Tíminn - 28.08.1982, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 28. ÁGÚST 1982
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvœmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiöslustjóri: Sigurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson. Umsjónarmaður Helgar-
Tímans: lllugi Jökulsson. Ðlaðamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon,
Ðjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Heiður Helgadóttir,lngólfur Hannes-
son (iþróttir), Jónas Guðmundsson, Kristin Leifsdóttir, Sigurjón Valdimarsson,
Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttir. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elín Ellertsdóttir. Ari
Jóhannesson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristín Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300.
Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387 og 86392.
Verð í lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 120.00.
Setning: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Meirihluti Al-
þingis á ad ráða
■ Það er athyglisvert, að Morgunblaðið rifjar upp í
forustugrein sinni í gær, hvernig ástatt var á þingi
haustið 1958 eftir myndun minnihlutastjórnar Alþýðu-
flokksins. Stjórnin naut stuðnings og hlutleysis
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðubandalagsins, sem hét
þá Sósíalistaflokkur. Hlutleysi Alþýðubandalagsins
var þó bundið því skilyrði, að það myndi ekki styðja
efnahagsfrumvarp ríkisstjórnarinnar, þar sem í því
fólst lækkun á umsömdu grunnkaupi.
Staðan var þá sú á Alþingi, að Framsóknarflokkur-
inn og Alþýðubandalagið höfðu meirihluta í
efri deild, en voru í minnihluta í sameinuðu þingi og
neðri.deild. Framsóknarflokkurinn, sem var eini
stjórnarandstöðuflokkurinn, átti því kost á að fella
efnahagsfrumvarpið í efri deild. Hann hafnaði því að
nota þessa afstöðu sína. Því réðu tvær ástæður.
Fyrri ástæðan var sú, að hann taldi sitthvað í
frumvarpinu til bóta og í samræmi við það, sem hann
hafði haldið fram. Síðari ástæðan var sú, og hún var
jafnvel öllu þýðingarmeiri frá sjónarmiði aðaiforingja
flokksins þá, Hermanns Jónassonar og Eysteins
Jónssonar, að þingræðislega væri rangt, að minnihluti
þingmanna notaði sér öfugsnúið deildafyrirkomulag
til að fella mál, sem naut stuðnings meirihluta
þingmanna.
Niðurstaða Framsóknarflokksins var því sú, að
hann sat hjá við atkvæðagreiðslur um frumvarpið.
Það liggur ljóst fyrir, að bráðabirgðalög ríkisstjórn-
arinnar njóta stuðnings 31 þingmanns eða meiri-
hluta þingmanna. Það er ekki vitað, hver endanleg
afstaða annarra þingmanna verður, þegar atkvæða-
greiðslan fer fram í þinginu. Segjum samt, að þeir
greiði allir atkvæði móti frumvarpinu, sem er þó harla
ólíklegt. Samt yrðu ekki nema 29 þingmenn á móti
frumvarpinu eða minnihluti þingsins.
Það væri raunverulegt brot á þingræðinu, ef slíkur
minnihluti notaði sér úrelt deildafyrirkomulag til þess
að koma í veg fyrir, að meirihluti þingsins kæmi vilja
sínum fram.
Ef þingmenn færu almennt að nota sér þetta úrelta
fyrirkomulag, gæti það leitt til upplausnar og
stjórnleysis á Alþingi. Þetta er ein af ástæðunum fyrir
því, að Framsóknarflokkurinn hefur lagt til í
stjórnarskrárnefnd, að Alþingi verði ein málstofa.
Það sýnir öfgarnar og ofstækið, sem nú ríkir í
herbúðum forustumanna Geirsarmsins, að þeir ætla
að nota úrelt og rangt fyrirkomulag til þess að ná sér
niðri á Gunnari Thoroddsen og fella löggjöf, sem þeir
í hjarta sínu eru þó fylgjandi.
