Tíminn - 15.09.1982, Blaðsíða 7

MIÐVJKUDAGUR15. SEPTEMBER1982
■ Flokksforingjarnir eigast við í kosningabaráttunni. Teiknarinn telur greinilega
ekki mikinn liðsauka í formönnum þjóðarflokksins og íhaldsflokksins í skylmingum
þeirra Fálldins og Palme.
Svíþjóð:
TVÍSÝNAR
KOSNINGAR
Á SUNNUDAG
Launþegasjóðirnir eru
höfuðmál kosningabaráttunnar
■ Þingkosningar verða í Svíþjóð n.k.
sunnudag. Sósíaldemókratar með Olof
Palme í fylkingarbrjósti leggja allt kapp
á aö ná meirihluta á ný, en það er þungur
róður. Borgaralegu flokkarnir svoköll-
uöu hat'a að nokkru leyti snúiö saman
bökum í kosningabaráttunni, þótt þcir
eigi jafnframt í innbyrðis erjum.
Höfuðmál sósíaldcmókrata eru laun-
þegasjóðirnir, scm borgaraflokkarnir
eru sammála um að séu af hinu illa og
muni ckki leiða til annars en sósíalisma
og flokkta;ðis,
Hér í blaðinu hefur verið skýrt vcl frá
hvcrnig sósíaldemókratar hugsa sér
launþegasjóðina. í stuttu máli er
hugmyndin sú að launþegar gefi eftir sem
svarar einuin al' hundraði iauna og að
hlutur af ágóða fyrirtækja renni í
sjóðina. Launþegasjóðirnir eiga að
fjármagna atvinnuvegina. Starfsmenn
fyrirtækja munu taka sæti í stjórn þcirra.
Þcir sem á móti sjóðunum berjast scgja,
að þeir muni lciða til þess að
einkaframtakið hvcrfi úr sögunni cn
sósíalismi og flokksræði taka við.
Palme er mikill baráttumaður og vel
á sig kominn andlega og líkamlega og
lætur ekki sitt cftir liggja í kosninga-
baráttunni, sem nú stendur sem hæst.
Hann tclur að atvinnuleysi muni verða
útrýmt aðeins ef sósíaldemókratar
komist til valda. Fálldin forsætisráð-
herra og formaður Miðflokksins bendir
honum á Danmörku og hvernig kratarn-
ir þar hafa gefist upp og atvinnuleysi og
efnahagsleg óáran sé þar nú meiri en
þekkst hefur síðan í stríðslok, Við því
á Palme engin svör.
Talið er að kosningarnar á sunnudag-
inn geri út um pólitíska framtíð Palmes.
Ef hann og flokkur hans ná ekki
meirihluta pun hann hætta sem flokks-
formaður og forsætisráðherraefni.
I kosningunum 1979 náðu borgara-
flokkarnir meirihluta með aðeins 8
þúsund atkvæða mun. Víst er að það
verður mjótt á mununum. Ef til vill þarf
Palme á stuðningi kommúnista að halda
til að geta myndað ríkisstjórn. Þeir hafa
oft áður varið stjórnir sósíaldemókrata
falli. I Svíþjóðverðurstjórnmálaflokkur
að fá að minnsta kosti 4% atkvæöa til
að ná manni á þing. Fylgi kommúnista
er lítiö og engan veginn sjálfgcfið að þeir
muni eiga neinn fulltrúa á þinginu cftir
kosningarnar. Falli þeir út verða
sósíaldemókratar aö ná hreinum meiri-
hluta.
Flokki umhverfisverndarmanna hefur
vaxið mjög fiskur um hrygg og gctur
vcl farið svo að þeii fái nokkra
þingmenn kjörna. Umhverfisvcrndar-
menn berjast cinkum gegn kjarnorku-
verum, vilja láta loka þeim sem í notkun
eru og hætta við að byggja þau sem nú
eru i smíðum cða á teikniborðum.
