Tíminn - 28.08.1982, Blaðsíða 8
LAUGARDAGUR 28. ÁGÚST 1982
LAUGARDAGUR 28. ÁGUST 1982
8
9
fréttafrásögn
fréttafrásögn
Nýjungamar
komafrá
BRIDGES
ÍSGRIP"
Bridgestone radial snjódekkin eru framleidd úr sérstakri
gúmmíblöndu, sem viö nefnum „ÍSGRIP11.
„ÍSGRIP11 hefur þá eiginleika aö haröna ekki í kuldum,
heldur helst þaö mjúkt og gefur þannig sérstaklega góöa
spyrnu í snjó og hálku.
„ISGRIP“ dekkin eru ennfremur með sérstyrktum hliöum
(Superfiller) sem veitir aukiö öryggi við akstur á malarveg-
um.
Vegna þessa henta nýju BRIDGESTONE radial snjódekkin
sérstaklega vel á misjöfnum vegum og í umhleypingasamri
veöráttu eins og á íslandi.
Öryggiö í fyrirrúmi meö BRIDGESTONE undir bílnum
25 ára reynsla á íslandi.
Skoöið Bridgestone „ÍSGRIP“ J
j á sýningunni Heimilið og fjölskyldan ’82 j
BRIOQE STONE á Islandi
BlLABORG HF.
Smiðshöföa 23, sími 812 99.
vistkona á Droplaugarstöðum
■ „Mcr fcllur vistin bara vel. Ég var
áður á svipaðri stofnun við Furugerðið.
Þar var mun rólegra, fíerra fólk. En ég
kann vel við mig meðal fólks svo ég hef
ekki yfir neinu að kvarta,“ sagði Guðrún
Guðbrandsdóttir, á tíræðisaldri, þegar
Tíminn heimsótti hana á Droplaugar-
stöðum, nýja visthcimilið fyrir aldraða
við Snorrabrautina í Reykjavík.
„Það er svo sem ekki margt sem við
gerum hérna. Ég geng mest um gólf og
spjalla við fólkið. Okkur semur hreint
ágætlega þótt ekki séum við öll á sömu
skoðun í pólitíkinni. Ég hef alltaf verið
með Framsóknarflokknum frá því Jónas
frá Hriflu var uppi. Hann var mætur
maður sem kom mörgu í verk.
Ég hef líka alltaf keypt Tímann.
Undanfarin ár hef ég fengið hann
ókeypis. Ég er nokkurs konar
heiðursáskrifandi. Þegar ég frétti að þið
væruð frá Tímanum hélt ég að þið
ætluðuð að rukka mig. Mér finnst
nefnilega alltaf eins og ég skuldi
áskriftargjöldin þótt ég viti að svo er
ekki,“ sagði Guðrún.
- Sjó.
„Verðum
að gera
það sem
við getum
sjálf”
— segir
Valgerdur
Þórðardóttir
■ Guðrún Guðbrandsdóttir, hátt á tíræðisaldri og
hefur lesið Tímann frá upphafi útgáfu hans.
■ „Ég er eins mikið úti undir bcrum
himni og mögulegt er, sérstaklega
meðan sólin skín. Hún gerir mann
frískan og þar af leiðandi ánægðarí með
lífið og tilvcruna," sagði Valgerður
Þórðardóttir, þegar við hittum hana þar
sem hún var að sóla sig á svölum
Droplaugarstaða. „Ég er stundum
meiríhluta dagsins héma á svölunum.
Mér finnst það nokkuð skrítið að þær
em byggðar þannig að sólin skín ekki á
þær nema hluta úr degi, hún kemur
ekki fyrir þakið fyrr en síðdegis,“ sagði
Valgerður.
„Það er ýmislegt hægt að gera sér til
dægrastyttingar þótt á elliheimili sé
komið. Þegar fólk er orðið gamalt, er
stundum ærið verkefni að bjarga sér
sjálfur. Ef maður gerir það eins og
kostur er þarf manni ekki að leiðast
vegna verkefnaskorts. Hér em allir
elskulegir við okkur og vilja allt fyrir
okkur gera, það er auðvitað gott, því
óneitanlega þurfum við hjálp við margt,
en við verðum að gera það sem við
getum sjálf, upp á eigin spýtur,“ sagði
Valgerður.
■ „Þótt konur séu í
miklum meirihluta, hef ég
ekki orðið var við að við
karlamir búum við konu-
ríki,“ segir Guðmundur I.
Guðmundsson.
■ Helga Þorgilsdóttir, fyrrverandi yfírkennari.
