Tíminn - 09.07.1982, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ 1982.
Útgefandl: Framsóknarflokkurlnn.
Framkvæmdastjóri: Glsll Sigur&sson. Auglýsingastjóri: Steingrlmur Glslason. i
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgrei&slustjórl: Slgur&ur Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Ellas Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúl:
Oddur V. Ólafsson. Fróttastjórl: Krlstinn Hallgrlmsson. Umsjónarma&ur Helgar-
Tfmans: lllugi Jökulsson. Bla&amenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Frl&rik Indrl&ason, Hel&ur Helgadóttir.lngólfur Hannes-
son (Iþróttir), Jónas Gu&mundsson, Kristin Leifsdóttir, Sigurjón Valdimarsson,
Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttir. Utlltsteiknun: Gunnar Trausti Gu&björnsson.
Ljósmyndir: Gu&jón Einarsson, Gu&jón Róbert Ágústsson, Elln Ellertsdóttir. Ari
Jóhannesson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttlr. Prófarkir: Flosl Krlstjánsson,
Kristln Þorbjamardóttir, Marfa Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýslngar: Si&umúla 15, Reykjavfk. Simi: 86300.
Auglýslngaslml: 18300. Kvöldsimar: 86387 og 86392.
Ver& I lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 120.00.
Setnlng: Tæknidelld Tlmans. Prentun: Bla&aprent hf.
Um hvað sömdu Geir
og Bjöm í Helsinki?
■ Sú stefnubreyting í utanríkismálum, sem oröið hefur
hjá Mbl. og Geirsarmi Sjálfstæðisflokksins, kemur glöggt
í ljós, þegar rifjuð eru upp ýmis atriði í efnahagskafla
Helsinkisamningsins, sem Geir Hallgrímsson undirritaði
sem forsætisráðherra 1. ágúst 1975, en sérstakur
persónulegur ráðunautur hans við undirritunina var Björn
Bjarnason, sem nú er aðalsérfræðingur Morgunblaðsins í
alþjóðamálum.
I efnahagskafla Helsinkisamningsins segir, að þátttöku-
ríkin séu „staðráðin í að stuðla að, á grundvelli reglna um
efnahagssamvinnu þeirra, aukningu gagnkvæmra við-
skipta með vöru og þjónustu og tryggja heppilegar
aðstæður fyrir slíka þróun.“
Þá segir orðrétt:
„Þátttökuríkin gera sér grein fyrir, hve mikilvægt það
er fyrir þróun viðskipta og efnahagssamskipta, að
viðskiptatengsl séu bætt og trúnaður í viðskiptasambönd-
um aukist í kjölfar þess:
Munu gera ráðstafanir til að bæta frekar aðstæður til
að auka tengsl milli fulltrúa opinberra aðila, ýmissa
stofnana, fyrirtækja, firma og banka, sem fjalla um
utanríkisviðskipti, sérstaklega, þar sem það telst gagnlegt,
milli seljenda og neytenda vöru og þjónustu í þeim tilgangi
að athuga viðskiptatækifæri, ná samningum og tryggja
framkvæmd þeirra og veita þjónustu, eftir að kaup eru
um garð gengin;
Munu hvetja stofnanir, fyrirtæki og firmu, sem vinna
að utanríkisviðskiptum, til nauðsynlegra ráðstafana í því
skyni að flýta framgangi viðskiptasamningaviðræðna;
Munu gera frekari ráðstafanir í því skyni að bæta
vinnuaðstöðu fulltrúa erlendra stofnana, fyrirtækja, firma
og banka, sem vinna að utanríkisviðskiptum, einkum í
samræmi við það, sem hér segir:
- Með því að afgreiða á eins vinsamlegan hátt og kostur
er beiðnir um að fá að skipa fastafulltrúa og koma á fót
skrifstofum í þessum tilgangi;
- Með því að hvetja til að allir fulltrúar ofangreindra
aðila njóti sem beztrar og jafnastrar aðstöðu á hótelum,
til fjarskipta og annars, sem þeir venjulega þarfnast, auk
þess sem þeir fái heppilegt húsnæði til skrifstofureksturs
og bústaðar; ...
