Tíminn - 08.08.1982, Page 5

SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1982
samkvæmt stefnuskrá (prógrammi) sem
síðar verður auglýst. Hver sem vill vera
viðstaddur, verður að bera á sér til þess
gjört einkenni, og fást þau keypt í dag
eftir miðdag og á morgun í Garðsverslun
og Frydensdalsverslun og kosta 25 aura
fyrir fullorðna, en 15 aura fyrir börn 5
til 14 ára (yngri böm hafa frían aðgang).
Auk þess verður hver sá, sem hafa viil
aðgang að danspalli, sem nú er í smíðum
í Dalnum, að bera sérstakt einkenni,
fást slík einkenni á sömu stöðum og hin,
og kosta 10 aura. Verið getur að
einkenni þessi fáist í Dalnum hátíðar-
daginn.
Álítist ekkert því til fyrirstöðu að
hátíðin fari fram nefndan dag, verður
íslenska flaggið dregið upp í stöngina á
Skansinum kl. 7 um morguninn, að
öðrum kosti verður henni frestað
þangað til gott veður fæst og annir ekki
hamla, og þá gefið nefnt merki.
Þess skal getið, að í Dalnum verður
fáanlegt til kaups kaffi, sódavatn og
vindlar, að öðru leyti er gjört ráð fyrir
að hver einstakur vilji veita sér
nauðsynjar sínar sjálfur.“
„Hér er ég svo með prógrammið
sjáðu:
Prógram fyrir
Þjóðminningardag
Vestmannaeyja 1901
1. Kl. 9 f.m. byrjar kappróður á
höfninni. Verðlaun 5 kr.
2. Kl. 11 f.m. koma allir, sem merki
hafa keypt eða ætla að kaupa, að
þinghúsinu og ganga þaðan inn í
Herjólfsdal í einum hóp.
3. Kl. 12 1/2 verður samkoman sett,
því næst mælt fyrir minni konungs,
Islands og Vestmannaeyja og sungin
kvæði á milli. Að því búnu stendur
öllum til boða að taka til máls.
4. Kl. 3 byrja glímur, verðlaun 2
krónur, kapphlaup fullorðinna, verð-
laun 2 krónur, kapphlaup unglinga,
verðlaun 1 króna, pokahlaup stökk og
fleira eftir föngum.
5. Kl. 4-5 byrjar dans og varir
frameftir kvöldinu eftir kringumstæðum.
Söngur öðru hvoru.“
„Undir allt þetta skrifa svokölluð
Forstöðunefnd. Ég hef grun um að
hreppsnefndin ásamt einhverjum félög-
um hafi gengist í að kjósa þessa nefnd.
t>að er alla vega ljóst að ekki voru það
íþróttafélögin. Það eldra var ekki
stofnað fyrr en 1913 og hitt ekki fyrr en
1920.
Steinn Sigurðsson, sem var skólastjóri
í Eyjum til 1914, var á þessum tíma mjög
áhrifaríkur aðili. Og ég tel að skipulagn-
ing Þjóðhátíðarinnar hafi að mestu hvílt
á hans hefðum.Hann beitti sér fyrir
samtökum ungmenna. Með hjálp ung-
mennanna byggði hann meðal annars
sundskálann á Eiðum í Eyjum árið 1913.
Svo það geta allir séð að hann var virtur
aðili í þessu starfi.“
Eingöngu Eyjamenn
„Til að byrja með voru það eingöngu
Eyjamenn sem þátt tóku í hátíðinni.
Samgöngur voru þá ekki eins og þær eru
núna. Menn fóru ekki að leggja út í það
að fara út í Eyjar frá suðurströndinni,
nema mikið lægi við. Hættan var sú að
menn kæmust ekki heim fyrr en seint og
síðarmeir. Dæmi eru til þess að menn
urðu að bíða eftir leiði upp að
suðurströndinni í þrjá mánuði.
Svo þróast þetta. Þegar skipin fóru að
ganga á milli lands og Eyja þá fór fólk
fyrst að koma til að taka þátt í
Þjóðhátíð. Það komu heilu hópamir
strax eftir 1905 og 6.“
- Hvað hefur þú tekið þátt í mörgum
Þjóðhátíðum?
„Við hjónin höfum setið 43 Þjóðhátíð-
ir. Á meðan við bjuggum í Eyjum vorum
við að heiman þrjár eða fjórar.“
- Hefur ekki svipur hátíðarinnar
breyst mikið?
„Þú getur farið nærri um það. Með
bættum samgöngum hefur aðkomufólki
fjölgað með ári hverju. íþróttir setja
alltaf meiri svip á Þjóðhátíðina, og þá
sérstaklega bjargsig sem náttúrulega er
einkennandi fyrir íþróttalíf í Vest-
mannaeyjum.
Sumum finnst alltof margir sækja
Þjóðhátíðina og ég veit það að margir
Vestmannaeyingar hafa komið sér úr
bænum meðan hún stendur yfir, vegna
■ Frá Þjóðhátíð í Heijólfsdal árið 1904 eða 5.
■ Stefnuskrá (prógram) Þjóðhátíðar árið 1901. Á stefnuskránni er talað um
Þjóðminningardag Vestmannaeyja. Virðast bæði nöfnin hafa verið notuð jöfnum
höndum.
■ Tilkynning um endurvakningu Þjóðhátíðar árið 1901.
þess að þeim fellur ekki það sem kallað
er sukk á Þjóðhátíð."
Samhuga um
að drekka sig fulla
- Hefur það verið mikið?
„Já oft á tíðum. Þess vegna heyrast
þessar tilkynningar í útvarpinu núna.
Það er verið að brýna fyrir fólki að halda
„þurra“ Þjóðhátíð. Það er eins og sumir
menn hafi samhygð um það að drekka
sig fulla á öllum skemmtunum. Þeir
sækja þær jafnvel um allt land.
Nú skilst mér að Eyjamenn vilji
breyta til og hafa hátíðina fyrst og fremst
fyrir sjálfa sig. Þess vegna færðu þeir
hana um eina helgi. Meðan hún var um
verslunarmannahelgina áttu allir lands-
menn heimangengt."
- Ætla þeir þá að vísa gestum frá?
„Nei. Það held ég að sé full mikið sagt.
Þeir vilja fá gesti, en heilbrigða gesti sem
ekki koma í þeim tilgangi að drekka sjg
fulla.
- Var ekkert um drykkjuskap í
upphafi?
„Það hefur sennilega alltaf verið
eitthvað um drykkjaskap. En ég, fyrir
mitt leyti, man ekki eftir áberandi óreglu
á fyrstu Þjóðhátíðunum sem ég sótti,“
sagði Þorsteinn.
- Sjó.
■ Þinghúsið í Vestmannaeyjum 1857-1905. Þetta þinghús sýslunnar lét Kaptein von Kohl, sýslumaður, byggja á árunum
1856-1857. Við austurenda þess var fangageymsla og fangagarður, sem sést á myndinni. í þinghúsinu hafði Herfylking
Vestmannaeyja bældstöð sína. Hús þetta var rifið til grunna árið 1904 og á stæði þess byggt þinghús og bamaskóli undir
einu þaki. Við gamla þinghúsið safnaðist fólk saman áður en haldið var á fyrstu Þjóðhátíðamar í Vestmannaeyjum eftir
aldamót.