Tíminn - 07.07.1982, Blaðsíða 10

10
MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1982.
heimilistíminn
umsjón: B.St. og K.L.
I sjónvarpsleysinu:
SALAÁ
VIDEÓ-
TÆKJUM
TEKUR
KIPP
■ Nú er júlí runninn í garð, og þó að
ekki séu margir dagar af honum liðnir,
eru margir farnir að finna sárt til
sjónvarpsleysisins. Sífellt fjölgar þeim,
sem bæta sér það upp, a.m.k. að hluta,
með aðgangi að svokölluðum „vídeó-
tækjum" sem kölluð hafa verið á
íslensku myndsegulbandatæki. Okkur
lék forvitni á að vita svona nokkurn
veginn um verð á slíkum tækjum og
hvort sala á þeim hefðj tekíð kipp að
undanförnu. Svör voru nokkuð mismun-
andi, en hnigu þó öll í eina átt
Hjá Gelli fengum við þau svör, að
ekki hefði orðið vart við sölukipp enn
sem komið er, en mikil fjölgun hefði
orðið á fyrirspurnum um tæki undan-
farna daga. Var búist við, að salan tæki
kipp, þegar líða tæki á mánuðinn og fólk
orðið aðþrengdara. í Gelli eru seld
Graetz tæki með VHS-kerfi og verðið er
i kringum 20.200 kr.
í Radíóbúðinni fengum við þau svör,
að vissulega hefði það orðið vart
söluaukningar. Hún hefði tekið heilmik-
inn kipp fyrir helgina og verið stanslaus
straumur af viðskiptavinum í gær. Þar
eru seld Nordmende-tæki. Þau eru með
VHS-kerfi og verðið er 18.600 kr.
Salan hefur ekki tekið neinn sérstakan
kipp ennþá hjá Heimilistækjum, en þar
hefur á hinn bóginn orðið mikil aukning
í útleigu videóspóla. Feiknarlega mikið
hefur hins vegar verið um fyrirspurnir
um tækin. Þar eru seld Philips-tækin,
sem eru með V-2000 kerfi. Verðið á
þeim tveim gerðum, sem fyrirliggjandi
eru, er 19.960 kr. og rétt um 23.000 kr.
Hjá Nesco hefur hins vegar verið „allt
brjálað“, að sögn sölumanna þar allt
frá þvi í síðustu viku júni og er
ekkert lát á. Þar eru 3 tegundir tækja
seldar, Orion, Akai og Grundig, og
kerfin tvö, V-2000 og VHS. Orion er
langódýrast, kostar 18.800 kr, Akai er á
28.800 kr. og Grundig á rúm 30.000 kr.
Ekki liggur þó allur verðmunurinn í því,
hversu tæknilega fullkomin tækin eru,
heldur er hið lága verð Orion að hluta
til því að þakka, að innkaup á því eru
sérlega hagstæð, þar sem þau eru keypt
inn í samvinnu við önnur Norðurlönd.
í Kamabæ hafði orðið vart við
smákipp i sölu i gær. Annars var því
bætt við þar, að þegar væri búið að selja
slikt óhemju magn af vídeótækjum, að
það hlyti að fara að koma að því að
markaðurinn mettaðist. Þar eru seld
tæki af Sharp-gerð. Þau hafa VHS-kerfi
og verðið er frá 20.900 kr. til 25.600 kr.
Heldur er salan farin að glæðast i
Sjónvarpsbúðinni, en þar eru seld tæki
af Finlux gerð, sem er með VHS-kerfi,
og Fisher og Nec-gerðum, sem bæði
eru með Betamax-kerfi. Verðið ermjög
mismunandi. Fisher-tæki eru í þrem
verðflokkum, 13.950 kr., 15.700 kr. og
19.950 kr. Nec-tækið er á 19.950 kr.,
en Finlux á 17.350 kr. Við staðgreiðslu
er veittur 5% afsláttur frá þessu verði.
Hjá Japis tók salan kipp þegar 1. og
2. júli. Þar eru seld Sony-tæki ýmist með
VHS- eða Betamax kerfi. Betamaxtæk-
in eru á 17.900 kr., en VHS-tækin á
21.950 kr. Þetta er staðgreiðsluverð.
■ „Ég vil
bjargamérsjáli"
■ Regnföt eiga að vera i akærum lit
(appelsinugulum, akœrgrœnuin eða
skærbláum) og / eða bera endur-
skinamerki. En haíið það hugfaat, að
endurskinsmerkin missa ljóma sinn
við slit og þvotta. Þvi þarf að skipta
um jjau með vissu millibUi.
