Tíminn - 04.09.1982, Blaðsíða 4

ALDREI MÆLST FYRR HÆRRA
ÍBÚÐARVERÐ í REYKJAVÍK
„Lódaskorturinn rýfur möguleika fólks til ad bera saman söluverð o
byggingarkostnad, sérstaklega hvað varðar litlar íbúðir í fjölbýlis-
húsum’% segir Stefán Ingólfsson hjá Fasteignamatinu
■ íbúðaverð í Reykjavík fyrstu
mánuði þessa árs var mun hærra en
nokkru sinni áður hefur mælst,
samkvæmt útrekningum Fasteignamats
ríkisins. Þannig var meðal söluverð allra
íbúða í Reykjavík í aprfl s.l. yfír 40%
hærra að raungildi en verið hefur að
meðaltali öll árin frá 1966-1980. Litlar
íbúðir höfðu þó hækkað hlutfallslega
lang mest.
Miðað við að söluverð lítilla íbúða
(l-2ja herbergja) var að meðaltali 564
þús. krónur í apríl s.l. og að verð þeirra
hafi verið um 45% hærra að raungildi
en það hefur verið að meðaltali yfir öll
árin 1966-1980 þá hafa kaupendur
þessara íbúða þurft að greiða um
150-200 þús. krónum hærra verð en
jafnaðarverð slíkra íbúða var á
fyrrnefndu 15 ára tímabili. En það er
hærri upphæð en þetta fólk hefur getað
gert sér nokkrar vonir um að fá lánað út
úr húsnæðislánakerfinu að undanförnu.
Þeir sem þetta ástand bitnar harðast á
eru aö sjálfsögðu ungt fólk sem er að
hefja lífsbaráttuna með því að koma sér
upp sinni fyrstu íbúð og aila jafna hefur
þá mjög kröpp fjárráð.
Að mati Stefáns Ingólfssonar hjá
Fasteignamatinu er það sú stefna sem
ríkt hefur í lóðamálum í Reykjavík - og
reyndar á öllu höfuðborgarsvæðinu -
allar götur frá því um miðjan 8.
áratuginn sem er höfuðorsökin í hinum
gífurlegu verðhækkunum, sérstaklega á
litlum íbúðum í fjölbýlishúsum.
„Við erum búnir að benda á það - allt
frá árinu 1979 - að lóðaskorturinn á öllu
höfuðborgarsvæðinu sé búinn að rjúfa
möguleika fólks til þess að bera saman
söluverð og byggingarkostnað, sérstak-
lega hvað varðar litlar íbúðir í
fjölbýlishúsum. Þetta kemureinnig fram
en öðruvísi varðandi sérbýlishúsin.
Áður fyrr átti t.d. ungt fólk sem var
að koma sér upp þaki yfir höfuðið
yfirleitt opna möguleika að velja milli
tveggja leiða. Annais vegar að byggja
sjálft eða kaupa nýjar íbúðir nokkurn-
vegin á byggingarkostnaði. Hins vegar
að kaupa notaðar íbúðir og þá með
afslætti eða álagi eftir staðsetningu eða
ástandi íbúðanna. Það sem síðan hefur
gerst á öllu höfuðborgarsvæðinu er að
búið er að rjúfa þessa viðmiðun. Fólki er
ekki lengur gefinn möguleiki á að kaupa
þessar litlu íbúðir nýjar og á því engra
kosta völ annarra en að kaupa það sem
í boði er, eða kaupa ekki. Þá er orðinn
opinn möguleiki fyrir markaðinn til að
spennast upp úr öllu valdi“.
Stefán kvaðst því miður enga
hreyfmgu sjá hjá neinum ráðandi aðila
í þá átt að hafa áhrif á þennan markað.
Mikið sé að vísu rætt um verkamanna-
bústaði, en það sé bara um svo lítinn
hluta af markaðnum að ræða, að anni
ekki nema broti af eftirspurninni.
Jafnframt telur Stefán miklar líkur á
því að sá samdráttur sem verið hefur í
íbúðarbyggingum að undanförnu haldi
áfram, auk þess sem byggingartími
lengist, þar eð byggingarkostnaður fyrir
húsbyggjendur sjálfa hafi aukist
verulega.
„Áður fyrr voru vextir ávallt lægri en
verðbólgan, þannig að komin er upp heil
kynslóð sem vön er að slá lán í trausti
þess að verðbólgan hjálpi til að éta þau
upp.
Frá árinu 1979 hafa vextir hækkað
stórlega, skattalögum verið breytt
varðandi vaxtafrádrátt auk þess sem
flest lán eru nú að verða verðtryggð.
Miðað við hvernig megnið af húsbygg-
ingum er fjármagnað reiknast mér til að
þetta þýði frá 15-30% aukna greiðslu-
■ Hér sjáum víð sveiflur í meðalsöluverði íbúða í fjölbýlishúsum í Reykjavík á
árunum 1966 til 1980 á föstu verðlagi. Eins og fram kemur var verðið um eða undir
100 stigum (meðalsöluverð) allar götur frá því um 1967-68 fram undir árið 1978
nema á um tveggja ára bili í kring um Vestmannaeyjagosið.
byrði fyrir húsbyggjendur sjálfa, frá því
sem áður var“. _ hej
■ Á þessari mynd sjáum við aftur á móti mánaðarlegar verðsveiflur (á föstu
verðlagi) frá því síðari hluta árs 1979 og fram í aprfl nú í vor. Allt þetta tímabil hefur
verðið verið yfir meðalverði áranna 1966-80 — á föstu verðlagi — og náði hámarki
í aprfl s.l., þegar það er komið 43% yfir meðalverð, og hefur aldrei fyrr orðið svo
hátt, frá því slíkir útreikningar hófust. Þess má geta að í ársbyrjun 1979 var verðið
= 98 stig og aftur um áramót 1980-81 fór það niður undir 100 stig, eins og sjá má
á myndinni.