Umhvcrfisvcrndarmcnn vilja engin
loforð gefa urn hvort þeir muni styöja
stjórn borgaraflokkanna cöa sósíal-
demókrata. Frambjóðendur þeirra ncita
alveg að svara spurningum um þaö atriöi
og ganga óbundnir til kosninga.
Borgaraflokkarnir mynduöu sam-
steypustjórn árið 1976. cn þá höföu
sósíaldemókratar setið óslitið í ráð-
herrastólunum í 44 ár. Thorbjörn
Fálldin varö forsætisráðherra. Tveim
árum síðar féll stjórnin vegna ágrcinings
um kjarnorkustöðvar. Minnihlutastjórn
tók við. 1979 var aftur mynduö
meirihlutastjórn borgaraflokkanna
þriggja, en hafði aðeins eins atkvæðis
meirihluta í þinginu.
1980 hættu íhaldsmenn stjórnarþátt-
töku vcgna þess að Miðflokkurinn og
Þjóðarflokkurinn gengu til samstarfs viö
sósíaldemókrata um brcytingar á skatta-
lögunum. Enn tók minnihlutastjótn
undir forsæti Fálldins við og situr enn.
Oddur Ólafsson
skrifar
Það er sú ríkisstjórn sem Olof Palme
ætlar sér nú aö sigra.
Umhvcrfisverndarmenn eru óskrifað
blað í kosningunum. Vera má að margir
þeirra kjósenda sem kusu Miöflokkinn,
flokk Fálldins, 1979, greiöi fram-
bjóðendum umhverfisverndarmanna
atkvæði sín nú. Miðflokkurinn gekk til
kosninganna með þá stefnu að leggja
kjarnorkuverin niður. En reyndin er sú
að þeim hefur fjölgað í stjórnartíð hans
og enn lleiri cru í undirbúningi .
Kjósendur Miðflokksins telja sig svikna,
en þaö veiður aö bíöa sunnudagsins til
aö sjá hvort þeir hafa söðlað um og
greiða umhvcrfisverndarmönnum
atkvæöi sín.
Atvinnurekendur haía lagt fram
mikiö fé til að styðja kosningabaráttu
borgaraflokkanna. Hafa þeir meira
umleikis en nokkru sinni áöur til að
koma áróðri sínum á framfæri. Það eru
aðallcga launþcgasjóöirnir sem áróð-
urinn beinist gegn.
En almenningur virðist ekki cins
hræddur við sjóði þessa og hættur scm
kunna að vera þcim samfara og áróöurs-
meistarar borgaraflokkanna viija vcra
láta. Sósíaldcmókratar láta ckki cins
mikið af launþegasjóðunum, cn scgja
aðeins aö það gcti varla vcriö sænsku
atvinnulífi hættulcgt þótt verkalýöurinn
fái einhver ítök í þeim fyrirtækjum sem
hann stritar hjá. Sósíaldemókratarnir
hafa tögl og hagldir í launþcgasam-
tökunum og bcita þeim óspart fyrir sig
í kosningabaráttunni.
En hvernig sem fer í Svíþjóð á
sunnudaginn er öruggt að tvísýnt verður
hver myndar næstu ríkisstjórn, þar til öll
atkvæði hafa verið talin.
erlendar fréttir
Forseta Libanon sýnt
banatilræði:
Slapp lítt
meiddur
en f jöldi
Líbana lést
sprengjan, sem komið var fyrir á
jarðhæð, sprakk. Taliðerað sprengj-
an hafi verið um 220 kíló að þyngd.
Það er talið næsta öruggt að
sprengjutilræði þessu hafi fyrst og
frcmst verið beint gegn Gemaiel, en
honum hefur tvisvar áður verið sýnt
banatilræði.
Húsið, þar sem höfuðstöðvar
falangista eru, er í austurhluta
Beirút en í þeim borgarhluta búa
eingöngu kristnir menn. Hafa sveitir
falangista ráðið lögum og lofum í
þessum borgarhluta síðan í borgara-
stríðinu. í dag mun lögrcgla Líbanon
hins vegar taka við öryggisvörslu og
löggæslu þar.