■ Regnföt verða fyrir óvæginni
meðferð. Veljið þvi slitsterk efni.
Bómullar- og polyester blanda er
sterkari en hreint viskose.
■ Regnföt úr prjónaefnum, klædd
plasti, eru mýkri og teygjanlegri en
regnföt úr ofnum efnum, klædd
ptasti.
■ Regnfötin þurfa að vera svo stór,
að hægt sé að klæðast hlýjum
klœðnaði innan undir þau. En þau
mega ekki vera svo stór, að þau verði
þung og erfitt að hreyfa sig i þeim.
■ Þægilegast er að geta þvegið
regnfötin i þvottavél. Athugið
hreinsunarleiðbeiningarmiðann
■ Allar tölur og rennilósar verða að
vera þannig gerð og á þoim stöðum,
að stærri böm geti kiæðst og
afklæðst sjélf. Látið þau sjálf ganga
úr skugga um þetta óður en þið
kaupið fötin.
■ Hálsmálið má ekki ná of langt
upp undir hökuna eða umlykja
hálsinn of þétt. Það særir börnin og
hindrar loftrás.
■ Hettan þarf að vera þannig i
sniðinu, að hún fylgi höfðinu, þegar
barnið litur til hUðar. Það er stór
kostur, ef brúnin er klædd stroffi, þá
fellur hún betur að höf ðinu. Ef hettan
er of stór eða of laus, hindrar hún, að
barnið sjái nógu vel til hliðanna.
■ Eí hattan er ekki áföst kápunni,
verður hún að vera þannig i laginu'
að ekki sé hætta á að vatnið renni
niður i hálsmálið, ef bamið beygir
sig.
■ Það þarf að vera hægt að fara i
buxurnar og úr, þó að verið sá I
stigvélunum.
■ Best er, að neðst á buxunum sé
prjónastrnff og band, sem iiggur
undir ilina, þá f alia skáimamar betur
að stigvélasköftunum og barnið
helst þurrt á fótunum.
■ „Er nokkur
bill að koma?“
■ „Ég sé að
mér er óhætt að
fara yfir götuna
núna“
■ Þurrt og hlýtt
á fótunum.
Regnfatnaður barna þarf að vera:
Sterkur, sjást
auðveldur
að þrífa
vel,
■ Regnfatnaður barna þarf að vera
sterkur, auðvelt að þrifa hann, í sterkum
lit og búinn góðum endurskinsmerkjum.
Það siðastnefnda er sérstaklega mikil-
vægt á dimmum rigningardögum, þegar
börnin eru úti að leik. Auk þessara
eiginleika verður regnfatnaðurinn að
vera mátulega stór, mjúkur og lipur, svo
að hann hindri ekki börnin í að hreyfa
sig að vild. Það verður að vera auðvelt
að þvo og þrifa fötin, svo að það er best
að skoða vandlega miðann með hreins-
unarupplýsingunum.
Það getur verið erfitt að fá regnföt á
börn, sem bæði gegna hlutverki sinu og
eru þægileg i notkun. Það er því
þægilegt að hafa í huga nokkur atriði,
þegar velja skal fatnaðinn.
Það er mjög mikilvægt, að börnin
sjáist vel úr fjarlægð, þar sem þau eru á
ferð. Veljið því föt í skærum litum, s.s.
appelsinugul, fagurblá, eða skærgræn,
og gætið þess, að þau séu ríkulega
útbúin endurskinsmerkjum á þeim
stöðum, þar sem þau sjást vel. Best er,
að þau séu rétt fyrir ofan hné, fremst á
ermunum, neðst á kápunni, þvert yfir
brjóstið og hrygginn og á húfunni. Þvi
fleiri endurskinsmerki, því meiri likur
eru til, að til bamsins sjáist i dimmu
veðri.
Hafið í huga, að endurskinsmerkin
vilja slitna við notkun og þvott. Eftir að
flikin hefur verið þvegin nokkrum
sinnum, hafa merkin misst talsvert af
ljóma sínum. Þess vegna verður að
skipta um endurskinsmerki með vissu
millibili.
Ef keypt eru stök endurskinsmerki,
sem þarf að sauma á flíkina, verðum við
að muna, að nálarförin hleypa í gegnum
sig vatni. Þá verður að hafa i huga að
velja rétta staði fyrir merkin samkvæmt
þvi, s.s. neðst á kápuna og ermarnar.
Mesta vemd veitir að hafa hvort tveggja
ásaumuð og áhengd endurskinsmerki á
regnfatnaðinum.