Þessi afstaða Geirsarmsins vekur enn meiri furðu,
þegar þess er gætt, að hér er um bráðabirgðalög að
ræða, sem eru næstum samhljóða efnahagslögunum,
sem Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn
beittu sér fyrir í febrúar 1978.
Sjálfstæðisflokkurinn gagnrýndi þá harðlega og
réttilega bolabrögðin, sem notuð voru til að koma
þeim lögum fyrir kattarnef, en ástand efnahagsmála
og atvinnumála væri nú annað og betra, ef lögin hefðu
fengið að njóta sín, og einnig hagur launþega.
Þrátt fyrir þessa reynslu, hyggst Geirsarmurinn nú
grípa til álíka bolabragða með því að hagnýta sér úr-
elta deildaskipun til að koma í veg fyrir að þingviljinn
fái að njóta sín.
Finnst þjóðinni þetta vera traustvekjandi vinnu-
brögð? P.Þ.
Tómas Árnason, viðski|)tarádherra:
Framvinda
efnahagsmála
— Niðurtalning 1981 skilaði bestum árangri
Niðurtalning 1981:
Seinast á árinu 1980 var spáð 70-80%
verðbólgu á árinu 1981, ef ekkert væri
að gert.
Með efnahagsáætlun ríkisstjórnar-
innar 31. desember 1980 voru eftirfar-
andi aðgerðir framkvæmdar:
1) Aðhald í verðlagsmálum, vöru og
þjónustu.
2) Skerðing verðbóta á laun um 7% 1.
mars 1981.
3) Samsvarandi lækkun fiskverðs og
landbúnaðarvara.
4) Lækkun vaxta.
5) Lækkun skatta á lægri tekjum.
6) Lækkun aðflutningsgjalda.
7) Aðhald í peningamálum, gengismál-
um og fjármálum ríkisins.
Framsóknarflokkurinn lagði í önd-
verðu áherslu á, að þessar aðgerðir væru
fyrsta skrefið til raunhæfrar niðurtaln
ingar verðbólgu. 1 útvarpsumræðum frá
Alþingi 19. maí 1981 sagði ég orðrétt:
„Framsóknarflokkurinn leggur ríka
áherslu á, að þessum ráðstöfunum verði
fylgt eftir með aðgerðum síðar á árinu
(1981) til að tryggja áfram hjöðnun
verðbólgunnar".
f>ví miður var það ekki gert og þess
vegna hækkaði verðbólga á nýjan leik í
árslokin.
Tímabilið frá áramótum til haustsins
1981 er í reynd eina samfellda tímabil
niðurtalningar verðbólgu, þótt sú niður-
talning hafi ekki verið útfærð nákvæm-
lega eins og við framsóknarmenn
hefðum kosið. Árangurinn varð sá, að í
stað þess, að verðbólga stefndi í 70-80%
um áramótin var hún að mati Seðlabank-
ans komin niður í 40,2% í ágúst 1981.
Jafnframt hafði sparnaður stóraukist
innanlands, gjaldeyrisstaðan batnað til
mikilla muna og kaupmáttur launa
hækkað verulega frá því sem ella hefði
orðið.
Skýrsla ríkisstjómarinnar
um aðgerðir í efnahags-
málum, janúar 1982
Vegna þess, að niðurtalningunni var
ekki fylgt nægilega eftir haustið 1981
hækkaði verðbólga seinast á árinu, þótt
hún yrði 41,2% frá upphafi til loka
ársins. Ekki fengust fram aðgerðir fyrir
áramót.
Pað var svo ekki fyrr en í lok janúar
á þessu ári, sem ríkisstjórnin gerði
skammtíma ráðstafanir til þess að hamla
gegn verðbólgu og reyna að tryggja
rekstrargrundvöll atvinnuvega og kaup-
mátt launa.
Efnahagsáföllin.