Munu auk framangreinds hvetja til vaxandi skipta á
upplýsingum um efnahags- og viðskiptamál, með, þar sem
við á, sameiginlegum nefndum um efnahags-.vísinda- og
tæknisamvinnu, þjóðbundnum og sameiginlegum verslun-
arráðum og öðrum viðeigandi aðilum.“
Pá er sérstakur kafli um „samvinnu og sameiginleg
áform á sviði iðnaðar.“ Þar segir m.a. að þátttökuríkin
„ætla að hvetja til frekari samvinnu viðeigandi stofnana,
fyrirtækja og firma í löndum sínum á sviði iðnaðar,“ og
jafnframt, að þau „lýsi yfir vilja sínum til þess að stuðla
að aðgerðum, sem ætlað er að skapa heppilegar aðstæður
fyrir samvinnu á sviði iðnaðar.“
í ræðu, sem flutt var við undirritun samningsins, fórust
Geir Hallgrímssyni m.a. þannig orð:
„Á slíkum erfiðleikatímum er mikilvægt að halda áfram
og raunar auka samvinnuna í viðskipta- og efnahagsmál-
um. Við fögnum niðurstöðum ráðstefnunnar að þessu
leyti, því að miðað er að efldri samvinnu, sem byggir á
jafnréttis grundvelli.“
Eins og sést á framansögðu er að finna í
Helsinkisamningnum miklu nákvæmari og víðtækari
ákvæði um efnahagssamstarf en í hinum nýja samningi
milli íslands og Sovétríkjanna. Það sýnir því mikla
stefnubreytingu, þegar menn eins og Geir og Björn eru
að gagnrýna hann. - Þ.Þ.

á vettvangi dagsins
BREYTIR EITUR-
LYFJADÓMUR DÓMS-
KERFINU í DANMÖRKU?
Halldór Kristjánsson skrifar
■ Eiturlyfjasalar í Suður-Ameríku
urðu yrír þeim óhöppum i fyrrasumar að
tvser konur sem fóru fyrir þá með kókain
á Kaupmannahafnarmarkað komust
ekki með sendingamar nema i hendur
tollvarða á KastrupflugveUi. Önnur var
með 5.7 kg. en hin 3 kg., en fyrir kg. af
kókaini á nú að mega fá 2 miUjónir
danskra króna í Höfn.
Konumar hafa setið í gæsiuvarðhaldi
siðan í fyrra. Nú hefur önnur fengið 8
ára fangelsisdóm en hin var sýknuð 30.
f.m.
í júlimánuði i fyrra fundu tollverðir á
Kastrupflugvelli kókaín hjá tveimur
konum frá Suður-Ameríku með þriggja
daga millibili.
Fyrra tilfellið átti sér stað 12. júlí.
Kona að nafni Maria Elqueta, 31 árs að
aldri, var staðin að því að vera með 5.7
kg. af kókaini i tösku sinni. Hún var
auðvitað tekin höndum og hefur nú
verið dæmd til átta ára fangelsisvistar.
Þetta væri ekki talið til mikilla frétta,
ef hitt málið væri ekki til samanburðar.
Staðin að verki og sýknuð.
Þremur dögum seinna, 15. júlí, kom
25 ára kona frá Bolivíu til Kaupmanna-
hafnar. Hún heitir Otilia Cespedes
Claros. Hún reyndist vera með þrjú kg.
af kókaíni i mjaðmabeltinu sínu, sem
vitanlega var sérstaklega saumað til að
flytja þann dýrmæta farm.
Þessi kona hefur nú verið sýknuð við
réttarhöld í Danmörku. Sá úrskurður
vekur athygli og umtal. Það þykirekkert
samræmi i dómi þessara tveggja kvenna,
sem talið er að hafi báðar verið á sama
útvegi.
Verður þetta kviðdómnum
að falli?
Að dönskum lögum er kviðdómur
látinn úrskurða um sekt manna eða
sakleysi. Mál þessara kvenna komu
hvort fyrir sinn kviðdóm. Sekt beggja
var fullsönnuð en önnur vakti samúð
manna en hin víst ekki. Sýknudómurinn
þykir nú mikið hneyksli og talið að hann
sé meira áfall en réttarkerfið þoli. Hér
er svo greinilegt dæmi um að
kviðdómum sé ekki treystandi.Þeir eigi
það til að láta tilfinningar blinda sig og
neita að viðurkenna fullsannaða sekt.
Því hljóti þetta að flýta fyrir þvi að
danskri réttarlöggjöf verði breytt og
kviðdómar aflagðir.
Tildrög ferðarinnar
Otiiia Cespedes Claros er fátæk kona
með þunga ómegð. Hún á aldraða
foreldra og þrjú börn, 5,6 og 7 ára
gömul. Hún er sögð ólæs að kalla og
óskrifandi. Mál hennar afhjúpar
vinnubrögð þeirra glæpamanna sem
græða á eiturlyfjum.
Það var i mars í fyrra sem talað var
við Otiliu um þessa vinnu. Henni var
sagt að þar ætti hún kost á skjótfengnum
gróða, þar byðist henni tækifæri til að
kosta böm sín í skóla.
Hún hafði aldrei komið upp í flugvél
Er þetta
harmónika?
Kafli úr ræðu Karls Jónatans-
sonar á landsmóti harmóniku
unnenda
■ Éj get ekki látið hjá líða að minnast
lítillega á mál sem valdið hefir talsverðri
spennu og deilum víða i röðum
harmoniku - unnenda bæði hér heima
og hjá nágrönnum okkar á hinum
Norðurlöndunum. En ástæðan er nafn-
laus kynblendingur sem skaut upp
kollinum fyrir 12-15 árum síðan. Þetta
hljóðfæri er óumdeilanlega í orgel-
fjölskyldunni, því svipar til harmonik-
unnar hvað útlit áhrærir og er einnig
spennt framan á viðkomandi.