Hálsmálið á regnkápunni má ekki ná
of hátt upp eða þrengja of mikið að
hálsinum. Það getur sært bamið, auk
þess sem það truflar loftrás.
Og þá er það hettan. Hún verður að
vera þannig sniðin, að hún falli þétt að
höfðinu og hindri ekki sýn til hliðanna.
Það er enn betra, ef í kantana er saumað
prjónastroff, sem fellur vel að höfðinu.
Börn vilja gjarna vera sjálfbjarga.
Þess vegna er mikilvægt, að allar tölur
og rennilásar séu þannig úr garði gerð
og á slíkum stöðum, a.m.k. stærri börn
geti klæðast og afklæðst fatnaðinum
hjálparlaust.
Takið bömin með, þegar þið ætlið að
festa kaup á regnfatnaði á þau og látið
þau máta. Athugið einnig, hvort
mögulegt er að fara í eða úr buxunum
á eðan verið er í stígvélunumn. Helst
þarf að vera stroff um ökklann og undir
ilina. Þá fella skálmamar þétt að
stigvélunum og börnin haldast frekar
þurr i fætuma.
Brauð
bakað
í ofn-
skúffu
■ Fljótbakað, safaríkt matbrauð,
sem inniheldur hveiti. Brauðið er
sett inn í kaldan ofn og er bakað, án
þess að vera látið lyftast áður.
4 1/2 dl vatn
50 g ger
6 dl súrmjólk
3 msk. sírop
3 tsk. salt
9 dl heilhveiti
6 1/2 dl hveiti
Leysið gerið upp i ofurlitlu af
súrmjólkinni og blandið saman við
hinum efnunum. Smyrjið ofnskúff-
una vel og fletjið út deigið i hana.
Setjið skúffuna inn i ofninn á neðstu
rim og stillið ofninn á 200 stiga hita.
Látið bakast i 40-45 mín. Látið
brauðið kólna á bökunarrist undir
viskustykki.
Um 50% sjúklinga tekur
lyf sín vitlaust inn!
— fylgja ekki fyrirmælum læknisins
■ Allt að þvi helmingur sjúklinga fer
vitlaust að við inntöku lyfja, sem þeim
er uppálagt að taka að iæknisráði. Því
pieira magn lyfja, sem þeir eiga að
taka og þvi lengur, sem þeir eiga að
taka þau, þvi verr gengur þeim að fara
að fyrirmælum læknisins um inntök-
una. Þessar staðreyndir hafa leitt í Ijós
ýmsar rannsóknir, sem danskur læknir
i Árósum hefur gert.
Hann hefur beitt ýmsum.rannsókna-
aðferðum til að gera sér grein fyrir þvi,
hvernig fólki gengur að fara að
fyrirmælum, þegar það tekur inn lyf
skv. lyfseðli, en ekki er annað að sjá
en að alit að 40% sjúklinga fari meira
og minna vitlaust að, segir læknirinn.
í sumum tilfellum eru mistökin svo
herfileg, að þau geta haft alvarlegar
afleiðingar. Læknirinn gengur svo
langt að halda því fram, að allt að 5%
innlagna á sjúkrahús stafi af mistökum
sjúklinga sjálfra við lyfjatökur.
Ekki hefur enn tekist að sýna fram
á, að einn hópur sjúklinga sé erfiðari
en annar, hvað þetta varðar. Ástandið
er svipað hver sem sjúkdómsgreining-
in er, og óháð kynferði, aldri,
kynþætti, hjúskaparstétt, trúarbrögð-
um, félagslegum og efnahagslegum
aðstæðum, greind, menntun og at-
vinnu.
Það eina, sem hefur komið glöggt i
ljós, er, að timalengd lyfjameðferðar-
innar og stærð skammta skiptir þarna
máli.
- Þegar fýrirmælin hljóðuðu upp á
4 skammta á dag, tóku 70% sjúkling-
anna aðeins 2-3 skammta, og væri svo
fyrir mælt, að teknir skyldu 3
skammtar, tóku 60% sjúklinganna
aðeins 1-2 skammta. Ef inntaka átti að
fara fram einu sinni eða tvisvar á dag,
varð útkoman enn verri, segir læknir-
inn. Hann heldur þvi fram, að
sambandið milli sjúklingsins og læknis-
ins skipti þama miklu máli.
Það er löngu vitað, að sjúklingar,
sem berjast við sjúkdóm sinn mcð
bjartsýni og trú á bata, ná mun betri
árangri við meðferð en hinir, sem hafa
litla trú á lækningunni, segir læknirinn
að lokum.