Tíminn - 04.08.1982, Blaðsíða 18

MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 1982
18__________
eftir helgina
Farandverka-
menn smíða rör
1 ■ Ef frá er talinn fótboltinn, heims-
meistarakeppnin, sem stendur sem
hæst, þegar þetta er ritað, eða WM
eins og menn nefna hana á megin-
landinu, er ef til vill mest rætt um
atvinnuleysi og vondan hagvöxt.
Allt er svo ótryggt núna, segja
menn og maður les skuggana í
augum þeirra eins og óveðursský á
himninum.
700 manns voru um það bil að
missa vinnuna í sjónvarpsverk-
smiðju í Danmörku. Fólkið var í
verkfalli. Vildi fá hærra kaup en
eigendurnir hótuðu bara að loka.
Blýantaverksmiðja í Austurríki er
hætt, og þar fuku 500 stöður. Einna
skást virðist ástandið vera í Þýska-
landi, en þó er ástandið á Norður-
löndum og í Norður-Evrópu orðið
þannig, að enginn virðist búa við
raunverulegt atvinnuöryggi, nema
sá sem er atvinnulaus.
Hann fær styrkinn sinn og ekki
þarf hann að óttast uppsögn, eins og
hinir, sem eru í vinnu. Launin eru að
vísu eitthvað lægri, eða atvinnuleys-
isbæturnar, en það munar ekki svo
miklu, að ekki megi brúa það bil með
einhverjum ráðum, og bótakerfið
mun geta tekið á sig ótrúlegustu
myndir. Mér var til að mynda sagt,
að í Svíþjóð fengju einstæðar mæður
húsaleigustyrk, sem væri svo rífleg-
ur, að hann er talsvert hærri en
húsaleigan, sem þær þurfa að greiða.
En nú er mannúðarstefnan á tíma-
mótum og Evrópulestin ekur með
ofsahraða um dimm jarðgöng og
enginn veit hvað er framundan. Op
með sólskini og grænum lundi og
peningatrjám, ellegar svartur berg-
| veggur?
Við þessar aðstæður er auðvitað
mikið spilað á kerfið, eins og það er
gjarnan nefnt, og þar eins og hér, eru
| einsdæmin verst. Upp í hugann
kemur sagan um Danann, sem var á
atvinnuleysisbótum ogallskonarbót-
um öðrum. Hann brá séreinn daginn
í hnattferð og allt varð brjálað í
Danmörku. Hann hafði ekki unnið í
mörg ár.
Draugalegasti þáttur þessa kerfis
eru þó líklega svonefndir farand-
verkamenn. Menn frá Suður-Evrópu
sem koma til að vinna í malbiki og
námum, eða svonefnd óhreinleg
störf, sem grunnskólafólk og stúd-
entar vinna ekki í Vestur-Evrópu,
I vestanverðri.
Að vísu fara margir slíkir beint á
kerfið, rétt eins og aðrir, en flestir
I eru þó í námum eða með tjörufötu í
hendinni. Þeir búa einnig víða í
sérstökum hverfum, og hafa sérstak-
ar búðir með hvítlauk og saltfiski
handa sér. Og peningarnir, sem þeir
vinna sér inn - obbinn af þeim - fer
síðan til heimalandsins, þar sem
