Tíminn - 08.08.1982, Page 22

SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1982
22 Wzmvm
INNRÁSIN í JAPAN HEFDI GETAD ORÐID MEST
AftJ HUI NDRA B IILl LJ
// ] DE' tJA f 1 R1 [E
■ Er Japanir bjuggust til að vcrjast innrás á heimaeyjamar var ástandið orðið slæmt
í landinu, vopnabirgðir takmarkaðar o.s.frv. Þeir létu það ekki á sig fá, þessir hugðust
verja föðurlandið með bambusspjótum.
■ Sjóliðamir sem stýrðu „Kaiten“ sjálfsmorðstundurskeytunum í mark voru dýrkaðir sem miklar hetjur í Japan. Hér leggja
nokkrir þeirra af stað og em kvaddir mjög innilega.
■ Hugkvæmir menn Japanir og svo-
lítið skrýtnir í augum Vesturlandabúa.
Eftir að þeir höfðu fíflast til að fara útí
stríð við Bandaríkin árið 1941 og voru
sýnilega að tapa - allt í kalda koli,
iðnaðar- og vopnaframleiðsla að stöðv-
ast, olíubirgðir nær því á þrotum,
sjóherinn sokkinn og bestu hermenn-
imir allir dauðir - þá hófu þeir
sjálfsmorðsárásir. Flugvélar hlaðnar
sprengiefnum steyptu sér niður á
herskip Bandamanna, öflugasta orrustu-
skip heims - Yamato - fór í brjálæðis-
lega siglingu með eldsneyti aðeins aðra
leiðina, blindir og limlestir hermenn
ruddust gegn skothríð óvinanna með
sverð ein að vopni en nafn keisarans á
vörunum, ogsvo framvegis. Undir lokin
var eins og öll japanska þjóðin væri
staðráðin í að farast eins og hún lagði
sig í einni allsherjar sjálfsmorðsorgíu -
„hundrað milljón líf fyrir keisarann“,
var vinsælt slagorð. Kjarnorkuárásirnar
á Hiroshíma og Nagasaki hafa verið
kallaðar mesti glæpur í samanlagðri
hernaðarsögunni, sem státar þó af
ýmsum stóreflis hryðjuverkum, en það
er enginn vafi á að þær spöruðu
þúsundir, milljónir mannslífa. Og af því
Japanir ætluðu að berjast fram í rauðan
dauðann hefði stríðið vel getað staðið í
heilt ár í viðbót.
„Banzai! Banzai!“
Sumarið 1945 var staða Japana
vonlaus. Bandamenn tóku hvern eyja-
klasann á fætur öðrum og höfðu nær
slegið hring um Japan sjálft, þeir efldust
af krafti að sama skapi og japanska
hervélin lét undan síga. Þrátt fyrir það
hvarflaði að fæstum Japönum að gefast
upp og Bandamönnum óaði við innrás-
inni sem þeir þóttust sjá að þeir yrðu að
gera á japönsku eyjarnar. Þeir voru
orðnir vel kunnugir hinum svokölluðu
„Banzai“ árásum japönsku hermann-
anna sem fyrst komust í sviðsljósið í maí
1943 þegar bandaríski herinn tók við að
reka Japani frá Aleutia-eyjum við
Alaska. Það gekk nokkuð greiðlega og
að lokum var afgangur japanska hersins
umkringdur á litlu og þröngu svæði.
Undir stjórn Yamasaki ofursta taldi
japanska herliðið 1200 menn og var
helmingur þess særður, birgðir voru til
tveggja daga en handan víglínunnar
voru ellefu þúsundir vel útbúinna
hermanna Bandaríkjanna. Yamasaki
neitaði að gefast upp þó hann vissi vel
að ekki var von á neinni hjálp og sendi
síðasta skeyti sitt til Tokyo: „Ég hyggst
nú útrýma óvininum." Hann undurbjó
vonlausa gagnárás sína vandlega, lét
gefa þeim hermönnum sem voru of
særðir til að berjast banvænar sprautur
eða handsprengjur til að drepa sig með
þegar óvinirnir nálguðust; svo þrifu þeir
sem eftir voru öll tiltæk vopn og brutust
fram.
