Tíminn - 29.07.1982, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 1982
„Það er fullsannað að kannabisefni trufla
samstarf líkamsvöðvanna og sljóvga eftir-
tekt. Þar sem þeir eiginleikar eru
nauðsynlegir við öruggan akstur og stjórn
vinnuvéla verður að vara við hassi eins og
áfengi við slík störf. Áhrifin af hassi vara
lengur en af áfengi. Hass minnkar næmi
og deyfir minni. Það skerðir dómgreind,
ruglar og getur valdið ofskynjunum“.
og hækkað blóðþrýstinginn. Það getur
verið hættulegt þeim sem hafa of háan
blóðþrýsting eða kölkun í æðum, heila
og hjarta.
Betur verður að gera
Skýrslan bendir á að nauðsynlegt er að
rannsaka áhrif kannabisefna betur og
lengur bæði vegna þess hve neyslan er
almenn og áhrifin önnur þar sem efnið
helst varanlega í líkamanum og hleðst
þar upp.
Nærri liggur að segja megi að skýrslan
styðji mál þeirra sem halda þvf fram að
hass sé ekki hættulegra en áfengi. f>á er
þess að gæta að væri áfengi nýtt í sögunni
er næsta hæpið að það yrði selt
almenningi á frjálsum markaði.
f öðru lagi er á það að líta að á fæstra
að sú tíð sé liðin. Vonandi er vitneskja
um neikvæð áhrif kannabisefna orðin
svo almenn að ekki er lengur stætt á því
að Ijúga upphátt að almenningi um
meinleysi þeirra svo sem ótæpilega var
gert til skamms tíma.
Allt stefnir að einu
Ég hef ekki orðið þess var að sagt hafi
verið frá þessari amerísku hassskýrslu í
blöðum hér á landi og því hef ég getið
hennar hér. Ég hygg að hún sé heimild
um það sem nú er vitað og viðurkennt
um hassið og því eigi þetta erindi við
almenning. Á það má svo minna að um
öil nálæg lönd er það talið nánast
undantekningarlaust að þeir sem hafa
ofurselt sig L.S.D., heróíni eða kókaíni
hafa verið hassneytendur áður en þeir
efna eru þau að þar sé um að ræða
hentugri vímugjafa en áfengi. Hass sé
meinlausara en áfengi. Þau eru líka
allmörg dæmin að menn hafi leitað á
náðir hassins á flótta undan áfenginu.
Þetta er allt rétt og skylt að hafa í huga
þegar menn vilja mæta flóðbylgjunni og
láta að sér kveða til björgunar hennar
vegna. Við getum ekki eins og sakir
standa fullyrt að hass sé hættulegra eða
óhollara en áfengi.
Sigurinn verður ekki unninn með því
að tvístíga milli vímuefnanna og reyna
að gera upp á milli þeirra. Sigurinn er
bundinn við það að snúast gegn öllum
vímuefnum þar sem þau eru öll ámóta
eðlis. Hér verður enginn stórsigur
unninn fyrr en menn vilja vera algáðir
og ekki ganga neinum vímuefnum á
ys'jrtffr
færi er að þekkja hvort hass er óblandað
eða ekki. Eiturlyfjasölum þykir oft
arðvænlegt að tryggja sér framtíðarvið-
skipti með því að blanda hassið sterkari
efnum sem örugglega gera neytandann
háðan sér. Er þar komið að svívirði-
legustu auðgunarglæpum sem um getur.
Áróðurinn hér heima
Hér á landi hefur verið rekinn áróður
fyrir hassi. Má þar nefna margar
blaðagreinar sem birtust á ýmsum tíma
og ýmsum stöðum, í skólablöðum og
dagblöðum. Nú hef ég ekki séð neitt af
slíku á þessu ári og er því þess að vænta
leituðu til hinna sterkari efna. Þannig
hefur leiðin legið og það á sér eflaust
sínar skýringar.
Málin liggja því þannig fyrir að allt
það sem réttast og sannast er vitað um
eðli og áhrif þessara vímuefna og reynsla
af þeim ætti að verða til vamaðar og
vekja viðnám gegn þeim.