„Videó er nauðsyn-
á svona
— segir Guðmundur í. Gudmundsson, fyrrverandi sjómaður
■ „Ég hef veríð hér hátt á annan
mánuð og er strax farið að iíka mjög vel.
Það er allt gert fyrir okkur og við getum
lifað áhyggjulausu lífi,“ sagði Guðmund-
ur í. Guðmundsson, áttræður vistmaður
á Droplaugarstöðum. „Ég kom hingað
beint frá Svíþjóð þar sem ég var í
heimsókn hjá sonum mínum. Þeir eru
þrír búsettir þar ytra, en sá Ijórði býr
héma í Reykjavík. Auðvitað er nokkuð
erfitt að eiga þrjú af Ijómm bömum
sínum erlcndis. Én þeir hafa það gott
ytra og meðan svo er sætti ég mig alveg
við það. Svo hef ég líka notað flest
tækifærí til að heimsækja þá,“ sagði
Guðmundur.
- Nú gengur þú við tvær hækjur. Áttu
ekki erfitt með að ferðast milli landa?
„Það er ekkert auðveldara en að
ferðast milli landa. Það er setið á
rassinum í öllum farartækjum, bílum,
lestum og flugvélum. Ég þreytist ekki
einu sinni á því.“
- Hvernig verjið þið deginum?
„Það er nú ekki margt sem við gerum,
a.m.k. ekki ég. Geng að vísu svolítið um
gangana, kíki út annað slagið, horfi á
sjónvarp þegar það er og video sem
stundum er í gangi hérna. Nú svo spjalla
ég við fólkið, starfsfólk og vistfólk."
- Þú nefndir video, horfið þið mikið
á það?
„Já það gerum við. Sérstaklega á
fimmtudögum þegar ekkert sjónvarp er.
Á svona stað er nauðsynlegt að hafa
video, því margir hafa ekki við annað
að vera en að horfa á sjónvarp.“
- Er ekki gripið í spil?
„Það eru nú spil héma á flestum
borðum, en enn sem komið er eru þau
lítið notuð. Það breytist kannski þegar
fólk kynnist betur. Við höfum verið
hérna svo stutt, að það eru ekki allir
búnir að kynnast."
- Hér eru konur í miklum meirihluta.
Finnst þér stundum að þú búir við
konuríki?
„Nei. Það finnst mér alls ekki. Þótt
konurnar séu þrjátíu á móti sex körlum
verð ég ekki var við að þær hafi meiri
áhrif en við. Þær eru allar elskulegar og
skemmtilegar,*' sagði Guðmundur.
- Sjó.
■ Valgerður Þórðardóttir notar hvert
tækifæri sem gefst til að vera úti undir
berum himni.
■ „Ég vildi bara að þjóðin gæti veitt
öllu öldruðu og einmana fólki þá
aðhlynningu sem við fáum héma á
Droplaugarstöðum. Hér er í einu orði
sagt dásamlegt að vera,“ sagði Helga
Þorgilsdóttir, fyrrvcrandi yflrkennari
við Melaskólann í Reykjavík en hún
hefur dvalið á Droplaugarstöðum frá
því 2. júlí í sumar.
„Ég bjó á Víðimelnum í ein 45 ár.
Seinast var ég orðin ein þar og það var
orðið nokkuð strembið. í fyrravetur
varð ég fyrir áfalli sem leiddi til þess að
ég hef verið máttlaus og hálfslöpp,
a.m.k. ekki til neinna stórræða."
- Hvað um félagslíf hérna hjá ykkur?
„Ekki get ég sagt að það sé mikið,
enda heimilið svo nýlega tekið til starfa,
áð það er ekki búið að taka allt í
notkun," sagði Helga.
Gerður Steinþórsdóttir, borgarfulltrúi:
Droplaugarstaðir
vistheimili aldraðra við Snorrabraut
Litið inn í kaffistofuna á Droplaugarstöðum.
Tímamyndir Ari.
„Semur ágætlega
þrátt fyrir skiptar
skoðanir á pólitík”
— segir Guðrún Guðbrandsdóttir,
■ Það var 18. ágúst síðastliðinn á
afmæli Reykjavíkurborgar sem Drop-
laugarstaðir voru formlega opnaðir í
fegursta veðri með ræðuhöldum og
kaffidrykkju. Það var vjssulega ánægju-
leg stund og tilefni til að fagna nýjum
áfanga í öldrunarmálum, en Droplaug-
arstaðir eru fyrsta vistheimilið sem
borgin reisir sjálf og rekur. Þarna sátu
til borðs í sólríkum matsalnum íbúar
hússins sem þegar eru fluttir inn, þrjátíu
konur og sex karlar.