fjölskyldan býr við þröngan kost. Og
í vissum löndum eru þessir heim-
sendu peningar umtalsverður hluti af
gjaldeyristekjum heimalandsins.
Yfirleitt fá þessir farandverkamenn
þó vont kaup. Lægra en aðrir og litla
félagslega þjónustu, nema þá einna
helst í Danmörku og Svíþjóð, þar
sem þeir njóta einhvers konar
lýðréttinda, og meira að segja eru í
Svíþjóð sérstakar útvarpsdagskrár
fyrir minnihlutahópa, eins og Tyrki,
Lappa, íslendinga og menn frá
Afríku. Einnig má nefna einnar
klukkustundar sjónvarp fyrir Tyrki í
Svíþjóð á sunnudögum og erlendir
menn fá borgað fyrir að læra sænsku.
Og þótt sumir kjósi að læra ekki neitt
og fari á eitt sænskunámskeið af öðru
fyrir borgun, þá hefur þessi mála-
kennsla leyst mikinn vanda. Kaup-
taxtar eru þó öðruvísi fyrir ómennt-
aða útlendinga, en annað fólk.
Erlendir ferðamenn verða ekki
svo mikið varir við þessar undirþjóð-
ir í Vestur-Evrópu og á Norðurlönd-
um. Það er helst á sunnudögum,
þegar þeir ganga stundum í flokkum
um göturnar og tala suðræn mál, þ.e.
móðurmálið. Og einnig ber það við,
að maður sér þá á járnbrautarstöðv-
unum, þegar einhver er að fara, -
eða einhver nýr er að koma til að
vinna í malbiki eða námu. Þá koma
ættingjar og vinir á járnbrautarstöð-
ina til að taka á móti vinnumannin-
um, sem kemur skelfingin uppmáluð
úr járnbrautarlestinni, mállaus og
allslaus. Og það verða fagnaðarfund-
ir, þegar hann sér landa sína, er sjá
um hann, meðan hann er að koma
undir sig fótunum, til að geta unnið
og sent peninga heim.
En það eru ekki aðeins iðnríki
Vestur-Evrópu er stunda þessa nýju
tegund af þrælahaldi. í blöðunum
hér var ég að lesa að Rússar væru að
„kaupa“ tugþúsundir verkamanna í
Austur-Asíu til að smíða gasrör frá
Síberíu til Frakklands og Þýska-
lands. Fyrir þessa nýju Síberíuvist,
greiða Rússar heimalandinu með
loftvarnarbyssum, skriðdrekum og
öðrum vopnum. Þannig að þeir sem
eftir eru heima, geta a.m.k. haldið
áfram að drepa hverjir aðra.
Konur hinna keyptu manna og
börn þeirra verða eftir heima. Um
launin er ekkert vitað, en líklega
ganga þeir bara í Samstöðu í Síberíu
til að fá kaupið klárt.
Það er erfitt á tveim dálkum í
dagblaði að lýsa réttmætri andstyggð
á þessu dulbúna þrælahaldi nútímans
og vonandi verður þessu kerfi ekki
komið á hér á landi, þegar búið er
að kenna allri þjóðinni latínu.
Júlí 1982
Jónas
Guðmundsson,
rithöfundur,
skrifar
19. þing Sambands ungra framsóknarmanna verður haldið að Húnavöllum helgina 3.-5. sept. n.k. Nánar auglýst síðar. S.U.F.