■ Fjöldi manns lést í höfuðstöðv-
um falangista í Beirút, Líbanon í gær
þegar geysilega öflug sprengja
sprakk þar. Ekki er enn vitað hversu
margir létu lífið, en fregnir þaðan
herma að tala látinna sé einhvers
staðar á milli 50 og 60.
Nýkjörinn forseti Líbanon, Basir
Gamaiel var staddur í húsinu þegar
sprengjan sprakk. en hann slapp
næstum ómeiddur. Hann fannst í
húsarústunum um klukkustund eftir
að sprengjan sprakk. og kvartaöi
hann þá undan eymslum á fæti og var
fluttur á sjúkrahús.
Basir Gemaiel var á fundi með
samstarfsmönnum sínum þegar
Atök pólskr-
ar lögreglu
og borgara
■ Enn kom til átaka á milli lögreglu
og borgara í Póllandi í gær. Urðu
óeirðir í tveimur iönaöarborgum,
sunnarlega í Póllandi, Groslov og
Novahuta. Að því er talsmaöur
pólskra stjórnvalda sagði, þá réðst
hópur manna á bílalcstir lögreglunn-
ar, en hún notaði láragas og
háþrýstidælur til þess að dreifa
mannfjöldanum. Sami talsmaður
sagði aö fjórir lögreglumcnn heföu
meiðst í átökunum og a.m.k. 70
heföu verið handteknir.
Oeiröir þessar brutust út þegar
pólskir borgararvildu minna á að níu
mánuöir eru nú liðnir frá því aö
herlög tóku gildi í Póllandi. Ekki
kom til átaka annars staðar í Póllandi
á milli lögreglu og borgara, cn ókyrrt
var einnig í mörgum öðrum borgum
Póllands, svo sem í Lods.
Ekki hcfur komið til svona
mótmælaaögcrða í Póllandi síðan
31. ágúsl síöastliðinn, en þá safnaðist
lólk saman og fór í kröfugöngur í
fjölda pólskra borga.
Tvö þyrluslys
á Norðursjó
■ Tvö þyrluslys áttu sér staö á
Noröursjónum í gær, með lárra
stunda millibili. Bandarísk herþyrla
sem tekiö hafði þátt í NATO
æfingum undan strönd Danmerkur
hrapaöi í sjóinn meö þeim afleiöing-
um aö allir í fimm manna áhöfninni
létu lífið. Talsmaður bandaríska
sjóhersins ncitaði að gefa upplýsing-
ar í gær um tildrög eða ástæðu
slyssins.
Fyrr um daginn hafði þyrla
brotlcnt um 100 kílómetra norðaust-
ur af Shetlandseyjum, eftir að hafa
lent í örðuglcikum við brottför af
olíuborpalli. Allir scx mennirnir sem
um borð voru létust.
Baskar myrða
4 lögregluþjóna
■ Fjórir spænskir lögreglumenn
voru myrtir í Baskahéruðunum á
Spáni í gær, ckki fjarri borginni San
Sebastian. Auk þess særðist fimmti
lögreglumaöurinn alvarlcga. Það
voru hryðjuverkamenn sem réðust
mcð vélbyssuskothríð að tveimur
lögreglueftirlitsbíium.
Byssuskot þau sem fundust í og við
lögreglubifreiðarnar voru af þeirri
gerð sem frelsissamtök Baska hafa
verið uppvís af að nota í árásum
sínum.
Enn er fimm
saknað úr flug-
slysinu á Spáni
■ Ekki var enn vitað í gær hversu
margir létu lífið í flugslysinu á Spáni,
við flugvöll í Malaga í fyrradag,
þegar DC-10 farþegabreiðþota hrap-
aði í flugtaki. I gær var talið að ekki
færri en 60 manns hefðu látið lífið,
af þeim 393 sem um borð voru.
Margir þeirra sem upphaflega var
sagt að saknað væri, höfðu komið í
leitirnar í gær, en enn var saknað
fimm síðla í gær.