Tíminn - 19.08.1982, Blaðsíða 8

8
FIMMTUDAGUR 19. ÁGÚST 1982
Útgefandi: Framsóknarfiokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurösson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna Ð. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. Ólafsson. Fróttastjórl: Kristinn Hallgrímsson. Umsjónarmaður Helgar-
Timans: lllugi Jökulsson. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Heiður Helgadóttir.lngólfur Hannes-
son (íþróttir), Jónas Guðmundsson, Kristín Leifsdóttir, Sigurjón Valdimarsson,
Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttir. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elín Ellertsdóttir. Ari
Jóhannesson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosl Krlstjánsson,
Kristín Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300.
Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsímar: 86387 og 86392.
Verð í lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 120.00.
Setning: Tæknideild Timans. Prentun: Blaðaprent hf.
Megintilgangur
■ Mikil fundarhöld hafa staðið yfir hj á stj órnarflokk-
unum að undanförnu í tilefni þeirra efnahagsaðgerða,
sem óhjákvæmilega verður að gera nú þegar, ef
atvinnuvegirnir eiga ekki að stöðvast og Island að
bætast í hóp atvinnuleysislandanna.
Það ætti ekki að undra neinn, þótt það taki nokkurn
tíma og viðræður að ná samkomulagi um slíkar
aðgerðir, jafnvel þótt til skamms tíma sé.
Grundvallaratriðið, sem allt þarf að miðast við, er
að atvinna haldist og reynt sé eftir megni að tryggja
atvinnureksturinn. Þetta þarf ekki sízt að vera
meginatriðið, þegar illa árar og lítið þarf út af að bera
til þess, að mikilvægar atvinnugreinar stöðvist alveg.
Rekstur atvinnuveganna getur stöðvazt af mörgum
ástæðum, en tvær hafa reynzt einna örlagaríkastar.
Önnur er sú, að verðbólga aukist úr hófi fram. Hin
er sú, að of langt sé gengið í samdrætti, kaupgeta og
eftirspurn minnki um of og atvinnufyrirtækin verði því
að draga saman seglin eða hætta alveg. Það eru slíkar
samdráttaraðgerðir, sem valda atvinnuleysinu í
Bretlandi og Bandaríkjunum.
Viðnám gegn verðbólgunni er óhjákvæmilegt, en
það verður að vera innan þeirra marka, að það leiði
ekki til of mikils samdráttar og atvinnuleysis.
Núverandi ríkisstjórn er álasað fyrir það, að hún
hafi ekki getað efnt fyrirheit stjórnarsáttmálans um
niðurfærslu verðbólgunnar. En tvennt þurfa menn að
íhuga í því sambandi.
í fyrsta lagi hafa viðskiptakjörin farið versnandi
síðustu árin og olnbogarými orðið minna til
niðurfærslu en ella.
í öðru lagi hefur það verið aðalmarkmið
ríkisstjórnarinnar að tryggja fulla atvinnu og sem
stöðugastan kaupmátt launa. Þetta hefur verið látið
hafa forgangsrétt. V egna þess er stór hluti launafólks
betur undir það búinn nú að mæta erfiðleikum
versnandi árferðis en verið hefði, ef hér hefði ríkt
mikið atvinnuleysi og lífskjörin verið lakari síðustu
árin en raun varð á.
Þá hefur það staðið í vegi raunhæfra aðgerða, að
forustumenn launþegasamtakanna hafa haft oftrú á
vísitölukerfinu og talið það launþegum fullkomna
vörn gegn óðaverðbólgu. Reynslan er þó búin að sýna
það í marga áratugi, að vísitölukerfið er óhagstætt
láglaunafólki, en hagstætt hálaunamönnum. Lær-
dómsríkt er ekki sízt það, að niðurfærslan, sem
framkvæmd var í ársbyrjun 1981, reyndist kjarabót en
ekki kjaraskerðing.
Allar efnahagsaðgerðir verða að taka mið af því,
að hlutur láglaunafólks verði sem bezt tryggður. Þetta
var gert í efnahagslögunum, sem sett voru af stjórn
Ólafs Jóhannessonar vorið 1974, og aftur í
efnahagslögunum, sem sett voru af ríkisstjórn
Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins veturinn
1978. Því miður hefur þessari stefnu ekki verið
nægilega fylgt um skeið. Framsóknarflokkurinn
leggur megináherzlu á, að hún verði tekin upp aftur.