Það hefir kromatiskt hægrihandar
borð eins og raunar öll hljóðfæri
fjölskyldunnar. Einnig hefir það kroma-
tiskt vinstri handar borð s.b.r. orgelið
sjálft, en með takkaröðum konsertin-
unnar, þar af leiðandi hefir þetta
hljóðfæri heppilega byggingu til að túlka
orgeltónlist 14.-18. aldar, þegar allar
raddir gengu og dauða refsing þótti
makleg fyrir að stökkva ferund. (Orgel
borðið mun nú samt halda áfram að vera
best að byggingu til tækni og öryggis).
Einnig hefur þetta hljóðfæri verið
nokkuð mikið notað í svokallaðri
elektroniskri tónlist, en þar má nú líka
notast við allt ef aðeins er hægt að
kreista úr þvi einhvern hávaða. Nú mér
sýnist að fólk eigi að fá að velja sér bæði
hljóðfæri og tegund tónlistar sjálft.
Og þá kemur stóra spurningin.
Er þetta harmonika?
Unnendur þessa hljóðfæris leggja
mikið uppúr að svo sé. Útlitið er það
sama og auk þess hafa þeir lagt það í
sölurnar að hafa aukreitis hið klassiska
kvintsirkilbyggða bassaborð harmonik-
unnar, trúlega aðallega til að sanna
nafnréttinn. Tónlistin sem lætur þessu
hljóðfæri best er orgeltónlist miðalda
(sem vissulega á alla virðingu skilið,) en
tæplega veit ég nú nokkrar tvær greinar
tónlistarinnar jafnt fjarlægar sem orgel-
tónlist miðalda og svo harmonikutónlist
tuttugustu aldarinnar. Nokkrir fyrr-
verandi harmonikuleikarar hafa snúið
sér að kynblendingunum‘og þar á meðal
3-4 íslendingar.
Ég þekki lika þó nokkra orgel og
pianoleikara sem hafa snúið sér að
harmonikunni og svona dæmi finnast
allstaðar að menn snúi frá hugsjón sinni
og finni sér aðra annaðhvort unga eða
gamla.
Það sýnir bezt fjarlægð þessara
tveggja hljóðfæra að unnendum
harmonikunnar upp til hópa leiðist
miðaldatónlistin og sama er að segja á
hina hliðina.
Einn af æðstu prestum kynblendings-
ins var á tónleikum beðinn að leika
eitthvað verk eftir Frosini. Hann svaraði
með tilheyrandi svipbrigðum að hann
hefði annað og þarfara að gera með sinn
tíma en að leggja sig niður við
þessháttar. Þó er Frosini í fremstu línu
tónskálda okkar harmoniku unnenda,
um það bil sama fyrir okkur sem Segovia ,
er fyrir gitarunnendur. Þetta er bara enn
eitt dæmi þess hve fjarlæg þessi hljóðfæri
eru hvort öðru.
Já, þetta er óneitanlega vandræða-
mál. Unnendur téðs hljóðfæris sækja á
okkar stétt til nafns, en vinna svo í
víngarði orgelsins og svipar svo mest til
konsertínunnar.
Ein er vitleysan ennþá. Þegar lista-
menn þessa hljóðfæris halda tónleika og
auglýsa það harmoniku tónleika. Það
eru kjánaleg svik við gesti tónleikanna,
þvi miðað við að tónleikamir lukkist og
mæti nokkur hundruð áheyrendur, gerir
maður ráð fyrir að þar séu harmoniku -
unnendur á ferðinni sem svo fara
almennt vonsviknir heim. En réttu
áheyrendurnir (orgelunnendurnir)
koma ekki því að þeir hafa almennt
takmarkaðan áhuga fyrir harmoniku -
tónleikum. Er þetta nokkuð sniðugt?
Þetta hefir óneitanlega mikið mglað
framgang hærri stiga okkar tónlistar. En
hvað þá með unnendur kynblendings-
ins? Þessir tveir heimsfrægu fulltrúar
þess hljóðfæris halda hverja (algerlega
mislukkuðu) tónleikana eftir aðra.
Geitin er óumdeilanlega klaufdýr,
hún gengur á fjórum fótum, eignast
afkvæmi einu sinni á ári og nytjar af sér
ull, mjólk og kjöt. Samt dettur engum
manni í hug að kalla hana rollu.
Þessvegna segi ég við unnendur þessa
hljóðfæris. Væri ekki ráð að finna þvi
sjálfstætt nafn. Því að þó það nú ekki
komist með tærnar þar sem orgelið er
með hælana, þá er þetta það fullkomið
hljóðfæri að það ætti ekki að þurfa að
fela sig undir sauðargæru.