Bandarísku hermönnunum leist ekki
á blikuna. Á móti þeim komu æðandi
herskarar japanskra drýsildjöfla, æp-
andi, sveiflandi sverðum og byssustingj-
um, skutu á allt sem fyrir varð. Japanir
hröktu bandarísku hersveitirnar til
baka, náðu hersjúkrahúsi og drápu þar
bæði sjuklinga og starfslið - loks voru
þeir stöðvaðir þegar Bandaríkjamönn-
um hafði unnist tími til að endurskipu-
leggja lið sitt. En japönsku hermenn-
irnir gáfust ekki upp, þeir héldu áfram
að drepa eins lengi og þeir gátu en
sprengdu síðan sjálfa sig í loft upp. Af
2600 mönnum sem upphaflega höfðu
verið undir stjórn Yamasaki voru 28
teknir höndum.
Af 8700 voru 265 teknir
höndum!
Það sem hér var á ferðinni var andi
Samurai-hermannanna fomu en einn
helsti þeirra lét hafa eftir sér um
aldamótin 1700: „Vegur Samurai-her-
mannsins er dauðinn. Eigi hann milli lífs
og dauða að velja, kýs hann dauðann.
Það er engum erfiðleikum bundið." Og
þetta þótti fjarska göfugt. Bandamenn
áttu eftir að kynnast „Banzai" árásunum
mæta vel eftir því sem leið á stríðið en
sjálfsmorðsæði japönsku hermanna óx
sífellt eftir því sem hernaðarstaða þeirra
versnaði. Af 4500 manna setuliði á
Tarawa-eyju komust 17 Japanir lífs af í
nóvember 1943 og auk þess 129
varaliðsmenn frá Kóreu. Á eynni
Kwajalein voru í febrúar 1944 teknir 165
fangar af 8700 manna setuliði. Og svo
framvegis. Þegar allt var tapað gerðu
japönsku hermennirnir venjulega brjál-
æðislega útárás frá stöðvum sínum; þeir
rígbundu snærisspotta um mikilvæga
staði á líkamanum til að geta haldið
áfram að berjast þó ekki væri nema
nokkur andartök eftir að hafa orðið fyrir
skoti. Mesta „Banzai" árásin var gerð á
Saipan þar sem 3000 japanskir hermenn
sóttu allt í einu fram með sjálfsmorðs-
glampann í augunum. Þeir voru strá-
felldir en héldu stöðugt áfram, særðir,
blindir, hræðilega limlestir sóttu þeir
fram vopnaðir prikum, brotnum
flöskum eða grjóti. Þegar allt um þraut
syntu þeir á haf út og drekktu sér.
Nokkur hundruð voru tekin til fanga en
meðal þeirra sem frömdu sjálfsmorð
voru konur og börn sem aðsetur höfðu
haft í aðalstöðvum japanska herliðsins.
Konur með börn réðust
gegn hermönnum Banda-
manna
Þessi baráttuandi, sem einnig birtist í
Kamikaze-árásum flugmanna á skip
Bandamanna, virtist síður en svo dvína.
Á Iwo Jima voru 23 þúsund Japanir til
varnar þegar Bandaríkjamenn gerðu
innrás í apríl 1945 og 20.703 voru
drepnir. Þar á meðal voru fjölmargar
konur sem tóku þátt í „Banzai"
árásunum vopnaðar oddhvössum
bambusspjótum og sumar með börn sín
með sér.
Japanir sýndu ótrúlega hugkvæmni í
sjálfsmorðstilraunum sínum. Það virtist
stundum næstum aukaatriði hvort sjálfs-
morðsárásimar yllu nokkmm skaða,
aðalatriðið var að japönskum hermönn-
um tækist að deyja, „fyrir föðurlandið
og keisarann". Og göfugast af öllu yrði
náttúrulega að fá að deyja við að verja
sjálft Japan.
Það var strax í janúar 1945 sem
japanska herstjórnin hófst handa um að
semja áætlanir til að verjast yfirvofandi
innrás Bandamanna. Þá var fátt um fína
drætti í japönsku hemaðarvélinni og
leiðtogunum þótti því sýnt að verjendur
japönsku eyjanna yrðu að vera reiðu-
búnir til að fórna lífi sínu óhikað. Það
skyldi barist þar til yfir lyki og öll vopn
notuð. Annars ályktaði herstjórnin
réttilega að fyrsta tilraun Bandamanna
til lendingar yrði gerð á syðri hluta
eyjarinnar Kyushu, og þar var því
safnað saman öllu liði sem til var, öllum
vopnum og sjálfsmorðstólum.
Sjálfsmorðskafarar!
Þegar hér var komið sögu var japanski
ofansjávarflotinn ekki svipur hjá sjón.