Jafnframt því, að stefnt er að því að halda fullri
atvinnu og tryggja hlut láglaunafólks, verður að gæta
þess, að kjörin almennt skerðist ekki það mikið, að
til alvarlegs samdráttar komi. Hins vegar er
óhjákvæmilegt, að hann verði nokkur, sökum þeirra
áfalla, sem þjóðarbúskapurinn hefur orðið fyrir.
Þ.Þ.
á vettvangi dagsins
samgöngur
Áskorun til
ríkisstjórnar
íslands vegna
innrásar
ísraelshers
í Lfbanon
undirrituð teljum okkur vini Gyðinga, og höfum látið
okkur annt um tilveru ísraelshers.
Því erum við harmi slegin vegna árásarstríðs ísraels-
ríkis í Líbanon, árásarstríðs sem bitnar á þúsundum saklausra
manna í flóttamannabúðum, þorpum og borgum Líbanons.
Þótt við á undanförnum árum höfum orðið vitni að því, að
samúð heimsins við málstað Ísraels hefur dvínað, ekki sízt
vegna óbilgirni Ísraelsríkis gagnvart arabískum þegnum sínum
og íbúum herteknu svæðanna, höfum við þagað. Við vonuðum
ef til vill, að ísrael sœi sig um hönd. En eftir innrás ísraelshers
í grannríkið Líbanon og þœr œgilegu blóðsúthellingar og þá
óskaplegu eyðileggingu, sem hún hefur haft íför með sér, þá get-
um við ekki þagað lengur.
Va mótmælum harðlega þessari innrás og fordæmum blóðs-
úthellingar og eyðileggingu þá, sem ísraelsher er valdur að.
Va. sendum hinum hrjáðu Palestínumönnum og Líbönum
samúðar- og stuðningskveðjur, og lýsum jafnframt stuðningi
við þær þúsundir hugrakkra Gyðinga í ísrael, m.a. ísraelskra
hermanna, sem hafa lýst sig andvíga stríðinu og styðja
þjóðréttindi Palestínumanna.
V
ið vekjum athygli á eftirfarandi:
ísrael hefur haft að engu allar ályktanir Allsherjarþings Sam-
einuðu þjóðanna og Öryggisráðsins um brottför herliðs síns
frá Líbanon.
ísrael hefur virt að vettugi allar ályktanir Allsherjarþings
Sameinuðu þjóðanna og Öryggisráðsins, er beindust gegn
innlimun austurhluta Jerúsalem og Golanhæða í ísrael.
Palestínumenn, sem nú eru um fjórar milljónir, hafa misst
ættjörð sína í Palestínu. Forystusamtök Palestínumanna,
PLO, eru viðurkennd sem fulltrúi Palestínuþjóðarinnar af
117 ríkjum, þar á meðal íslandi.
Ýmsir helstu forystumenn PLO hafa gefið ískyn vilja samtak-
anna til að viðurkenna Ísraelsríki.

iá. fögnum því að ríkisstjórn íslands hefur samþykkt að
leggja fram kr. 800.000 til hjálparstarfs í Líbanon og skorum
jafnframt á hana að beita sér fyrir því
• aðhún geri ríkisstjórn Ísraels það Ijóst, að það gæti haft alvar-
legar afleiðingar fyrir samskipti íslands og ísraels, efhún láti
ekki tafarlaust af árásarstríði sínu í Líbanon og dragi herlið
sitt þaðan,
• að stjórn ísraels og PLO hefji þegar ístað viðræður um sam-
búð þjóðanna á grundvelli gagnkvæmrar viðurkenningar,
• að Norðurlöndin veiti PLO fulla viðurkenningu sem fulltrúa
Palestínuþjóðarinnar og hafi samráð við líknarstofnanir Pal-
estínumanna og Líbana um brýna aðstoð,
• að hún geri Bandaríkjastjórn grein fyrir áhyggjum sínum
vegna stuðnings Bandaríkjanna við árás Israelsríkis á
Líbanon.
Áskorun okkar Ijúkum við með ósk um, að íslendingar megi
með einhverjum hætti stuðla að friði og kærleika meðal þeirra'
þjóða, sem nú berast á banaspjót í Landinu helga.
Reykjavík, 11. ágúst 1982
Árni Bergmann, ritstjóri
SéraÁrni Pálsson
Elías Davíðsson, kerfisfr.