Þjóðarframleiðsla fslendinga hefur
vaxið frá ári til árs seinustu áratugi, ef
frá eru skilin árin 1967 og 1968, þegar
síldin hvarf og verðfall varð á útflutn-
ingsafurðum og 1975 vegna olíukrepp-
unnar.
Árið 1981 óx þjóðarframleiðsla um
1,5% og viðskipti við útlönd voru
neikvæð um 5% af þjóðarframleiðslu.
Þjóðhagsspá frá mars 1982 spáði, að
þjóðarframleiðsla myndi minnka á
þessu ári um 1% og viðskiptahalli yrði
neikvæður um 4,5% af þjóðarfram-
leiðslu.
Samdráttur fór að gera vart við sig í
alþjóðlegum viðskiptum og þetta hafði
fljótlega áhrif á íslenskt efnahagslíf.
f júní mánuði sáu menn fram á mikil
efnahagsáföll vegna aflabrests og sölu-
tregðu á útflutningsafurðum og verð-
lækkun. Pá spáði Þjóðhagsstofnun allt
að 6% minni þjóðartekjum en í fyrra og
að viðskipti við útlönd yrðu neikvæð um
allt að 9% af þjóðartekjum. Þetta mun
nálgast erfiðleikaárin 1974 og 1975, en
þá var þetta sama hlutfall -11 % hvort ár.
Þessar staðreyndir sýna, hversu mikil
áföllin eru og hve skyndilega og óvænt
þjóðin stóð frammi fyrir þeim.
Auðvitað verður stjórnarandstaðan
að viðurkenna, að þessi umskipti hafa
haft gróflega mikil áhrif á alla framvindu
efnahagsmála og hafa beinlínis lagt þá
skyldu á ríkisstjórn að bregðast hart við.
Kjarasamningar
Þótt rétt sé, að kjarasamningamir frá
júnímánuði hafi verið hóflegri en
stundum áður, verður þeirri staðreynd
ekki haggað, að þjóðin getur ekki
hækkað grunnlaun í landinu, sem hækka
framleiðslukostnað um 7-8% á sama
tíma og þjóðartekjur lækka um allt að
7%. í raun og veru þýðir þetta allt að
15% hækkun verðbólgu, þegar áhrifin
eru að fullu komin fram, ofan á það,
sem fyrir var. Nei, íslendingar verða að
læra að lifa ekki um efni fram.
TiIIögur Framsóknar-
manna um aðgerðir
Samningar stjórnaraðilanna um að-
gerðir í efnahagsmálum hafa tekið miklu
lengri tíma en æskilegt hefði verið. Þar
hafa komið fram ólík sjónarmið, sem
ekki er rétt að ræða svo mjög á þessu
stigi málsins.
Framsóknarflokkurinn samþykkti
formlega tillögu af sinni hálfu 21. júlí
s.l. og lagði fram í ríkisstjórn. Þessar
tillögur fela í sér þau meginmarkmið, að
haldið verði uppi nægri atvinnu, komið
á jöfnuði í utanríkisviðskiptum og
afkoma útflutningsatvinnuveganna
treyst og framleiðsla aukin. Ennfremur
að vinna að hjöðnun verðbólgunnar.
Framsóknarflokkurinn lagði til, að
framkvæmd yrði samræmd stefna í
efnahagsmálum, sem byggði á því, sem
þjóðin hefur raunverulega úr að spila.
Framsóknarflokkurinn hefir alla tíð
rekið raunsæispólitík, sem tekur mið af
því mögulega og hefur ekki haft uppi
áróður um, að hægt sé að halda
lífskjörum, sem verðmætasköpun lands-
manna stendur ekki undir. Þess vegna
þarf Framsóknarflokkurinn ekkert að
éta ofan í sig. Han gjörðir eru í
samræmi við málflutninginn. Hins vegar
leggur flokkurinn megináherslu á, að
allar stéttir þjóðfélagsins taki réttlátan
þátt í nauðsynlegum efnahagsaðgerðum.