Með eða móti
vímuefnum
Helstu rökin sem notuð hafa verið
sem hvatning til hassneyslu og stuðning-
ur við kröfuna um frjálsa sölu kannabis-
hönd. En á þeim grundvelli er unnt að
sigra ef menn vilja. Við getum lifað
vímuefnalaust. Þau eru óþarfi, og það
hættulegur óþarfi.
Hér er því spurningin einföld. Hún er
þessi: Þurfum við vímuefni? Viljum við
leggja okkur í þá hættu sem fylgir neyslu
þeirra?
Þeir sem telja sig þurfa vímuefnanna
með fara eðlilega að meta hver séu
heppilegust og meinlausust og sjálf-
sagt að prófa þau með eigin reynd. Og
það mun hafa sínar afleiðingar enn sem
fyrr.
Hinir sem ekki þurfa vímuefnin hafa
hreinar línur. Þeir geta sigrað.
minning r '
Jón
Þröstur
Hlfðberg,
flugmaður
Dauðinn má svo með sanni,
samlíkjast þykir mér.
Slyngum þeim sláttumanni,
er slær allt hvað fyrir er.
Grösin og jurtir grænar,
glóandi blómstrið frítt.
Reyr, stör sem rósir vænar,
reiknar hann jafn fánýtt.
Þannig lýsir sálmaskáldið, Hallgrímur
Pétursson, lokastigi lífsgöngunnar, sem
við köllum dauða, og síðar í sama sálmi
„Hvenær sem kallið kemur, kaupir sig
enginn frí“.
Þessi staðreynd laust okkur öll svo
þungt er við fréttum af hinu hörmulega
flugslysi er átti sér stað 20. júlí s.l.
Morguninn eftir er ég mætti á vinnustað
þá er ég kallaður í símann og konan mín
er að tilkynna mér þessa miklu
harmafregn.
Ó, hvað mér fannst gott að vera einn
við vinnu mína næstu stundir, á meðan
barist er við að ná einhverju jafnvægi
hugans, því lífið verður að hafa sinn
gang þrátt fyrir hin dimmu él og ekki til
neins að mögla þó stöðugt leiti á hugann
„af hverju?“.
Frændi minn Jón Þröstur Hlíðberg
sem hér verður kvaddur hinstu kveðju
var fæddur í Reykjavík 13. ágúst 1957
og ólst upp hjá foreldrum sínum Unni
Magnúsdóttur og Hauki Hlíðberg að
Álfhólsvegi 31 Kópavogi, ásamt þrem
systkinum sínum, er nú syrgja soninn og
bróðurinn trausta og góða. En minning-
in um góðan dreng, lifir og verður ekki
frá okkur tekin.
Fljótt sást hvað Jón Þröstur gekk heill
og hiklaust að því er hann tók sér fyrir
hendur, hvort sem var nám eða starf.
Þannig hafði hann lokið bæði iðnnámi í
vélvirkjun og atvinnuflugprófi 21 árs.
Það finnst mér segja meira en mörg orð.
Fyrir rúmu ári síðan var ég við
brúðkaup þeirra, Arndísar Bjargar
Smáradóttur og Jóns Þrastar, er hann
gekk að eiga sína indælu konu sem var
eitt af hans gæfusporum.
Þá var um leið skírður litli indæli
sonurinn þeirra. Það var sannarlega
gleðistund. Þau voru svo samvalin hvort
fyrir annað og hamingjan virtist brosa
við. Svo er klippt á allt þetta svo
snögglega.
Svona er lífið og því fáum við ekki
breytt. Fullkomin hamingja annars
vegar eða sárasta kvöl. Þvílíkar and-
stæður. En við verðum að biðja og vona
að guð leggi líkn með þraut.
Að kvöldi brúðkaupsdagsins kvaddi
ég Jón Þröst í síðasta sinn. Það
atvikaðist nú einhvernveginn svo að við
hittumst ekki þennan tíma. Já, bilið er
mjótt milli blíðu og éls og brugðist getur
lukkan frá morgni til kvölds. Já, sem
guðirnir elska deyja ungir. En ég trúi
því að líf sé eftir þetta líf og kallað sé
til annatmog meira að starfa guðs um
geim.
En þegar ég lít til baka yfir lífsgöngu
frænda míns finnst mér hann hafa verið
barn hamingjunnar þessa stuttu ævi.
