Tíminn - 24.09.1982, Qupperneq 13

•■*'■*?* fv
FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1982
• * » *
25
minning
Brynjólfur Sveinsson
fyrrverandi yfirkennari
„Vinnan er aðall lífsins.
Hvað vannstu? er örlagaspurning við
sólarlag."
Þessi orð mælti Brynjólfur Sveinsson
„á Sal“ Menntaskólans á Akureyri, er
hann kvaddi nýstúdenta hinn 17. júní
1957.
Nú hefir lífssól Brynjólfs Sveinssonar
gengið til viðar. Ekki er ljóst, hvort
handan sjóndeildarhringsins sé mat lagt
á lífsstarf manna.
Ef, sú er raunin, þá hefir Brynjólfur
Sveinsson af digrum sjóði að taka.
Hann mætti örlögum sínum af þeirri
rósemi og festu, sem einkenndu líf hans
allt.
Að kvöldi 13. september, nokkrum
klukkustundum fyrir andlát hans, átti ég
stutt spjall við hann, og var hann glaður
og reifur og sló á létta strengi sem hans
var háttur.
Hann var fæddur 29. ágúst 1898 að
Ásgeirsbrekku í Viðvíkurhreppi í
Skagafirði, sonur hjónanna Sveins
Benediktssonar bónda að Ríp í
Hegranesi og Ingibjargar Jónsdóttur frá
Syðri-Bægisá í Öxnadal. Hann lauk
gagnfræðaprófi frá Gagnfræðaskólanum
á Akureyri 1922 og stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík árið 1927,
einn í hópi þeirra norðanmanna, er
fyrstir lásu til stúdentsprófs á Akureyri,
en luku sjálfu prófinu við Reykjavíkur-
skóla.
Má með nokkrum rétti segja, að með
því hafi verið lagður hornsteinn að
Menntaskólanum á Akureyri, sem síðar
varð höfuðstarfsvettvangur Brynjólfs.
Hann var kennari við Gagnfræðaskóla
Akureyrar 1927-1930, Barnaskóla
Akureyrar 1927-1928 og Iðnskólann á
Akureyri 1928-1931. Kennari við
Menntaskólann á Akureyri samfellt frá
1930-1968, er hann lét af kennslu fyrir
aldurs sakir, en sinnti þó stundakennslu
um skeið eftir það.
Höfuðkennslugreinar hans voru
stærðfræði og íslenzka.
Fleygt er hve hann talaði og ritaði
fagurt mál.
Ekki mun ég tíunda í smáatriðum allt
það, sem tengdafaðir minn afkastaði á
lífsleiðinni, enda var honum lítið um hól
gefið. Ekki verður þó svo skilist hér við,
án þess að geta starfa hans við Kaupfélag
Eyfirðinga, en í stjórn þess sat hann frá
1951-1972, þar af formaður frá
1958-1972.
Ennfremurgengdi hann framkvæmda-
stjórastörfum við Fjórðungssjúkrahúsið
á Akureyri 1954-1964.
Hann var um langt árabil formaður
Fræðsluráðs Akureyrar, auk fjölda
annarra trúnaðarstarfa, sem honum
voru falin, einkum á sviði fræðslu og
félagsmála, sökum hæfileika hans og
þekkingar.
Þrátt fyrir þessa þurru upptalningu,
mun engum, sem hann þekkti, hafa
blandast hugur um að norðlenzki
Menntaskólinn stóð honum hjarta næst.
Hinn 11. septcmber 1928 kvæntist
hann Þórdísi Haraldsdóttur bónda á
Rangalóni í Jökuldalsheiði og konu hans
Aðalbjargar Hallgrímsdóttur. Eignuð-
ust þau þrjár dætur, Ragnheiði,
Bryndísi og Helgu.
Heimili þeirra var rómað fyrir
gestrisni og hlýju.
Kynni mín af heimili þeirra spanna
yfir þrjátíu ára skeið. Aldrei var svo
þröngt, að ekki mætti bæta við. Þau voru
höfðingjar heim að sækja og hallaðist
þar ekki á með þeim hjónum.
Sár er nú söknuður barna okkar
hjóna, Brynjólfs Þórs, Þorbjörns og
Helgu Bryndísar. í afa sínum áttu þau
hauk í horni, fræðara.aðfinnslulausan
afa, sem öllu mátti trúa fyrir, hinn
síunga öldung, sem sífellt breytti skúr í
skin.
Árið 1974 fluttust þau hjón til
Reykjavíkur. Enda þótt Brynjólfur
aldrei nefndi það, býður mér í grun, að
tíöum hafi hugur hans hvarflað til hinna
fögru byggða, er hann unni mest,
Eyjafjarðar og Skagafjarðar.