Aðgerðir ríkisstjórnar-
innar
Það liggur fyrir, að án aðgerða myndi
verðbólga í landinu verða allt að 80%
innan nokkurra mánaða. Enginn ábyrg-
ur aðili getur horft á þetta aðgerðarlaus.
Þetta viðurkenna allir í einrúmi, en
margir foringjar hinna ýmsuþrystihópa
setja fram hin hörðustu mótmæli
opinberlega.
Að mati okkar framsóknarmanna
voru eftirtalin atriði í aðgerðum ríkis-
stjómarinnar þýðingarmest.
1) Gengislækkun til að bæta stöðu
útflutningsatvinnuvega og draga úr
viðskiptahalla.
2) Skerðing verðbóta á laun til þess að
draga úr víxlgangi verðlags og launa og
forða allt að 80% verðbólgu og þar með
algerri upplausn og atvinnuleysi.
3) Að verja lægstu laun eins og unnt er
fyrir þeim samdrætti, sem orðið hefur í
þjóðartekjum.
4) Að undangengnum frekari viðræðum
við aðila vinnumarkaðarins, verði tekið
upp nýtt viðmiðunarkerfi fyrir laun,
með hliðsjón af hugmyndum viðræðu-
nefndar um vísitölumál, þannig að
Fjölmennum
ad Húnavöllum
■ Senn líður að þingi Sambands ungra
Framsóknarmanna, sem haldið verður
að Húnavöllum 3.-5. sept. n.k.
Full ástæða er til að hvetja ungt fólk
innan Framsóknarflokksins til að sækja
þetta þing svo og ungt fólk sem ekki enn
er formlega gengið í flokkinn, en vill
kynnast störfum og stefnu Framsóknar-
flokksins. Það er velkomið. Stjórn SUF
bindur miklar vonir við að þátttaka verði
góð og að hin veglega dagskrá hvetji sem
flesta til að koma að Húnavöllum, eina
helgi og ræða þjóðfélagsmál. Gerum
okkur grein fyrir því, að nú eru að
harðna byliir á veðurdal íslenskra
stjórnmála.
Á næstu vikum og mánuðum verður
fast sótt að Framsóknarflokknum og
forystumönnum hans. Ástæða þess er
ekki síst sú, að flokkurinn var sigur-
vegari síðustu alþingiskosninga og er
kjölfestan í starfi ríkisstjórnarinnar.
Þessi ríkisstjórn átti sér háleit mark-
mið, mörg þeirra eru í höfn, önnur hefur
rekið undan, vegna óvæntra áfalla.
Þessum áföllum hefur verið mætt með
aðgerðum, sem kannski virðast sár í svip
en hafa þegar litið er til baka, orðið
þjóðinni heilladrjúg.
í raun orðið það heilladrjúg, að þau
vandamá! sem okkur hrjá, eru smá-
munir hjá þeim gífurlega vanda, sem
margar aðrar þjóðir standa nú frammi
fyrir. Er þar skemmst að minnast orða
forsætisráðherra Danmerkur, sem hann
viðhafði hér á dögunum og birt voru í
Morgunblaðinu í þessari fyrirsögn:
„Vandamál íslendinga eru stór, en
okkar vandamál mun alvarlegri".
íhaldið í Bretlandi svifti hundrað
þúsund manns vinnunni í júlí með stefnu
sinni og er nú sjötti hver maður
atvinnulaus í því landi.
Staðreyndin er auðvitað sú, að við
stöndum frammi fyrir vanda, en sá vandi
er ekki stærri en það, að ef samstillt átak
allra næst, er hann í sjónmáli.
Framsóknarflokkurinn hóf það mikla
umbótastarf sem átt hefur sér stað hér
á landi á síðustu árum, í upphafi síðasta
áratugs. Merkiframfarannaogvelmeg -
unar eru alls staðar augljós. Húsin,
heimilin, bílarnir, ferðalögin og margt
fleira segir sína sögu. Hvar sem farið er