Jörð til sölu Jörðin Þverholt í Álftaneshreppi, Mýrarsýslu er til sölu og ábúðar nú þegar eða eftir samkomulagi. Allar eignir ábúenda á jörðinni eru til sölu, þar á meðal byggingar, vélar og áhöfn, sem nú er um 700 ærgildi. Nánari upplýsingar gefa Sigurður Ámundason, sími 93-7650, Ámundi Sigurðsson, Þverholtum sími: 93-7102 og Landnám Ríkisins sími: 91-25444.

Hestar 2 hestar, annar brúnn járnaður og hinn rauður með gult merki í eyra, töpuðust frá Eyrarbakka. Hugsanlega farið yfir Ölfusá og lent í Ölfusi. Vinsamlegast hringið í síma 91-82508 eða 99-3375.
Hella Hús til sölu Einbýlishúsið að Hrafnskálum 2 Hellu er til sölu og afhendingar nú þegar. Óskað er eftir tilboði í eignina. Tilboð um verð og greiðslu sendist til Jóns Þorgeirssonar, sveitarstjóra Hellu fyrir 17. ágúst n.k. Réttur áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er eða hafna öllum. Sveitarstjórinn Rangárvallahreppi.

Laus staða Kennarastaða í stærðfræði við Menntaskólann í Kópavogi er laus til umsóknar. Umsækjendur þurfa einnig að geta kennt jarðfræði. - Umsóknir, ásamt ýtarlegum upplýsingum um námsferil og störf skulu hafa borist menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík, fyrir 20. ágúst n.k. Menntamálaráðuneytið, 29. júlí 1982.

Laus staða Umsóknarfrestur um áður auglýsta kennarastöðu í náttúrufræði við Menntaskólann að Laugarvatni framlengist hér með til 16. ágúst n.k. - Umsóknir, ásamt upplýsingum um námsferil og störf sendist menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík. Menntamálaráðuneytið, 30. júlf 1982.

Skrifstofustarf Óskum eftir að ráða starfsmann til skrifstofustarfa við ýmsa útreikninga, bókhald og fleira. Umsóknareyðublöð hjá Starfsmannahaldi. § SAMBAND ÍSL. SAMVINNUFÉIAGA STARFSMANNAHALO
Kvikmyndir
Sími 78900
Salur 1
FRUMSÝNIR
Hvellurinn
(Blow out)
John Travolta varð heimstrægur
fyrir myndimar Saturday Night
Fever og Grease. Núna aftur
kemur Travolta fram á sjónar-
sviðið í hinni heimsfrægu mynd
DePalma BLOW OUT.
Þeir sem stóðu að Blow out:
Kvlkmyndataka Vilmos Zsign-
ond (Deer Hunter, Cfose En-
counters).
Hönnuður: Paul Sylbert (One
Flew Over The Cuckoo's Nest,
Kramer vs. Kramer, Heaven Can
Wait).
Kllpplng: Paul Hirsch (Star Wars)
Myndin er tekln I Dolby og sýnd
14 rása starscope stereo.
Hækkað miðaverð.
Sýnd kl. 5 - 7.05 - 9.10 og 11.15.
Salur 2
FRUMSÝNIR
Óskarsverðlaunamyndlna
Amerískur varúlfur
í London
(An Amerlcan
Verewolf In London)
Það má með sanni segja að þetta
er mynd I algjörum sérflokki, enda
gerði John Landis þessa mynd,
en hann gerði grínmyndimar
Kentucky Frled, Delta klfkan, og
Blue Brothers. Einnig lagði hann
mikið við að skrifa handrit að
James Bond myndinni The Spy
Who Loved Me. Myndin fékk
Óskarsverðlaun fyrir förðun í mars
s.l.
Aðalhlutverk: David Naughton,
Jenny Agutter og Griffln Dunne.
Sýndkl. 5, 7, 9 og 11.
Salur 3
Píkuskræklr
(Pussy-talk)
Pussy Talk er mjög djörf og jafn-
framt fyndin mynd sem kemur
öllum á óvart. Myndin sló öll
aðsóknarmet I Frakklandi og
Svíþjóð.
Aðalhlutverk: Penelope Lamo-
ur, Nils Hortzs.
Leikstjóri: Frederic Lansac.
Stranglega bönnuð börnum
innan 16 ára.
Sýnd kl. 5 - 7-9 og 11.
Salur 4
Breaker Breaker
Frábær mynd um trukkakappastur
og hressileg slagsmál.
Aðalhlutverk: Cuck Norrls, Terry
O'Connor.
Endursýnd kl. 5 - 7 og 11.20.
Fram í sviðsljósið
(Belng There)
(4. mánuður)
Grínmynd I algjömm sérflokki.
Myndin er talin vera sú albesta
sem Peter Sellers lék I, enda fékk
hún tvenn Óskarsverðlaun og var
útnefnd fyrir 6 Golden Globe
Awards. Sellers ler á kostum.
AðalhluWerk: Peter Sellers,
Shlrley MacLane, Melvln
Douglas og Jack Warden.
Leikstjóri: Hal Ashby.
islenskur texti.
Sýnd kl. 9.