Droplaugarstaðir er fimmta húsið sem
Reykjavíkurborg byggir sérstaklega fyr-
ir aldraða. Hin eru Norðurbrún 1, sem
varopnað 1972, Fururgerði 1, Langahlíð
3, sem hóf starfsemi 1978 og Dalbraut
21-27 sem tók til starfa 1979. Með því
að telja Austurbrún 6 með en þar eru
einnig íbúðir fyrir aldraða eru þetta 270
íbúðir. Með tilkomu Droplaugarstaða
bætast við 32, og eru því íbúðir fyrir
aldraða í eigu Reykjavíkurborgar orðn-
ar 302. Eitt megineinkenni þessara húsa
og jafnframt kostur þeirra er að þar er
veitt mismikil þjónusta og umönnun.
Aldraðir eru mismunandi sjálfbjarga
eins og annað fólk. Hugmyndin er einnig
að fólk geti flutt á milli húsa ef heilsunni
hrakar og kraftar þverra. Vaktakerfi er
allan sólarhringinn á Daibraut og á
Droplaugarstöðum, en þar er þjónustan
mest. Hins vegar hefur komið í ljós að
fólk tengist þeim stað þar sem það býr
og líður vel á og vill því síður flytja í
nýtt umhverfi. Því hafa heyrst þær
raddir að ómannúðlegt sé að ætlast til
að fólk flytji. En nú er svo komið að í
flestum húsunum býr fólk sem þarf meiri
aðstoð en ráð er fyrir gert. Þó hafa
nokkrir þeirra sem nú fluttu inn á
Droplaugarstaði búið í íbúðum á vegum
Reykjavíkurborgar.
Byggingaframkvæmdir
og rekstur
Sérstök bygginganefnd sem skipuð
var 1975 hefur séð um byggingu íbúða
fyrir aldraða og hefur Albert Guð-
mundsson verið formaður hennar þar til
nýverið. Undirnefndir hafa síðan séð
um framkvæmd einstakra húsa. Kristján
Benediktsson var formaður Löngu-
hlíðar 3, Adda Bára Sigfúsdóttir
Dalbrautarheimilisins og Sigurður E.
Guðmundsson Droplaugarstaða. Þann-
ig hafa borgarfulltrúar allra flokka tekið
höndum saman um þessar framkvæmdir
og er það vel, en bygginganefndin hefur
7,5% útsvarstekna til ráðstöfunar ár
hvert, fastan tekjustofn.
Aðdraganda Droplaugarstaða má
rekja til ársins 1979. Áætlað var í
upphafi að þar yrði vistheimili fyrir 66
manns. Það voru arkitektarnir Helgi og
Vilhjálmur Hjálmarssynir sem teiknuðu
húsið en verktakar voru Byggingafélag-
ið Ármennsfell. Vegna mikillar umræðu
um brýna þörf fyrir hjúkrunarheimili var
ákveðið í febrúar 1981 að breyta einni
hæðinni í þá veru. Er það gert á þann
hátt að þar geti síðar orðið almenn
vistdeild þegar hin langþráða B-álma
Borgarspítalans verður fullgerð. Áætluð
verklok Droplaugarstaða voru 1. mars
1982 en framkvæmdir drógust nokkuð á
langinn.
Félagsmálastofnunin sér um rekstur
hússins. Ekki þarf að fjölyrða um það
hversu mikilvægt er að fá gott starfsfólk
á slíkt heimili því það skapar andrúms-
loftið. Forstöðumaður heimilisins var
ráðinn í vor, Sigrún Óskarsdóttir frá
Dalvík, geðhjúkrunarfræðingur að
mennt sem hafði hin bestu meðmæli og
félagslega reynslu. Einnig var þá ráðinn
forstöðumaður mötuneytis ÓlafurReyn-
isson en hann sá um mötuneyti
borgarinnar í Austurstræti um skeið
með sóma. Sáu þau síðan um frekari
mannaráðningar. Úthlutun fór fram á
vistheimilið í byrjun maí og var úr vöndu
að ráða. 240 umsóknir lágur fyrir frá
einstaklingum og 40 hjónum, þ.e.
áttundi hver umsækjandi fékk úthlutað
einstaklingsíbúð og fjórðu hver hjón.
Þörfin er mest meðal einstaklinga og
konur í miklum meirihluta. Fyrstu
íbúarnir fluttu inn í júnílok og stefnt er
að því að hjúkrunardeildin taki til starfa
í næsta mánuði en þar verða fyrst um
sinn 32, ýmist í ein- eða tvíbýli.
Deildarstjóri þar er Jóna Guðmunds-
dóttir, hjúkrunarfræðingur.