Haraldur Ólafsson, dósent
dr. theol. Jakob Jónsson
Jóhanna Kristjónsdóttir, blaðamaður
Vilmundur Gylfason, alþingismaður
■ Það er nú orðið Ijóst í Vestur-Ev-
rópu, að cf takast á að reka velferðar-
þjóðfélagið og ef borga á mannsæmandi
laun fyrir vinnu - og geta samt selt
framleiðsluna, þá verður að leita nýrra
leiða í arðsemi. Taprekstur ríkisfyrir-
tækja og stórfyrirtækja ár eftir ár,
dregur dilk á eftir sér og þjóðirnar geta
ekki endalaust lifað um efni fram.
Þetta kemur meðal annars fram í
útgerð, bæði fiskiskipa og kaupskipa.
Ný aðferð við lestun á
sementi
í Linghamn í Svíþjóð, smáborg, sem
er samvaxin Málmey eru einhverjar
mestu sementsverksmiðjur á Norður-
löndum. Þessar verksmiðjur framleiða
meira sement en svo, að Svíar geti hrært
það allt í sína steypu. Stór hluti
framleiðslunnar fer því á erlendan
markað.
Það háði sementsfabrikkunni í Lim-
hamn, að stór búlkaskip, sem flytja
sement milli heimsálfa, gátu ekki
athafnað sig í höfninni við verksmiðjurn-
ar, en flutningskostnaður hefur afger-
andi áhrif á verðið.
Til þess að geta lestað stærri
búlkaskip.létu verksmiðjurnar breyta
flutningaskipi sínu Vástanvik og settu í
það nýtískulegt og afkastamikið lestun-
artæki, þannig að það getur lestað skip
á ytri höfninni.
Búlkaskip, allt að 40.000 lestir, geta
nú tekið sementsfarma til útflutnings í
Limhamn. Um það bil 75% af farminum
er dælt um borð í höfninni, en þá verður
stóra skipið af fara út á leguna, þar sem
dýpi er meira. Þar bætir Vástanvik á svo
að skipið sé með fullfermi.
Vástanvik getur losað 250 tonn af
sementi á klukkustund og það tekur tvo
daga að dæla 8-10.000 tonnum um borð
í stóra skipið, sem nú getur siglt með
fullfermi.
Kostnaður við þetta nýja áfyllingar-
kerfi í Vástanvik, kostaði 3.8 milljónir
Skr., en það hefði kostað tíu sinnum
meira að dýpka höfnina fyrir búlkaskip,
en græjurnar um borð í Vástanvik.
Myndin sýnir þegar verið er að fylla
á norska búlkaskipið Barda.
„Flugvélamóðurskip" til
gámaflutninga
Sameinaða gufuskipafélagið danska,
hefur nýverið gjört nýstárlega breytingu
á ekjuskipum, er sigla milli Bandaríkj-
anna og Mið-Ameríku, Karabíska
hafsins og Venezuela, eða í svonefndri
Nopal-línu.
Þessi skip reyndust hafa mun meira
burðarmagn, en lestarrými fyrirvarning-
inn og var gripið til þess ráðs, að breikka
þilfarið,eða efsta þilfarið, þannig að
skipin líkjast nú flugvélamóðurskipum.
Skipunum var breytt hjá Savannah
skipasmíðastöðinni og árangurinn var,
að flutningageta NOPAL DANUAS
jókst um 23-125 einingar og NOPAL
OPTIMUS um 11-76 einingar, og hafa
breytingarnar stórlega aukið arðsemi
skipanna.
Nopal línan hefur höfuðstöðvar í
Miami í Florida og er sameign Samein-
aða gufuskipafélagsins og Lorentzen
skipafélagsins.
A myndinni sjáum við, hvernig farið
var að, en þess er þó rétt að geta, að
þessi skip sigla á leiðum, þar sem
veðurlag er betra en í Norður-Atlants-
hafi, þótt að vísu komi þarna hvirfilvind-
ar á vissum árstímum.
Breytingar af þessu tagi eru mun
ódýrari, en hin venjulegu úrræði, sem
eru þau, að skip eru lengd til að auka
lestarrýmið. Svo er hafnaraðstaðan oft
þannig, að örðugt er að sigla á lengri
skipum.
Aalborg Værft í Álaborg
fær stórverkefni
Aalborg Værft í Álaborg á Jótlandi er
mörgum Islendingum kunnugt, því þar
hafa mörg íslensk skip verið smíðuð, til
dæmis varðskipin og farþegaskipin Esja
og Hekla voru á sínum tíma smíðuð í
Aalborg Værft.
Nýverið fékk skipasmíðastöðin stór-
verkefni, en það var að smíða farþega-.