Hann tamdi sér reglusaman og heilbrigð-
an lífsmáta, honum gekk vel í námi,
komst á samning hjá vegagerðinni og
hafði þar oft góðar tekjur, auðvitað með
því að vinna mikið en þetta gaf aftur
möguleika til að sinna aðal áhugamálinu
flugnáminu. Þá eignaðist hann konuna,
sem hann elskaði og með henni litla
drenginn, augasteininn beggja foreidr-
anna.
Þá fékk hann að síðustu þá ósk sína
uppfyllta að fá fasta vinnu við flugið hjá
ágætum vinnuveitanda. Hæfni hans var
mikil og flugpróf með ágætum.
Þetta finnst mér mikil lífsfylling hjá
svo ungum manni.
Við kveðjum þig frændi með virðingu
og þökk fyrir sumurin tvö, sem þú varst
hjá okkur. Frá þeim eigum við góðar
minningar er nú verða í hugum okkar,
gimsteinum betri.
Við systkinin frá Flögu og fjölskyldur
okkar, sendum Jóni Hlíðberg afa hans,
foreldrum og systkinum, Amdísi elsku-
legri eiginkonu hans og syninum unga
og öllum öðrum aðstandendum innileg-
ar samúðarkveðjur.
Góður engill guðs oss leiðir
gegnum jarðneskt böl og stríð
léttir birgðar angist eiðir
engill sá er vonin blíð.
(H.H.)
Ámi Magnússon.
McCauley, er kennari í rússnesku og
rússneskum fræðum við Lundúnarhá-
skóla.
Þessar tvær bækur eru báðar skrifaðar
með það í huga, að þær geti komið að
gagni háskólastúdentum, sem vilji
leggja sig sérstaklega eftir rússneskri
sögu, en þess jafnframt gætt, að
almenningur geti haft þeirra góð not.
Báðar eru þær fremur stuttaralegar á
köflum, nánast yfirlitskenndar, en engu
að síður læsilegar og í þeim er mikinn
fróðleik að finna.
Paul Dukes: The Making of Russian
Absolutism 1613-1801.
Longman 1982
197 bls.
■ Eins og flestum þeim, sem fylgjast
með útgáfu sagnfræðirita á Vesturlönd-
um mun kunnugt, ríkir nú mikil gróska
í rannsóknum og útgáfu rita um austur
- evrópska, og þó sérstaklega rússneska
sögu. Hvert ritið rekur annað um þessi
fræði og ýmis útgáfufyrirtæki í Bret-
landi, Þýskalandi og víðar hafa hleypt
af stokkunum ritröðum um lengri eða
skemmri tímabil í sögu þjóðanna í
Austur - Evrópu.
Longman útgáfufyrirtækið breska er í
hópi þessara forlaga og nýlega eru
komin á markað tvö bindi ritraðar um
sögu Rússlands frá því um miðja 19. öld
og fram til vorra daga. í þessum þætti
verða þessi tvö bindi kynnt:
Hið fyrsta þessara rita er, eins og að
ofan greinir, eftir Paul Dukes háskóla-
kennara í Aberdeen og nær yfir sögu.
Rússlands frá því hinir fyrstu keisarar af
Rómanovættinni komust til valda og
fram til þess er Alexander I komst til
valda árið 1801.
Eins og bókartitilinn gefur til kynna
er lýsing þess, hvernig einveldi var
■komið á í Rússlandi, höfuðefni ritsins,
en höfundur hyggur þó víðar og segir
stjómmálasögu Rússaveldis á áður-
nefndu tímabili. Hann leitast við að sýna
fram á tengsl Rússa við þjóðir í Evrópu
vestanverðri og þau áhrif sem þau höfðu
á þróun stjórnarfars í hinu víðlenda ríki,
auk þess sem hann greinir skilmerkilega
frá valdaferli þeirra keisara og keisara-
ynja, sem máli skipta. Þannig er t.d.
glögglega sagt frá valdaferli Péturs mikla
og Katrínar miklu, þau borin saman við
aðra valdhafa og góð grein gerð fyrir
þeim breytingum, sem þau reyndu að
koma á og viðbrögðum við þeim. Einnig
eru í bókinni ágætir kaflar um rússneska
hagsögu og menningarsögu þessa tíma-
bils.
Jón Þ. Þór.
Jón Þ. Þór
skrifar
um bækur