Byggingin
Droplaugarstaðir er á þremur hæðum
auk kjallara og rishæðar. Húsinu má
skipta í þjónustuálmu á 1. hæð, íbúðir
fyrir vistmenn á 1. og 2. hæð og
hjúkrunardeild á 3. hæð. í þjónustuálm-
unni eru skrifstofur, setustofur, matsalur
fyrir 60 manns, rúmgott eldhús og lítil
verslun. Þá er herbergi læknis en samið
hefur verið við Borgarspítalann að hann
veiti læknisþjónustu. Þá er aðstoð við
böð, sjúkra- og iðjuþjálfun, einnig
hárgreiðsla og fótaaðgerðir.
Einstaklingsíbúðir eru frekar litlar 23
fermetrar að stærð, eitt herbergi og bað,
hjónaíbúðir eru helmingi stærri, tvö
herbergi og bað. Vakt er allan sólar-
hringinn og neyðarbjalla við rúm og á
baðherbergjum og símasamband við
vakt. í hvívetna er gætt fyllsta öryggis.
Stærð herbergja á hjúkrunardeild er sú
sama og á vistdeildinni. Auk þess eru
sjónvarps- og vaktherbergi á öllum
hæðum.
Nafniö
Að kvöldi 18. ágúst spurði fréttamað-
ur útvarps Sigrúnu forstöðumann Drop-
laugarstaða um nafn hússins. Hún
sagðist hafa heyrt að þarna hefði legið
stígur og staðið bær sem hét þessu nafni.
Mér er minnistætt þegar hugmyndin um
nafnið varð til. Það var í fámennu
hádegisverðarboði á Dalbrautarheimil-
inu á útmánuðum 1980 og tilefnið var
að búið var að reka smiðshöggið á
síðustu hjónaíbúðirnar á staðnum og
íbúar fluttir inn. Ég man að Róbert
Sigurðsson forstöðumaður heimilisins
hafði flaggað og það var gómsæt
svínasteik á borðum. Adda Bára var
þarna sem formaður byggingarnefndar
hússins og ég sem formaður félagsmála-
ráðs. Svo kom að talið barst að næstu
framkvæmd, vistheimili aldraðra við
Snorrabraut. Einhvern tíma hafði
legið þarna stígur sem kallaðist Drop-
laugarstígur en fáir þekktu. Það var þá
sem Adda Bára sagði að vel færi á því
að nefna heimilið Droplaugarstaði.
Þetta þótti mér ágætt nafn. Á þeim
mánuðum sem á eftir fylgdu kom
heimilið oft til umræðu innan Félags-
málastofnunar og nefndi ég það aldrei
annað en Droplaugarstaði, en þá var
það ávallt kallað vistheimili aldraðra við
Snorrabraut eins og fyrr er sagt.
Sigurður E. Guðmundsson áminnti
mig eftir að hafa tekið mér þetta nafn
í munn í ræðu við opnun dagdeildarinn-
ar við Dalbraut. Þó fór svo að nafnið
var staðfest í borgarráði í lok síðasta
kjörtímabils.
En nafngift þessi leiðir hugann að því
hvort ekki sé rétt að gefa öðrum
íbúðahúsum aldraðra nafn og kem ég
því hér með á framfæri. Ósköp er nú
heitið Þjónustuíbúðir aldraðra við Dal-
braut langt og óþjált í munni.
Lokaorð
Droplaugarstaðir eru miklir að fer-
metramáli, tæpir 5 þúsund fermetrar og
er þá kjallari og innréttað þakrými
meðtalið. Kostnaður er áætlaður rúmar
36 milljónir króna með útbúnaði sem er
mikil fjárhæð. Húsið er hið glæsilegasta,
mikið sameiginlegt rými en íbúðir
fremur litlar. En þegar þörfin er
jafnbrýn og raun ber vitni hvarflar
óneitanlega að manni sú hugsun hvort
ekki sé hægt að fá meira fyrir minna, en
um þetta eru skiptar skoðanir. Þörfin er
mikil: 510 einstaklingar og 82 hjón eiga
umsókn um íbúðir hjá Félagsmálastofn-
un. Á sama tíma skrifaði útlendingur
sem skoðaði Dalbrautarheimilið að slíkt
heimili ætti enga sína líka í víðri veröld.
Næsta verkefni byggingarnefndarinn-
ar verður vistheimili í Seljahverfi,
teikningar eru næstum tilbúnar. Svo
áfram verður haldið á þeirri braut að
bæta úr brýnni þörf.
„Hér er dásam-
legt að vera”
— segir Helga Þorgilsdóttir, kennslukona