geir Hallgrímsson
■ „Það er Ijóst af endurskoðaðri spá
Þjóðhagsstofnunar að líklegt er að syrti
i álinn á þessu ári vegna loðnuveiði-
banns, sölutregðu á skreið og minni
sjávarafla, þó við skulum vona að úr
þessu rætist betur en á horfir“, sagði
Geir Hallgrimsson, form. Sjálfstæðis-
flokksins, er Timinn ræddi við hann um
ástand og horfur i Ijósi fyrmefndrar spár.
Geir benti hins vegar á að verðmæti
sjávarafla hafi aukist um 70% á síðustu
fjórum árum þannig að við ættum að
vera i stakk búin til að mæta
tímabundnum samdrætti. Þvi væri þó
ekki að heilsa vegna þess að stjórnvöld
hafi ekki skapað skilyrði til þess að sú
verðmætaaukning leiddi til aukins kaup-
máttar eða betri stöðu atvinnuveganna,
sem gleggst kæmi í ljós á togaraútgerð-
inni sem væri nú að stöðvast.
En hvað er þá til ráða?
„Ég tel að stjórnvöld verði að breyta
algerlega um stefnu, draga úr skatt-
heimtu og skapa skilyrði fyrir atvinnu-
vegina og nýjar atvinnugreinar með
markvissri sókn i orku- og iðnaðarmál-
um“.
Spurður álits á möguleikum til
kjarabóta svaraði Geir. „Ég held að rétt
sé að aðilar vinnumarkaðarins séu látnir
um að semja um kaup og kjör og það sé
á þeirra ábyrgð að gera santninga sem
séu í samræmi við getu þjóðarbúsins og
atvinnuveganna.“
En hafa menn samið á sína ábyrgð
undanfarna áratugi?
„Það er i raun og veru það sem ábóta
■ Geir Hallgrimsson
er vant i okkar þjóðfélagi, að menn bera
ekki ábyrgð á sínum geróum, og það
verður að snúa við á þeirri braut", sagði
Geir Hallgrimsson. - HEI
„Stöðva á inn-
flutning fiskiskipa”
— segir Svavar Gestsson
■ „Aðalatriðið í minum huga núna er
að fyrst verði hugað að þvi hversu mikið
er hægt að framleiða og hversu mikil
verðmæti er hægt að skapa áður en
ákvarðanir verða teknar um aðrar
ráðstafanir. En þessi vandi sem hér er
um að ræða stafar fyrst og siðast af
aflabresti“, sagði Svavar Gestsson,
félagsmálaráðherra er rætt var við hann
um nýja þjóðhagsspá og viðbrögð við
henni.
„En jafnframt því sem auka verður
framleiðsluna eins og mögulegt er, er
nauðsynlegt að spara i okkar þjóðarbú-
skap. Það er ekki skynsamlegt að bæta
ofan á yfirbygginguna i þjóðfélaginu við
þessar aðstæður. Ég tel að hana eigi að
grisja. Það sama má segja um innflutn-
ing fiskiskipa, sem ég tl að eigi að
stöðva. Það verður að koma til
spamaður á öllum sviðum, því að það
er ekki hægt að gera kröfu til þess að
láglaunafólkið i þjóðfélaginu leggi
nokkuð að sér við ríkjandi aðstæður,
nema að þeir sem meira hafa gangi þar
á undan og tryggt sé að milliliðirnir skili
nokkru af sinum hlut aftur“.
En hvað um möguleika á kjarabótum?
„Ég segi ekki orð um það. Ég haga
mér ekki eins og ráðherrar Framsóknar-
flokksins, að gefa yfirlýsingar um
kjarasamninga í miðjum kjarasamning-
um“.
Aðspurður um ráðstafanir gegn þeim
gífurlega innflutningi sem verið hefur á
þessu ári sagði Svavar t.d. hægt að hugsa
sér að skattleggja innflutning og að grípa
til ráðstafana eins og að takmarka lán
vegna stórvirkra vinnuvéla sem fluttar
eru inn á lánum í verulegum mæli.
„Það verður að draga úr þeirri hættu
sem nú er af vaxandi viðskiptahalla.
■ Svavar Gestsson
Með fjölþættum aðgerðum á mörgum
sviðum ætti að vera hægt að draga úr
gjaldeyriseyðslu og þar með innflutningi
á vörum og þjónustu", sagði Svavar.
- HEI
raunverulega verði þetta einhversstaðar
þarna á milli.
„En þetta hefur í raun og veru miklu
meiri afleiðingar en þessar lágu pró-
sentutölur gefa til kynna, því þjóðar-
framleiðslan samanstendur af svo ótal-
mörgum hlutum og þetta veltir upp á
sig. Þetta þýðir 12 til 20% minna
verðmæti sjávarafla og jafnframt 10 til
15% minni gjaldeyristekjur, sem segir
fljótlega til sin“, sagði Steingrimur.
Mörgum er sjálfsagt i fersku minni
viðtal við Steingrim i Timanum, sem
mikla umfjöllun fékk í öllum öðrum
fjölmiðlum.
„Ég held að mönnum hljóti nú að vera
ljóst - eftir þessa nýju þjóðhagsspá - að
ekkert var ofsagt í þvi viðtali. Þar var
ég þó aðeins að tala um 2 til 3% samdrátt
þjóðarframleiðslu, en nú er jafnvel verið
að tala um tvöfalt meira.
Við stöndum nú einnig frammi fyrir
þeirri vandasömu spurningu hvort sjálf-
ur grundvöllurinn sem við höfum byggt
á - þ.e. ákveðinn afli af loðnu og þorski
- sé rangur. Aukning þjóðarframleiðslu
hefur að mestu verið vegna aukins
sjávarafla undanfarin ár. Þaðan er nú
■ Steingrimur Hermannsson
ekki hægt að vænta frekari aukningar.
En snúist dæmið svo við, að við förum
að fara niður tröppurnar hinumegin, þá
hlýtur öllum að vera ljóst að við
byggjum á fölskumgruiyiiog þurfum því
að aðlaga lifnaðarhætti okkar þeim
grundvelli sem til staðar er. Það verður
þó að reyna að gera á þann hátt að það
komi sem minnst við þá er lægst launin
hafa“, sagði Steingrimur.
En ekki ber nú gífurleg aukning á
innflutningi það með sér að íslendingar
séu almennt á þeim buxunum?
„Þessi mikli innflutningur er verulegt
áhyggjuefni og ber merki um það að
þjóðin hefur alls ekki meðtekið þær
staðreyndir sem við blasa. {stað þess að
„leggja fyrir til mögru áranna", eins og
ráðlagt var eitt sinn, þá er nú eytt af
vaxandi krafti. Með því er ákaflega hætt
við að við séum að fjármagnaeyðsluna
með erlendum lántökum, sem er, vægast
sagt, ekki skynsamlegt." HEI
Bilaleigan\S
CAR RENTAL
ÍU> 29090 52SSIÍJ
REYKJANESBRAUT 12 REYKJAVIK
Kvöldsimi: 82063
ISSKAPA- OG FRYSTIKISTl)
VIÐGERÐIR
Breytum gömlum ísskápum
i frystiskápa.
Góð þjónusta.
aslvBrk
REYKJAVIKURVEGI 25 Hafnarfirði sími 50473
HOMELITE
keójusagir
D
Þ APMULA11