Það sem einu sinni hafði verið næst-
stærsti floti í heimi taldi nú aðeins tvö
beitiskip og 23 tundurspilla, en þessi
skip áttu ásamt þeim 45 kafbátum sem
eftir voru að ráðast fyrst til atlögu gegn
innrásarflota Bandamanna. Ekki var
gert ráð fyrir að skip þessi myndu
nokkru sinni snúa aftur til hafnar, þau
áttu að gera allt það tjón sem þau gætu
og sigla síðan niður innrásarskipin og
springa í loft upp. Um svipað leyti átti
allur flugfloti Japana sem eftir var að
fylkja sér til Kamikaze-árásar. Hafin var
framleiðsla á nýjum tegundum flugvéla
sem sérstaklega voru ætlaðar til Kami-
kaze-árása, og þar má meðal annars
nefna eina gerð sem ekki hafði nein
vængjahólf fyrir lendingarbúnaðinn.
Þegar vélin væri komin á loft mátti
hreinlega losa lendingarbúnaðinn und-
an, það var ekki reiknað með að þessi
flugvél lenti á nýjan leik. Jafnframt voni
gerðar tilraunir með ýmsar tegundir sem
voru í raun ekki annað en mannaðar
rakettur en framleiðsla gekk illa vegna
hráefnaskorts og aðflutningsvandræða,
nú þegar Bandaríkjamenn voru nær
allsráðandi í lofti og á sjó.
Þessar fyrstu árásir flotans og Kami-
kaze-flugvélanna áttu að hefjast þegar
innrásarskipin væru um 180 sjómflur frá
ströndum Japans, en eftir því sem nær
drægi ströndinni áttu fleiri tæki að
bætast í hópinn. Japanir áttu fjölskrúð-
ugt safn dvergkafbáta og mannaðra
tundurskeyta sem ekki voru til annars
brúkleg en sjálfsmorðárása og þessum
vopnum átti að beita af fullum mætti.
Japanir vonuðu að með þessum hætti
tækist þeim að eyðileggja um það bil
35-50% innrásarflotans áður en hann
næði ströndinni en þar biðu frekari
hrellingar. Auk tundurdufla og allavega
sprengigildra höfðu Japanir sett á stofn
flokka kafara sem kallaðir voru „Fuk-
uryu“. Þessir kafarar, sem voru reyndar
svo illa búnir að fjöldinn allur fórst á
æfingum, áttu að hafa fast aðsetur niðri
á sjávarbotni rétt undan landi og var
meira að segja hafin framleiðsla á
sérstökum bvrgjum fyrir þá. Þegar
innrásarprammar Bandamanna sigldu
fyrir ofan á leiðinni upp á strönd áttu
kafararnir síðan að ota sprengjum
sínum upp í kjöl þeirra og sprengjumar
vom festar á langa stöng og svo öflugar
að vitað mál var að kafarinn myndi
farast um leið og hún spryngi. Engu að
síður áttu yfirmenn þessara sveita ekki
í neinum vandræðum með að afla
sjálfboðaliða í raðir sínar.
Mesti herskipafloti
sögunnar
Eins og gefur að skilja voru Banda-
menn allmjög hræddir við vamaráætlan-
ir Japana, vissu sem var að allt yrði lagt
í sölurnar og mannfallið yrði líklega
gífurlegt á báða bóga.
í áætlunum Bandaríkjamanna var
sem fyrr segir gert ráð fyrir að hafist yrði
handa með innrás á eyna Kyushu, og bar
sú innrás nafnið „Olympic" í herbúðum
Bandamanna. Síðarvar áætlunin aðvísu
skírð upp og nefnd „Majestic" en það
nafn er lítt þekkt enda lifði þá skammt
eftir af stríðinu. „Olympic" skyldi fara
af stað þann fyrsta nóvember 1945 en
fyrsta mars 1946 skyldi hafin innrás á
sjálfa höfuðeyna, Honshu, og hét sú
áætlun „Coronet". Ætlunin var að lenda
beggja vegna við Tokyo og sækja síðan
í átt til borgarinnar. Ef af þessum
innrásum hefði þurft að vcrða hefði til
þeirra verið safnað mesta herskipaflota
sögunnar, alls rúmlega 3000 herskipum
og flutningaskipum og eru þá ekki taldir
með innrásarprammar af ýmsum stærð-
um og gerðum. Geta má þess að
flotastyrkur Bandamanna á Kyrrahafi í
ágúst 1945 var gífurlegur: samanlagt