Módelsamtökin 20 ára:
„Námskeid okkar
höfða til allra”
segir Unnur Arngrímsdóttir
stofnandi samtakanna
■ Andreas Schmidt. — (Tímamynd: EUa)
Kantötutónleikar í Hallgrímskirkju
■ Módelsamtökin, elstu samtök sýn-
ingarfólks hér á landi, eru tvítug um
þessar mundir. í tilefni af afmælinu
spjölluðum við aðeins við Unni Arn-
grímsdóttur, stofnanda og forustumann
samtakanna alla tíð. Henni fórust svo
orð:
- Það er rétt, að nú eru 20 ár liðin
síðan við stofnuðum Módelsamtökin.
Tilgangurinn var tvíþættur, annars
vegar eru Módelsamtökin samtök sýn-
ingarfólks, og hins vegar reka þau skóla.
Skólinn er í námskeiðaformi, þar sem
ungum stúlkum og konum á öllum aldri,
já, m.a.s. piltum líka, er leiðbeint um
það, sem getur hjálpað þeim og styrkt
þau í starfi. Þar er farið inn á mannleg
samskipti, leiðbeint um snyrtingu, hrein-
læti, fatnað, borðsiði og venjur, sem
sagt um alla framkomu. Við reynum að
byggja upp einstaldinginn, svo að hann
fái meiri öryggiskennd gagnvart samfél-
aginu.
Þessi námskeið höfða til allra, en ég
er líka með sér námskeið fyrir sýninga-
fólk, eða þá, sem hafa áhuga á
sýningastörfum og hafa getu og hæfi-
leika í þá áttina. En ég vii leggja sérstaka
áherslu á, að námskeiðin eru fyrir allan
almenning frá 14 ára og upp úr. Þau eru
t.d. ekkert síður fyrir fullorðnar konur,
sem hafa eytt mestum hluta ævinnar
innan veggja heimilanna. Þær fá þá
aukið sjálfstraust. Sérstakir hópar, svo
sem samstarfsmenn og saumaklúbbar
geta tekið sig saman á námskeið og verið
út af fyrir sig. Slíkir hópar geta líka valið
úr því, sem á boðstólum er. Það er mjög
vinsælt.
Þar sem samtökin eru nú að komast
á þrítugsaldurinn, liggur í augum uppi,
að margir nemenda okkar eru nú komnir
á miðjan aldur, og ég get nefnt mörg
dæmi þess, að þeir hafa staðið sig vel í
b'finu. Ein stúlka t.d., sem var hjá
okkur, stofnaði samtök í Luxemborg að
okkar fyrimiynd.
I tilefni afmælisins ætlum við að gera
okkur dagamun á ýmsan hátt. Við
höldum sýningu og ýmislegt fleira er til
athugunar, sagði Unnur að lokum.
■ N.k. sunnudagskvöld kl. 20.30. heldur
Hallgrímskirkja í Reykjavík fjáröflunartón -
leika til ágóða fyrir orgelsjóð kirkjunnar, þar
sem fluttar verða tvær kantötur eftir Joh.
Seb. Bach, „lch will den Kreuzstab geme
tragen" og „Ich habe genug“, báðar fyrir
baritónsöngvara og kammerhljómsveit.
Flytjendur eru þýskur söngvari, Andreas
Schmidt, Kristján Stephensen óbóleikari,
kammersveit skipuð íslenskum hljófæraleik-
urum og lítill kór meðlima Mótettukórs
Hallgrímskirkju. Stjórnandi er Hörður
Áskelsson og konsertmeistari Rut Ingólfs-
dóttir. Allir flytjendur láta vinnulaun sín
renna í orgelsjóðinn, sem standa á undir
kaupum á stóru pípuorgeli í kirkjuna,þegar
hún verður tilbúin.
Andreas Schmidt er aðeins 22 ára gamall,
fæddur í Dússeldorf í Vestur-Þýskalandi, þar
sem hann hefur stundað nám hjá
sópransöngkonunni Ingeborg Reichelt. Þrátt
fyrir ungan aldur hefur hann komið víða
fram sem einsöngvari, t.d. í Jóhannesarpass-
íunni eftir Bach, Sköpuninni eftir Haydn og
Requiem Mozarts og Faurés, en það síðast
nefnda var einmitt á tónleikum í Dússeldorf
í mars s.l. undir stjórn Harðar Áskelssonar.
Auk þessa hefur Andreas haldið Ijóðatón-
leika (m.a. með „Vetrarferð" Schuberts) og
sungið í óperum. Hann var nýlega valinn
ásamt 7 öðrum söngvurum úr stórum hópi
ungra söngvara til þátttöku í sérstæðu
námskeiði og tónleikum undir leiðsögn hins
þekkta söngvara Dietrich Fisher-Dieskau í
Kassel nú í haust. Þess má geta i því
sambandi að þar varð einnig fyrir valinu
íslenska söngkonan Margrét Bóasdóttir, sem
búsett er í Heidelberg í V-Þýskalandi.
Andreas Schmidt hefur fengið boð frá
Fischer-Dieskau að hefja nám hjá honum á
vetri komanda. í guðsþjónustunni á
sunnudagsmorguninn mun kirkjugestum
gefast kostur á að heyra Andreas syngja brot
af kantötum kvöldtónleikanna.