Tíminn - 08.09.1982, Blaðsíða 8

Útgefandl: Framsóknarflokkurlnn.
Framkvœmdaatjórl: Glsll Slgurðsson. Auglýslngastjórl: Stelngrlmur Glslason.
Skrlfstofustjórl: Jóhanna B. Jóhannsdóttlr. Afgrelðslustjóri: Slgurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarlnn Þórarlnsson, Elfas Snœland Jónsson. Rltstjórnarfulltrúl: Oddur
V. Ólafsson. Fréttastjórl: Krlstlnn Hallgrfmsson. Umsjónarmaður Helgar-Tlmans: Atll '
Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttlr, Bjarghlldur Stefánsdóttlr, Elrlkur St.
Elrfksson, Frlðrlk Indrlðason, Heiður Helgadóttlr, Slgurður Helgasoa(lþróttlr), Jónas
Guðmundsson, Krlstln Lelfsdóttlr, Skaftl Jónsson. Útlltstelknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Elnarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elln
Ellertsdóttlr. Myndasatn: Eygló Stefánsdóttlr. Prófarklr: Flosl Krlstjánsson, Krlstln
Þorbjarnardóttir, Marla Anna Þorstelnsdóttir. Rltstjórn, skrlfstofur og auglýslngar:
Sfðumúla 15, Reykjavlk. Slml: 86300. Auglýslngasfml: 18300. Kvöldsfmar: 86387 og
86392.
Verð I lausasölu 9.00, en 12.00 um helgar. Áskrlft á mánuðl: kr. 130.00.
Setnlng: Tæknldelld Tlmans. Prentun: Blaðaprent hf.
Orkuverðið verður
að hækka
■ Það er sanngirniskrafa af hálfu íslendinga að
raforkuverðið til álbræðslunnar í Straumsvík verði
hækkað verulega, og er ekki óeðlilegt að það verði
tvöfaldað eða jafnvel þrefaldað. Það er óskammfeilni
af svissneska auðhringnum, sem er eigandi álversins,
að hafa þverskallast við að samþykkja hækkun á
raforkuverði á sama tíma og orkuverð í heiminum
yfirleitt margfaldast.
Mikið hefur verið deilt um hvort samningarnir við
Alusuisse hafi á sínum tíma verið hagkvæmir eða ekki.
Um það er í rauninni tómt mál að tala. Síðan þeir
voru gerðir hefur verð á orku margfaldast, ekki síst
vegna gífurlegrar hækkunar á olíuverði, sem menn
sáu ekki fyrir, en fyrsta olíuverðsholskeflan reið yfir
1973. Það er ljóst að Alusuisse hefur notfært sér hve
litlir spámenn íslendingar, sem aðrir, voru um þróun
orkuverðs þegar álsamningurinn var gerður upphaf-
lega. Þetta hefur fyrirtækið ávallt notfært sér og
heimtað að staðið verði við gerða samninga hvað sem
allri sanngirni líður. Að vísu hefur fengist nokkur
leiðrétting á raforkuverðinu, en hvergi nærri nóg, og
undanfarin ár alls engin, þrátt fyrir gífurlega hækkun
á orkuverði.
Hitt er einnig deiluefni hvort Alusuisse hefur staðið
við gerða samninga. Núverandi iðnaðarráðherra hefur
sakað auðhringinn um grófa misbeitingu bókhalds sér
í hag. Hinir færustu sérfræðingar eru fengnir til að
yfirfara bókhaldsgögn og ganga klögumálin á víxl. En
hvað sem bókhaldi og hækkun súráls í hafi líður fæst
ekki fram hækkun á raforkuverði. En það atriði skiptir
íslendinga mestu.
Það ætti ekki að koma neinum á óvart að
alþjóðlegur auðhringur neytir flestra bragða til að
koma ár sinni vel fyrir borð, og er Alusuisse engin
undantekning í því efni. Stjórnvöld víða um lönd eiga
í málaferlum við fjölþjóðafyrirtæki vegna bókhalds-
kúnsta og alls kyns undanbragða við að greiða eðlilega
skatta af starfsemi sinni.
Mál þetta hefur allt snúist upp í einskonar þrátefli
milli iðnaðarráðherra og forráðamanna auðhringsins,
og hefur Hjörleifur látið að því liggja að hann kunni
að grípa til einhliða aðgerða til að knýja fram úrslit.
í Tímanum í gær sagði Steingrímur Hermannsson
um það hvort tímabært væri að ísl. stjórnvöld gripu
til slíkra aðgerða:
„Ég tel að í lengstu lög sé nauðsynlegt að leita eftir
samkomulagi og held raunar að slíkt sé hægt.
Ég vek athygli á því, að það er ekki jafn einfalt og
það hljómar að grípa til einhliða aðgerða, því það eru
fleiri atriði í samningunum sem þarf að athuga nánar,
eins og t.d. það, að Alusuisse er skuldbundið til þess
að kaupa orkuna hvort sem hún er notuð eða ekki.