Á námsárum nn'num fórum við alloft
saman lengri og skemmri ferðir um þessi
héruð. Hann þekkti þar alla bæi og
sögustaði gcrla og miðlaði mér óspart af
kunnáttu sinni.
Hann var uppvaxinn í Skagafirði, en
rætur lífsstarfs hans stóðu í Eyjafirði.
Sem fyrr segir dvaldi hann síðustu átta
ár ævi sinnar hér í Reykjavík.
Brynjólfur Svcinsson lifði tíma
tvcnna. Sagt hefir verið að áður hafi
vandi íslendinga verið sá „að láta ekki
baslið smækka sig.“ Síðar varð sennilega
sá vandi stærri - að láta ekki vesældina
gera okkur litla.
Þessi þraut reyndist honum auðveld
eins og einfalt algebrudæmi. Svo var um
flest vandamál, er komu í hans hlut að
ráða fram úr. Það munu þeir gerst vita,
er til hans sóttu.
Brynjólfur Sveinsson kleif aldrei hinn
skagfirska Tindastól. Hann hefir nú
klifið hinn efsta bratta.
Minning hans lifir af verkum hans.
„Góðar voru gjafir þínar, en mcira þótti
mér verð vinátta þín.“
í guðs friði.
Jón Níelsson.
Ég var ekki í nokkrum vandræðum
að velja mér ritgerðarefni í íslensku í
fyrra, er okkur voru gefnar frjálsar
hendur um efnisval. Mér datt afi strax í
hug, en hann var besti vinur minn.
Hann hét BrynjólfurSveinsson. Þegar
ég man fyrst eftir honum bjó hann og
amma í höfuðstað Norðurlands, Akur-
eyri.
Það var ætíð mikil tilhlökkun að fara
norður á Skólastíg, en svo hét gatan
þeirra. Þegar komið var í Þórunnar-
stræti beindum við systkinin sjónum
okkar í norðurgluggann til þess að vita
hvert okkar yrði fyrst að sjá hvítt,
hæruskoíiö höfuð þar.
Alveg var víst að afi væri að smákíkja
út, er von var á okkur, svo að hann væri
kominn út á tröppur til að taka á móti
okkur, þegar við renndum í hlaðið. Það
brást aldrci.
Afi fæddist á Ásgeirsbrekku í Skaga-
firði á höfuðdaginn árið 1898. Hann var
því kominn á áttræðisaldur, þegar ég
man hann fyrst. Hann var grannur,
dálítið lotinn og hárið fariö að þynnast
og orðið snjóhvítt. Augun hans voru
mér mikil ráðgáta. Þcgar hann klappaði
mér á kollinn og horfði niður á mig var
cins og annað augað horfði eitthvaö allt
annað.
Mér fannst mjög gaman, þegar afi tók
silfurbúna stafinn sinn, setti upp hattinn
og sagði við mig: „Nú förum við í
bæinn". Þá vissi ég hvað klukkan sló, nú
fengi ég „bolsíur" eða eitthvað gott.
Svo leiddumst við niður gilið. Það
glumdi í gangstéttinni við hvert skref,
svo fast setti afi niður stafinn, þar sem
hann stíkaði áfram og ég hoppaði
tindilfætt við hlið hans.
Þessar ferðir tóku oft langan tíma, því
hann þekkti næstum alla, sem urðu á
leið okkar, enda bjuggu afi og amma yfir
fjörtíu ár á Akureyri.
Svo flutti afi suður yfir fjöllin til
Reykjavíkur og ég held með söknuð í
huga.
Ég heimsótti afa á hverjum degi á
heimili sitt að Hagamel 52. Þar sat hann
og púaði vindilinn sinn, svo að oft sást
varla í hann fyrir reyk og ólatur var hann
að segja mér sögur frá liðnum dögum,
því að hann átti einstaka frásagnargleði.
Ég þekkti engan, sem las eins mikið
og hann og þær eru margar ferðirnar,
sem ég fór á bókasafnið fyrir hann.
„Elli kerling" hafði nú sett cnn fleiri
spor á hann. Hann var að inestu hættur
að fara út, en hugur hans flaug þeim
mun hærra og víðara og svo hélst frant
á síðasta dag. Svona rnan ég afa minn.
Helga Bryndís Jónsdóttir.
Armula 3 Reykiavik Simi 38900
Nú er tækifærið til að gera góð kaup
Búvélar á sumarverði
Eigum til nokkrar af neðantöidum búvélum á sérstaklega hagkvæmu verði
Heyþyrlur
Stjörnumúgavélar
-yt ______
440 T - 440 M - 452 T - 452 M
TRIOLIET
Heyblásarar
BÆNDUR
notið tækifærið og kaupið vandaðar vélar á
góðu verðioggreiðslukjörum.
Sláttuþyrlur
CM-135 CM-165