Okkur yrði varla stætt á því að halda slíkum ákvæðum
inni, ef við gripum til einhliða aðgerða. Því vakna
spurningar eins og hver verður okkar staða ef þeir
draga saman reksturinn, ef til vill niður í 40-50%, eins
og þeir hafa gert víðast hvar annars staðar.
Eg tel hins vegar alveg ljóst, að við eigum skýlausan
rétt á því að fá fram hækkun á raforkuverðinu, en
legg áherslu á að ekki má rasa um ráð fram.“
Vera má að forráðamenn Alusuisse láti sér í léttu
rúmi liggja þótt þeir séu ásakaðir um hagræðingu á
bókhaldi og að skjóta sér undan að greiða þau gjöld
sein þeim ber. Þeir geta að sjálfsögðu haldið áfram að
karpa við iðnaðarráðherra um þær færslur, en hitt
veröa þeir að gera sér ljóst, að það er krafa allra
íslendinga að samið verði sem allra fyrst um
sanngjarnt orkuverð, og þótt fyrr hefði verið. OÓ
■ Sigurður Jónsson, Kastalabrekku, annar fulltrúi Rangæinga og Asgeir Bjarnason, fyrrvtrandi formaður Búnaðarfélags
Islands og fyrrverandi alþingismaður.
TÍMABÆRT AD BÆN
í NÁTTÚRUVERNDARA
Tillögur samþykktar á aðalfundi S
■ Aðalfundur Stéttarsambands bænda árið 1982
var haldinn á hótelinu í Borgarnesi dagana 2.-5.
september. Á fundinum voru mættir 44 aðalmenn
og 2 varamenn, samtals 46 fulltrúar auk margra
gesta.
Flest mál sem lögð voru fyrir fundinn voru frá
kjörmannafundum, stjórn Stéttarsambandsins
eða frá millifundanefndum.
Öllum málum var vísað til nefnda og þær
störfuðu allan föstudaginn og fram yfir hádegi
laugardaginn 4. september.
Tillögur nefnda voru síðan lagðar fyrir fundinn
og stóð fundurinn alla aðfaranótt sunnudags og
var ekki slitið fyrr en kl. 6,50 á sunnudagsmorgni.
Hér á eftir verður getið nokkurra tillagna sem
samþykktar voru á fundinum:
Launakjör
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1982
heimilar stjórninni að vinna að gerð ábendinga
um launakjör starfsmanna í landbúnaði eftir því
sem hún telur nauðsynlegt."
Félagsleg uppbygging
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda telur
mikilvægt að gott samstarf og samband sé með
stéttarsambandinu og sérbúgreinafélögunum.
Fundurinn telur þó ekki tímabært að breyta
félagslegri uppbyggingu Stéttarsambandsins. Aft-
ur á móti verði sérbúgreinafélögum sem ná til alls
landsins framvegis boðið að senda áheyrnarfull-
trúa á aðalfund þess.“
Hámarksbústærö
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1982 felur
stjórn þess að vinna áfram að gerð tillagna um
hámarksbústærð. Jafnframt beinir fundurinn því
til stjórnar, að farið verði fram á það við
landbúnaðarráðherra að hann skipi nefnd er fjalli
um þessi mál.“
Aukin sala á kjöti
„ Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1982 telur
brýnt að mótuð sé stefna í kjötframleiðslumálum
er taki mið af markaðsskilyrðum og breytingum á
neysluvenjum.
I því sambandi leggur fundurinn áherslu á að
leitað verði leiða til þess að vaxandi framboð á
nautakjöti auki heildar kjötneysluna en dragi ekki
úr sölu á öðru kjöti.
Fundurinn beinir því til Framleiðsluráðs
landbúnaðarins að það beiti sér fyrir bættum og
nútímalegri verslunarháttum með kjöt einkum
kindakjöt þar sem tekið verði mið af breyttum
þjóðfélagsháttum og þróun verslunar.
Jafnframt fagnar fundurinn þeim tilraunum sem
þegar hafa verið gerðar í þessum efnum.“
Tilbúinn áburöur í stórsekkjum
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1982
ítrekar við Áburðarverksmiðju ríkisins að hafa
áburð til sölu í stórsekkjum á næsta vori.
Jafnframt átelur fundurinn þann seinagang sem
varð á flutningi á tilbúnum áburði til sumra
landshluta á síðastliðnu vori.“
Bætt umgengni í landinu
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1982
vekur athygli á þeim miklu atvinnumöguleikum
sem fólgnir eru í ferðaþjónustu samfara vaxandi
straumi ferðamanna til landsins og aukinna
ferðalaga landsmanna innanlands. Fundurinn
bendir á að landbúnaðurinn og strjálbýli eigi hér
mikilla hagsmuna að gæta og miklu varðar hvernig